Karaciğer

ALT (Alanin Aminotransferaz) seviyesinin tehlikeli kabul edildiği değer, genellikle 57 U/L'nin üstü olarak değerlendirilir. Ancak, ALT değerinin normal aralıkları farklı laboratuvarlarda değişiklik gösterebilir. ALT seviyesinin yüksek olması, karaciğer hasarı veya hastalıklarının göstergesi olabilir. ALT seviyesinin yüksek olup olmadığını kesin olarak değerlendirmek ve uygun tedavi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Viski, en çok karaciğere zarar verir. Aşırı viski tüketimi, karaciğerde alkolün metabolize edilmesinden sorumlu olan enzimleri baskılayarak karaciğer hasarına yol açabilir. Ayrıca, viskinin diğer zarar verdiği organlar arasında kalp, beyin, bağışıklık sistemi ve kanser riski sayılabilir. Viski veya herhangi bir alkollü içeceğin tüketimi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ölçülü tüketim ve sağlık durumu göz önünde bulundurulmalıdır.

Alanin aminotransferaz (ALT), ağırlıklı olarak karaciğerde bulunan, az miktarda ise böbrek ve diğer organlarda yer alan bir enzim türüdür. ALT serum/plazma, vücutta belirli kimyasal reaksiyonları hızlandıran bu proteinin ölçümüdür. ALT testi, karaciğerdeki olası hasar veya hastalıkların varlığını tespit etmek için yapılır. ALT testinin referans aralığı genellikle 7-56 U/L olarak değerlendirilir. ALT testi için koldan kan alınır ve özel bir hazırlık süreci gerektirmez. ALT testi, karaciğer hastalıklarının yanı sıra obezite, diyabet, kalp yetmezliği gibi durumların teşhisinde de kullanılır. ALT testi sonucu anormal değerler tespit edildiğinde, doğru tanı ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Karaciğer büyümesinin (hepatomegali) bazı belirtileri: Karın bölgesinde şişlik ve dolgunluk. Karın ağrısı. Yorgunluk ve halsizlik. İştahsızlık ve kilo kaybı. Ciltte ve göz aklarında sararma (sarılık). Mide bulantısı ve kusma. Bacaklarda ve karında sıvı birikimi (ödem ve asit). Ciltte kaşıntı. Ateş ve genel rahatsızlık hissi (enfeksiyonlara bağlı durumlarda). Karaciğer büyümesi belirtileri varsa, bir sağlık profesyoneline başvurulması önerilir.

Bilirubin (bil) yüksekliğinin bazı nedenleri: Karaciğer hastalıkları: Hepatit, siroz gibi durumlar bilirubin artışına yol açar. Safra yolu tıkanıklıkları: Taş veya tümör gibi etkenler direkt bilirubin yükselmesine neden olur. Hemolitik anemi: Kırmızı kan hücrelerinin hızlı parçalanması indirekt bilirubinin yükselmesine sebep olur. Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar karaciğer fonksiyonlarını etkileyerek bilirubin düzeylerinde artışa neden olabilir. Gilbert sendromu: Genetik bir hastalık olup, bilirubinin karaciğerde işlenememesi sonucu ortaya çıkar. Bebek ile anne arasında kan grubu uyuşmazlığı: Erken doğum ve bebeğin anne sütüne karşı reaksiyon göstermesi de bilirubin yüksekliğine yol açabilir. Yüksek bilirubin seviyeleri ciltte ve gözlerde sararma, idrarda koyulaşma, karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bilirubin yüksekliği durumunda bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Serum AST (Aspartat Aminotransferaz) seviyesinin yükselmesinin bazı nedenleri: Karaciğer hastalıkları: Hepatit, siroz, karaciğer kanseri, safra yollarındaki tıkanıklıklar. Kalp hastalıkları: Kalp krizi, kalp yetmezliği, perikardit (kalp zarı iltihabı). Kas hastalıkları: Kas distrofisi, polimiyozit, rabdomiyoliz (kas yıkımı). Diğer nedenler: Pankreatit, yanıklar, travma, yoğun egzersiz, hamilelik, ameliyat, derin yanıklar, nöbet geçirme, sepsis, hemolitik anemiler, mide ve bağırsak kanamaları, organ yetmezliği, çölyak hastalığı, obezite, Wilson hastalığı. AST seviyesinin yüksek olması, tek başına bir sağlık sorununa işaret etmeyebilir; ancak, referans aralığın üstünde olması, bir sağlık uzmanının değerlendirmesi gereken bir durumdur.

Karaciğer enzimlerinin (ALT, AST, ALP) yüksek olmasının bazı nedenleri: Enfeksiyonlar. Otoimmün hastalıklar. Toksik nedenler. Metabolik hastalıklar. Kas hastalıkları. Diğer nedenler. Karaciğer enzimlerinin yüksekliğinin kesin nedenini belirlemek için bir doktora başvurulması önerilir.

Disse aralığında bulunan hücreler şunlardır: İto (hepatik stellat) hücreleri. Hepatositlerin mikrovillusları. Otonomik sistemin postgangliyonik miyelinsiz aksonları. Tip 1 ve tip 3 kollagen. Ayrıca, Disse aralığı, kan plazmasını da içerir.

GDH (glikojen depo hastalığı) yüksekliğinin neden olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, GDH tip I (von Gierke hastalığı) gibi glikojen depo hastalıklarının temel semptomu, açlık sırasında kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi)dür. GDH tip I'de hiperlipidemi, hiperürisemi, hiperlaktatemi ve karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme gibi durumlar da görülebilir. GDH yüksekliği ile ilgili doğru bilgi ve teşhis için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Zeki Alasya, karaciğer hastalığı nedeniyle 8 Mayıs 2015 tarihinde vefat etmiştir.

NAC 600 mg, N-asetil sistein (NAC) içeren bir takviye veya ilaçtır ve çeşitli sağlık alanlarında kullanılır: Solunum yolları hastalıkları: Mukolitik etkisiyle balgam söktürücü olarak kullanılır; kronik bronşit, KOAH ve sinüzit gibi durumlarda biriken yoğun balgamın atılmasına yardımcı olur. Karaciğer sağlığı: Glutatyon üretimini artırarak karaciğerin detoksifikasyon süreçlerine destek olur ve oksidatif stresi azaltır. Antioksidan ve anti-inflamatuar etki: Hücre sağlığını korur ve bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Beyin sağlığı: Antioksidan etkileri sayesinde sinir hücrelerini oksidatif strese karşı koruyabilir ve Alzheimer, Parkinson gibi nörolojik hastalıklarda destekleyici rol oynayabilir. NAC 600 mg kullanmadan önce, özellikle kronik hastalığı olanlar, düzenli ilaç kullananlar, hamile veya emziren kadınlar için doktor onayı gereklidir.

Safra kesesi, karın boşluğunun sağ üst kısmında, karaciğerin hemen altında bulunur. Gövdenin sağ orta kısmında, sağ memenin yaklaşık 5 parmak altında yer alır.

Hepatit A, genellikle hafif seyirli bir hastalık olup tehlikeli değildir. Ayrıca, kronik hepatit B ve C hastalığı olan kişilere Hepatit A bulaşması durumunda hastalık daha ağır seyredebilir. Hepatit A'dan korunmanın en güvenilir yolu aşı olmaktır.

Direkt bilirubin yüksekliği, karaciğerin işlediği bilirubinin safraya atılamayıp kanda birikmesi anlamına gelir. Direkt bilirubin yüksekliğinin bazı nedenleri: Safra yolu tıkanıklıkları. Karaciğer hastalıkları. Hemolitik anemi. Enfeksiyonlar. Direkt bilirubin yüksekliği, ciltte ve göz aklarında sararma, koyu renkli idrar, açık renkli dışkı ve kaşıntı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Albümin, vücutta birçok önemli işlevi yerine getirir: Sıvı dengesinin sağlanması: Kandaki sıvının dokulara sızmasını önler ve onkotik basıncı düzenler. Taşıma: Hormon, bilirubin, ilaç, iyon, aminoasit, metabolit ve enzim gibi maddelerin taşınmasına yardımcı olur. Bağışıklık desteği: Bağışıklık sisteminin işleyişinde rol oynar. Antioksidan etki: Serbest radikallere ve bazı metal iyonlarına bağlanarak onları kontrol altında tutar. Yaraların iyileşmesi: Yaraların iyileşme sürecinde etkilidir. Albümin, karaciğer tarafından sentezlenir ve kanda yüksek oranda bulunur.

Alanin aminotransferaz (ALT) yüksekliğinin bazı nedenleri: Karaciğer hastalıkları: Karaciğer yağlanması, hepatit, siroz, karaciğer kanseri. İlaç kullanımı: Karaciğere zarar veren ilaçlar. Alkol tüketimi: Aşırı alkol alımı. Obezite ve diyabet: Obezite ve diyabet hastaları. Diğer sağlık sorunları: Kalp yetmezliği, çölyak hastalığı, tiroit bozuklukları. Hücre hasarı: Vücudun diğer yerlerinde görülen hücre hasarı. Genetik faktörler: Kalıtsal durumlar. ALT yüksekliği, karaciğer hasarının boyutunu belirtmez; bu durumun tespiti için diğer testlerin de yapılması gereklidir. Kesin nedenin belirlenmesi ve uygun tedavi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Albümin serum plazma, kandaki albümin miktarını ifade eder. Albümin, karaciğer tarafından sentezlenen ve kanda yüksek oranda bulunan bir proteindir. Normal albümin değeri, kan testinde 3,5 ila 5,5 g/dL arasında olmalıdır. Albümin testi, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek için yapılır.

Aspartat aminotransferaz (AST) seviyesinin tehlikeli olup olmadığı, kandaki değerine bağlıdır. Normal aralık: AST için yaygın referans aralığı 8 ila 33 U/L'dir. Yükseklik: Kandaki AST seviyesinin 40 U/L'nin üzerinde olması, potansiyel olarak karaciğer iltihabı veya kalp, kemik veya kaslarda hasar olduğunu düşündürebilir. AST seviyesinin yüksekliğinin mutlaka bir sağlık sorunu olduğu anlamına gelmeyeceği, birçok faktörün AST seviyesini etkileyebileceği unutulmamalıdır. AST seviyenizin yüksek olduğunu düşünüyorsanız, bir sağlık uzmanına danışmanız önerilir.

Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sonucu oluşan sarı-turuncu renkli bir pigmenttir. Görevi: Karaciğerde işlenerek safra sıvısına ayrılır ve bağırsaklar aracılığıyla vücuttan atılır. Bazı çalışmalar, bilirubinin vücuttan atılma sürecinde kardiyovasküler hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olan bir antioksidan görevi görebileceğini öne sürer. Bilirubin türleri: İndirekt (konjuge olmayan) bilirubin: Suda çözünmez ve kanda albümin adı verilen bir proteine bağlı olarak taşınır. Direkt (konjuge) bilirubin: Karaciğerde işlenmiş olup suda çözünür. Bilirubin testi, kandaki bilirubin seviyelerini ölçerek karaciğer sağlığı hakkında bilgi verir.

Evet, HCV (Hepatit C) hastalığı tehlikelidir. HCV, karaciğerde iltihaplanmaya yol açan ve hem akut hem de kronik hastalığa neden olabilen viral bir enfeksiyondur. HCV'nin bazı tehlikeli sonuçları: Siroz: Karaciğerde yara dokusu oluşumu, 20-30 yıl içinde gelişebilir. Karaciğer kanseri: Siroz gelişen hastalarda risk artar. Ölüm: HCV, dünya genelinde her yıl yaklaşık bir milyon insanın hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. HCV'den korunmak için, şüpheli temastan kaçınmak ve düzenli doktor kontrolü yaptırmak önemlidir.