Farsça

"Aştın" kelimesi, "aşmak" fiilinin görülen geçmiş zaman 2. teklik şahıs çekimidir. Ayrıca, "aştın" kelimesinin bazı anlamları: Bir şeyi veya kişiyi daha düşük bir konuma yerleştirmek. Sınırları, beklentileri veya hayal gücünü aşmak. Osmanlıca'da "astın" kelimesi, "esvap kolu, yen" anlamına gelir.

"Dayan - Harfe Mardom" şarkısı Farsça dilinde yazılmıştır.

Farsça'da "sevimsiz" kelimesi ناخوشایند olarak ifade edilir. Ayrıca, "nahoş" kelimesi de sevimsiz anlamında kullanılabilir ve Farsça karşılığı ﻧﺎﺧﻮﺵ şeklindedir.

Farsça'da "aşk" kelimesi عشق olarak yazılır. Farsça'da söylenebilecek bazı aşk ifadeleri: Eshgh-e man: Aşkım. Dooset daram: Seni seviyorum. To zibatarin hadiye-ye khodâyi: Sen Allah’ın bana verdiği en güzel hediyesin. Eshgh-e to jâvedâne ast: Senin aşkın ölümsüzdür. Delam hamishe barâyat tang mishavad: Kalbim hep seni özlüyor. Hamishe dar ghalbam hasti: Hep kalbimdesin. Bi to donyâ târik ast: Sensiz dünya karanlıktır. Nafasam to hasti: Nefesim sensin. Goli asmanam: Sen gökyüzümdeki çiçeğimsin. To tamâm-e zendegi-ye mani: Sen benim bütün hayatımsın.

İran'da Arapça ve Farsça'nın karışık olmasının birkaç nedeni vardır: Tarihsel Etkileşim: 7. yüzyılda İran'ın Araplar tarafından fethedilmesinin ardından, Farsça'ya birçok Arapça ödünç kelime girmiştir. Dini Metinler: Arapça, Kuran gibi dini metinlerde kullanıldığı için İranlılar tarafından öğrenilmiş ve resmi olmayan ikinci bir dil olarak kullanılmıştır. Bürokrasi: Arap fatihlerin çocukları ve Arap olmayan birçok kişi, bürokratik zorunluluklar nedeniyle Arapça öğrenmek zorunda kalmıştır. Bu tarihsel süreçler, Arapça ve Farsça'nın birbirini etkilemesine ve bazı ortak unsurlar içermesine yol açmıştır. Ancak, Farsça resmi dil olarak kabul edilirken, Arapça resmi bir dil değildir.

Fars kabul edilen ülkeler şunlardır: İran. Afganistan, Tacikistan ve Özbekistan. Fars kabul edilmelerinin nedeni, bu ülkelerde Farsça'nın konuşulması ve Fars kültürünün etkili olmasıdır.

Emir ve Baran isimlerinin kökenleri farklıdır: Emir: Arapça kökenli olup "bey, komutan" anlamına gelir. Baran: Farsça ve Kürtçe kökenli olup "yağmur" anlamına gelir. Emir Baran ismi, bu iki ismin birleşiminden oluşur ve genellikle erkek ismi olarak kullanılır.

"Dinlence" kelimesinin Farsça karşılığı "تفریح" olarak çevrilebilir.

Keş kelimesi, Farsça "keş" (çeken, çekici) sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Ayrıca, "keş" kelimesi farklı bağlamlarda da kullanılabilir: Yağı alınmış sütten veya yoğurttan yapılan peynir. Kış için kurutulan yağsız, tuzsuz yoğurt. Akılsız, kolay aldanır, ahmak. Çekmek fiilinin emir kökü. Keş kelimesi, halk arasında genellikle olumsuz bir anlam taşır ve alaycı, küçümseyici bir şekilde kullanılır.

Rasti Rusti, "kurtuluş doğruluktadır" anlamına gelen, Farsça bir ifadedir. Bu ibare, Türkistan Başbuğu, sahipkıran Emir Timur'un yüzüğünde yazılı olduğuna inanılmaktadır.

Serdar ismi, Farsça kökenli olup "komutan", "başkan" veya "generallerin rütbesi" anlamına gelir. Ayrıca, şu anlamlara da gelir: sezme yeteneği olan kimse, sezici; taş ve demir gibi kimse; askerin başı, kumandan, komutan; başkumandan, başbuğ. Serdar ismi, Kuran'da geçmeyen bir isimdir.

Mesnevi'nin Farsça yazılmasının birkaç nedeni vardır: Dönemin kültürel dili: 13. yüzyılda Anadolu ve Orta Doğu'da Farsça, bilim, sanat ve edebiyatın ortak diliydi. Mevlana'nın amacı: Mevlana, eseriyle daha geniş bir kitleye ulaşmayı hedeflemişti. Eğitim ve resmi yazışmalar: O dönemde medreselerde eğitim genellikle Farsça yapılıyor ve resmi yazışmalar bu dille gerçekleştiriliyordu. Fars edebiyatının etkisi: Mevlana, Fars edebiyatının birikiminden faydalanmış, eserlerinde Farsça atasözleri, deyimler ve şiir alıntıları kullanmıştır.

Perestiş, Farsça kökenli bir kelime olup "tapınma", "aşırı sevgi", "taparcasına sevme" anlamlarına gelir. Perestiş etmek ise "tapınmak" ve "taparcasına sevmek" anlamlarında kullanılır. Örnek cümleler: "Sanata olan perestişi, hayatının merkezindeydi". "Onun güzelliğine perestiş etmek, adeta bir alışkanlık haline gelmişti". "Ne kadar yıl perestiş ettim ben" (Cenap Şahâbeddin).

Mesnevi'nin orijinal dili Farsça'dır. Mesnevi, 13. yüzyılda Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî tarafından Farsça (Persçe) dilinde yazılmıştır.

Can kelimesinin kökeni Farsça'dır. Farsça "cān" sözcüğü, "yaşam" anlamına gelir ve Türkçeye geçmiştir. Türkçe'de hem isim hem de sözcük anlamı bulunan Can ismi, "ruh, yaşama gücü, güç, dirilik" gibi anlamlara gelir.

Tene kelimesi farklı anlamlara gelebilir: Türkçe: "Tane" anlamında kullanılır; susam veya tahıl gibi şeyleri ifade eder. Kürtçe: "Tahıl", "hububat" veya "tane" anlamına gelir. Osmanlıca: "Gövde", "beden", "cüsse", "vücut" veya "örümcek ağı" anlamlarına gelir. Archaic (eski kullanım): "Acı" veya "üzüntü" anlamlarında kullanılır. Biyoloji: Mayozda yer alan kromozomların şeklini veya sayısını gösteren isimler oluşturmak için kullanılan bir son ek olarak da kullanılabilir.

Teşkale kelimesi, farklı anlamlara gelebilir: Halk dilinde: Galeyana gelmek, olay çıkarmak anlamında kullanılır. Uzak Şehir dizisinde: Telaş, tehlike anlamına gelir. Mastar halinde: "Teşkaleye gelmek" olarak kullanılır. Ayrıca, "teşkale" kelimesinin Farsça kökenli olup, Türkçe'de "hoşça kal" anlamına geldiği ve vedalaşma anında kullanıldığı da belirtilmiştir.

Eziz kelimesi, Farsça ve Arapça kökenli olup "sevecen, sevimli; kıymetli; aziz; sevgili" anlamlarına gelir. Ayrıca, Zazaca'da da özel ad olarak kullanılır.

Farsça'da "bulmaca" kelimesi "معما" veya "جدول کلمات متقاطع" olarak ifade edilir.

Farsça'da 32 harf bulunmaktadır. Farsça, Arap alfabesi ile yazılır ve sağdan sola doğru okunur. Farsça alfabenin bazı harfleri ve Latin alfabesindeki karşılıkları: elif: ā / ʾ; be: b; pe: p; te: t; cim: j; şīn: sh; ṣād: ṣ; z̤ād: z̤; ṭā (tı): ṭ; ʻayn: ʻ. Tacikistan'da Farsça, Kiril alfabesi ile yazılır.