HMK

HMK 192 maddesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Kanunda düzenlenmemiş deliller" başlıklı maddesidir. Bu maddeye göre, kanun belirli bir delille ispat zorunluluğu öngörmediği hallerde, kanunda düzenlenmemiş olan diğer delillere de başvurulabilir.

Evet, Yargıtay kararları Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hükümlerine tabidir.

HMK 119/2'ye göre dava dilekçesindeki eksiklikler şunlardır: 1. Davacı ve davalının adı, soyadı ve adresleri. 2. Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası. 3. Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri. Bu eksiklikler giderilmezse dava açılmamış sayılır.

HMK m. 353/1-a, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılıp gönderilmesi kararını düzenleyen maddesidir. Bu maddeye göre, bölge adliye mahkemesi, aşağıdaki durumlarda esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verebilir: 1. Davaya bakması yasak olan hâkimin karar vermiş olması; 2. İleri sürülen haklı ret talebine rağmen reddedilen hâkimin davaya bakmış olması; 3. Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması; 4. Diğer dava şartlarına aykırılık bulunması.

Vergi mahkemesi, talepten fazlasına hükmedemez; çünkü HMK'nın 26. maddesi uyarınca hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır ve ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Ancak, duruma göre talep sonucundan daha azına karar verebilir.

HMK 175, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 175. maddesi anlamına gelir. Özetle, madde şu hükümleri içerir: - Tanıklığa ilişkin 249, 250 ve 259 ila 263. madde hükümleri, niteliğine aykırı düşmediği sürece isticvapta da uygulanır. - İsticvap, davanın taraflarının dinlenmesini içerirken, tanıklık üçüncü kişilerin dinlenmesini içerir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 336. maddesine göre adli yardımdan yararlanabilecekler şunlardır: 1. Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler. 2. Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler. 3. Yabancılar, adli yardımdan yararlanabilmek için ayrıca karşılıklılık şartını da yerine getirmek zorundadırlar.

Cevap dilekçesinde sunulması gereken deliller, HMK Madde 129'a göre şu şekildedir: 1. Savunmanın dayanağı olan vakıalar: Davalının savunmasının temeli olan olayların sıra numarası altında açık özetleri. 2. Her bir vakıanın ispat edileceği deliller: Savunulan vakıaların hangi delillerle kanıtlanacağı somutlaştırılarak belirtilmelidir. Bu deliller, tanık anlatımları, yazışmalar, fotoğraflar gibi çeşitli şekillerde olabilir.

Dava açılmasına sebebiyet verme nedeniyle vekalet ücreti, HMK'nın 327. maddesine göre belirlenir: 1. Gereksiz yere davanın uzamasına veya gider yapılmasına sebebiyet veren taraf, davada lehine karar verilmiş olsa bile, karar ve ilam harcı dışında kalan yargılama giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeye mahkum edilebilir. 2. Bir kişi davada sıfatı olmadığı halde, davacıyı yanıltıp dava açılmasına sebebiyet verirse, davanın sıfat yokluğu nedeniyle reddi halinde, davalı yararına yargılama giderlerine hükmedilemez.

Görevsizlik kararı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) uyarınca, mahkemenin davanın kendi görev alanına girmediğine karar vererek davayı görevli başka bir mahkemeye sevk etmesi demektir. Bu karar, mahkemenin yetkisiz olduğunu ve davanın incelenmesi için yeterli yargı yetkisine sahip olmadığını belirtir.

HMK'nın 115. maddesi, dava şartlarının incelenmesi ile ilgilidir ve şu şekildedir: 1. Fıkra: Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. 2. Fıkra: Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder. 3. Fıkra: Dava şartı noksanlığı, mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez.

HMK içtihatlı özeket, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) açıklamalı ve içtihatlı bir özeti anlamına gelir. Bu tür kaynaklar, HMK'nın her maddesine güncel haliyle yer verir ve bu maddelerin açıklamalarını ve örnek Yargıtay içtihatlarını içerir. Bu tür eserler, hukukçular, hakimler, savcılar, avukatlar ve hukuk fakültesi öğrencileri için ilk başvuru kaynaklarından biri olarak tasarlanmıştır.

HMK 400, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 400. maddesi anlamına gelir ve delil tespitinin istenebileceği hâlleri düzenler. Bu maddeye göre: 1. Talep Hakkı: Taraflardan her biri, görülmekte olan bir davada henüz inceleme sırası gelmemiş yahut ileride açacağı davada ileri süreceği bir vakıanın tespiti amacıyla keşif yapılması, bilirkişi incelemesi yaptırılması ya da tanık ifadelerinin alınması gibi işlemlerin yapılmasını talep edebilir. 2. Hukuki Yarar: Delil tespiti istenebilmesi için hukuki yararın varlığı gereklidir.

HMK'da tarafların eşitliği, 423. maddede yer alan "tarafların eşit hak ve yetkiye sahip olmaları" ilkesidir.

HMK'da defi, borçlunun ifadan kaçınmasına imkan sağlayan özel sebeplere denir. Başlıca defi türleri: - Zamanaşımı defi: Alacak hakkının kanunda açıkça belirlenmiş süreler içerisinde kullanılmaması durumunda, borçlunun borcunu ödemekten kaçınabilmesini sağlar. - Ödemezlik defi: Borçlunun, karşılıklı yükümlülükler çerçevesinde ödemesini durdurabileceği bir savunma hakkıdır. Defi hakkı, mahkemede davalı tarafından ileri sürülerek, alacaklının talebinin bir kısmını veya tamamını etkisiz hale getirebilir.

HMK 127 maddesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun bir parçasıdır ve "Cevap Dilekçesini Verme Süresi"ni düzenler. Bu maddeye göre: 1. Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. 2. Durum ve koşullara göre, cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor veya imkânsız olduğu durumlarda, mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak üzere ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. 3. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar, taraflara derhal bildirilir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) kapsamında tensip tutanağı, davanın açılmasından sonra ilk inceleme aşamasında hazırlanır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) kapsamında kesin süreler şunlardır: 1. Kanun tarafından belirlenen kesin süreler: Bu süreler kesindir ve bu süreler içinde işlemi yapmayan tarafın o işlemi yapma hakkı ortadan kalkar. 2. Hakim tarafından belirlenen kesin süreler: Hakim, sürenin kesin olduğuna karar verebilir. Kesin süreler, usul ekonomisi ve adil yargılanma hakkı kapsamında, davanın sürüncemede kalmadan makul sürede sonuçlanabilmesi için öngörülmüştür.

HMK'nın 140. maddesi, hukuk muhakemelerinde ön inceleme duruşmasını düzenler: Buna göre, ön inceleme duruşmasında hakim: 1. Dava şartları ve ilk itirazlar hakkında karar verebilmek için gerekli görürse tarafları dinler; 2. Tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları tek tek tespit eder; 3. Uyuşmazlık konularının tespitinden sonra tarafları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder; bu konuda sonuç alınacağı kanaatine varırsa, bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin eder; 4. Ön inceleme duruşmasının sonunda, tarafların sulh veya arabuluculuk faaliyetinden bir sonuç alıp almadıklarını, sonuç alamadıkları takdirde anlaşamadıkları hususların nelerden ibaret olduğunu tutanakla tespit eder ve bu tutanağın altı, duruşmada hazır bulunan taraflarca imzalanır.

HMK 124 ve 125 numaralı maddeler için dilekçe örnekleri aşağıdaki kaynaklardan temin edilebilir: 1. avevrak.com sitesinde, HMK 124 uyarınca taraf değişikliği talep dilekçesi örneği bulunmaktadır. 2. YK Avukatlık sitesinde, HMK 124 maddesinde yer alan taraf değişikliği ile ilgili emsal Yargıtay kararlarına ve dilekçe örneklerine ulaşabilirsiniz. 3. Özderin Avukatlık Bürosu sitesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun davanın açılması ile ilgili maddeleri (Madde 118-125) hakkında bilgi ve dava dilekçesi örnekleri yer almaktadır.