Fizyoterapi

Fizyoterapistler çeşitli hastalıklara ve sağlık sorunlarına bakar, bunlar arasında: Kas-iskelet sistemi hastalıkları: Bel ve boyun fıtığı, osteoartrit, romatoid artrit, fibromiyalji. Nörolojik hastalıklar: İnme, beyin hasarı, omurilik yaralanmaları, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, serebral palsi. Spor yaralanmaları: Burkulmalar, kas yırtıkları, tendon yırtıkları, kırıklar, çıkıklar. Kardiyopulmoner hastalıklar: Kalp krizi, kalp yetmezliği, KOAH. Kanser rehabilitasyonu: Kanser tedavisi sonrası oluşan yorgunluk, halsizlik, ağrı, hareket kısıtlılığı. Yara rehabilitasyonu: Yanıklar ve yanık sonrası oluşan skar dokusu, kontraktürler. Fizyoterapistlerin tedavi yapabilmesi için hekim onayı gereklidir, çünkü hastalık teşhisi koyma yetkileri yoktur.

Walker (yürüteç) aşağıdaki durumlarda kullanılır: Yaşlılık: Günlük aktiviteler sırasında güvenli yürüme desteği sağlar. Ameliyat sonrası iyileşme: Hareket kabiliyetini artırarak güvenli yürüyüş imkanı sunar. Rehabilitasyon süreci: Fizik tedavi ve rehabilitasyon sırasında denge ve yürüme desteği sağlar. Fiziksel kısıtlamalar: Yürüme yeteneği sınırlı olan, sakat veya yaralanmış kişiler için. Walker kullanımı, bir fizyoterapist veya sağlık profesyonelinin önerisiyle belirlenmelidir.

Fizyoterapist olmak için 4 yıl üniversitede lisans eğitimi almak gerekmektedir.

Boyun fıtığı için en etkili egzersizler, bir fizyoterapist tarafından kişiye özel olarak belirlenmelidir. Genel olarak önerilen bazı boyun fıtığı egzersizleri şunlardır: 1. Boyun Germe Egzersizi: Başınızı sağ ve sol tarafa eğerek kulaklarınızı omuzlarınıza yaklaştırmaya çalışın, her iki tarafta 10 saniye bekleyin. 2. Baş Çevirme Egzersizi: Dik bir şekilde oturun ve başınızı sağa çevirerek sağ omzunuza bakmaya çalışın, aynı hareketi sola doğru da tekrarlayın, 10 tekrar yapın. 3. Çene Göğüse Egzersizi: Dik oturun ve çenenizi yavaşça göğsünüze doğru yaklaştırın, 10 saniye pozisyonda kalın ve başlangıç noktasına geri dönün, 10 tekrar yapın. 4. Omuz Döndürme Egzersizi: Omuzlarınızı yavaşça yukarı kaldırın ve dairesel hareketlerle döndürün, 10 kez öne, 10 kez geriye doğru tekrarlayın. 5. Köprü Egzersizi: Sırt üstü uzanın, dizlerinizi bükün ve ayaklarınızı yere sabitleyin, kalçanızı yukarı kaldırarak köprü pozisyonuna gelin ve birkaç saniye bekleyin, hareketi 10 kez tekrarlayın. Egzersizlere başlamadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Ağrı bandı (kinesiotape), çeşitli ağrılı durumların yönetiminde kullanılan elastik bir banttır. Temel işlevleri ve yararları şunlardır: Ağrı yönetimi: Ağrı bandının cilt üzerindeki sinir reseptörlerini uyararak ağrı sinyallerinin beyne iletilmesini azaltması. Ağrı azaltma: Kas, eklem ve bağ dokusu üzerindeki basıncı azaltarak ağrıyı hafifletmesi. Kan dolaşımını ve lenf drenajını iyileştirme: Kan akışını ve lenf drenajını artırarak şişlik ve iltihaplanmayı azaltması. Ödem azaltma: Lenf drenajını artırarak ödemi ve sıvı birikimini azaltması. Kas ve eklem desteği: Zayıf veya yaralanmış kas ve eklemleri destekleyerek, hareket sırasında stabilizasyon sağlaması ve yaralanma riskini azaltması. Hareket kabiliyeti: Esnek yapısı sayesinde hareketi kısıtlamadan destek sağlaması. Ağrı bandı, genellikle şu durumlarda kullanılır: Sportif ve ortopedik yaralanmalar; Bel, boyun, sırt ve diz ağrıları; Kas gerginlikleri ve bölgesel kas spazmları. Uygulama öncesi bir fizyoterapist veya sağlık profesyoneline danışmak ve doğru uygulama tekniklerini öğrenmek önemlidir.

Fizik tedavide yapılan sporlar, hastanın ihtiyaçlarına ve tedavi hedeflerine göre değişiklik gösterir. Yaygın olarak uygulanan spor türleri şunlardır: 1. Kuvvetlendirme Egzersizleri: Squat ve lunge gibi hareketler, alt ekstremite kas gruplarını çalıştırırken, kol ve omuz egzersizleri üst ekstremite kaslarını güçlendirir. 2. Esneklik Egzersizleri: Pilates ve yoga gibi germe hareketleri, kasların esnekliğini artırır ve sakatlık riskini azaltır. 3. Denge ve Koordinasyon Egzersizleri: Tek bacak üzerinde durma gibi aktiviteler, dengeyi geliştirmek ve düşme riskini azaltmak için önemlidir. 4. Kardiyo Egzersizleri: Yürüyüş ve bisiklet sürme gibi aktiviteler, kalp ve akciğer sağlığını iyileştirir. 5. Fonksiyonel Egzersizler: Günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırmak amacıyla squat ve merdiven çıkma gibi egzersizler yapılır. Fizik tedavi egzersizleri, bir fizyoterapist eşliğinde uygulanmalı ve hastanın durumu sürekli olarak gözlemlenmelidir.

Boyun kaslarını güçlendirmek için aşağıdaki egzersizler önerilir: 1. Baş Öne ve Arkaya Eğme: Dik oturun veya ayakta durun, başınızı yavaşça öne eğip çenenizi göğsünüze değecekmiş gibi hareket ettirin, ardından başınızı geriye eğerek tavana bakın. 2. Yana Baş Eğme: Başınızı yavaşça sağ omzunuza doğru eğin, kulağınız omzunuza yaklaşsın, aynı hareketi sol omzunuza doğru tekrar edin. 3. Boyun Döndürme: Dik oturun veya ayakta durun, başınızı sağa doğru çevirin, ardından sola doğru çevirin. 4. Çene Tuck: Dik oturun ve başınızı öne eğmeden çenenizi hafifçe içeri çekin, bu pozisyonda 5 saniye bekleyin ve rahatlayın. 5. Omuz Silkmek: Dik durun ve omuzlarınızı kulaklarınıza doğru kaldırın, bu pozisyonda birkaç saniye bekleyin ve omuzlarınızı yavaşça bırakın. Egzersizlere başlamadan önce bir fizyoterapistten veya uzman bir doktordan onay almak önemlidir.

Denge tahtası oyunu çeşitli alanlarda fayda sağlar: 1. Spor ve Fitness: Denge tahtası, denge ve koordinasyon becerilerini geliştirerek spor performansına katkıda bulunur. 2. Zihinsel Gelişim: Bilişsel fonksiyonları iyileştirir, vestibüler sisteme yardımcı olarak beyin loblarının koordinasyonunu ve ince motor becerilerini geliştirir. 3. Çocuklar İçin: Çocukların motor becerilerini, el-göz koordinasyonunu ve dikkat konsantrasyonunu artırır. 4. Fizyoterapi: Yaralanma riskini azaltmak ve eklem gerilimi ile ayak bileği sorunlarıyla mücadele etmek için fizyoterapistler tarafından önerilir.

Koltuk değneklerinin kullanım süresi, yaralanmanın ciddiyetine ve iyileşme sürecine bağlı olarak değişir. Genellikle: - Ön çapraz bağ ameliyatı sonrası koltuk değnekleri, diz çevresindeki kasların ve eklem hareketlerinin yeterli kontrolü sağlanana kadar üç ila dört hafta kullanılır. - Menisküs veya kıkırdak onarımı yapıldıysa, kısmi ağırlık taşıyan yürüyüş 6-8 haftaya kadar uzatılabilir. Özel durumlarda bu süre daha uzun olabilir. Kesin bilgi için bir doktora veya fizyoterapiste danışmak önemlidir.

Fizik tedaviye giden bir sporcunun yapması gerekenler şunlardır: 1. Değerlendirme ve Tanı: Uzman fizyoterapist tarafından yapılan muayene ile yaralanmanın türü belirlenir. 2. İlk Müdahale: Yaralanmanın ilk aşamasında buz uygulaması, dinlenme ve bandaj gibi yöntemler kullanılır. 3. Egzersiz ve Rehabilitasyon: Kasları güçlendirmek ve hareket kabiliyetini artırmak için özel egzersizler uygulanır. 4. Ağrı Yönetimi: Elektroterapi, ultrason ve manuel terapi gibi teknikler ile ağrılar azaltılır. 5. İleri Seviye Antrenman: Sporcu, eski formuna kavuşmak için özel antrenmanlara yönlendirilir. Ayrıca, sağlıklı beslenme, yeterli dinlenme ve düzenli uyku da iyileşme sürecini destekler.

Koltuk altı değneği ve ön kol değneği farklı durumlarda kullanılır: 1. Koltuk Altı Değneği: Aksillar bölgenin 5 cm altına pozisyonlanır ve dirsek 15 derece fleksiyona alınarak kullanılır. 2. Ön Kol Değneği (Kanedyen Değneği): Ön kol manşeti ve tutma yerinden oluşur. Kullanım amacına ve hastanın durumuna göre hangi türün daha uygun olduğuna karar verilmelidir.

TENS (Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu) cihazı çeşitli ağrı türlerinin tedavisinde etkili olabilir, bunlar arasında: Kronik ağrılar. Kas spazmları ve gerginlikler. Artrit ve fibromiyalji. Nöropatik ağrılar ve sinir sıkışmaları. Ameliyat sonrası ağrılar. Ayrıca, TENS cihazı kan dolaşımını artırmak için de kullanılabilir ve bu nedenle bacak ülserlerinin tedavisinde de değerlendirilebilir. TENS cihazını kullanmadan önce bir uzmana danışmak önemlidir, çünkü bu cihazın kullanımı bazı durumlarda sakıncalı olabilir.

Omuzda ağrı için yapılabilecek hareketler, fizyoterapist tarafından kişiye özel olarak belirlenmelidir. Genel olarak önerilen omuz ağrısı egzersizleri şunlardır: 1. Isınma ve esneme egzersizleri: Omuzları dairesel hareketlerle çevirmek veya kolları yanlara açarak esnetmek gibi hareketler. 2. Kuvvetlendirme egzersizleri: Band veya ağırlık kullanarak yapılan lateral kaldırma, ön kaldırma gibi egzersizler. 3. Denge ve stabilite egzersizleri: Plank pozisyonunda kolları yana açma veya denge tahtasında durma gibi hareketler. 4. Hareket aralığı egzersizleri: Omuzun yukarı ve aşağı hareket ettirilmesi, "T" pozisyonuna getirilmesi gibi pasif ve aktif hareketler. 5. Soğutma ve iyileştirme egzersizleri: Ağrı sonrası buz uygulaması ve hafif esneme hareketleri. Ayrıca, masaj terapisi ve akupunktur gibi alternatif yöntemler de omuz ağrısını hafifletmede yardımcı olabilir.

Piriformis kasına iyi gelen hareketler genellikle kalça dış rotasyon ve stabilizasyon hareketlerini içerir. İşte bazı öneriler: 1. Side-Lying Hip External Rotation: Yan yatarak, üst bacağı yukarı döndürme ve 5 saniye tutma. 2. Standing Closed Chain Hip External Rotation: Ayakta, bir ayağı yerde sabit tutup vücudu o ayak etrafında döndürme. 3. 4-Point Hip Abduction: 4-point pozisyonunda, dizleri yana açarak kaldırma ve 5 saniye tutma. 4. Standing Hip Opener: Duvara dayanarak, dizleri 90 derece büküp, dizleri yana açma. Ayrıca, piriformis germe egzersizleri de faydalı olabilir: - Seated Piriformis Stretch: Sandalyede dik oturup, sağ bacağı sola çaprazlama ve belden öne eğilme. - Supine Piriformis Stretch: Sırt üstü yatıp, her iki dizini bükme ve sağ ayağı sol dize yerleştirip dizleri dışa çevirme. Bu egzersizleri uygulamadan önce bir sağlık profesyoneli veya fizyoterapist ile görüşmek önemlidir.

Sporcu masajının üç temel çeşidi vardır: 1. Aktivite Öncesi Masaj: Sporcunun yarışmadan hemen önce kasları uyarmak ve ısıtmak için yapılan masajdır. 2. Aktivite Sonrası Masaj: Yarışmadan sonra, genişleyen kan damarlarının normal duruma dönmeleri için yapılan masajdır. 3. Bakım Masajı: Antrenman sırasında haftada en az bir kez uygulanan masajdır.

Kinezyo bant her gün kullanılabilir, ancak kullanım süresi tamamen kullanıcının durumuna bağlıdır ve genellikle 3 ila 5 gün arasında değişir. Bantın uzun süreli kullanımlarda, belirli periyotlarla çıkarılarak yenisiyle değiştirilmesi gerekebilir.

Açı ayarlı dizlik, genellikle ortopedik sorunlar, travmalar, ameliyat sonrası iyileşme süreçleri veya diz eklemiyle ilgili rahatsızlıklarda kullanılır. Kullanım alanlarından bazıları: Diz ameliyatları sonrası (örneğin, ACL, menisküs, protez ameliyatları). Ön çapraz bağ yaralanmaları. Yan bağ yırtıkları veya zorlanmaları. Kıkırdak hasarları ve artroskopik müdahaleler. Diz çıkıkları ve travmalar. Fizik tedavi ve rehabilitasyon süreçleri. Açı ayarlı dizlik, dizin bükülme ve düzleşme açısını belirli bir seviyede tutmayı sağlar. Bu tür bir dizlik kullanmadan önce bir doktora danışılması önerilir.

Postür analizi, bir kişinin duruşunu değerlendirmek ve analiz etmek için çeşitli yöntemler kullanılarak yapılır. Bu yöntemler şunlardır: 1. Görsel Gözlem: Kişinin ayakta duruşu, oturuşu, yürüyüşü ve hareketleri dikkatle incelenir. 2. Fotoğraf veya Video Çekimleri: Duruşun farklı açılardan görüntülenmesi. 3. Ölçüm Araçları: Postürometre gibi özel cihazlar kullanılarak omurga eğrileri ve vücut parçalarının hizalanması ölçülür. 4. Fiziksel Testler: Kas kuvveti ve esneklik testleri gibi testler uygulanır. Analiz sonucunda, postür bozuklukları, kas dengesizlikleri ve diğer duruş problemleri tespit edilir ve kişiye özel egzersiz programları, duruş düzeltme teknikleri ve ergonomi önerileri sunulur. Postür analizi, fizyoterapistler, chiropractorlar, ortopedistler ve egzersiz fizyologları gibi sağlık ve fitness uzmanları tarafından yapılır.

Donuk omzu olan bir kişi, omuz hareketlerini kısıtlandığı için bazı aktiviteleri yapmakta zorlanır veya yapamaz. Bu aktiviteler arasında: Baş üstü hareketler: Üst raflardan eşya alma, cam silme, askı asma gibi hareketler omuz kapsülünü zorlayacağı için kaçınılmalıdır. Eli arkaya götürme: Arabada geri geri giderken arka koltuğa uzanma veya eli bele doğru arkaya götürme hareketlerinde ağrı hissedilebilir. Gece yatarken: Omuzun üzerine yatmak, ağrıyı artırabilir ve uyku kalitesini düşürebilir. Donuk omuz tedavisi için bir fizyoterapiste başvurmak ve önerilen egzersizleri düzenli olarak yapmak önemlidir.

Fuga masaj, yumuşak dokuların esnekliğini ve hareket özgürlüğünü artırarak ağrı ve şikayetleri azaltmayı hedefler. Bu masajın bazı faydaları şunlardır: Kasların gevşemesi ve dinç kalması. Kan dolaşımının iyileştirilmesi. Stres ve kaygının azalması. Masaj öncesi bir uzmana danışmak önemlidir.