İyonlar

Evet, iyonlar hem temel halde hem de uyarılmış halde bulunabilir. Temel halde atom kararlıdır ve elektronlar orbitallere en düşük enerjili şekilde yerleşir. Uyarılmış halde ise atoma enerji verildiğinde elektronlar bir üst enerji katmanına çıkar ve atom yüksek enerjili ve kararsız bir duruma geçer.

Su şartlandırmada kullanılan iyonlar şunlardır: Ca+2, Mg+2, Fe+2. Ayrıca, su şartlandırma işlemlerinde kalsiyum klorür ve magnezyum klorür gibi iyonlar da suya eklemek için kullanılır.

Magnezyum iyonu (Mg²⁺), biyolojide magnezyumun genellikle aldığı formdur. Magnezyum, insan vücudunda bulunan en önemli minerallerden biridir ve birçok yaşamsal sürecin düzenlenmesinde görev alır.

Hücre zarından geçemeyen iyonlar arasında büyük iyonlar ve yüklü iyonlar bulunur. Bu iyonlar, zarın hidrofobik kısımları tarafından engellenir ve zardan geçebilmek için özelleşmiş taşıyıcı proteinler veya iyon kanalları gerekir.

Katyonlar tablosunu ezberlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Renkli kodlama: Katyonları (pozitif iyonlar) soluna, anyonları (negatif iyonlar) sağına yazarak, pozitif ve negatif yüklerine göre onları kendi içlerinde renk gruplarına ayırabilirsiniz. 2. Ayna veya cam kullanımı: Minik post-itlerin her birine bir katyonu detaylarıyla yazıp, bunları aynanın bir tarafına veya odanın camına silinebilir tahta kalemiyle yazarak farklı bir öğrenme ortamı oluşturabilirsiniz. 3. Akıllı cihazlar: Katyonlar ve anyonlarla ilgili bilgileri içeren ücretli veya ücretsiz uygulamaları kullanarak bilgileri tekrar edebilirsiniz. 4. Kodlamalar: "Hasan iki sak, Osman dört" gibi eğlenceli kodlamalar kullanarak katyonları ezberleyebilirsiniz. Ayrıca, katyonların elektron dizilimlerini ve özelliklerini öğrenmek de ezberlemeyi kolaylaştırabilir.

Bakırın (Cu) 2+ elektron dizilişi, 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s¹ 3d¹⁰ şeklinde yapılır.

İyonların derişimi, çözeltinin türüne ve sıcaklığa bağlı olarak değişir. Çözeltinin türüne göre: - Elektrolit çözeltiler (tuz, asit ve bazların sulu çözeltisi gibi) suda iyonlarına ayrışır ve elektrik akımını iletir. - Elektrolit olmayan çözeltiler (şeker, alkol gibi) moleküler şekilde çözünür ve elektrik akımını iletmezler. Sıcaklığa göre: - Genellikle katıların sıvılardaki çözünürlüğü sıcaklık arttıkça artar, bu da çözeltideki iyon derişiminin artmasına neden olur.

İyon ve moleküllerin suda çözünmesi, çözücü (su) moleküllerinin çözünen (iyon veya molekül) taneciklerinin etrafını sarmasıyla gerçekleşir. İyonik bileşiklerin çözünmesinde su moleküllerinin negatif uçları (oksijen tarafı) pozitif iyonlara, pozitif uçları (hidrojen tarafı) ise negatif iyonlara yönelir. Molekül yapılı maddelerin çözünmesinde ise çözünen moleküller, çözücü moleküllerinin arasına girerek birbirinden ayrılır ve çözeltinin her tarafına homojen olarak dağılır.

Hücre içi ve hücre dışında bulunan bazı iyonlar şunlardır: Hücre içi: Potasyum (K+) iyonları hücre içinde daha yoğundur. Hücre dışı: Sodyum (Na+) ve klor (Cl-) iyonları hücre dışında daha fazladır. Bunun yanı sıra, her iki ortamda da magnezyum (Mg2+), bakır (Cu2+) ve demir (Fe2+) gibi iyonlar da mevcuttur.

K+ iyonunun elektron sayısı 18'dir.

Fe2+ ve O2- iyonlarının birleşerek Fe2O3 oluşturması, sentez (birleşme) tepkimesidir.

H+ ve OH- iyonları, asit ve baz özelliklerini gösterir: - H+ iyonu: Sulu çözeltilerde asit özelliği gösterir ve asidik çözeltilerin temelini oluşturur. - OH- iyonu: Sulu çözeltilerde baz özelliği gösterir ve bazik çözeltilerin temelini oluşturur.

Katyon elektron aldığında, negatif yüklü bir iyon (anyon) haline gelir.

Zn (çinko) ve Zn2+ (çinko iyonu) aynı elementin farklı formlarıdır. - Zn: Nötr bir atomdur ve 30 elektronu vardır. - Zn2+: İki elektron kaybetmiş ve pozitif çift yüke sahip bir iyonudur.

Metabolik asidozda H+ (hidrojen) iyonları artar.

NH4 iyonunun 1 proton fazla olmasının nedeni, amonyak (NH3) molekülüne bir proton eklenmesidir. Bu durumda, amonyum iyonu (NH4+) oluşur ve bu iyonun toplam yükü +1 olur.

NH4+ iyonu zayıf bir asit olarak kabul edilir.

Protonic kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Bilimsel anlam: Protonik, protonlarla ilgili veya protonlardan oluşan anlamına gelir. 2. Kimya anlamı: Protonik, su gibi bir çözücünün hidrojen iyonlarını solute moleküllerine bağışlayabilme yeteneği olarak tanımlanır.

NH4 hem tuz hem de iyon olarak kabul edilebilir. - İyon: NH4, amonyum iyonu (NH4+) olarak bilinir ve suda çözündüğünde katyon halinde bulunur. - Tuz: Amonyum klorür (NH4Cl), suda yüksek oranda çözünen beyaz kristallere sahip bir tuzdur.

Çok atomlu iyonlar (kökler), iki veya daha fazla atomdan oluşan iyon gruplarıdır. Bazı yaygın çok atomlu iyonlar şunlardır: - Katyonlar: NH4+ (amonyum), Ag+ (gümüş). - Anyonlar: OH- (hidroksit), NO3- (nitrat), SO42- (sülfat). Kök iyonların atom gruplarına verilen isim olduğunu ve bu grupların tek bir elementmiş gibi ele alındığını unutmamak önemlidir.