Kardiyovasküler risk faktörleri iki ana gruba ayrılır: değiştirilemez ve değiştirilebilir. Değiştirilemez risk faktörleri: - Yaş: Risk, erkeklerde 45, kadınlarda 55 yaşından sonra artar. - Cinsiyet: Erkeklerde risk daha yüksektir, menopoz sonrası kadınlarda risk eşitlenir. - Genetik yatkınlık: Ailede erken yaşta kardiyovasküler hastalık öyküsü riski artırır. - Etnik köken: Güney Asyalılar ve Afrikalılar, daha yüksek kardiyovasküler risk taşır. Değiştirilebilir risk faktörleri: - Yüksek tansiyon (hipertansiyon): Kan basıncı ≥140/90 mmHg, damar hasarını hızlandırır. - Yüksek kolesterol: LDL kolesterolün ≥130 mg/dL, HDL kolesterolün <40 mg/dL (erkeklerde), <50 mg/dL (kadınlarda) olması. - Diyabet: Yüksek kan şekeri, damar duvarını bozar ve aterosklerozu tetikler. - Obezite: Özellikle abdominal obezite (bel çevresi erkeklerde ≥94 cm, kadınlarda ≥80 cm). - Sigara kullanımı: Aktif veya pasif içicilik, damar iltihabını ve tromboz riskini artırır. - Hareketsiz yaşam tarzı: Fiziksel aktivite eksikliği, insülin direncini ve obeziteyi teşvik eder. - Sağlıksız beslenme: Yüksek doymuş yağ, trans yağ ve şeker içeren diyetler. - Stres ve ruh sağlığı: Kronik stres, anksiyete ve depresyon, kortizol ve iltihap düzeylerini artırır.