Kayısı

Kayısı ağacının en iyi şekilde budanması için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Budama Zamanı: Budama, ağaçların yaprak döktüğü kış döneminde, genellikle Şubat ve Mart aylarında yapılmalıdır. 2. Budama Yöntemleri: Üç ana budama tekniği vardır: - Şekil Budaması: Genç fidanlarda yapılır, ağacın sağlıklı bir şekil almasını sağlar. - Üretken Budama: Yetişkin fidanlarda meyve verimini artırmak için yapılır, kış mevsiminde zayıf dallar kesilerek güçlü dalların gelişimi teşvik edilir. - Temizlik Budaması: Hastalıklı veya zarar görmüş dalların kesilmesi ile yapılır, fidanın genel sağlığını korur. 3. Budama Sonrası Bakım: Kesim yüzeylerinin düzgün bir şekilde kapatılması, sulama ve gübreleme işlemlerinin düzenli yapılması gereklidir. Budama sırasında, budama aletlerinin her ağaçta dezenfekte edilmesi önemlidir.

Kayısı çeşitli şekillerde tüketilebilir: 1. Taze Kayısı: Kahvaltılarda veya ara öğünlerde sade olarak veya yoğurtla birlikte tüketilebilir. 2. Kuru Kayısı: Özellikle sindirim sistemi desteği için geceden suya konularak sabah aç karna yenilebilir. 3. Reçel ve Marmelat: Kahvaltılarda doğal tatlandırıcı olarak kullanılabilir. 4. Kayısı Yağı: Cilt bakımında nemlendirici ve yumuşatıcı etkileri nedeniyle harici olarak kullanılabilir. Kayısı çayı yapmak için ise: - Poşet çay: Bir bardak kaynamış suda 7-8 dakika bekletilerek demlenir. - Kuru kayısı çayı: Tencerede kaynayan suya 2 adet kuru kayısı eklenerek 2 dakika daha kaynatılır, ardından 10 dakika demlenmeye bırakılır. Aşırı tüketim ishal gibi sorunlara yol açabilir, bu nedenle günde en fazla 1-2 fincan içilmelidir.

Malatya kayısısı, genellikle daha iyi olarak kabul edilir. Elazığ kayısısı da önemli bir kayısı üretim merkezi olmasına rağmen, Malatya kadar ünlü değildir ve tadı farklılık gösterebilir.

Çataloğlu kayısısı, genel olarak kaliteli ve lezzetli bir kayısı çeşidi olarak değerlendirilmektedir. Bu kayısının bazı özellikleri: - Orta irilikte ve oval şekilli meyvelere sahiptir. - Meyve eti sert, tatlı ve az sulu olup, raf ömrü uzundur. - Kurutmalık olarak tercih edilir. Dolayısıyla, Çataloğlu kayısısının iyi bir kayısı çeşidi olduğu söylenebilir.

Fuago kayısı olarak belirtilen bir kayısı çeşidi bulunamamıştır. Ancak, genel olarak kayısı Türkiye'de ve dünyada ılıman iklimlerde, özellikle Akdeniz'e yakın ülkelerde yetişir. Türkiye'de kayısı en çok Malatya bölgesinde yetiştirilir. Dünya genelinde ise İtalya ve İspanya gibi ülkelerde de kayısı üretimi gerçekleştirilir.

Malatya'nın logosunun kayısı olmasının nedeni, Malatya kayısısının şehrin en önemli ekonomik dinamiklerinden biri olması ve adıyla özdeşleşmiş olmasıdır.

Sentat kayısısı, doğal olarak güneşte kurutulması ve yüksek lif, A, C ve K vitaminleri ile potasyum içermesi gibi özellikleriyle kaliteli olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, Malatya bölgesinde üretilen kayısının dünya genelinde kaliteli ve tanınmış bir ürün olduğu belirtilmektedir.

Hasanbey kayısısı, iri yapısı, tatlılığı ve yola dayanıklılığı nedeniyle meşhurdur. Bu kayısı çeşidi, Malatya'da bulunan eski belediye başkanlarından Hasan Derinkök'ün bahçesinde keşfedilmiştir.

1 adet taze kayısı (ortalama 70 gram) yaklaşık 9 gram şeker içerir.

Kayısı ağaçlarına her yıl düzenli olarak budama yapılması önerilir.

Kayısı aşısı genellikle kış aylarında, ağaçların dinlenme döneminde yapılır. Aşılama için en uygun sıcaklık aralığı 10-15°C'dir.

Mut ilçesinde kayısı meşhurdur.

Yağmura yakalanan kayısı fidanı dikilebilir, ancak fidan dikiminin sabah erken saatleri veya ikindi vakitlerinde yapılması önerilir. Ayrıca, meyilli arazilerde soğuk hava alt taraflara çöktüğünden, dikilen kayısı ağaçları dondan daha fazla zarar görebilir.

Kayısı, yaz mevsiminde yetişir.

Kuru kayısı, uygun koşullarda saklandığında 1 yıla kadar dayanabilir. Kuru kayısının daha uzun süre taze kalması için buzdolabında, ağzı kapalı ve hava almayan bir kapta saklanması önerilir.

Kalao kayısısı, özellikle Malatya ve çevresinde yetişmektedir.

Iğdır'da kayısı Haziran ayının 15'i ile 20'si arasında hasat edilir.

Kayısı ağacı, klasik anaçlı olduğunda 4 yıl civarında, yarı bodur ve tam bodur anaçlı olduğunda ise 3 yıl içinde büyümeye başlar. Ancak, ağacın tam verimliliğe ulaşması ve yüksek miktarda meyve vermesi için 6-8 yıl geçmesi gerekebilir.

Kış mevsiminde kayısı görmek, genellikle hayra ve afiyete işaret eder. Ancak bazı yorumcular, mevsimsiz kayısı görmeyi üzüntü ve meşakkate, zorlukla karşılaşmaya yorarlar.

Taze kayısı en çok Türkiye'nin Malatya ilinde bulunur. Bunun yanı sıra, taze kayısı Ege, İç Anadolu ve Marmara bölgelerinde de yaygın olarak bulunmaktadır.