Felsefe

Montaigne'den hayata dair şu dersler çıkarılabilir: 1. Kendini Tanıma: Montaigne'e göre, insanın ilk görevi güzel bir yaşam sürmektir ve bu geminin kaptanı kişinin kendisidir. 2. İyimserlik ve Dayanışma: Denemelerinde insan sevgisi, iyimserlik, özgürlük ve okuma alışkanlığı üzerine özgün yazılar kaleme almıştır. 3. Kuşkuculuk ve Eleştirel Düşünce: Klasik kuşkuculuğu yeniden gündeme getirmiş, bilgiyi keşfetmenin yeni yollarını denemenin asil olduğunu vurgulamıştır. 4. Değişim ve Denge: Montaigne, hayatın değerini uzun yaşanmasında değil, iyi yaşanmasındadır diyerek, yaşamın sürdürülebilirliğini insanın kuracağı dengeyle mümkün olduğunu düşünmüştür. 5. Hoşgörü ve Çeşitlilik: Keşfedilen yeni medeniyetlere karşı "barbar, yamyam" nitelemelerine hiddetle karşı çıkmış, Aziz Bartalmay Yortusu Kıyımı'nı lanetlemiştir.

Filozoflar, hayatın temel sorularına yanıt arayan, bu soruları analiz eden ve kendi düşüncelerini ortaya koyan insanlar oldukları için filozof olarak adlandırılırlar. Ayrıca, bilgeliğin peşinde koşan, yeni sonuçlar bulan ve bu yeni sonuçları anlatmak için yeni tanımlar üreten kişiler olarak da tanımlanırlar.

Evet, şüphecilik ve septisizm aynı şeyi ifade eder. Septisizm, genel geçer doğru bilginin insan için olanaksız olduğunu savunan felsefi görüştür.

Karma'nın üç temel kuralı şunlardır: 1. Büyük Yasa (Neden ve Etki Yasası): "Ne ekersen onu biçersin" prensibi üzerine kuruludur. 2. Yaratma Yasası: Hayatımız, kendi seçimlerimiz ve eylemlerimizle şekillenir. 3. Sorumluluk Yasası: Hayatımızdaki durumların sorumluluğunu almak, karmayı dengelemenin önemli bir yoludur.

"Cevher" kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşır: 1. Genel Anlam: Ekonomik veya estetik değeri olan, genellikle değerli metallerde veya taşlarda bulunan madde. 2. Felsefe ve Teoloji: Kendi başına var olan, değişmeyen, daima bir yüklemin öznesi olan ve kendisi bir yüklem olmayan özsel varlık. 3. Tasavvuf: Var olan bir şeyin özü, mayası. 4. Budizm: İnanç, Buda, Dhamma (doktrin) ve Sangha (keşişler topluluğu) gibi üç temel inanç ilkesinden oluşur. "Cevher Filmi" ise, başrollerinde Demi Moore ve Margaret Qualley'in yer aldığı, beden değişimi ve yaşlanma temalarını işleyen bir korku ve bilimkurgu filmidir.

Form ve biçim kavramları benzer ancak farklı anlamlara sahiptir. Biçim, bir nesnenin dış çizgilerini, aynı zamanda iç yapısını, kuruluşunu ve düzenini belirleyen unsurdur. Form ise bir nesnenin iç yapısı, düzeni veya yapısal bütünlüğü ile ilgilidir.

İnsanın en büyük özelliği, düşünebilme yeteneği olarak kabul edilir.

"Kem" kelimesi farklı bağlamlarda çeşitli amaçlarla kullanılır: 1. Osmanlı Türkçesi'nde: "Kem" kelimesi, "soru edatı" olarak kullanılarak bir şeyin miktarını öğrenmek için "kaç, ne kadar" gibi anlamlarda kullanılır. 2. Arapça'da: "Kem" kelimesi, en yaygın olarak soru cümlelerinde kullanılarak bir miktar, sayı veya miktar sorgusu yapar. 3. Felsefi ve edebi metinlerde: Soyut anlamlar taşıyarak "çok" veya "sonsuz" anlamında kullanılabilir. 4. Kozmetik sektöründe: "KEM DHA" adı altında, antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip doğal bir koruyucu olarak kullanılır.

Sonsuzluk ve sonsuzluğun sonu kavramları farklı anlamlar taşır. Sonsuzluk, sonu veya sınırı olmayan bir şey olarak tanımlanır ve matematik, fizik ve metafizik gibi alanlarda kullanılır. Sonsuzluğun sonu ise, sonsuzluğun bir sonunun olması durumunu ifade eder ki bu, kavramsal olarak mümkün değildir çünkü sonsuzluğun doğası gereği bir başlangıcı ve sonu yoktur.

Müsemmâ ve zât kavramları farklı anlamlara sahiptir: - Müsemmâ: İsimlendirilmiş, belli bir isimle anılmış olan şey veya kimse. - Zât: Bir şeyin özü, kendisi. Bu bağlamda, müsemmâ ve zât aynı şey değildir; müsemmâ, zâtın bir isimle anılması durumunu ifade eder.

Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış önemli bir filozof, ekonomist ve devrimci teorisyen olarak kabul edilir ve birçok açıdan önemlidir: 1. Tarihsel Materyalizm: Marx'ın teorileri, tarihin ve toplumun materyalist bir analizine dayanan tarihsel materyalizm adı verilen bir anlayışı içerir. 2. Kapitalizm Eleştirisi: Marx, kapitalizmin insanları sömürdüğünü ve kendi iç çelişkileri yüzünden yıkılacağını savunmuştur. 3. Sosyalist ve Komünist Hareketlere Etkisi: Marx'ın fikirleri, 20. yüzyılda dünya genelinde sosyalist ve komünist hareketlere ilham vermiştir. 4. Ekonomi Bilimine Katkısı: Çalışmaları, ekonomik teoriler ve politik ekonomide birçok tartışmanın merkezinde yer almış ve ekonomi bilimi üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.

Etik ve ahlak kavramları aynı şey değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidirler. Etik, bireylerin ve toplumların davranışlarının değerlendirilmesinde kullanılan kurallar ve prensipler bütünüdür. Ahlak ise, bireylerin kendi yaşamları boyunca geliştirdikleri değer yargıları ve inançlar doğrultusunda biçimlenen ve kişisel olan doğru-yanlış kavramlarıdır. Özetle, etik daha evrensel ve objektif nitelik taşırken, ahlak daha öznel bir yapıya sahiptir.

John Locke, modern felsefe ve siyaset teorisinin gelişiminde önemli bir figürdür. Öneminin bazı nedenleri: 1. Doğal Haklar Teorisi: Locke, tüm insanların doğuştan eşit ve bazı doğal haklarla donatılmış olduğunu savunmuştur. 2. Sosyal Sözleşme Teorisi: Devletin, halkın rızasıyla kurulduğunu ve vatandaşların haklarını koruması gerektiğini öne sürmüştür. 3. Dini Tolerasyon: Locke, dini hoşgörüyü savunmuş ve kiliseyle devletin ayrılması gerektiğini belirtmiştir. 4. Empirizm: Bilginin deneyimle kazanıldığını savunarak, doğuştan gelen fikirleri reddetmiş ve ampirizm akımının öncüsü olmuştur. 5. Amerikan Bağımsızlık Bildirisi: Locke'un fikirleri, Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'nin yazımında ve ABD'nin kuruluş felsefesinde etkili olmuştur.

Tümevarım, tek tek deney ve gözlemlerden akıl yolu ile genel yargılara, ilkelere ulaşmaya yönelik bir akıl yürütme biçimidir. Bu yöntemde, özel durumlardan yola çıkarak genel bir kural veya teori oluşturulur. Tümevarım, tümdengelimin tersine bir süreçtir.

Bentham ve Mill'in utilitarist görüşleri bazı temel noktalarda farklılık gösterir: Jeremy Bentham: - İnsan doğası: İnsanları motive eden temel faktörlerin zevk arayışı ve acıdan kaçınma olduğunu savunur. - Fayda ilkesi: Eylemlerin, mutluluk veya zevki artırma, acı veya mutsuzluğu azaltma derecesine göre değerlendirilmesi gerektiğini öne sürer. - Hesaplama: Zevk ve acının niceliksel olarak hesaplanabileceğini, yani matematiksel bir yöntemle ölçülebileceğini iddia eder. John Stuart Mill: - Mutluluk standardı: Bentham'ın aksine, faydayı sadece mutlulukla değil, aynı zamanda mutluluğun kalitesiyle de ilişkilendirir. - Niteliksel fark: Bazı zevklerin diğerlerinden daha üstün olduğunu, özellikle entelektüel zevklerin daha değerli olduğunu belirtir. - İçsel yaptırımlar: Eylemlerin düzenlenmesinde dışsal cezaların yanı sıra, içsel duyguların (örneğin, suçluluk) da önemli olduğunu vurgular.

Mefkureci düşünce, "ülküsel, idealist düşünce" anlamına gelir. Bu terim, 20. yüzyıl başında Ziya Gökalp tarafından Fransızca "idéal" (ülkü) karşılığı olarak Türkçeye kazandırılmıştır.

Martı Jonathan Livingston, önemli bir eser olarak kabul edilir çünkü: 1. Bireysel Özgürlük ve Başarı Teması: Jonathan, toplum baskısına direnerek bireysel özgürlük, bireysel başarı ve mutluluk için mücadele eden cesur, sabırlı ve azimli bir karakterdir. 2. Öğrenmenin Sınırları: Kitap, öğrenmenin sınırsız olduğunu ve insanın isteğiyle her şeyi başarabileceğini vurgular. 3. Eleştirel Bakış Açısı: Eser, düşünmeden, sorgulamadan körü körüne kuralları kabul eden insanları eleştirir ve gelenekleri sorgulamayı teşvik eder. 4. Etkileyici Anlatım: Fabl türünde yazılmış olması ve Russel Munson'un siyah-beyaz resimleriyle desteklenmesi, kitabı daha etkileyici kılar.

Spinoza, aşağıdaki temel görüşleri savunur: 1. Tanrı ve Doğa Özdeşliği: Spinoza'ya göre Tanrı, doğadan ayrı bir varlık değildir; aksine doğanın kendisidir. 2. Töz Kavramı: Tözü, nedeni kendi içinde olan ve kendisi aracılığıyla kavranan bir varlık olarak tanımlar. 3. Determinizm: Evrende hiçbir şeyin nedensiz olmadığını, her olayın zorunlu bir nedensellik içinde gerçekleştiğini savunur. 4. İnsan Anlayışı: İnsanı, Tanrı'nın bir görünümü olarak görür ve insanın özgürlüğünün, kendi doğasındaki zorunlulukları tanımasında yattığını öne sürer. 5. Etik: Gerçeği tanımanın, soyut etik yasaların ve değer yargılarının belirlenmesinden daha önemli olduğunu savunur.

Spinoza, aşağıdaki temel görüşleri savunur: 1. Tanrı ve Doğa Özdeşliği: Spinoza'ya göre Tanrı, doğadan ayrı bir varlık değildir; aksine doğanın kendisidir. 2. Töz Kavramı: Tözü, nedeni kendi içinde olan ve kendisi aracılığıyla kavranan bir varlık olarak tanımlar. 3. Determinizm: Evrende hiçbir şeyin nedensiz olmadığını, her olayın zorunlu bir nedensellik içinde gerçekleştiğini savunur. 4. İnsan Anlayışı: İnsanı, Tanrı'nın bir görünümü olarak görür ve insanın özgürlüğünün, kendi doğasındaki zorunlulukları tanımasında yattığını öne sürer. 5. Etik: Gerçeği tanımanın, soyut etik yasaların ve değer yargılarının belirlenmesinden daha önemli olduğunu savunur.

Felsefenin ilk yazısı Thales'e aittir.