İçAnadolu

Arabaşı çorbası, Türk mutfağının İç Anadolu Bölgesi'ne özgü bir çorbasıdır. Özellikle Yozgat ile ilişkilendirilir, ancak Ankara, Eskişehir, Karaman, Kırıkkale, Konya, Kayseri, Kırşehir, Afyon, Nevşehir gibi illerde de bilinir ve yapılır.

"Yazan Kalem Siyah", İç Anadolu ezgisidir. Söz ve müziği Şenol Tezcan'a aittir.

İç Anadolu Bölgesi'nin fiziki haritalarda sarı renkle gösterilmesinin nedeni, bölgenin ova, plato ve vadilerden oluşan bir coğrafyaya sahip olmasıdır. Türkiye Deprem Tehlike Haritası'nda ise İç Anadolu Bölgesi'nin önemli bir bölümünün sarı ile işaretlenmesinin sebebi, olası bir depremde en büyük yer ivmesinin göreceli olarak düşük özellikte olmasıdır. Ancak, "düşük riskli" ifadesi bu bölgelerde hiç deprem olmayacağı anlamına gelmez; zaman zaman bu alanlarda da sarsıntılar yaşanabilir.

Tırnaklı pide, Gaziantep mutfağına ait bir ekmek çeşididir. Ayrıca, Şanlıurfa ve Malatya gibi diğer bazı yörelerde de tırnaklı pide benzeri ekmekler bulunmaktadır.

Bolu, Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde yer almaktadır. Ancak, Bolu'nun güneybatı kesimlerinde Marmara ve İç Anadolu iklim tipleri de görülmektedir.

Batırık, İç Anadolu bölgesinin güneyi ve Akdeniz bölgesinde Toros dağlarına yakın bölgelerde, özellikle Karaman, Bozkır, Ermenek ile Mersin'in ilçeleri Tarsus, Erdemli, Mut, Aydıncık, Anamur, Bozyazı, Silifke ve Gülnar'da yapılan bir yemektir. Yapılışı bölgelere göre küçük farklılıklar gösterse de, genelde ince bulgur, tahin, domates ve çeşitli baharatlarla karıştırılıp yoğrulur.

Şah kartalı, Türkiye'de özellikle İç Anadolu ve Ege bölgelerinde görülür. En yoğun üreme alanları ise Trakya, Bolu ve Ankara'nın kuzey bölgeleridir. Şah kartal, açık alanlar, tarım arazileri ve bozkır düzlüklerinde de görülebilir. Türkiye'deki şah kartal nüfusu, Trakya'daki yuvaların korunması için yapılan çalışmalar sayesinde tahmin edilenden daha büyük olabilir.

İç Anadolu Bölgesi'nin Türkiye'nin tahıl ambarı olarak adlandırılmasının birkaç nedeni vardır: İklim ve coğrafi yapı: İç Anadolu, geniş plato ve ovalarla doludur ve çevresinin dağlarla çevrili olması nedeniyle karasal bir iklime sahiptir. Sulama imkanları: Bölgede sulama imkanları sınırlıdır, bu yüzden tahıl üretimi genellikle kuru tarım yöntemiyle yapılır. Tarımsal araştırma kurumları: Ankara'da Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü, Konya'da Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Eskişehir'de Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü gibi kuruluşlar, buğday ıslahı ve yetiştiriciliği üzerine çalışmalar yaparak bölgedeki tarımın gelişmesine katkı sağlar. Geniş tarım alanları: İç Anadolu, Türkiye'nin en büyük tarım alanlarından birine sahiptir.

Bozlak, özellikle İç Anadolu ve Güney Anadolu bölgelerinde yaygın olan bir uzun hava türüdür. Bazı bozlak türleri: Avşar Bozlağı; Türkmen Bozlağı; Kırat Bozlağı; Katırcıoğlu Bozlağı; Cerit Bozlağı; Öksüz Ali Bozlağı; Kızılırmak Bozlağı. Bozlakların duyulabileceği bazı iller: Çankırı; Çorum; Ankara; Kırıkkale; Yozgat; Kırşehir; Konya; Aksaray; Nevşehir; Niğde; Kayseri. Ayrıca, Adana, Kahramanmaraş, Osmaniye ve Gaziantep gibi güney illerinde de bozlak örnekleri bulunabilir.

İç Anadolu Bölgesi'nde yetişen bazı tarım ürünleri: Tahıllar: Buğday, arpa, çavdar, yulaf. Baklagiller: Nohut, fasulye, mercimek, bakla. Meyve: Üzüm, elma, kayısı, armut, kiraz, ayva, erik. Sebze: Domates, biber, patlıcan, salatalık, lahana, ıspanak, bezelye, havuç, pırasa. Diğer Ürünler: Şeker pancarı, ayçiçeği, patates, soğan, sarımsak. İç Anadolu, Türkiye'nin tahıl ambarı olarak bilinir ve özellikle Konya Ovası, tarımsal üretim açısından önemli bir merkezdir.

"Vurun Kaşıkları Benimki Geliyor" ifadesi, Batı Karadeniz, Güney Marmara ve İç Batı Anadolu yörelerine aittir. Ayrıca, bu ifade Melis Fis'in "Misket" adlı şarkısında geçmektedir.

Misket, farklı bölgelerde çeşitli isimlerle anılan ve oynanan bir oyundur. Türkiye'de: Misket, Ege Bölgesi'nde "meşe", Balıkesir'in Güney Marmara ilçelerinde "garit" ve Sivas bölgesinde "cıncık" olarak adlandırılır. Ankara: Ankara'da "Misket" adıyla bilinen bir halk oyunu ve türküsü vardır. Amasya: Amasya elması, "misket elması" olarak da bilinir. Ayrıca, misket (bilye) oyunu 18. yüzyıla dayanan bir oyundur ve farklı bölgelerde farklı isimlerle bilinse de genellikle "bilye" olarak adlandırılır.

1973 yapımı "Pir Sultan Abdal" filmi, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Sivas ve çevresinde çekilmiştir. 1998 yapımı "Pir Sultan Abdal" filmi ise çekimlerinin büyük bir kısmını yine Türkiye'de, İç Anadolu Bölgesi'nde, Sivas ve çevresinde gerçekleştirmiştir.

Halkapınar'ın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihî ve kültürel zenginlik: M.Ö. 3000 ile 2000 yılları arasında kurulan Tuvana Krallığı'nın merkezi, Halkapınar'ın 4 km güneyindeki İvriz (Aydınkent) mahallesidir. Osmanlı döneminde mesire yeri olarak ünlüydü; 1671'de İzmir'e gelen Evliya Çelebi, Halkapınar'ı "cennetten bir köşe" olarak nitelendirmiştir. Doğal kaynaklar: Prehistorik çağlardan 50 yıl öncesine kadar bölgenin en büyük tatlı su kaynağı olan Halkapınar gölcüğüne ev sahipliği yapmıştır. Halkapınar, kaynağını Kokluca Dağı eteklerinden alan ve Meles Çayı'nın doğduğu yerdir. Ekonomik ve stratejik önem: 1893'te faaliyete geçen Su Şirketi, Halkapınar’daki su kaynağını kullanarak İzmir’in su ihtiyacını uzun yıllar karşılamıştır. 1971'de İzmir’de düzenlenen Akdeniz Oyunları öncesinde yapılan Atatürk Stadı ve çevresindeki yapılar, otobüs garajı ile sebze meyve halinin buraya taşınması, bölgenin betonla kaplanmasına yol açmıştır.

Türkmen düğünü, Türkmen topluluklarının yaşadığı tüm bölgelere ait bir düğün geleneğidir. Örneğin, Çanakkale'nin Bayramiç ilçesinde yaşayan Türkmenlerin düğünleri iki gün boyunca sürer ve tüm adetler yerine getirilir.

Gendeme yemeği, özellikle İç Anadolu bölgesine ait bir lezzettir. Ayrıca, Gendeme çorbası adı verilen bir çorba türü de bulunmaktadır. Gendeme yemeğinin Ordu yöresine ait bir versiyonu da bulunmaktadır.

İç Anadolu Bölgesi'nde genellikle şu yonca türleri yetişir: Kayseri Yoncası: Orta Anadolu'da yaygın olarak yetiştirilen bir yonca çeşididir. Albatur Yoncası: Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) tarafından geliştirilen bu yonca çeşidi, soğuk şartlara dayanıklı olup, İç Anadolu Bölgesi'nde de yetiştirilebilir. Yonca yetiştiriciliğinde, her bölgenin iklim koşullarına uygun tohumların seçilmesi önemlidir.

Konya ile Beyşehir arasındaki mesafenin uzak olmasının nedeni, bu iki ilçenin Konya'nın farklı bölgelerinde yer almasıdır. Beyşehir, Konya'nın batısında bulunmaktadır.

İç Anadolu Bölgesi'nde bayram kutlamaları, her yörede farklılık gösterse de bazı ortak gelenekler bulunmaktadır. Genel olarak İç Anadolu'da bayram kutlamalarından bazıları şunlardır: Bayram hazırlığı: Bayramdan bir hafta önce evler temizlenir, yeni giysiler ve ev eşyaları alınır. Bayram sabahı: Bayram sabahı erken kalkılır, herkes bayramlık kıyafetlerini giyer ve camiye gitmek için hazırlanır. Ziyaretler: Bayramın ilk günü genellikle akrabalar ziyaret edilir. Yemekler: Bayram öncesinde kadınlar, bayrama özel yemekler ve tatlılar hazırlar. Eğlenceler: Bayram günleri, ip atlama, sek sek, mendil kapmaca gibi geleneksel oyunlarla kutlanır. İç Anadolu Bölgesi'nde kutlanan bazı bayramlara örnek olarak Nevruz ve Hıdırellez verilebilir. Bayram kutlama gelenekleri zamanla değişebilir.

İç Anadolu Bölgesi'nde genellikle europid üst takımın Alpinoid ass fenotipi görülür. Ancak, Anadolu'da fenotip çeşitliliği oldukça fazladır ve bu durum, tarih boyunca farklı etnik unsurlarla yaşanan etkileşimler sonucu ortaya çıkmıştır.