Fizikokimya

Çözünme hızına etki eden faktörler şunlardır: 1. Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça çözünme hızı genellikle artar. 2. Karıştırma: Karıştırma, çözünme hızını artırır. 3. Tanecik Boyutu (Temas Yüzeyi): Tanecik boyutu küçüldükçe, yani yüzey alanı arttıkça çözünme hızı artar. 4. Basınç: Gazlarda basınç arttıkça çözünme hızı da artar.

Tanecik boyutunun küçültülmesi, çözünme hızını artırır. Çözünme hızını artırmak için diğer yöntemler: - Sıcaklık: Sıcaklığın artırılması, çözünme hızını hızlandırır çünkü sıcaklık arttıkça taneciklerin hareketi ve çarpışmaları daha sık olur. - Karıştırma: Karıştırma, çözücü ve çözünen maddenin daha homojen dağılmasını sağlar ve çözünme hızını artırır. - Basınç (gazlar için): Basıncın artırılması, gazların sıvılarda çözünme hızını yükseltir.

Metalik bağın kuvveti, üç ana faktöre bağlı olarak artar: 1. Değerlik elektron sayısı: Değerlik elektron sayısı arttıkça, elektron denizi daha yoğun olur ve pozitif iyonlarla elektronlar arasındaki çekim kuvveti artar. 2. Atom çapı: Atom çapı küçüldükçe, çekirdek ile elektronlar arasındaki etkileşim daha güçlü olabilir. 3. Katyon yükü: Atom, daha fazla elektron verip katyon yükü oluşturduğunda, çekim kuvveti de o kadar artar.

Molalitenin birimi mol/kg'dır.

Karbon monoksit patlamasının belirli bir sıcaklık derecesi yoktur. Karbon monoksit (CO) gazı, kaynama noktası -191,5 °C olan bir gazdır.

Pas, demir veya demir içerikli alaşımların çeşitli etkenlere maruz kaldıklarında oluşan oksitli yapılardır. Pas oluşumuna neden olan başlıca faktörler şunlardır: Nem ve rutubet: Su, paslanmayı hızlandıran en önemli unsurlardan biridir. Oksijen: Paslanma, ancak ortamda oksijen bulunduğu takdirde gerçekleşir. Asitler ve kimyasallar: Asitler, metal yüzeydeki oksit tabakasını parçalayarak metalin oksijen ve su ile daha fazla temas etmesine neden olur. Sıcaklık: Ortam sıcaklığı ne kadar yüksek olursa, metalin paslanma ihtimali de o kadar artar. Bu faktörler bir araya geldiğinde, demir ve oksijen atomları kimyasal bir reaksiyona girerek demir oksit (pas) oluşturur.

Sakız, içeriğindeki maddelerin sıcaklık değişimine tepkisi nedeniyle sertleşebilir. Bunun başlıca nedenleri: - Hava ile temas: Açık havada uzun süre bekletildiğinde, sakızın içerisindeki nemin buharlaşması sonucu sertleşmesi. - Sakızın depolama koşulları: Sıcak ve nemli bir ortamda saklandığında, zamanla sertleşmesi. - Kimyasal reaksiyonlar: Sakız, şekerler veya tatlandırıcılar ile kimyasal reaksiyona girerek yapısını ve dokusunu etkileyebilir.

Çözeltinin özellikleri şunlardır: 1. Homojenlik: Çözeltiler homojendir, yani bileşimleri çözelti boyunca tekdüzedir. 2. Parçacık Boyutu: Çözünen parçacıklar son derece küçüktür ve genellikle 1 nanometreden küçüktür. 3. Çözünen Maddenin Çökelmemesi: Çözünen madde, bekletildiğinde dibe çökmez. 4. Filtre Edilebilirlik: Çözeltilerdeki çözünen parçacıklar filtre kağıdından geçemez. 5. Saydamlık: Çözeltiler genellikle saydamdır, ışığın içlerinden geçmesine izin verir. 6. Elektrik İletkenliği: İyonik çözeltiler elektrik akımını iletir. 7. Kaynama ve Donma Noktaları: Çözeltilerin kaynama noktası saf çözücünün kaynama noktasından büyük, donma noktası ise daha düşüktür.

Atom yarıçapı, şu faktörlere göre değişir: Enerji katmanları: Enerji katmanı sayısı arttıkça atom yarıçapı büyür. Çekirdek yükü: Çekirdek yükü arttığında atom yarıçapı küçülür. Periyot ve grup: Periyotta soldan sağa doğru atom yarıçapı küçülür, grupta yukarıdan aşağıya doğru ise atom yarıçapı büyür. İyon türü: Elektron kaybeden iyonların (katyon) yarıçapı küçülür, elektron kazanan iyonların (anyon) yarıçapı ise büyür.

Difüzyonun amacı, maddelerin yüksek yoğunluklu bir ortamdan düşük yoğunluklu bir ortama kendiliğinden yayılmasını sağlamaktır. Bu süreç, biyolojik sistemlerde hücrelerin besin ve oksijen alması, atık maddeleri dışarı atması gibi temel işlemlerde önemli bir rol oynar. Endüstriyel alanda ise difüzyon, kimya mühendisliği ve malzeme biliminde gazların ayrıştırılması, sıvıların karıştırılması veya katı maddelerin çözünmesi gibi işlemlerde kullanılır.

Süblime olan maddeler, katı halden doğrudan gaz hale geçen maddelerdir. İşte bazı örnekler: Kuru buz (katı karbondioksit); Naftalin; İyot; Arsenik; Kamfor; Kükürt.

Radyasyonun canlı doku üzerinde olan etkisinden sorumlu tutulan fizikokimyasal aşamada ortaya çıktığı düşünülen maddeler serbest radikallerdir.

Oksijenin yüksek basınçtan sıralaması şu şekildedir: 1. Sıvı oksijen: -183 °C'de buharlaşan ve 1 litre hacimde 875 litre gaz oksijen üreten. 2. Sıkıştırılmış oksijen: Kaynak işlemlerinde kullanılan, 40 litrelik tüplerde 150 atmosfer basınç altında bulunan. 3. Normal atmosfer basıncı: Havada %21 oranında bulunan oksijen.

Karışımların ayrılmasında bağımsız değişkenler şunlardır: 1. Temas Yüzeyi: Çözünen maddelerin tanecik boyutunun küçültülmesi, yani toz haline getirilmesi. 2. Karıştırma: Karıştırılma veya sallama, çözünme hızını artırır. 3. Sıcaklık: Sıcaklık artırıldığında, çözücü ve çözünen maddelerin taneciklerinin hızı artar ve çözünme hızı yükselir.

Difüzyonu yüksek ifadesi, difüzyon hızının yüksek olması anlamına gelir. Difüzyon, maddelerin yüksek yoğunluklu ortamdan düşük yoğunluklu ortama kendiliğinden yayılması sürecidir.

Atomun yarıçapı arttıkça iyonlaşma enerjisi azalır. Bunun sebebi, atom yarıçapı büyüdükçe elektronların çekirdekten uzaklaşması ve çekirdeğe olan bağlarının zayıflamasıdır.

Bazik maddeler kaygandır çünkü içlerinde bol miktarda baz bulunur. Bu bazlar, sabun, deterjan ve benzeri temizlik ürünlerinin yüzey gerilimini azaltarak kaygan bir his yaratmasına neden olur.

Higroskopik özellik, bir maddenin havadaki nemi veya su buharını çekme ve tutma yeteneği anlamına gelir. Bu tür maddeler, ortamdaki nem seviyesine bağlı olarak suyu emebilir veya bırakabilirler. Higroskopik maddelere örnekler: - tuz (sodyum klorür); - şeker; - silika jeli; - kalsiyum klorür (CaCl₂); - sülfürik asit (H₂SO₄).

3 boyutlu kristallerin erime noktası, kristal türüne bağlı olarak değişir: İyonik kristaller: 300 ile 1000 °C arasında erir. Kovalent kristaller: 1000 °C'den yüksek sıcaklıklarda erir. Moleküler kristaller: Genellikle 100 °C'nin altındaki sıcaklıklarda erir. Erime noktası, kristalin kimyasal bağlarına, yapısına ve dış ortam koşullarına bağlıdır.

Molekül ağırlığı, difüzyon hızını ters orantılı olarak etkiler: molekül ağırlığı küçük olan gaz tanecikleri daha hızlı hareket eder ve daha çabuk difüzlenir.