Farsça

Şah kelimesinin kökeni Farsça'dır. Kelimenin Sanskritçe’de “hükümet etmek” anlamındaki “xshath” kelimesinden geldiği ve Avesta’da “hüküm süren, ülkeyi harap olmaktan koruyan” anlamında “xshatra” ve “xshactar” şeklinde kullanıldığı, Med dilinde “xshathrita”, Ahamenîler döneminde “xshayathiya” biçimine dönüştüğü ileri sürülmektedir. Ahamenîler’den Pehlevî diline “şah” ve “pataxshah”, fasih Farsça’ya (Derî) “şah” ve “pâdişâh” olarak geçen kelime, Osmanlı sultanları tarafından da kullanılmıştır. Ayrıca, Yakutça için ISO 639-2 ve ISO 639-3 standartlarında tespit edilen uluslararası dil kodu da "sah" olarak belirtilmiştir.

İstan eki, Farsça kökenli olup "bir topluluğun yerleştiği yer" anlamına gelir. Bu ek, özellikle Türk toplumlarının yaşadığı ülkelerde kullanılır ve o ülkede yaşayan halkı veya soyundan gelenleri ifade eder. Ayrıca, "istan" eki, uluslararası alanda da aynı isimle bilinen ülkeler için de kullanılır. İstanbul'daki "istan" ise bu ek ile ilgili değildir; İstanbul'un farklı dönemlerde aldığı isimlerden biridir.

Tuana ismi, farklı anlamlara gelebilmektedir: Cennet bahçesinden düşen ilk yağmur damlası. Ay ışığı (bazı İngiliz kaynaklarda). Aborjin dilinde mızrak. Güçlü, kuvvetli (TDK'de "Tuvana" ismi). Güzellik, zarafet, bereket (Türk kültüründe). Tuana ismi, Farsça kökenli olup hem kız hem de erkek çocukları için kullanılmaktadır.

Evet, küncü ve künç aynı anlama gelir. Küncü, bazı yörelerde halk arasında susam kelimesinin yerine kullanılan bir ifadedir.

Lal kelimesi, farklı anlamlara sahiptir: Konuşamayan, dili tutulmuş kimse. Değerli, kırmızı, parlak. Parlak kırmızı renkte, billurlaşmış, saydam bir alüminyum oksidi olan değerli bir taş. Kırmızı renkli bir tür mürekkep. Çiçek tomurcuğu. Açık kırmızı renk. Ağır (eşya için). Ayrıca, edebiyatta lal olmak deyimi, "suspus olmak" anlamına gelir.

Ebru ismi, Farsça kökenli olup şu anlamlara gelir: Kaş. Bulut. Ay parçası gibi parlayan kraliçe. İnce yapılı, kalınlığı az olan, düşünce ve davranış bakımından incelik gösteren. Bulut renginde, buluta benzer, bulut gibi dalgalı, bulutlu. Ayrıca, ebru bir sanat ismi olarak da kullanılır; kitreyle yoğunlaştırılmış su üstünde, özel hazırlanmış boyalarla oluşturulan desenlerin kâğıt üzerine geçirilmesi yoluyla yapılan bir süsleme sanatıdır.

İlhan ismi, Türkçe kökenli olup "hükümdar, devlet başkanı, lider" anlamına gelir. Ayrıca, Moğolca kökenli olarak da kabul edilir; çünkü "ilhan" Moğol hükümdarlarına verilen bir unvandır. Türk kültüründe ise İlhan ismi, özellikle erkek çocuklarına verilmekte olup, liderlik ve otorite gibi olumlu özellikleri simgeler.

Yare kelimesi Farsça kökenli olup "yara" anlamına gelir. Ayrıca, "yare" kelimesinin başka anlamları da vardır: Çevik, canlı, çabuk hareket eden (denizcilik terimi). Hazır, istekli, atik (eski kullanım). Bilezik (Osmanlıca terim).

Müjgan, Farsça bir kelime olup "kirpik" anlamına gelir.

Kürtçe ve Türkçe arasındaki benzerlik yüzdesi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, iki dil arasında birçok ortak veya benzer kelime olduğu bilinmektedir. Bazı benzerlikler: Farsça etkisi: Kürtçe, özellikle Farsça ile dilbilgisel yapılar, kelime kökenleri ve telaffuz açısından benzerlikler taşır. Osmanlı dönemi etkileşimleri: Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kürtçe, Türkçe ile yoğun bir etkileşim yaşamış ve birçok Türkçe kelime Kürtçeye geçmiştir. Benzerlik nedenleri: Tarihsel ve kültürel etkileşimler: Yüzyıllar boyunca aynı coğrafyada yaşamış olmaları, dillerin birbirinden etkilenmesine yol açmıştır. Dil aileleri: Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesinin İrani koluna; Türkçe ise Altay dil ailesine aittir.

Ceylin isminin kökeni konusunda farklı görüşler bulunmaktadır: Arapça kökenli olup "cennet kapısı" anlamına gelir. Farsça kökenli olup "yengeç" veya "yengeç yuvası" anlamına gelir. Ayrıca, Ceylin isminin "dünya" anlamına geldiği de belirtilmektedir.

Mirza ismi Farsça kökenlidir. "Mirza" kelimesi, Farsça'da "prens, asilzade" anlamına gelen "میرزا" kelimesinden türetilmiştir. Türk kültüründe de yaygın olarak kullanılan Mirza ismi, özellikle erkek çocuklarına verilmektedir.

Feriştah, Farsça kökenli bir kelime olup, "melek" veya "cennetten gönderilen varlık" anlamına gelir. "Feriştah kadın" ifadesi, bu bağlamda "güzel, iyi veya şanslı bir kadın" anlamına gelebilir. Ancak, kelimenin kadın özelinde doğrudan bir anlamı bulunmamaktadır; daha çok genel bir övgü ifadesi olarak kullanılır.

Tutu isminin bazı anlamları: Rehin. İnsanın konuşmasını taklit etme becerisine sahip olan bir kuş. İyi konuşma kabiliyetli olan güzel kadın veya kız. Sevilen, tutulan. Tutu ismi Türkçe kökenli olup, genellikle erkek ismi olarak kullanılmaktadır.

Nigar ismi, Farsça kökenli olup "resim gibi güzel", "resim" ve "sevgili" anlamlarına gelir. Ayrıca, Nigar isminin diğer anlamları şunlardır: bir başkasına sevgi duyan; resmedilmiş, resmi yapılmış, put; Türk musikisinde bir makam.

Nazan ismi, Farsça kökenli olup "nazlı", "nazlanan" ve "cilveli" anlamlarına gelir. Ayrıca, TDK'ya göre "doğru ve iyi yolda, selamette olma" anlamını da taşır. Nazan ismi Kur'an'da geçmez.

Nekes kelimesi Farsça kökenlidir. Farsça “nākas” sözcüğünden türetilmiştir; bu sözcük “alçak, kişiliksiz, cimri” anlamına gelir. Kelimenin ilk yazılı örneği, 1300 yılından önce yazılmış olan “Mukaddimetü'l-Edeb” eserinde yer almaktadır.

Miran ismi, kökeni itibarıyla Farsça ve Kürtçe dillerine dayanmaktadır. Farsça kökenli olarak, "mir" kökü "emir" (yönetici, bey) anlamına gelir ve "-an" ekiyle çoğul veya güçlendirici anlam kazanır, bu da "beyler", "liderler" veya "asil insanlar" anlamına gelir. Kürtçe kökenli olarak ise "şerefli" ve "onurlu" gibi anlamlar taşır. Ayrıca, Miran ismi bazı kaynaklarda halk veya toplum anlamında da kullanılır.

Kelem kelimesi, TDK'ye göre "lahana" anlamına gelir ve halk ağzında kullanılır. Ayrıca, Kürtçe'de "kelem" kelimesinin "meşe", "meşe ormanı" ve "budak" manalarında da kullanımı vardır.

Şe kelimesi, Türk alfabesinin yirmi üçüncü harfinin adı ve okunuşudur. Ayrıca, Türkiye Türkçesi ağızlarında "şey" anlamında da kullanılır.