Ebru

Ebru yapmak için gerekli malzemeler şunlardır: Ebru teknesi. Öd. Kitre. Toprak boyalar. Ebru fırçası. Ebru kağıdı. Biz. Ayrıca, ebru yapımı sırasında önlük kullanmak ve teknenin altına genişçe örtüler sermek temizlik açısından faydalı olacaktır.

Ebru sanatının en zor tekniği olarak "akkase ebru" tekniği kabul edilmektedir. Akkase tekniğini, tüm ebru sanatçılarının kullandığı belirtilse de, bu tekniği en iyi uygulayan ekibin, Mahmut Şahin önderliğinde çalışan ve sadece Kocaeli ile İstanbul'dan oluşan bir grup olduğu ifade edilmektedir.

Ebru sanatçısı olmak için en az 1200 saatlik eğitim programı tamamlamak gerekmektedir. Eğitim süresi, kişinin sanatsal yeteneği, el becerisi ve düzenli çalışması gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Ebru sanatı, usta-çırak ilişkisiyle de öğrenilebildiği için, geleneksel olarak birkaç yılda öğrenildiği de düşünülebilir.

Ebru sanatının dört ana tekniği şunlardır: 1. Battal Ebru: Boyaların su yüzeyine damlatılması ve doğal şekilde dağılmasıyla oluşan en basit ve yaygın tekniktir. 2. Gelgit Ebru: Battal ebrunun üzerine biz veya tarak yardımıyla yatay ve dikey çizgiler çizilerek su hareketlerinin taklit edilmesiyle yapılır. 3. Şal Ebrusu: Boyaların su yüzeyine çizgiler halinde dökülüp fırça veya biz ile birleştirilerek desen oluşturulmasıdır. 4. Çiçek Ebrusu (Lale Ebrusu): Su yüzeyinde boyalarla çiçek formları çizilerek yapılan en zarif ve figüratif tekniktir.

Ebru sanatının önemli olmasının bazı nedenleri: Kültürel ve sosyal motifler: Ebru, kültürel, sosyal ve dinî motifleri içinde barındırır. Tarihî geçmiş: Kökleri 9. ve 10. yüzyıla kadar uzanır ve 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'na ulaşarak gelişim göstermiştir. Benzersizlik: Su yüzeyinde oluşturulan renkli desenlerin kağıda aktarılmasıyla yapılır ve bu süreçte kullanılan teknikler ve malzemeler sanatın benzersizliğini ortaya çıkarır. Ritüel niteliği: Ebru yapımı, sosyal bir faaliyet olarak ritüel nitelik taşır; katılımcıları ortak bir alanda bir araya getirir ve soyut haller ile manevi hisler tecrübe etmelerini sağlar. Popülerlik: Günümüzde hem geleneksel hem de modern yorumlarla ilgi görmekte, atölyeler ve kurslar aracılığıyla yaygınlaşmaktadır.

Ebru ismi, Farsça kökenli olup şu anlamlara gelir: Kaş. Bulut. Ay parçası gibi parlayan kraliçe. İnce yapılı, kalınlığı az olan, düşünce ve davranış bakımından incelik gösteren. Bulut renginde, buluta benzer, bulut gibi dalgalı, bulutlu. Ayrıca, ebru bir sanat ismi olarak da kullanılır; kitreyle yoğunlaştırılmış su üstünde, özel hazırlanmış boyalarla oluşturulan desenlerin kâğıt üzerine geçirilmesi yoluyla yapılan bir süsleme sanatıdır.

Ebru sanatında kullanılan bazı motifler şunlardır: Lale: Özellikle Osmanlı döneminde sıkça kullanılmıştır. Gül ve karanfil: Necmettin Okyay tarafından geliştirilen "Necmeddin Ebrusu"nda sıkça yer alır. Papatya: Mustafa Düzgünman tarafından "Necmeddin Ebrusu"na ilave edilmiştir. Hercai menekşe, gelincik, kasımpatı, sümbül: "Necmeddin Ebrusu"nda çiçek motifleri olarak kullanılır. Ayrıca, ebruda "battal", "gelgit", "şal", "bülbül yuvası", "hatip" gibi çeşitli desenler de oluşturulur.

Ebru sanatı, farklı şekillerde yorumlanabilir: Doğanın ve suyun yansıması. Sanatçının duyguları ve yaratıcılığı. Sosyal birliktelik. Kültürel ve tarihsel miras. Ebru, aynı zamanda tevazuyu, asaleti ve sadeliği temsil eden lale gibi geleneksel Türk sanatlarında özel anlamlara sahip figürleri de içerebilir.

Ebru sanatında birçok desen çeşidi bulunmaktadır. İşte bazı örnekler: Battal Ebru: En temel desen olup, boyalar su yüzeyine serpilir ve doğal olarak yayılır. Gelgit Ebru: Battal ebrunun üzerine, tekne yüzeyinde eşit aralıklı, teknenin kenarlarına paralel zıt yönde çizgiler çizilir. Taraklı Ebru: Ebru tarağı adı verilen bir araçla gelgit ebrunun üzerine çizgiler çizilir. Bülbül Yuvası: Helezonik yuvarlaklar oluşturacak şekilde tekne yüzeyinde eşit büyüklüklerle sıralanır. Şal Ebrusu: Uçları kıvrımlı "s" harfine benzer kıvrımlı şekiller oluşturulur. Çiçekli Ebru: Pastel renkli bir şal veya taraklı ebru zemin üzerine çiçek figürleri yapılır. Bu desen çeşitlerinin yanı sıra, çift baskılı ebrular, akkase ebrular, hafif ebrular gibi farklı teknikler de bulunmaktadır.

Ebru sanatında en zor desen olarak "akkase ebru" tekniği kabul edilir. Ayrıca, ebrunun en zor deseni konusunda farklı görüşler de bulunmaktadır. Örneğin, bazı kaynaklara göre ebrunun en zor deseni battal ebrudur. Diğer zor desenler arasında gelgit ebrusu ve çiçekli ebrusu da yer alır.

Ebru sanatında kullanılan bazı desenler şunlardır: Battal ebru. Gelgit ebru. Şal ebrusu. Bülbül yuvası. Taraklı ebru. Çiçekli ebru. Ayrıca, hatip ebrusu, akkase ebrusu, İspanyol (dalgalı ya da sarhoş) ebrusu, serpmeli ebrusu ve çift baskılı ebrusu gibi desenler de bulunmaktadır.

Ebru sanatı, desenlerine göre birçok çeşide ayrılır. İşte bazı ebru türleri: Battal ebru. Gelgit ebru. Bülbül yuvası. Şal ebrusu. Taraklı ebru. Hatip ebrusu. Çiçek ebrusu. Ayrıca, modern yorumlar da bulunmaktadır.

Soyut ebru sanatının kurucusu olarak kabul edilen bir kişi bulunmamaktadır. Ebru sanatı, tarih boyunca usta-çırak ilişkisi ile geliştirilmiş ve farklı coğrafyalarda çeşitli ustalar tarafından ilerletilmiştir. Önemli ebru ustaları: Necmeddin Okyay: Çiçekli ebrunun geliştiricisi olarak bilinir. Mustafa Düzgünman: Necmeddin Okyay'ın halefi ve birçok sanatçı yetiştirmiş bir ustadır. Ebru sanatı, soyut sanatla benzerlik gösterir ve bu nedenle soyut sanat eleştirmeni Michel Seuphor, ebruyu soyut bir sanat olarak tanımlamıştır.

Ebru sanatının İzmir'e ne zaman geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, ebrunun Anadolu'ya Türklerin eski vatanından İpek Yolu ile geldiği, Türkistan'da Buhara'dan yola çıkarak İran üzerinden Anadolu'ya ulaştığı bilinmektedir. Ebru sanatının bilinen ilk yazılı belgesi, 1608 tarihli "Tertib-i Risale-i Ebri" adlı eserdir ve bu eser, ebrunun en az 500 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir. Ebru, 17. yüzyılda Avrupa'ya "Türk kağıdı" adıyla ulaşmıştır.

Ebru ismi ile ilgili akrostiş şiirlerden bazıları şu şekildedir: Eşime ithafen yazılan akrostiş şiir: >Ela gözlüm ne derse desin Ben yine severim onu Rahatımı kim bozmak isterse Gelsin umrumda değil, mutluluğuma eş yazmışım sevgimi. Murat Koç'un akrostiş şiiri: >En mutlu günümüz bu. Aşk kalbimden taşıyor. Beyaz gelinlik sana inan çok yakışıyor. Rüyalarda görürüm zannediyordum seni. Umudum gerçek oldu. Kalbim buna şaşıyor! Siirler.Biz sitesinde yer alan akrostiş şiir: >Eşsiz güzelliğinle büyüledin beni Bırak da tüm kalbimle seveyim seni Ruhum dinlesin yüreğinin sesini Ufka doğru bak, bu mutluluğumuzun resmi Eğer beni bir gün bırakıp gidersen Bu güneş batıp benimle sönecek Rüyalara dalacağız ikimizde Unutulmaz aşk olacak bizimkide. Ayrıca, akrostiş şiirlerin bulunabileceği şu siteler de faydalı olabilir: akrostissiirler.net; antoloji.com; tr.pinterest.com. Akrostiş şiirlerin telif hakları şairlerine veya yasal temsilcilerine aittir.

Evde ebru kağıdı yerine kullanılabilecek bazı alternatifler: Normal makaralı kağıt. Su renkli ve kalın kağıtlar. Gözleme kağıdı. Akrilik kağıtlar. Deri veya bez parçaları. Alternatif malzeme seçerken, ebrunun karakteristik özelliklerinin korunduğundan emin olunmalıdır.

Ebruda akkase, aynı ebru kağıdının üzerine birden fazla baskı yaparak yazı veya desen elde edilen bir tekniktir. İki farklı akkase tekniği vardır: 1. Arap zamkı tekniği. 2. Kat'ı (kağıt kesme) tekniği. Akkase tekniği, ilk olarak Necmeddin Okyay tarafından Arap zamkı tekniğiyle uygulanmıştır.

Kağıt süsleme sanatı, kendine özgü tekniklerle hazırlanan ve tekneye alınan suyun üzerinde boyalarla oluşturulan desenlerin kağıda aktarılmasıyla yapılan geleneksel bir sanattır. Ebru sanatı, kağıt süsleme sanatının bir türüdür. Ebru sanatının bilinen ilk adı, Orta Asya dillerinden Çağatayca’da “hare gibi, damarlı” anlamına gelen “Ebre”dir. Ebru sanatının nerede ve ne zaman başladığı kesin olarak bilinmemektedir. Ebru sanatında kullanılan malzemeler: Kitre. Öd. Doğal pigmentler. Ebru sanatında kullanılan bazı teknikler: Battal ebru. Şal ebru. Bulut ebru. Çiçek ebru. Hatip ebru. Taraklı ebru. Ebru sanatı, 2014 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası listesinde yer almıştır.

Ebru sanatında en önemli sanatçılardan bazıları şunlardır: Şebek Memed Efendi. Hatip Mehmed Efendi. Şeyh Sadık Efendi. İbrahim Edhem Efendi (Hezarfen). Necmeddin Okyay. Mustafa Düzgünman. Ayrıca, Niyazi Sayın, Fuad Başar, Alparslan Babaoğlu, Timuçin Tanaslan, Nusret Hepgül, Feridun Özgören gibi sanatçılar da ebru sanatının önemli temsilcilerindendir.

Ebru sanatı öğrenmek için önerilen bazı kitaplar: Yeni Başlayanlar İçin Ebru Sanatı - Ömer Faruk Dere. Ebru Sanatı Suyun Rüyası - Yeni Arayışlar | Hikmet Barutçugil. Hocam Mustafa Düzgünman. Ebru sanatı ile ilgili daha fazla kitap için karinsanat.com ve tiryakiart.com gibi siteler ziyaret edilebilir. Her sanat dalında olduğu gibi ebrûda da inceliklerin bir hocanın rehberliğinde öğrenilmesi önerilir.