DizSağlığı

Açı ayarlı dizlik, genellikle ortopedik sorunlar, travmalar, ameliyat sonrası iyileşme süreçleri veya diz eklemiyle ilgili rahatsızlıklarda kullanılır. Kullanım alanlarından bazıları: Diz ameliyatları sonrası (örneğin, ACL, menisküs, protez ameliyatları). Ön çapraz bağ yaralanmaları. Yan bağ yırtıkları veya zorlanmaları. Kıkırdak hasarları ve artroskopik müdahaleler. Diz çıkıkları ve travmalar. Fizik tedavi ve rehabilitasyon süreçleri. Açı ayarlı dizlik, dizin bükülme ve düzleşme açısını belirli bir seviyede tutmayı sağlar. Bu tür bir dizlik kullanmadan önce bir doktora danışılması önerilir.

Dizde kireçlenme (gonartroz), röntgende şu belirtilerle anlaşılabilir: Eklem aralığında daralma. Eklem kenarında sivri kemik çıkıntıları (osteofit). Eklemin altındaki kaval kemikte beyazlık (skleroz). Kistik yapılar. Röntgen, diz kireçlenmesinin teşhisinde ilk kullanılan yöntemlerden biridir. Diz kireçlenmesi şüphesi durumunda doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Çellistlerin diz çökmesinin nedeni, fiziksel aktivite sırasında diz eklemlerinin amortisör görevi görmesi ve bu eklemlere binen yükü azaltmasıdır. Ayrıca, yanlış ayakkabı kullanımı ve aşırı kilo gibi faktörler de dizlerin daha fazla yüklenmesine ve dolayısıyla çökmesine neden olabilir.

Diz kapağı üşümesinin bazı nedenleri: Soğuk hava koşulları. Diz yaralanmaları. Artrit. Kötü kan dolaşımı. Sinir sıkışması. Diz kapağı üşümesi, ayrıca bazı sağlık sorunlarının belirtisi de olabilir. Diz kapağı üşümesi yaşayan bir kişi, doğru teşhis ve tedavi için bir doktora danışmalıdır.

Menisküsün en tehlikeli yırtığı, genellikle Grade 3 (kompleks) yırtık olarak kabul edilir. Grade 3 yırtıkların belirtileri: Şiddetli diz ağrısı; Takılma veya kilitlenme hissi; Şişlik ve hareket kısıtlılığı. Bu tür yırtıklar genellikle artroskopik cerrahi gerektirir. Menisküs yırtığı şüphesi durumunda, doğru teşhis ve tedavi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Dizlik takmak için bazı uygun zamanlar: Mevcut diz problemleri: Diz sakatlığı veya ağrısı olan kişilerde dizlik, ağrıyı hafifletir ve ek destek sağlar. Yüksek yoğunluklu antrenmanlar: Interval antrenmanları veya hız çalışmaları gibi yüksek yoğunluklu egzersizlerde dizlik, dizlere binen stresi azaltabilir. Uzun mesafe koşuları: Maraton veya ultra maraton gibi uzun koşularda dizlik, dizleri koruyabilir. Engebeli arazilerde koşu: Dağ veya orman gibi yerlerde koşarken, dizlik düşme ve burkulma riskini azaltabilir. Sakatlık sonrası iyileşme: Sakatlık sonrası iyileşme sürecinde dizlik, iyileşmeyi hızlandırır ve tekrar sakatlanma riskini azaltır. Dizlik kullanımı, doktor önerisiyle ciddi sağlık durumlarında daha uygun olabilir.

Diz iç bağının ağrımasının birkaç nedeni olabilir: Burkulma veya gerilme. Yaralanmalar. Romatoid artrit. Bursit. Diz ağrısı şikayetinde doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Onur Kıvrak'ın hastalığı olarak sağ ve sol dizlerinde yaşadığı menisküs ve ön çapraz bağ kopmaları belirtilebilir. 2011 yılında sağ diz ön çapraz bağları kopmuş ve ABD'de ameliyat olmuştur. 2014 yılında ise bu kez sol diz ön çapraz bağları kopmuş ve yine ameliyat geçirmiştir. 2025 yılında, futbol kariyerini sonlandırdıktan sonra İzmir'de artroskopik menisküs tamiri ameliyatı olduğu belirtilmiştir.

Hayır, menisküs ve meniskopati aynı değildir. Menisküs, diz eklemi içinde yer alan, yarım ay şeklindeki kıkırdak yapıdır. Meniskopati ise menisküsün dejenerasyonu veya zayıflamasıdır ve genellikle yaşlanmayla birlikte ortaya çıkar.

Menisküs yaralanması durumunda, diz eklemini yüksekte tutmak ve elastik bir bandaj ile sarmak önerilir. Ek olarak, ağrıyı ve şişliği azaltmak için şu yöntemler uygulanabilir: Dinlenme: Diz ağrısını şiddetlendiren aktivitelerden uzak durulmalıdır. Buz tedavisi: Günde birkaç kez, bir seferde 20-25 dakika boyunca dize buz terapisi uygulanabilir. İlaç tedavisi: Doktorun önerdiği semptomatik ilaçlar kullanılabilir. Menisküs yaralanması şüphesi durumunda, doğru teşhis ve tedavi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Menisküs için kullanılan dizlik türlerinden bazıları şunlardır: Basit dizlikler. Fonksiyonel dizlikler. Kompresyon dizlikleri. Patella ve ligament destekli dizlikler. Patella destekli dizlikler. Menisküs için dizlik kullanımı, doktor tarafından önerilen şekilde olmalıdır. Menisküs için dizlik satın almak amacıyla aşağıdaki siteler kullanılabilir: hepsiburada.com; trendyol.com; akakce.com.

Çelik eklemli dizlik, diz ekleminin stabilize edilmesini ve desteklenmesini sağlar. Kullanım amaçları: Ameliyat sonrası iyileşme: Menisküs, bağ yaralanmaları gibi cerrahi müdahale sonrası iyileşmeyi destekler. Spor yaralanmaları: Çapraz bağ, iç/dış yan bağ zedelenmelerinde kullanılır. Fizik tedavi: Tedavi sırasında veya sonrasında takviye olarak tercih edilir. Kronik rahatsızlıklar: Kireçlenme gibi durumlarda ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Doğru kullanım için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Ön çapraz bağ sakatlığında hissedilenler: Dizden gelen çıtırdama sesi. Şiddetli ağrı. Dizde şişlik ve ödem. Hareket kısıtlılığı ve zorlanma. İstikrarsızlık ve çırpınma hissi. Bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa, diz üzerine yük vermekten kaçınılmalı ve en kısa sürede bir uzmana başvurulmalıdır.

Dizdeki kireçlenmeye iyi gelen bazı vitaminler şunlardır: D vitamini ve kalsiyum: Süt, yoğurt, peynir, yumurta, badem ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. C vitamini: Antioksidan etkisiyle eklem sağlığını destekler. Omega-3 yağ asitleri: Somon, uskumru, sardalya, ceviz, keten tohumu ve chia tohumunda bulunur. Kireçlenme şikayetinde, uygun vitamin ve besin takviyeleri için bir doktora danışılması önerilir.

Diz iğnesi olarak kullanılan bazı ilaç isimleri şunlardır: Kortikosteroidler: Celestone, Kenalog, Depo-Medrol, Triamcinolone. Hyaluronik Asit: Synvisc, Hyalgan, Euflexxa, Orthovisc. PRP (Platelet Zengin Plazma): Trombositten zengin plazma, kişinin kendi kanından elde edilir. Ayrıca, Proloterapi ve Nöroproloterapi gibi seçenekler de bulunmaktadır. İğne tedavisi öncesinde bir uzman doktora danışılması önerilir.

Gonartrozun (diz kireçlenmesi) beş evresi vardır. Evreler ve özellikleri: 1. Evre I: Eklem mesafesi %50'den az daralmıştır, kıkırdak yüksekliği yarıdan az azalmıştır. 2. Evre II: Eklem mesafesi %50'den fazla daralmış, ancak kıkırdak altı kemik ortaya çıkmamıştır. 3. Evre III: Kıkırdak altı kemik ortaya çıkmıştır, kemik kaybı 3 mm'den azdır. 4. Evre IV: Kıkırdak tamamen bitmiştir, kıkırdak altı kemikte 3 mm'den fazla kemik kaybı vardır. 5. Evre V: Eklem yüzeylerinde süblüksasyon (iki kemik yüzeyinin normalden fazla yer değiştirmesi) vardır. Gonartrozun tanısı ve evresinin belirlenmesi için röntgen ve MR gibi görüntüleme teknikleri kullanılır.

Menisküs sorunu olan kişilerin oturma pozisyonlarına dikkat etmeleri önerilir. Menisküsü olan kişilerin otururken dikkat etmesi gerekenler: Dizleri aşırı bükerek oturmaktan kaçınılmalıdır. Sandalyede 90 derece açıyla oturmak ve gerektiğinde bacakların altına hafif destek koymak faydalı olabilir. Menisküs yırtığı olan kişilerin, ağrı ve şişlik durumunda aktivitelere devam etmemeleri, dinlenmeye özen göstermeleri önerilir. Menisküs yırtığı şüphesi veya tanısı olan kişilerin, uygun oturma pozisyonları ve genel tedavi planı için bir uzmana danışmaları önerilir.

Menisküs bandajı kullanırken dikkat edilmesi gerekenler: Doğru kullanım: Bandajın doğru şekilde takılması, etkili destek sağlaması açısından kritik öneme sahiptir. Cilt kontrolü: Uzun süreli kullanımda ciltte tahrişe neden olabileceği için bandaj düzenli olarak kontrol edilmelidir. Rahatsızlık durumunda: Herhangi bir rahatsızlık hissedildiğinde bandajın çıkarılması ve bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir. Menisküs bandajının kullanım alanları: menisküs yırtıkları; diz ekleminde şişlik ve ağrı; diz ekleminin stabilizasyonunun gerektiği durumlar; rehabilitasyon sürecinde destek sağlama; spor aktiviteleri sırasında koruma sağlama. Bandaj kullanımı hakkında en doğru bilgiyi almak için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Koşu bandı, uygun koşullar sağlanmadığında dizlere zarar verebilir. Prof. Dr. Işık Akgün'ün görüşlerine göre, günde bir saat koşu bandında koşmak dizlerin mahvolmasına ve kıkırdak yapısının zarar görmesine neden olabilir. Koşu bandının dizlere zarar verme riskini azaltmak için şu önlemler alınabilir: Esnek zeminli koşu bandı kullanmak. Ayakkabı seçimine dikkat etmek. Isınma egzersizleri yapmak. Aşırı zorlamaktan kaçınmak. Koşu bandının dizlere etkisi kişiden kişiye değişebilir. Herhangi bir sağlık sorunu veya diz ağrısı durumunda, koşu bandı kullanmadan önce bir doktora danışılması önerilir.

Kondromalazi patellanın (koşucu dizi) bazı nedenleri: Diz kapağının yanlış hizalanması. Kas dengesizliği (quadriceps ve hamstring kaslarındaki dengesizlik). Diz çevresindeki kasların zayıf olması. Dize alınan darbeler veya travmalar. Aşırı egzersiz veya spor aktiviteleri. Obezite veya aşırı kilo. Genetik yatkınlık ve anatomik farklılıklar. Yaşa bağlı kıkırdak dejenerasyonu. Uygun olmayan antrenman teknikleri. Sert zeminlerde spor yapma veya uygun olmayan ayakkabılar kullanma. Kondromalazi patella, genellikle diz kapağı ile uyluk kemiği arasındaki uyumun bozulması sonucunda ortaya çıkar.