Karaciğer

Hepatosteatoz, yani karaciğer yağlanması, çeşitli hastalıkların belirtisi olabilir. Bu hastalıklar arasında: Obezite ve diyabet; Alkol kullanımı; Hipertrigliseridemi ve metabolik sendrom; HIV enfeksiyonu ve diğer enfeksiyonlar; Sürekli kullanılan bazı ilaçlar (aspirin, östrojen, kokain gibi). Hepatosteatozun kesin tanısı için bir doktora başvurulması ve gerekli tetkiklerin yapılması önemlidir.

Soya, kalp, karaciğer ve böbrekler için faydalı bir besin olarak kabul edilir.

Sarılığa neden olan hastalıklar üç ana kategoriye ayrılır: 1. Pre-hepatik (karaciğer öncesi) sebepler: Bu durumda bilirubin üretimi hızlanır. Nedenleri arasında: - Hemolitik anemi: Kırmızı kan hücrelerinin yıkıma uğraması. - Orak hücreli anemi: Kırmızı kan hücrelerinin orak şekline dönüşmesi. - Akdeniz anemisi (talasemi): Hemoglobin molekülünün yapısındaki genetik bozukluklar. - Enfeksiyonlar: Sıtma gibi doğrudan kırmızı kan hücrelerini hedef alan hastalıklar. 2. Hepatik (karaciğer) sebepler: Karaciğerdeki bilirubin metabolizmasıyla ilgili sorunlardır. Nedenleri arasında: - Karaciğer yetersizliği ve siroz: Karaciğer dokusunun harabiyeti. - Alkol kullanımı: Karaciğer dokusuna zarar vererek metabolizmayı sekteye uğratır. - Hepatitler: Viral enfeksiyonlar sonucu karaciğer hücrelerinin yaygın olarak hasara uğraması. 3. Post-hepatik (karaciğer sonrası) sebepler: Bilirubinin vücuttan uzaklaştırılamaması durumudur. Nedenleri arasında: - Safra kesesi taşı: Safra yollarını tıkayarak safranın oniki parmak bağırsağına atılımını engeller. - Kanser: Pankreas kanseri ve safra yolu tümörleri gibi durumlar. - İltihaplı bağırsak hastalıkları: Bağırsak iltihaplanmalarında oluşan tıkanıklıklar.

Bilirubin yüksekliğinde görülebilecek bazı hastalıklar şunlardır: 1. Safra Taşları: Yüksek bilirubin seviyesine bağlı olarak safra taşları oluşabilir ve bu taşlar safra yollarını tıkayarak bilirubinin vücuttan atılmasını engeller. 2. Gilbert Sendromu: Genetik bir hastalık olan Gilbert sendromu, karaciğerde bilirubinin işlenmesinde probleme neden olur. 3. Karaciğer Fonksiyon Bozuklukları: Siroz, karaciğer kanserleri ve otoimmün hepatit gibi durumlar karaciğer fonksiyonlarını bozarak bilirubin yüksekliğine yol açabilir. 4. Hepatit: Viral enfeksiyon sonucu karaciğerin iltihaplanması, bilirubin işlenmesinde aksaklıklara neden olur. 5. Hemolitik Anemi: Kırmızı kan hücrelerinin hızlı yıkılması sonucu bilirubin seviyeleri yükselir. Bilirubin yüksekliği ciddi bir sağlık sorununa işaret edebileceğinden, bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Karaciğer naklinde ölüm riski oldukça düşüktür ve genellikle %0,2 ile %0,5 arasında olduğu belirtilmiştir. Ancak, ameliyat sırasında ve sonrasında bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir, bu da riski artırabilir. Ameliyat öncesi ve sonrası dönemde, hastanın genel sağlık durumu ve operasyonun detayları gibi faktörler de ölüm riskini etkileyebilir. Bu nedenle, karaciğer nakli kararı alınmadan önce detaylı bir tıbbi değerlendirme yapılması önemlidir.

Demir yüksekliğinde yapılan tahliller şunlardır: 1. Serum Transferrin Doygunluğu: Transferrine bağlı demir miktarını ölçer, yüzde 45'in üzerindeki değerler çok yüksek kabul edilir. 2. Serum Ferritin: Kandaki demir depolarını gösterir, tedavi sırasında teşhis ve takibi için kullanılır. 3. Karaciğer Fonksiyon Testleri: Karaciğer hastalığı veya hasarını teşhis etmek için yapılır. 4. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Karaciğerdeki aşırı demir yükünün derecesini ölçmek için kullanılır. 5. Genetik Test: Hemokromatozis tanısını doğrulamak için hastanın HFE genini taşıyıp taşımadığını belirler. Bu testler, demir yüksekliğinin nedenini belirlemek ve uygun tedaviyi planlamak için önemlidir.

Enginarın iyi geldiği bazı hastalıklar şunlardır: 1. Karaciğer Hastalıkları: Enginar, karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir ve toksinlerin vücuttan atılmasını kolaylaştırır. 2. Sindirim Sistemi Sorunları: Sindirim sistemini düzenler, kabızlık ve ishal gibi sorunları önler. 3. Kolesterol: Kötü kolesterol (LDL) seviyelerini düşürmede etkilidir. 4. Kan Basıncı: Potasyum içeriği sayesinde kan basıncını dengelemeye yardımcı olur. 5. Kanser: Antioksidan özellikleri sayesinde kansere karşı koruyucu olabilir, özellikle kolon ve göğüs kanserine karşı. 6. Diyabet: Kan şekerini düzenlemede faydalı olabilir. Ancak, enginarın safra taşı veya safra kesesi problemleri olan kişiler tarafından sınırlanması gerekebilir.

Periportal alan, karaciğerin portal ven çevresi anlamına gelir.

Karaciğer nakli, genellikle en zor organ nakli olarak kabul edilir.

AST (Aspartat Aminotransferaz) seviyeleri aşağıdaki durumlarda yükselebilir: 1. Karaciğer hastalıkları ve hasarı: Hepatit, siroz, alkolik karaciğer hastalığı gibi durumlar AST seviyelerini artırabilir. 2. Kas hastalıkları ve yaralanmaları: Kas bozuklukları veya kas yaralanmaları AST değerini yükseltebilir. 3. Kalp hastalıkları: Kalp krizi gibi durumlar kalp kasında hasara yol açarak AST'nin kana geçmesine neden olabilir. 4. Toksinler ve ilaçlar: Kurşun, cıva gibi toksinler ve bazı ilaçlar karaciğer üzerinde toksik etki yaparak AST seviyesini artırabilir. 5. Diğer durumlar: Obezite, insülin direnci, safra yolu tıkanıklıkları da AST yüksekliğine yol açabilir. AST seviyelerinin yükselmesi, tek başına bir hastalık değil, altta yatan bir sorunun belirtisidir. Kesin teşhis ve uygun tedavi için bir doktora başvurulması önerilir.

Caroli hastalığı, karaciğerde üretilen safranın, safra kesesine taşınmasını sağlayan safra kanallarında meydana gelen anormal dilatasyon ile karakterize edilen nadir bir hastalıktır. İki farklı formu vardır: 1. Basit veya izole form: Safra kanallarının genişlemesi ile karakterizedir. 2. Kompleks form: Karaciğerdeki fibröz doku bantlarının varlığı (konjenital hepatik fibrozis) ve portal arterde yüksek tansiyon (portal hipertansiyon) ile ilişkilidir. Belirtileri arasında karın ağrısı, sarılık, ateş, bulantı ve kusma, yorgunluk ve kilo kaybı yer alır. Teşhis, ultrason, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme gibi görüntüleme teknikleri ile konulur. Tedavi, hastalığın şiddetine ve bireyin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir ve cerrahi müdahale, antibiyotik tedavisi veya yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.

BUN (Blood Urea Nitrogen) testi, kandaki üre azotunu ölçerek böbrek ve karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmeye yardımcı olur. Yüksek BUN seviyeleri şu durumları gösterebilir: - böbrek yetmezliği veya hasarı; - sindirim sistemi sorunları; - tiroit hormon bozuklukları; - kalp yetmezliği. Düşük BUN seviyeleri ise genellikle yetersiz protein alımı, karaciğer hastalıkları veya aşırı sıvı tüketimi gibi nedenlerden kaynaklanır. BUN testinin sonuçları, kreatinin değerleri ile birlikte değerlendirilir ve doktor tarafından genel sağlık durumunu değerlendirmek ve potansiyel sağlık sorunlarını teşhis etmek için kullanılır.

Wilson hastalığı, tedavi edilmezse ölümcül seyredebilen tehlikeli bir hastalıktır. Bu hastalık, vücutta bakır birikimi sonucu karaciğer, beyin ve diğer organlarda ciddi hasarlara yol açabilir.

Karaciğer nakli sonrası yaşam süresi, genellikle 10 yıldan fazla olarak belirtilmiştir. Bazı kaynaklarda ise bu oranlar şu şekildedir: - 1 yıllık yaşam oranı: %90-95. - 5 yıllık yaşam oranı: %75. - 10 yıl ve daha uzun yaşam oranı: %60. Ancak, bu oranlar hastanın yaşı, sağlık durumu ve postoperatif bakım gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilir.

Aspartat aminotransferaz (AST) yüksekliği, karaciğer başta olmak üzere kalp, beyin, böbrek ve kaslarda olası bir hasarlanmanın işareti olabilir. AST yüksekliğine neden olabilecek durumlar arasında şunlar bulunur: - Karaciğer hastalıkları: Hepatit, siroz, safra kanallarındaki tıkanıklıklar. - Travmalar ve yaralanmalar: Kas hasarlanmaları, kalp krizi sonrası. - Diğer hastalıklar: Akut pankreatit, nöromüsküler hastalıklar, sepsis, obezite. AST seviyesinin normal değerlerin çok üzerinde olması, akut hepatit, virüslere bağlı enfeksiyonlar ve iskemi gibi rahatsızlıkları da düşündürebilir. AST yüksekliği tespit edildiğinde, kesin teşhis ve uygun tedavi için bir doktora başvurulması önerilir.

Hepazec iki farklı amaçla kullanılan bir ilaçtır: 1. Karaciğer hastalıklarının tedavisi ve karaciğer fonksiyonlarının desteklenmesi. 2. Bağırsak enfeksiyonlarının tedavisi. Kullanım şekli ve dozaj doktor tarafından belirlenmelidir. Hamilelik ve emzirme döneminde kullanmadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Karaciğer yağlanmasının en hızlı anlaşılması için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Kan Tahlili: AST, ALT, GGT gibi karaciğer enzimlerinin seviyelerini ölçmek için kan testleri yapılır. 2. Radyolojik Görüntüleme: Ultrasonografi, MR veya tomografi gibi yöntemlerle karaciğerin durumu değerlendirilir. 3. Fizik Muayene: Doktor, karın bölgesine bastırarak karaciğerde büyüme olup olmadığını kontrol edebilir. Risk altındaki kişilerin (obezite, diyabet, hipertansiyon gibi) düzenli olarak kan tahlili ve radyolojik yöntemlerle karaciğer yağlanmasını kontrol ettirmeleri önerilir.

AST (Aspartat Aminotransferaz), karaciğer, kalp ve kas dokularında bulunan bir enzimdir. AST testi, bu organlarda bir hasar veya iltihaplanma olup olmadığını anlamak için yapılan bir kan testidir. Normal AST değerleri cinsiyete ve yaşa göre değişir: - Kadınlarda: 15-42 IU/L. - Erkeklerde: 15-50 IU/L. Yüksek AST seviyeleri, karaciğer hastalıkları, kalp krizi, kas hasarı gibi durumların belirtisi olabilir.

Safra kesesinde sorun olduğunda yapılan tahliller şunlardır: 1. Kan Tahlilleri: AST, ALT, ALP, GGT, Total Bilirubin, Direkt Bilirubin ve Amilaz gibi testler yapılır. 2. Ultrason: Safra kesesi ve safra yollarının görüntülenmesi için en yaygın kullanılan yöntemdir. 3. Bilgisayarlı Tomografi (BT): Safra kesesi hastalıklarının teşhisi ve derecesini belirlemek için kullanılır. 4. MR Kolanjiyopankreatografi (MRCP): Safra kanallarını özellikle görselleştiren bir MRG türüdür. 5. Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi (ERCP): Safra ve pankreas kanallarının görüntülenmesi ve tedavi edilmesi için kullanılan bir endoskopik işlemdir.

INR düşüklüğü ve yüksekliği farklı nedenlerden kaynaklanabilir: INR Düşüklüğü: 1. K Vitamini Fazlalığı: K vitamini içeren besinlerin aşırı tüketimi INR değerini düşürebilir. 2. Karaciğer Hastalıkları: Karaciğerin düzgün çalışmaması pıhtılaşma faktörlerinin üretimini etkileyebilir. 3. Kan Sulandırıcı İlaçların Yetersiz Kullanımı: Warfarin gibi ilaçların yetersiz dozda alınması düşüklüğe neden olabilir. 4. Genetik Faktörler: Pıhtılaşmayı artıran genetik bir eğilim de düşüklüğe yol açabilir. INR Yüksekliği: 1. Kan Sulandırıcı İlaçların Aşırı Kullanımı: Warfarin veya benzeri ilaçların yüksek dozda alınması. 2. Karaciğer Hastalıkları: Karaciğerin pıhtılaşma faktörlerini yeterince üretememesi. 3. Kanama Bozuklukları: Hemofili gibi pıhtılaşma sistemini etkileyen hastalıklar. 4. Vitamin K Eksikliği: Pıhtılaşma için gerekli olan bu vitaminin eksikliği INR değerini artırabilir.