Felsefe

John Stuart Mill'in faydacılık anlayışı, klasik liberalizmin önemli bir temsilcisi olarak, aydınlanma düşüncesinin bilimsel temeller üzerine oturmuştur. Mill'e göre faydacılık, eylemleri haz sağladıkları oranda doğru ve iyi, acıya neden oldukları oranda yanlış ve kötü olarak kabul eden bir ilkedir. Mill, hazları nitelik ve incelikleri açısından sınıflandırır ve gerçek mutluluğu sağlayan hazların niteliksel hazlar olduğunu kabul eder.

Postmodernizm, modernizmin kısıtlamalarına ve kesin anlam arayışına tepki olarak 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıktı. Postmodernizmin ortaya çıkışının bazı nedenleri: II. Dünya Savaşı sonrası toplumsal değişimler: Savaş sonrası Batı toplumlarında artan kültürel değişimler ve teknolojik gelişmeler. Medya çağının yükselişi: Medyanın ve popüler kültürün sanat üzerindeki etkisinin artması. Modernizmin vaatlerini gerçekleştirememesi: Modernizmin ilerlemeci ve evrensel yaklaşımlarının beklenen sonuçları verememesi. Yeni felsefi yaklaşımlar: Friedrich Nietzsche ve Heidegger gibi düşünürlerin çalışmaları, postmodernizmin teorik temelini oluşturdu.

Strabon, tarih, coğrafya ve felsefenin çeşitli yönlerini savunur: 1. Coğrafya: Strabon, coğrafyanın temel ilkelerini kullanarak olayları mekânsal sentez üzerinde betimler ve ekonomik, matematiksel, fiziki ve jeopolitik konuları ele alır. 2. Tarih: Strabon'a göre, bir bölgenin tarihini anlayabilmek için o bölgenin coğrafi yapısını da bilmek gerekir. 3. Felsefe: Strabon, Stoa okulunun görüşlerini benimsemiş ve bu felsefenin izlerini taşıyan yorumlar yapmıştır.

Filozoflar felsefeyi çeşitli şekillerde tanımlamışlardır: 1. Platon: Felsefeyi, "doğruya varmak, var olanı bilmek için düşüncenin yöntemli bir çalışması" olarak görmüştür. 2. Aristoteles: Felsefeyi, "var olanın ilk ilkelerinin ve temellerinin araştırılması" olarak tanımlamıştır. 3. El-Kindi: Felsefeyi, "insanın gücü ölçüsünde varlığın hakikatini bilmesi" olarak ifade etmiştir. 4. Farabi: Felsefeyi, "var olmaları bakımından varlıkların bilinmesi" olarak görmüştür. 5. İbn-i Sina: Felsefeyi, "hem kuramsal hem de pratik olarak yetkinleşme" olarak tanımlamıştır. 6. Immanuel Kant: Felsefeyi, "aklın ve bilgeliğin özerk bilimi" olarak değerlendirmiştir. 7. Karl Jaspers: Felsefeyi, "yolda olmak, soruların cevaplardan daha önemli olması" olarak tanımlamıştır. 8. Hilmi Ziya Ülken: Felsefeyi, "varlık hakkındaki düşünce ve bu düşünce üzerindeki düşünce" olarak görmüştür. 9. Takiyettin Mengüşoğlu: Felsefeyi, "nesnel gerçekliğin her boyutunda olup bitenler üzerinde sorgulama" olarak değerlendirmiştir.

İdealizm ve realizm arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Gerçekliğin Kaynağı: - İdealizm: Gerçekliği bilinçsel deneyimin ürünü olarak kabul eder ve dünyanın zihinde oluşan bir zihinsel yapı olduğunu savunur. - Realizm: Gerçekliğin nesnel bir varlık olduğunu ve insan deneyiminden bağımsız olarak var olduğunu iddia eder. 2. Odak Noktası: - İdealizm: Fikirlerin ve kavramların etkisine odaklanır. - Realizm: Nesnelerin varlığına ve fiziksel dünyaya vurgu yapar. 3. Epistemoloji ve Ontoloji: - İdealizm: Bilginin kaynağını bilinçte bulur. - Realizm: Bilginin bağımsız nesnel gerçeklikle ilişkilendirilmesini savunur. 4. Günlük Hayatta Uygulama: - İdealistler: Yüksek ahlaki ve manevi değerlere bağlı yaşama eğilimindedirler. - Realistler: Pragmatik hedefler belirler ve mevcut durumu kabul ederek uyum sağlarlar.

Determinist yaklaşım ve nedensellik ilkesi, evrenin işleyişinin belirlenmiş ve kesin kurallar çerçevesinde olduğunu savunan felsefi görüşle ilgilidir. Nedensellik ilkesi, her olayın bir nedenin sonucu olduğunu ve bu sonucun da başka bir olayın nedeni olabileceğini öne sürer. Determinist yaklaşıma göre, insanın iradesi de bu nedensellik zinciri içinde yer alır ve insanın kendi kararlarını özgürce verdiği yanılsaması aslında bilimsel yasaların işleyişinin bir sonucudur.

Konfüçyüs, aşağıdaki konuları savunur: 1. İnsanlar Arasındaki İlişkiler: Konfüçyüs, öncelikle insanlar arasındaki ilişkilerin nasıl olması gerektiğini söylemiştir. 2. Toplumsal Adalet: Toplumlar arasındaki adaletin nasıl sağlanabileceği konularında düşüncelerini belirtmiştir. 3. Dürüstlük ve Saygı: Dürüstlük, saygı ve adalet gibi konuları ele almış ve bu ilkelerin önemini vurgulamıştır. 4. Eğitim: Herkesin eğitim alması gerektiğini ve eğitimin bireyin ahlaki gelişimi için gerekli olduğunu savunmuştur. 5. İyi Yönetim: İyi bir hükümetin, erdemli liderler tarafından yönetilmesini ve bu liderlerin halka hizmet etmesini istemiştir.

Emil Cioran'ın felsefesi, genellikle karamsarlık, umutsuzluk ve anlamsızlık temaları üzerine kuruludur. Temel kavramları arasında "zamana düşmek" ve "zamandan düşmek" yer alır. 1. Zamana düşmek: Tanrı'yla veya varlığın bütünlüğü ile bütünleşik olduğumuz dinginlikten kopuşu ifade eder. 2. Zamandan düşmek: Tarihin veya zamanın kurgusunun bilincine varmayı, bu da tehlikeli bir kayıtsızlık ve yok oluş arzusuna yol açar. Ayrıca, Cioran nihilizmi de eleştirir ve hayatın hiçbir kesinlik veya anlam içermediğini savunur.

11. sınıf felsefe 2. dönem 1. yazılı konuları şunlardır: 1. 15. Yüzyıl – 17. Yüzyıl Felsefesi. 2. 18. Yüzyıl – 19. Yüzyıl Felsefesi. 3. 20. Yüzyıl Felsefesi.

2001: Bir Uzay Macerası (2001: A Space Odyssey) izlenmeli çünkü: Sanatsal ve felsefi derinlik: Film, insanın evrimi, teknoloji ve yapay zeka gibi temaları işlerken, bunu görsellik ve sembolik ögelerle aktarır. Teknik üstünlük: Özel efektleri ve bilimsel gerçekçiliği ile dikkat çeker. Öngörü: Filmdeki birçok teknolojik öngörü, günümüzde gerçekleşmiştir. Eleştirel yaklaşım: Cevaplardan çok sorularla ilgilenir, bu da filmi yorumlamaya açık hale getirir. Tarihsel önem: Bilimkurgu sinemasına yön vermiş ve birçok filme ilham kaynağı olmuştur.

İyonya, bilim, felsefe ve sanat alanındaki katkılarıyla ünlüdür. Öne çıkan özellikleri: - Felsefe: Tales, Pisagor, Diyojen gibi önemli filozoflar İyonya'da yetişmiştir. - Matematik: Tales, güneş tutulması hesaplaması ve dünyanın yuvarlak olduğunu ileri süren Pisagor ile tanınır. - Tıp: Hipokrat, tıbbın temellerini atan kişi olarak kabul edilir. - Edebiyat: En önemli edebiyat eseri, İzmirli Homeros'un İlyada ve Odisea destanıdır. - Mimari: Artemis ve Apollo tapınakları gibi önemli yapılarla İyon mimarisi gelişmiştir. - Kolonizasyon: Akdeniz ve Karadeniz'de kurdukları kolonilerle ticaret ve kültürel etkileşimi artırmışlardır.

Varolmanın hafifliği ve ağırlığı kavramları, Milan Kundera'nın "Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği" romanında ele aldığı temel temalardandır. Hafiflik, romanda insanın varoluşunu şekillendirmesi ve özgür iradeyle seçimler yapması olarak yorumlanır. Ağırlık ise, gelenekselliğin, bağlılıkların ve toplumsal beklentilerin getirdiği yükleri simgeler.

Aristoteles'in dört neden teorisi, bir şeyin ortaya çıkmasını ve varlık kazanmasını sağlayan dört nedeni açıklar. Bu nedenler şunlardır: 1. Maddi Neden (causa materialis). 2. Formel Neden (causa formalis). 3. Etken (Fail) Neden (causa efficiens). 4. Ereksel (Amaç) Neden (causa finalis). Aristoteles'e göre bu nedenler birbirini dışlamaz; bir fenomeni açıklamak için tüm nedenlerin dikkate alınması gerekir.

Determinizm ve indeterminizm yaklaşımları, insanın eylemleri ve evrenin işleyişi hakkındaki farklı görüşleri temsil eder. Determinizm, evrendeki her olayın belirli neden-sonuç ilişkileri ile açıklanabileceğini ve her şeyin önceden belirlenmiş bir düzen içinde gerçekleştiğini savunur. İndeterminizm ise determinizmin tam karşıtıdır ve hiçbir neden-sonuç ilişkisinin sürekli bir zincir oluşturamayacağını öne sürer.

"İnsan Ne ile Yaşar" kitabının konusu, insanın varoluşuna dair derin soruları yanıtlamaya çalışmasıdır. Kitapta yer alan dört hikayede de yaşamın anlamını bulmaya çalışan kişilerin bu cevabı verebilecek olaylar yaşaması anlatılır: 1. İnsan ne İle Yaşar: Simon adında fakir bir ayakkabıcı ve ona yardım eden bir yabancının hikayesi, iyilik ve kötülük kavramlarını işler. 2. Üç Soru: Bir kralın aklındaki soruların cevabını ararken yaşadığı deneyimler, Tanrı'nın iradesi ve insanın bu iradeye nasıl uyum sağlayabileceği üzerine düşünceler sunar. 3. İnsana Ne kadar Toprak Lazım: Pahom adlı bir adamın hırsı ve ihtirasları sonucu yaşadığı olaylar, açgözlülüğün insanı nasıl kontrol edebileceğini ve sonunda nasıl bir boşluk yaratabileceğini anlatır. 4. Tek Kıvılcım Tüm Evi Yok Eder: İvan ve Gabriel adlı iki komşunun kavgası ve sonrasında yaşadıkları, düşünmeden hareket etmenin sonuçları üzerine bir hikayedir.

Herbert Spencer'ın Sosyal Darwinizm'i, Charles Darwin'in evrim teorisinden esinlenerek, toplumsal ve insan toplulukları için de geçerli olan doğal seçilim ve "en uygun olanın hayatta kalması" yasalarını savunur. Spencer'a göre, toplumsal başarı bir fitness ölçüsüdür ve yoksulluk, hayatta kalmaya daha az uygun olmanın bir sonucudur. Sosyal Darwinizm, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren popüler olmuş, ancak Nazizm ve öjeni gibi ayrımcı uygulamalarla ilişkilendirilmesi nedeniyle 20. yüzyılda itibarını kaybetmiştir.

"İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar" PDF dosyasını aşağıdaki sitelerden indirebilirsiniz: 1. pdfdrive.to: René Descartes'ın "Söylem • Kurallar • Meditasyonlar" kitabını PDF formatında indirebilirsiniz. 2. thelib.net: "Yöntem Üzerine Söylem, Anlığın Yönetimi İçin Kurallar, İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar" kitabını PDF olarak indirebilirsiniz. 3. pdfkitap.gen.tr: "Meditasyonlar (Cep Boy) İlk Felsefe Üzerine" kitabını PDF formatında indirebilirsiniz.

Ontoloji, varlığı bütünüyle inceleyen felsefe dalıdır. Temel kavramları arasında varlık, varoluş ve öz yer alır. Tarihsel olarak, ontolojinin kökleri Antik Yunan'a, özellikle Aristoteles'e kadar uzanır.

Antik Çağ'ın sekiz büyük filozofu şunlardır: 1. Sokrates. 2. Pisagor. 3. Heraklitos. 4. Platon (Eflatun). 5. Aristo. 6. Demokritos. 7. Tales (Thales). 8. Epikür (Epikuros).

Aristoteles'e göre retorik, "belli bir durumda elde var olan inandırma yollarını kullanma yetisi"dir. Aristoteles, retoriği üç ana kategoriye ayırır: 1. Danışma (deliberatif) konuşmaları. 2. Yargısal (epidiktik) konuşmalar. 3. Tartışmacı (müzakeratif) konuşmalar. Aristoteles'e göre retoriğin etkili olması için üç temel unsur gereklidir: 1. Ethos (konuşmacının güvenilirliği). 2. Pathos (dinleyicinin duygularına hitap). 3. Logos (mantıklı ve tutarlı ifade).