HMK

HMK madde 371, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun temyizle ilgili bir maddesidir ve bozma sebeplerini düzenler. Bu maddeye göre, Yargıtay, aşağıdaki sebeplerden dolayı temyiz olunan kararı kısmen veya tamamen bozabilir: 1. Hukukun veya taraflar arasındaki sözleşmenin yanlış uygulanması. 2. Dava şartlarına aykırılık bulunması. 3. Taraflardan birinin davasını ispat için dayandığı delillerin kanuni bir sebep olmaksızın kabul edilmemesi. 4. Karara etki eden yargılama hatası veya eksiklikleri bulunması.

HMK 46, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun bir maddesidir ve hakimlerin yargılama faaliyetlerinden kaynaklanan hukuki sorumluluğunu düzenler. Bu maddeye göre, hakimlerin yargılama faaliyetinden dolayı aşağıdaki sebeplere dayanılarak Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir: 1. Kayırma veya taraf tutma: Hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmesi. 2. Menfaat sağlama: Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat karşılığında kanuna aykırı bir hüküm verilmesi. 3. Kanun hükmüne aykırılık: Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar verilmesi. 4. Tutanaklara dayanmama: Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmesi. 5. Tahrifat: Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş veya tahrif edilmiş olması. 6. Hakkın yerine getirilmemesi: Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılması. Tazminat davası, doğrudan hakim aleyhine değil, devlete karşı açılır ve davanın açılabilmesi için ceza soruşturması açılması veya ceza mahkumiyeti şartına bağlanamaz.

HMK madde 337/2 adli yardım talebi ile ilgili şu hükümleri içerir: 1. Adli yardım talebinin reddine itiraz: Adli yardım talebinin reddine ilişkin kararlara karşı, tebliğinden itibaren bir hafta içinde kararı veren mahkemeye dilekçe ile itiraz edilebilir. 2. İtiraz incelemesi: İtiraz edilen mahkeme, dosyayı o yerdeki hukuk mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye gönderir. 3. Kesin karar: İtiraz incelemesi neticesinde verilen karar kesindir.

HMK 203, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 203. maddesi anlamına gelir ve senetle ispat zorunluluğunun istisnalarını düzenler. Bu maddeye göre, aşağıdaki hallerde tanık dinlenebilir: 1. Altsoy ve üstsoy, kardeşler, eşler, kayınbaba, kaynana ile gelin ve damat arasındaki işlemler. 2. İşin niteliğine ve tarafların durumlarına göre, senede bağlanmaması teamül olarak yerleşmiş bulunan hukuki işlemler. 3. Yangın, deniz kazası, deprem gibi senet alınmasında imkânsızlık veya olağanüstü güçlük bulunan hallerde yapılan işlemler. 4. Hukuki işlemlerde irade bozukluğu ile aşırı yararlanma iddiaları. 5. Hukuki işlemlere ve senetlere karşı üçüncü kişilerin muvazaa iddiaları. 6. Bir senedin sahibi elinde beklenmeyen bir olay veya zorlayıcı bir nedenle yahut usulüne göre teslim edilen bir memur elinde veya noterlikte herhangi bir şekilde kaybolduğu kanısını kuvvetlendirecek delil veya emarelerin bulunması hali.

HMK 387 maddesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun çekişmesiz yargı işlerine ilişkin kararlara karşı başvuru yollarını düzenler. Bu maddeye göre: - Hukuki yararı bulunan ilgililer, özel kanuni düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, kararın öğrenilmesinden itibaren iki hafta içinde istinaf yoluna başvurabilirler. - Çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararlar, maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez.

HMK 109/2 maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun bir parçasıdır ve daha önce kısmi dava açılmasını engelleyen bir hüküm içeriyordu. Bu maddeye göre, talep konusunun miktarı taraflar arasında tartışmasız veya açıkça belirli ise kısmi dava açılamazdı. Ancak, 1 Nisan 2015 tarihinde yapılan yasa değişikliği ile bu fıkra yürürlükten kaldırıldı ve artık kısmi dava açılmasının önünde sadece "dürüstlük kuralına aykırı olma" hali dışında bir engel kalmadı.

HMK'nın 120. maddesi, harç ve gider avansının ödenmesi ile ilgilidir. Bu maddeye göre: 1. Davacı, dava açarken yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. 2. Avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması hâlinde, mahkeme tarafından bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verilir. 3. Taraflardan her birinin ikamesini talep ettiği delil için, mahkemece belirlenen delil avansına ilişkin 324. madde hükümleri saklıdır (ek fıkra: 22/07/2020 t. 7251 s. K. m.9).

Ek cevap süresi, HMK'nın 127. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.

HMK 330. maddede belirtilen "tarafta hata" kavramı doğrudan bir hata olarak tanımlanmamıştır. Ancak, bu madde kapsamında "vekil ile takip edilen davalarda" mahkemenin kanuna göre takdir edeceği vekâlet ücretinin taraf lehine hükmedileceği belirtilmiştir. Bu bağlamda, "tarafta hata" yerine, vekâlet ücretinin yanlış tarafa veya yanlış oranda hükmedilmesi gibi bir hata anlaşılabilir. Bu tür hatalar, vekâlet ücretinin yargılama giderleri kapsamında doğru bir şekilde hesaplanmaması veya dağıtılmaması durumunda ortaya çıkabilir.

HMK 20, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 20. maddesi anlamına gelir ve bu madde, görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemleri düzenler. Özetle, HMK 20. maddeye göre: - Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verildiğinde, taraflardan biri kararın kesinleştiği tarihten itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmelidir. - Aksi takdirde dava açılmamış sayılır ve bu konuda görevsizlik veya yetkisizlik kararı veren mahkeme resen karar verir.

HMK'ya göre dahili dava dilekçesi, davanın açıldığı tarihte verilmiş sayılır.

Davadan feragat, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 307. maddesinde düzenlenmiştir.

Davanın açılmamış sayılacağı haller, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 150. maddesinde düzenlenmiştir.

HMK-186 ifadesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 186. maddesini ifade eder. Özetle, HMK-186 maddesi şu konuları kapsar: - Tahkikatın bitiminden sonra mahkemenin sözlü yargılama aşamasına geçmesi. - Tarafların sözlü yargılama için gelmedikleri takdirde yokluklarında da hüküm verilebilmesi. - Sözlü yargılamada tarafların son sözlerini söyleyip mahkemenin hükmünü vermesi.

Zamanaşımı defi, dava dilekçesinde iki şekilde belirtilebilir: 1. Cevap dilekçesinde: Zamanaşımı defi, davalı tarafça cevap dilekçesi ile ileri sürülebilir. 2. Islah yoluyla: Eğer davalı süresinde cevap dilekçesi vermemişse, daha sonra vereceği cevap dilekçesinde zamanaşımı defini ileri sürebilmesi, ancak davacının savunmanın genişletilmesine muvafakat etmesi halinde kabul edilir.

Kanunda düzenlenmemiş diğer deliller, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 192'ye göre, kanunun belirli bir delille ispat zorunluluğunu öngörmediği hallerde başvurulan delillerdir. Bu deliller arasında tanık beyanı, bilirkişi görüşü ve keşif gibi takdiri deliller yer alır.

HMK'nın 308. maddesi, davayı kabul kurumunu düzenler ve şu şekildedir: "(1) Kabul, davacının talep sonucuna, davalının kısmen veya tamamen muvafakat etmesidir. "(2) Kabul, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri davalarda hüküm doğurur.

Bilirkişi raporuna itiraz süresi, HMK'nın 281. maddesinde düzenlenmiştir.

HMK Madde 1, kanunilik ilkesini içerir.

HMK'ya göre duruşmalara katılmayan taraf, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez ifadesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesinde düzenlenen bir durumu ifade eder. Bu maddeye göre, usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan biri duruşmaya gelmezse, gelen tarafın talebi üzerine yargılama devam eder ve gelmeyen tarafın yokluğunda yapılan işlemlere itiraz etme hakkı ortadan kalkar.