Farsça

Cevri, Osmanlı döneminde Farsçadan dilimize girmiş olup, sıkıntı, dert, cefa anlamına gelir. Cevr ü cefa ise, zulüm ve çile, haksızlık ve üzüntü anlamlarına gelir. Edebi eserlerde genellikle "cevr-ü cefa" veya "cevr-i cefa" olarak geçer.

İlay ismi, Türkçe kökenli olup "yüce, yüksek, ulu" anlamına gelir. Ayrıca, "Türkiye'nin en güzeli" ve "ilme ait olan" anlamlarında da kullanılır.

Mah kelimesi Farsça kökenlidir. Farsça'da "mah" kelimesi "ay" anlamına gelir. Ayrıca, Arapçada da "mah" kelimesi farklı anlamlara gelir. Türkçe'de ise "mah" kelimesi "ay" ya da "güzel" gibi anlamlarla ilişkilendirilebilir.

"Jane Maryam" şarkısı Farsça dilinde yazılmıştır.

Şahane kelimesi Farsça kökenlidir. "Şahane" kelimesi, "şaha ait" veya "krallara layık" anlamına gelen "şāhāne" sözcüğünden türetilmiştir.

-istan eki, Farsça kökenli bir ektir. Bu ek, ülkede yaşayan halkın veya o halkın soyundan gelen kimselerin ülkesini belirtmek için kullanılır.

Farsça, öğrenmesi zor bir dil olarak değerlendirilmez. Farsça'nın öğrenilmesini kolaylaştıran bazı özellikler şunlardır: Türkçe ile benzerlik: Farsça ve Türkçe arasında birçok ortak kelime bulunmaktadır ve gramer yapıları birbirine yakındır. Kelime dağarcığı: Farsça ve Türkçe'nin ortak kelime dağarcığı 2000'i aşmaktadır. Yalın gramer: Farsça'da ismin beş hali ve üç ana zaman kipi bulunur. Ancak, Farsça'nın öğrenilmesini zorlaştıran bazı özellikler de vardır: Yazı sistemi: Farsça, Arap alfabesinin uyarlanmış bir versiyonunu kullanır ve sağdan sola doğru yazılır. Telaffuz: Farsça, Türkçede bulunmayan bazı seslere sahiptir. Dil öğrenme süreci, bireyin yeteneklerine, motivasyonuna ve çalışma disiplinine bağlıdır.

Şahbaz kelimesi, Farsça kökenli olup "kuşların padişahı" anlamına gelir ve genellikle doğan için kullanılır. Türk Dil Kurumu'na göre ise iki anlamı vardır: 1. Nadir görülen bir doğan cinsi. 2. Kimseden ve hiçbir şeyden çekincesi olmayan, gözü kara, cesur, çevik ve becerikli yiğit, kahraman, mert kişi. Ayrıca, şahbaz kelimesi mecazi olarak "çevik ve becerikli" anlamında da kullanılır.

Gonca ismi Farsça kökenlidir. Farsça ġunçe (غنچه) kelimesinden türetilmiş olup, "tomurcuk" veya "henüz açılmamış çiçek" anlamına gelir.

Hayır, hüdavendigar ve sahipkıran aynı değildir. Hüdavendigar, Farsça kökenli bir kelime olup, "mülk sahibi" ve "galip olan" anlamlarına gelir. Sahipkıran ise, "güçlü ve üstün hükümdar" anlamına gelir. Sahipkıran unvanı, özellikle Timur için kullanılmış olup, Osmanlı padişahlarından Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman için de yakıştırılmıştır.

"Selam Fermande" şarkısı, ilk olarak İran'da Ebuzer Ruhi tarafından seslendirilmiştir. Şarkı, daha sonra birçok dile çevrilmiş ve farklı sanatçılar tarafından yorumlanmıştır, örneğin: Alican Görel, Türkçe "Selam Ey Mevla" versiyonuyla; Türkiyeli çocuklar, Türkçe "Selam Ey Başlık" versiyonuyla.

Avare kelimesi, Farsça kökenli olup "işsiz, güçsüz, aylak, başıboş" anlamlarına gelir. Bu anlam, kelimenin orijinal olarak "kaybolmuş, evinden uzak düşmüş" gibi anlamlara gelmesinden türemiştir.

Hüdavendigar kelimesi, Farsça "hudâ" (Tanrı) kelimesine mülkiyet ve benzerlik ifade eden "-vend" ile yine benzerlik, nisbet ve mübalağa ifade eden "-gâr" eklerinin getirilmesiyle oluşturulmuştur. Hüdavendigar kelimesinin anlamları: gücü elinde bulunduran, sultan, şah; kazandığı başarılar ve fethettiği topraklardan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun üçüncü padişahı I. Murad'a verilen unvan; her şeyi yoktan var eden, sonsuz kudret sahibi olan Allah. Ayrıca, Osmanlı Devleti'nin ilk dönemlerinde "büyük hükümdar" anlamına gelen bir unvan olarak da kullanılmıştır.

Rint kelimesi Farsça kökenli olup, farklı anlamlara sahiptir: Gönül eri. Sarhoş, ayyaş kimse. Dünya işlerini hoş gören, aldırışsız ve kalender kimse. Hoşgörüsü geniş, açık yürekli, güvenilir kimse. Ayrıca, tasavvufta rint ile zahid zıt anlamlı olup, rintler için aşk ve ilim ön plandayken, zahitler için dini kurallar önemlidir.

Ahu ismi, Farsça kökenli olup "ceylan, karaca" anlamına gelir. Ayrıca, bu ismin diğer anlamları şunlardır: Güzel, ince, zarif kadın; Parlak, güzel bakışlı; Güzellerin gözü.

Amed kelimesi, Kürtçe'de "gelme", "geliş", "varis" ve "sütunlar" gibi anlamlara gelir. Bu isim, Diyarbakır şehrinin yerel adı olup, özellikle Kürt halkı arasında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Sayeban ve sâye kelimelerinin anlamları şu şekildedir: Sayeban: Farsça kökenli bir kelime olup, "gölgelik" anlamına gelir. Sâye: İlk anlamı "gölge" olan bu kelime, destek, çare ve yardım gibi anlamlarda da kullanılır. Örnek cümleler: "Hem mübârek başı üzre her zaman / Bir pâre bulut olurdu sâyeban" (Süleyman Çelebi). "Şimdiye kadar bu adamın sâyesinde yaşadım" (Nâmık Kemal).

Sitare kelimesi Farsça kökenli olup, "yıldız" anlamına gelir. Ayrıca, mecazi olarak "şans", "talih", "baht" ve "kader" anlamlarında da kullanılır. Temiz ve güzel kimseleri ifade etmek için de bu kelime tercih edilir.

Evet, Farsça-Türkçe sözlükler bulunmaktadır. Bazı Farsça-Türkçe sözlük ve çeviri hizmetleri: Glosbe. ÇevirSözlük.com. Langlix.com. Say Yayınları.

Farsça'da 11 sayısı یازده (yazda-yazdeh) olarak denir.