Sözdizimi

Dolaylı tümleç ve zarf tümleci arasındaki ayrım, yükleme sorulan farklı sorularla yapılır: 1. Dolaylı Tümleç: Yükleme "neye, neyden, nereye, nerede, nereden, kime, kimde, kimden" soruları sorulur. 2. Zarf Tümleci: Yükleme "nasıl, niçin, neden, ne kadar, ne zaman, neyle, kiminle, nereye" soruları sorulur. Özetle, dolaylı tümleç yer ve yön bildirirken, zarf tümleci eylemin niteliğini artırır.

İyelik eki ve aitlik eki aynı şeyler değildir. İyelik eki, bir ismin kime ait olduğunu belirten eklere denir. Aitlik eki ise, bir kelimenin başka bir kelimeye ait olduğunu belirten eklerdir.

Cümle türleri dört ana gruba ayrılır: 1. Yüklemin Türüne Göre Cümleler: Fiil ve isim cümleleri olarak ikiye ayrılır. - Fiil Cümlesi: Yüklemi çekimli bir fiilden oluşan cümlelerdir. - İsim Cümlesi: Yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir isimden oluşan cümlelerdir. 2. Yüklemin Yerine Göre Cümleler: Kurallı, devrik ve eksiltili cümleler olarak sınıflandırılır. - Kurallı Cümle: Yüklemi sonda olan cümlelerdir. - Devrik Cümle: Yüklemi sonda olmayan cümlelerdir. - Eksiltili Cümle: Yüklemi bulunmayan cümlelerdir. 3. Anlamına Göre Cümleler: Olumlu, olumsuz, soru ve ünlem cümleleri olarak ayrılır. - Olumlu Cümle: Eylemin yapıldığını veya yargının gerçekleştiğini anlatan cümlelerdir. - Olumsuz Cümle: Eylemin yapılmadığını, yargının bulunmadığını anlatan cümlelerdir. 4. Yapısına Göre Cümleler: Basit, birleşik, sıralı ve bağlı cümleler olarak dört grupta incelenir. - Basit Cümle: Tek yargı bildiren cümlelerdir. - Birleşik Cümle: Tek bir yüklemi ve bu yüklemeye bağlı en az bir yan cümleciği bulunan cümlelerdir.

Birine ismini sorarken İngilizce'de genellikle şu ifadeler kullanılır: 1. "What is your name?". Bu, "Adın ne?" anlamına gelir. 2. "What's your name?". Bu, konuşma dilinde daha yaygın olan bir ifadedir ve "What is" kısaltılmıştır. 3. "May I know your name?". Daha resmi bir ortamda isim sormak için kibar bir ifadedir. Almanca'da ise "Was ist dein Name?" veya "Wie heißen Sie?" ifadeleri kullanılır.

Dilbilgisi konuları şunlardır: 1. Ses Bilgisi (Fonetik ve Fonoloji): Seslerin fiziksel özelliklerini ve dildeki anlam farklılıklarını inceler. 2. Biçim Bilgisi (Morfoloji): Kelimelerin iç yapısını ve kelime türlerini inceler. 3. Sözdizimi (Sentaks): Sözcüklerin cümle içerisinde diziliş kurallarını inceler. 4. Anlam Bilgisi (Semantik): Sözcük ve cümlelerin anlamlarını inceler. 5. Yazım Kuralları ve Noktalama: Dilin yazılı aktarımını düzenler. Diğer dilbilgisi konuları arasında sözlük bilgisi ve edebi türler de yer alır.

İlgi eki ve tamlayan eki aynı şeyi ifade eder ve isim tamlamalarında kullanılır. Ayırt etme yöntemi: - İlgi eki, tamlayanın aldığı ektir ve "-ın, -in, -un, -ün" şeklindedir. - Tamlayan eki ise tamlananın iyelik eklerini ("-ı, -i, -u, -ü") aldığı durumlarda kullanılır.

İlgi tamlayan eki ve iyelik tamlanan eki arasındaki fark şu şekildedir: 1. İlgi Tamlayan Eki: Kelimeler arasında ilgi kurmaya yarayan eklerdir ve "-ın, -in, -un, -ün" şeklinde kullanılır. 2. İyelik Tamlanan Eki: Bir varlığın kime ya da neye ait olduğunu belirten eklerdir ve "-ı, -i, -u, -ü" şeklinde kullanılır.

Ek ve ekleri iki ana kategoriye ayrılır: isim ekleri ve fiil ekleri. İsim ekleri altı gruba ayrılır: 1. Hal ekleri: İsimleri tamamlayarak cümle kurmak için kullanılır. 2. İyelik ekleri: İsimlerin sahipliğini belirtmek için kullanılır. 3. Çokluk eki: Birden fazla nesne veya varlık ifade edildiğinde kullanılır. 4. Aitlik eki: İsimlerin birbirine bağlı olduğunu belirtmek için kullanılır. 5. Vasıta eki: Bir işin nasıl yapıldığını ifade etmek için kullanılır. 6. Eşitlik eki: İki farklı şeyin birbirine eşitliğini belirtmek için kullanılır. Fiil ekleri ise iki türdür: 1. Kip ekleri: Fiillerin zamanının ne olduğunu belirtmek için kullanılır. 2. Şahıs ekleri: Fiiller, öznenin kişi ve sayısına göre çekimlenir.

Süslü ayraç ve süslü parantez aynı şeyi ifade eder.

Dolaylı tümleç ve nesne farklı kavramlardır. Dolaylı tümleç, yüklemin anlamını yer, bulunma ve yönelme açısından tamamlayan öğedir. Nesne ise öznenin yaptığı işten etkilenen kavram veya varlıktır.

"De" bağlacı çeşitli durumlarda kullanılır: 1. Eşitlik ve Birlikte Olma: Cümleleri veya sözcük öbeklerini bağlayarak eşitlik ve birlikte olma anlamı kazandırır. 2. Görevdeş Öğeler: Görevdeş öğeleri (aynı işlevi gören sözcükler) bağlamak için kullanılır. 3. Sıralı Cümleler: Sıralı cümlelerde yüklemlerden bir veya ikisini kullanmadan anlamı verecek biçimde kısa anlatımı sağlar. 4. Düşünce Sürekliliği: Kesik cümlelerde düşüncenin veya yargının sürdüğünü anlatmak için kullanılır. 5. Soru Eki ile Birlikte: Soru cümlelerinde anlamı pekiştirmek için "mi" soru eki ile birlikte kullanılır. 6. Ulaçlarla Birlikte: Ulaçlarla birlikte kullanılarak eylemin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusunda vurgu yapar. 7. Ünlem ve Buyrum Cümleleri: Emir veya istek cümlelerinde kullanılır. 8. Şiir ve Edebiyatta: Edebi eserlerde dilin zenginliğini artırmak için kullanılır.

"Sonuç 3" ifadesi, sebep-sonuç cümlelerini anlatmaktadır. Bu tür cümleler, bir eylemin veya durumun neden ve hangi gerekçeyle gerçekleştiğini bildirir. Örnek cümleler: - "Havaların soğumasıyla birlikte hasta oldu". - "Sıcak olduğu için kahveyi içemedi". - "Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı".

Dolaylı tümleç ve zarf tümleci aynı şeyler değildir. Dolaylı tümleç, yüklemin bildirdiği işi ya da oluşu yönelme, bulunma, çıkma yönünden tamamlayan öğedir. Zarf tümleci ise yüklemin bildirdiği iş veya oluşu zaman, durum, miktar, birliktelik, vasıta bakımından tamamlayan öğedir.

Zarf tümleci sorularını bulmak için yükleme şu sorular sorulur: 1. Nasıl? - Durum zarfı tümleciyle ilgilidir. 2. Ne zaman? - Zaman zarfı tümleciyle ilgilidir. 3. Ne yöne? Ne taraf? - Yer-yön zarf tümleciyle ilgilidir. 4. Ne kadar? Kaç tane? - Azlık-çokluk zarf tümleciyle ilgilidir. 5. Niçin, niye, neden? - Soru zarfı tümleciyle ilgilidir.

Örtülü anlam, bir cümlenin temel anlamı dışında, açıkça ifade edilmeyen ancak cümledeki ipucu niteliğindeki kelimelerden veya cümlenin genel anlamından çıkarılan bilgi veya düşünceye denir. Bu tür cümlelerde kıyaslamalara, aşamalı durumlara yer verilebilir ve ağırlıklı olarak "de" bağlacı kullanılır.

Açık ileti örnekleri şunlardır: 1. "Bugün toplantı saat üçte başlıyor." - Toplantının saati net bir şekilde belirtilmiştir. 2. "Lütfen pencereyi kapat." - İstenilen eylem doğrudan ifade edilmiştir. 3. "Yarın yağmur yağacak." - Hava durumuyla ilgili net bir bilgi verilmiştir. 4. "Lütfen ödevinizi yarına kadar teslim edin." - Ödev teslim tarihi açıkça belirtilmiştir. 5. "Şu anda cep telefonlarınızı kapatın." - Katılımcıların cep telefonlarını kapatmaları gerektiği açıkça söylenmiştir. 6. "Çıkarken ışıkları kapatmayı unutma." - Yapılması gereken eylem net bir şekilde ifade edilmiştir. 7. "Bu akşam saat yedide film izleyelim." - Buluşma saati ve aktivite açıkça belirtilmiştir. 8. "Kırmızı ışıkta durmalısın." - Trafik kuralı açık bir şekilde ifade edilmiştir.

"Bir de" ve "birde" ifadeleri farklı yazımlara sahiptir. - "Bir de" ifadesi, ek olarak veya başka bir şeyin ötesinde bir şey ifade eder ve ayrı yazılır. - "Birde" ifadesi ise yanlış bir yazımdır ve doğru değildir.

Yer tamlayıcısı ve zarf tamlayıcısı arasındaki fark, cümledeki işlevlerine ve sorulara verdikleri cevaplara göre belirlenir: 1. Yer Tamlayıcısı: Fiilin nerede gerçekleştiğini belirtir ve "-e, -de, -den" eklerini alır. 2. Zarf Tamlayıcısı: Fiilin nasıl, ne zaman, ne kadar, ne şekilde gerçekleştiğini belirtir.

Dolaylı tümleci bulmak için yükleme şu sorular sorulur: 1. Nereye?. 2. Nerede?. 3. Kimden?. 4. Neyde?. 5. Neyden?.

"Ta ki" bağlacı, bir olayın gerçekleştiği zamandan sonra başka bir olayın gerçekleşmesine kadar olan süreyi ifade etmek için kullanılır. Kullanım kuralları: 1. "Ta ki" birinci fiilden sonra kullanılmalıdır. 2. İkinci fiil genellikle olumsuz bir anlam taşıyan bir fiil olacaktır. 3. "Ta ki" cümlesi, "ama" veya "ancak" gibi kelimelerle başlayabilir. Örnek cümleler: - "Anne, yemeğin pişmesini bekledi ta ki çocuğu eve gelene kadar". - "Benim üniversiteye devam etmem gerekiyor, ta ki diplomamı alabileyim".