Etik

Utilitarizm, faydacı ahlak olarak da bilinen bir etik felsefi akımdır.

Westworld dizisinin bu kadar iyi olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Senaryo ve Yönetmenlik: Dizi, Jonathan Nolan önderliğinde 15 kişilik bir ekip tarafından yazılmış ve çekilmiştir. 2. Oyuncu Kadrosu: Anthony Hopkins, Ed Harris, Evan Rachel Wood gibi usta oyuncuların yer alması, dizinin kalitesini artırmıştır. 3. Bütçe ve Yapım: HBO, dizi için bölüm başına 10 milyon dolar harcamış, bu da set ve kostüm gibi unsurların daha detaylı ve kaliteli olmasını sağlamıştır. 4. Konu ve Temalar: Yapay zeka, etik, insanlık ve teknolojinin sınırları gibi derin konuları işlemesi, izleyiciyi hem aksiyon hem de felsefi açıdan tatmin etmiştir. 5. Görsel ve İşitsel Unsurlar: Dizide kullanılan 3D yazıcılar ve Ramin Djawadi'nin müzikleri, izleyicinin deneyimini daha da zenginleştirmiştir.

Bir insan asaletli durur çünkü bu duruş, karakter, etik değerler ve içsel niteliklerin bir yansımasıdır. Asaletli bir kişi genellikle: Dürüstlük ilkesine bağlı kalır ve doğru kararlar alır. Saygı gösterir ve çevresindeki insanlara değer verir. Empati yeteneğine sahiptir ve başkalarının duygularını anlar. Kibarlık ve nezaketle hareket eder. Ayrıca, asaletli bir duruş, toplumda liderlik pozisyonlarına yükselmeyi ve diğer insanlara ilham vermeyi sağlar.

İoanna Kuçuradi'nin en önemli kitaplarından bazıları şunlardır: 1. "İnsan ve Değerleri: Değer Problemi". Bu eser, insan felsefesi ve etik üzerine kapsamlı bir çalışmadır. 2. "Etik". Kant'ın ahlak metafiziği üzerine yaptığı çevirilerle birlikte, etik alanında temel bir kaynak olarak kabul edilir. 3. "Sanata Felsefeyle Bakmak". Sanatın felsefi açıdan ele alındığı bu kitap, geniş bir izleyici kitlesine hitap eder. Ayrıca, "Yüzyılımızda İnsan Felsefesi" ve "Uludağ Konuşmaları" gibi eserleri de felsefe dünyasında önemli yer tutar.

Bağımlı çalışan meslek mensupları, temel etik ilkelere yönelik tehditler ortaya çıktığında aşağıdaki adımları izlemelidir: 1. Yönetimle Görüşmek: Etik çatışmaları çözmek için Yönetim Kurulu veya Denetim Komitesi gibi işletmenin yönetiminden sorumlu organlarla görüşülmelidir. 2. Meslek Odasından Yardım Almak: Bağlı olunan meslek odasından mesleki öneriler alınabilir. 3. Çekilme veya İstifa: Etik çatışma çözümlenemezse, meslek mensubu çatışmayı yaratan konu ile ilgisini sürdürmeyi reddedebilir, sözleşme ekibinden veya belirli bir görevden çekilebilir ya da işverenle ilişkisini tümüyle kesebilir. Ayrıca, meslek mensubu tehditleri ortadan kaldırmak veya kabul edilebilir bir düzeye indirmek için gerekli önlemleri almalıdır.

Yapay zekanın (YZ) dünyayı ele geçirmesi senaryosu, çeşitli olumlu ve olumsuz sonuçlar doğurabilir. Olumlu Sonuçlar: - YZ, iklim değişikliği, hastalık ve kaynak kıtlığı gibi krizleri daha hızlı ve etkili bir şekilde ele alabilir. - Sağlık, finans ve üretim gibi alanlarda YZ'nin kullanımı, insan hayatını kolaylaştıran öngörücü analizler ve otomatik sistemler sağlar. Olumsuz Sonuçlar: - YZ'nin kötü niyetli kişilerin kontrolüne geçmesi, insanlık için varoluşsal riskler oluşturabilir. - YZ'nin önyargılı veri kümeleri üzerinde eğitilmesi, ayrımcılık ve eşitsizliklere yol açabilir. - YZ'nin otonom sistemleri ele geçirmesi, insan gözetiminin azalması ve karar alma süreçlerinde empatinin azalması anlamına gelir. Bu tür senaryoların gerçekleşmesi, etik düzenlemeler, kontrol mekanizmaları ve insan merkezli YZ gelişimi ile önlenebilir.

Global Etik İlkeler ve Davranış Kuralları Politikası'nın temel amacı, şirket faaliyetlerinde ve paydaşlarla ilişkilerde dürüst, şeffaf ve etik bir iş ortamı sağlamaktır. Bu politika ayrıca: Ulusal ve uluslararası düzenlemelere uyumu temin etmek; Şirketin uzun vadeli uyum çabalarını stratejik olarak yönlendirmek; Çalışanların adil iş koşullarında çalışmasını garanti etmek; Toplumsal konulara ve insan haklarına duyarlılığı teşvik etmek.

Türkiye'de sosyal hizmet uzmanlarının ceza adalet sistemi içinde görevlerini icra ederken rehberlik edebilecek ilke ve esaslar şunlardır: 1. İnsan Hakları ve Sosyal Adalet: Sosyal hizmet uzmanları, insan hakları ve sosyal adalet ilkelerini merkeze alarak hareket ederler. 2. Etik Yükümlülükler: Sosyal hizmet uzmanları, gizlilik, bildirim ve sır saklama gibi etik yükümlülüklere sahiptir. 3. Onarıcı Adalet: Suç işleyen veya mağdur olan kişilere yönelik onarıcı adalet yaklaşımını benimserler, bu da bireyin topluma yeniden entegrasyonunu ve gelişim olanaklarını sağlamayı içerir. 4. Mesleki Roller: Bilirkişi, arabulucu, danışman ve vaka yöneticisi gibi çeşitli rolleri üstlenerek adli süreçlerin işleyişine katkıda bulunurlar. 5. Hukuk Bilgisi: Yasaların nasıl yapıldığı, yorumlandığı ve uygulandığı hakkında bilgi sahibi olmaları gereklidir. Bu ilkeler, sosyal hizmet uzmanlarının adli sistemde etkili ve doğru kararlar almalarına yardımcı olur.

Şirketler muhasebesi sınavında sorulabilecek bazı sorular şunlardır: 1. Teknik Sorular: Muhasebe standartlarına (FASB, GAAP) aşinalığınız nedir? Hangi muhasebe yazılım programlarını kullandınız?. 2. Süreç ve Durumsal Sorular: İş modelimiz hakkında ne biliyorsunuz? Sıkı teslim tarihlerini nasıl yönetirsiniz? Geliştirdiğiniz veya iyileştirdiğiniz bir muhasebe sürecini tanımlayın. 3. Etik Sorular: Muhasebede etik ikilemleri nasıl ele alıyorsunuz? Bir şirkette dolandırıcılık faaliyeti fark ederseniz ne yapmalısınız. 4. Mali Tablolar ve Analiz: Bilanço ile gelir tablosu arasındaki fark nedir? Tahakkuk ve ertelemeler nelerdir. 5. Şirket Türleri ve İşlemleri: Şirketlerin kuruluşu, sermaye artırımı, kar dağıtımı gibi konularda sorular.

Madeni çikolatanın yasaklanma nedenleri genellikle sağlık ve etik gerekçelere dayanmaktadır: 1. Sağlık Sorunları: Aşırı şeker, yapay tatlandırıcılar veya belirli katkı maddeleri içeren çikolataların tüketimi obezite, diyabet ve kalp hastalıkları gibi sağlık sorunlarına yol açabileceği için bazı ülkelerde yasaklanmıştır. 2. Üretim Standartları: Düşük kaliteli kakao kullanımı ve hileli içerikler, üretim standartlarının düşmesine ve tüketicinin sağlığının tehlikeye girmesine neden olduğu için yasaklı hale gelmiştir. 3. Etik Nedenler: Kakao üretiminde çocuk işçiliği ve zorla çalıştırma gibi insan hakları ihlalleri, bazı çikolata markalarının üretim süreçlerinde karşılaşılan sorunlar arasındadır ve bu durum çikolatanın kısmen yasaklanmasına yol açmıştır. 4. Gıda Güvenliği: Salmonella bakterisi gibi mikroorganizmaların tespiti, bazı çikolata ürünlerinin toplatılmasına ve yasaklanmasına neden olmuştur.

Algolojide etik ilkeler, genel tıp etiği ilkeleriyle benzerlik gösterir ve şunları içerir: Özerkliğe Saygı İlkesi: Hastaların haklarına saygı göstermek ve tıbbi karar süreçlerine katılımlarını sağlamak. Yararlılık İlkesi: Hastalara yararlı olmayı, ağrılarını dindirmeyi ve yaşam kalitelerini artırmayı hedeflemek. Zarar Vermeme İlkesi: Hastalara zarar vermekten kaçınmak ve olası zararları önlemek. Adalet İlkesi: Tıbbi kaynakların adil bir şekilde dağıtılmasını sağlamak. Ayrıca, algoloji uzmanlarının, tıbbi etik kurallar gereği, uzman olmayan hekimlere ağrı uzmanı unvanı kullanma hakkı tanımaması ve uzmanlık eğitim müfredatlarına uygun hareket etmeleri de önemlidir.

Ahiliğin üç temel ilkesi şunlardır: 1. Cimrilik yerine lütuf kapısı: Tüm nimetler Allah'tan gelir ve en büyük lütuf Allah'ındır. 2. Yalan yerine dürüstlük kapısı: Kişi, kendi zararına da olsa dürüst ve adil olmalıdır. 3. Hırs yerine kanaat kapısı: Kişi, açgözlü olmamalı ve az şeylerle yetinmesini bilmelidir. Ahiliğin diğer temel ilkeleri arasında "herze ve hezeyan yerine marifet kapısı", "kahır ve zulüm yerine hilim ve mülâyemet kapısı" gibi ilkeler de bulunmaktadır.

Çıkar üstüne kurulan iyi niyet davranışları, başkalarına zarar vermeden kişisel çıkar sağlama amacıyla yapılan etik olmayan veya yasa dışı faaliyetleri içerir. Bu tür davranışlar arasında şunlar yer alabilir: Dolandırıcılık: Başkalarını kandırarak haksız kazanç elde etmek. Yalan beyanlar: Bilerek yanlış veya yanıltıcı bilgiler vermek. Hırsızlık: Başkalarının mal varlığını izinsiz olarak almak veya çalmak. Zimmete para geçirme: Yasal olarak hak sahibi olunan parayı veya malı izinsiz bir şekilde kendine geçirmek. Fikri mülkiyet ihlalleri: Başkalarının fikri mülkiyet haklarını izinsiz kullanmak veya telif hakkı ihlalleri. Bu tür davranışlar, hukuki yaptırımlara tabi olabilir ve kişiler veya kurumlar bu tür davranışlardan dolayı cezai sorumlulukla karşı karşıya kalabilir.

Biyoteknolojinin Olumlu Yönleri: 1. Çevre: Biyoteknoloji, zararlılara ve çevre şartlarına dayanıklı bitki ve hayvanlar üreterek gübre ve ilaç kullanımını azaltır, bu da çevre kirliliğini düşürür. 2. Sağlık: Aşı, antikor ve ilaç üretimi ile genetik hastalıkların tespiti ve tedavisi yapılır. 3. Tarım ve Gıda: Daha çok ürün veren canlılar üretilir, ürünlerin raf ömrü uzatılır ve tarımsal alanlarda doğal alanlar korunur. 4. Endüstriyel: Kirli suların arıtılmasında ve temizlik malzemelerinde kullanılan bitkilerin üretiminde biyoteknoloji uygulanır. Biyoteknolojinin Olumsuz Yönleri: 1. Çevresel Riskler: Ekolojik denge bozulur ve biyoçeşitlilik azalır. 2. Sağlık Riskleri: Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) alerjik ve toksik reaksiyonlara neden olabilir, kanser hastalığına yol açabilir. 3. Sosyoekonomik Riskler: Biyoteknoloji, gelir dengesizliğine neden olabilir ve tohum ile ilaçların tekelleşmesine yol açar. 4. Etik ve Dini Değerler: Canlıların klonlanması, insanın klonlanması riskini taşır ve bu da etik, ahlaki ve dini değerlere zarar verebilir.

Çevirmen meslek ilkeleri, çevirmenin mesleğini icra ederken uyması gereken etik ve profesyonel standartlardan oluşur. Bu ilkeler şunlardır: 1. Doğruluk ve Sadakat: Kaynak metnin anlamını, tonunu ve niyetini hedef dile doğru bir şekilde aktarmak. 2. Gizlilik: İşlenen belgelerde yer alan bilgilerin gizliliğini korumak. 3. Tarafsızlık: Kişisel görüşleri ve önyargıları çeviriye yansıtmamak. 4. Profesyonellik ve Sorumluluk: Teslim tarihine uymak, işin kalitesini garanti altına almak ve sürekli eğitim almak. 5. Müşteri Haklarına Saygı: Müşterinin ihtiyaçlarına uygun çeviri yapmak, gizlilik ilkelerine uymak ve adil bir fiyatlandırma politikası izlemek. Ayrıca, çevirmenler dil, kültür ve teknoloji alanlarındaki değişimlere uyum sağlamak için kendilerini sürekli geliştirmelidir.

Platon, ideal devlet anlayışını ve etik düşüncelerini ele aldığı eserlerinde, akıl, ruh ve beden arasındaki uyumu ve tümel gerçeklerin varlığını anlatmaya çalışır. Başlıca konuları: - Devlet: Platon, devletin bir organizma gibi işlediğini ve insan ruhundaki üç bölüme (arzu, öfke, akıl) benzer şekilde üç sınıftan oluşması gerektiğini savunur. - İyi ideası: Tüm ideaların temelini oluşturan iyi ideasının, diğer her şeyi belirlediğini ve devletin amacının bu ideaya uygun bir düzen kurmak olduğunu ifade eder. - Eğitim ve felsefe: Eğitimin, erdemli bireyler yetiştirmenin ve toplumu doğru yönetmenin anahtarı olduğunu vurgular. Platon'un eserleri, mantık, adalet, ahlak ve siyasi felsefe alanlarında günümüze kadar etkisini sürdürmüştür.

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) Etik Kurulu aşağıdaki görevleri yerine getirir: 1. Etik ilke ve uygulamalarına ilişkin çalışmalar yapmak: Tebliğ, sirküler ve benzeri belgelerin taslaklarını hazırlamak ve bu konularda Yönetim Kuruluna sunulmak üzere çalışmalar yapmak. 2. Mesleki etiğin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için eğitim programları hazırlamak: Projeler üretmek ve bilimsel etkinlikler düzenlemek için Yönetim Kuruluna önerilerde bulunmak. 3. Meslek mensuplarının etik davranış ilkelerini ihlal ettiği iddiaları üzerine inceleme ve araştırma yapmak: Sonuçları Birlik Yönetim Kurulu aracılığıyla ilgili odalara bildirmek. 4. Uluslararası etik standartlarındaki değişiklikleri duyurmak: Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) tarafından yapılan değişiklikleri meslek mensuplarına iletmek.

Gazeteciler, aşağıdaki reklam türlerinde oynayamaz: 1. Kendi reklamlarının öznesi olamazlar: Gazeteciler, kendilerinin reklam yüzü şeklinde algılanmaktan kaçınmalıdır. 2. Ticari ürün veya hizmet reklamlarında: Gazetecilerin, bir ürünün yarar veya zararlarını test edemeyecekleri için, reklamlarda yer almaları etik değildir. 3. İlan ve reklam metinlerinde: Gazeteciler, ilan veya reklam metinleri hazırlamamalı ve reklamlarda hiçbir şekilde yer almamalıdır. Ayrıca, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Basın Konseyi gibi kuruluşlar, gazetecilerin reklam içerikli yayınlarını yasaklayan ilkeler belirlemiştir.

Etik kuramlar üç ana kategoriye ayrılır: 1. Uygulamalı Etik: Belirli özel alanlarda ortaya çıkan etik sorunların tartışılması için kriterler yaratır ve bu kriterlerin insan davranışlarında uygulanmasını inceler. 2. Metaetik: Etiğin doğası ve ahlaki gerekçelendirme hakkında yorumlar yapar, etik değerlerin doğasını ve özelliklerini analiz eder. 3. Normatif Etik: Eylemlere rehberlik sağlamayı amaçlar ve ahlaki eylemlerimizin içeriğine karar vermemizle ilgilenir. Normatif etiğin altında ise üç alt kuram bulunur: 1. Teleolojik (Sonuççu) Kuram: Karar ve davranışların sonuçlarına önem verir, "en fazla sayıda insanın en yüksek mutluluğa ulaşması" ilkesini temel alır. 2. Deontolojik (Kural Temelli) Kuram: Eylemin türü ve ahlaki ilke ve kuralların izlenip izlenmediğine odaklanır, etik davranışı kurallara göre doğru olan olarak tanımlar. 3. Sezgici Etik Kuramı: Davranışa karar vermede sezgilerin yol gösterici olduğunu ileri sürer.

Ahlaki ve ahlaksız kavramları şu şekilde açıklanabilir: Ahlaki: Ahlaka uygun, ahlakla ilgili, aktöresel, sağtöresel anlamlarına gelir. Ahlaksız: Ahlaki ahlakın dışında kalan, ahlaki olmayan şeyleri ifade eder. Ayrıca, psikolog James Rest'in modeline göre ahlaki bir davranış için dört aşama gereklidir: 1. Ahlaksızlığa karşı duyarlılık. 2. Ahlaki bir muhakemeye sahip olma. 3. Ahlaki motivasyon. 4. Eyleme geçme. Bu aşamalardan herhangi birinin eksik olması ahlaksızlığa yol açar.