Tepkime

NH3 (amonyak) baz özelliği gösterir. Asitlerle tepkimeye girdiğinde: NH3, asitler ile tepkime vererek sadece tuz oluşturur, su oluşmaz. Örnek denklem: NH3(g) + HCl(g) → NH4Cl(k).

Kimyasal tepkimelerde atomların türü ve sayısı değişmez.

Çözünme-çökelme tepkimeleri, bir maddenin başka bir madde içinde homojen dağılması (çözünme) sonucu oluşan çözeltinin dibine katı bir maddenin (çökelek) çökmesi sürecidir. Örnek bir çözünme-çökelme tepkimesi: - AgNO3(suda) + NaCl(suda) → AgCl(k) + NaNO3(suda). Bu tepkimede, gümüş nitrat ve sodyum klorürün sulu çözeltileri karıştırıldığında, gümüş klorür (AgCl) çökeleği oluşur.

Kimyasal tepkimeler dört ana kategoriye ayrılır: 1. Sentez (Birleşme) Tepkimeleri: İki veya daha fazla basit maddenin birleşerek daha karmaşık bir bileşik oluşturması. 2. Analiz (Ayrışma) Tepkimeleri: Karmaşık bir bileşiğin daha basit maddelere ayrılması. 3. Yer Değiştirme Tepkimeleri: Bir elementin, başka bir bileşikteki bir elementi yerinden etmesiyle gerçekleşir. 4. Çift Yer Değiştirme Tepkimeleri: İki bileşenin birbirleriyle yer değiştirdiği tepkimelerdir.

Çökelme tepkimesinin net iyon denklemi, sadece reaksiyona katılan iyonları gösterecek şekilde yazılır. Net iyon denklemi yazma adımları: 1. Kimyasal denklemi dengeleyin. 2. Tüm maddeleri iyonlarına ayırın. 3. Seyirci iyonları belirleyin ve çıkarın. 4. Net iyon denklemini yazın.

Kimyasal ve fiziksel tepkime arasındaki temel fark, maddenin yapısında meydana gelen değişikliktir. Fiziksel tepkime, maddenin sadece fiziksel görünümünde değişiklik meydana getirir. Kimyasal tepkime ise maddenin kimyasal yapısında değişiklik meydana getirir.

Kimyasal tepkimelerde verim, gerçek verim ve teorik verim kullanılarak hesaplanır. 1. Teorik Verim: Dengeli kimyasal denkleme ve her bir reaktanın başlangıçtaki mol sayısına göre, sınırlayıcı reaktanın tamamen tüketilmesi durumunda elde edilebilecek maksimum ürün miktarıdır. 2. Gerçek Verim: Kimyasal reaksiyon sonucunda elde edilen ürünün gerçek miktarıdır ve genellikle deneysel olarak belirlenir. Yüzde Verim ise şu formülle hesaplanır: Yüzde Verim = (Gerçek Verim / Teorik Verim) x 100. Bu hesaplama, tepkimenin ne kadar verimli olduğunu gösterir ve yüksek bir yüzde verim, istenen ürünün önemli bir kayıp olmadan üretildiğini ifade eder.

Evet, H2SO4 nötralleşme tepkimesi verir. H2SO4 asidi, bir baz ile tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur.

Asit baz tepkimesinin gerçekleştiği şu göstergelerle anlaşılabilir: 1. pH Değeri: Tepkime sonrası çözeltinin pH değeri ölçülür, 7'nin altındaysa asidik, 7 ise nötr, 7'nin üstündeyse bazik bir ortam olduğu belirlenir. 2. Renk Değişimleri: Asit ve bazların bazı doğal veya sentetik indikatörlerle tepkimeye girdiğinde renk değiştirmesi, tepkimenin gerçekleştiğinin önemli bir göstergesidir. 3. Isı Değişimi: Asit baz tepkimeleri genellikle ekzotermik (ısı açığa çıkaran) tepkimelerdir, bu nedenle tepkime sırasında ısı değişimi gözlemlenebilir. 4. Bubbles (Kabarcıklar): Bazı asit baz tepkimeleri gaz açığa çıkarabilir, örneğin asidik bir çözeltinin baz ile tepkimeye girmesi sonucunda karbondioksit gazı çıkabilir. 5. Kütle ve Hacim Değişiklikleri: Asit ve bazların tepkimeye girmesi sonucu oluşan ürünlerin kütlesi ve hacmi, başlangıç maddelerinin kütle ve hacminden farklı olabilir.

Fe ve O2 tepkimesinin denklemi: Fe + O2 → Fe2O3 şeklindedir.

Kimyasal tepkimelerde kütle korunumu, kütle-zaman grafiği ile şu şekilde gösterilir: 1. Girenlerin kütlesi zamanla azalır. 2. Ürünlerin kütlesi zamanla artar. 3. Tepkimeye girenlerin toplam kütlesi ile ürünlerin toplam kütlesi birbirine eşittir. Bu durum, grafikte kütlenin sabit kalması olarak gözlemlenir.

Demirin paslanması, kimyasal bir tepkime olarak kabul edilir.

Yüzde 100 verim, bir kimyasal tepkimede teorik olarak hesaplanan ürün miktarının tamamen elde edilmesi anlamına gelir.

Evet, 2HNO3 (nitrik asit) suda Ca(OH)2 (kalsiyum hidroksit) ile tepkime verir ve bu tepkime sonucunda su (H2O) ve kalsiyum nitrat (Ca(NO3)2) oluşur. Dengeli kimyasal denklem: 2HNO3 + Ca(OH)2 → 2H2O + Ca(NO3)2.

Aktif metaller asit ve bazlarla şu şekilde tepkimeye girer: 1. Asitlerle Tepkime: Aktif metaller, tüm asitlerle tepkimeye girerek tuz ve hidrojen gazı (H₂) açığa çıkarır. 2. Bazlarla Tepkime: Aktif metaller bazlarla tepkimeye girmez. Amfoter metaller ise hem asitlerle hem de bazlarla tepkimeye girebilir.

Nötrleşme tepkimesi ekzotermik demek, bu tür tepkimelerin gerçekleşirken dışarıya ısı verdiği anlamına gelir.

Kimyasal tepkime grafiği çizilirken aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Tepkimeye girenler (reaktanlar) sol tarafa, ürünler ise sağ tarafa yazılır. 2. Girenler ve ürünler birden fazla ise aralarına "+" işareti konulur. 3. Tepkime yönünü belirtmek için girenler ve ürünler arasına "→" işareti çizilir. 4. Kimyasal tepkimede maddenin hali (katı, sıvı, gaz) sağ alt tarafa yazılabilir. Kütlenin korunumu ilkesine göre, kimyasal tepkimeye giren maddelerin toplam kütlesi ile tepkime sonucunda oluşan maddelerin toplam kütleleri birbirine eşittir.

Yarı soy metaller, sadece oksijen içeren kuvvetli asitlerle tepkimeye girerler.

HNO3 (nitrik asit) aşağıdaki metallerle tepkime verir: 1. Yarı soy metaller (Cu, Hg, Ag): Oksijenli asitlerle (HNO3, H2SO4) tepkimeye girerek tuz, gaz (NO, NO2, SO2) ve su oluşturur. 2. Amfoter metaller (Zn, Pb, Cr, Be, Sn, Al): Hem asitlerle hem de kuvvetli bazlarla tepkimeye girerek H2 gazı açığa çıkarır. Soy metaller (Au, Pt) ise kral suyu (3 hacim HCl + 1 hacim HNO3) dışında hiçbir asitle tepkime vermez.

BH3 (boran hidrür) ve NH3 (amonyak) arasındaki tepkime sonucunda trifluoroamin boron(III) (H3BNH3) bileşiği oluşur.