Epitel

Epitelin görevleri şunlardır: 1. Koruma: Vücudu mekanik, kimyasal ve mikrobiyolojik dış etkenlerden korur. 2. Emilim: İnce bağırsakta besin maddelerinin emilimini sağlar. 3. Salgı: Bez epiteli, hormon, enzim ve mukus gibi maddeleri salgılar. 4. Duyuları Alma: Duyu epiteli, çevredeki fiziksel, kimyasal ve optik uyarıları alır. 5. Temizleme: Solunum yollarında toz partiküllerini ve yabancı cisimleri engeller.

Epitelin iyi huylu olması, epitelyal hücrelerden kaynaklanan tümörün kanserli olmadığı ve çevre dokulara yayilmediği anlamına gelir. İyi huylu tümörler genellikle yavaş büyür, cerrahi müdahale ile kolayca çıkarılabilir ve tekrarlama olasılıkları düşüktür.

Epitel doku, vücudun iç ve dış yüzeyini örten, hücreleri birbirine bitişik olan bir dokudur. Başlıca işlevleri: - Vücudu fiziksel, kimyasal ve mikrobik etkilere karşı korumak. - Bağırsaklardan bazı maddeleri emmek. - Süt, gözyaşı gibi salgılar yapmak. - Çevreden gelen uyarıları almak. Üç ana çeşidi vardır: 1. Örtü epiteli: Vücudu kaplayan epitel. 2. Bez (salgı) epiteli: Salgı yapan epitel. 3. Duyu epiteli: Duyuları alan özelleşmiş epitel hücreleri.

Üç ana çeşit epitel vardır: 1. Squamous Epitel (Yassı Epitel): Düz ve ince hücre tabakalarından oluşur. 2. Kübik Epitel: Kübik şeklindeki hücrelerden oluşur ve genellikle bezlerde ve böbrek tübüllerinde bulunur. 3. Silindirik Epitel: Yüksek ve ince hücrelerden oluşur, sindirim sistemi ve solunum yollarında bulunur.

Yassı epitel yüksekliği çeşitli hastalıklarla ilişkilendirilebilir: 1. İdrar Yolu Enfeksiyonları: Sistit ve üretrit gibi enfeksiyonlar, vücudun savunma mekanizmasını güçlendirmek için yassı epitel hücrelerini artırır. 2. Böbrek Hastalıkları: Böbrek taşı, böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıklarda yassı epitel hücreleri ve renal tübüler hücrelere rastlanır. 3. Mantar Enfeksiyonları: Kadınlardaki mantar enfeksiyonları, idrarda yassı epitel hücresi artışıyla kendini gösterebilir. 4. Üretra İltihabı: Üretra iltihabı durumunda yassı epitel hücrelerinde yükseklik gözlemlenebilir. 5. Fiziksel Tahriş: Yoğun cinsel ilişki veya kateter takılması gibi sebeplerle idrar yollarının tahrişi, yassı epitel hücre miktarını yükseltebilir. 6. Mesane Kanseri: Düşük bir ihtimal olsa da, mesane kanserinin erken evrelerinde epitel hücrelerinde anormal artış görülebilir. Bu durumların teşhisi ve tedavisi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Midenin iç tabakası, tek katlı prizmatik epitelden yapılmıştır.

Epitelin yüksek olması, karsinom adı verilen kanser türüne işaret edebilir. Karsinom, vücudun iç ve dış yüzeylerini kaplayan epitel hücrelerden kaynaklanan en yaygın kanser türüdür.

Glomerulusta çift katlı epitel bulunmasının nedeni, yüksek kan basıncına dayanma ve süzülme sırasında büyük moleküllerin geçişini engelleme ihtiyacıdır.

Ağız epiteli çok katlı epiteldir.

Mesanenin iç yüzeyi ürotelyum adı verilen geçiş (tabakalı) epitel ile kaplıdır.

Uzun birleşim epiteli, diş erüpsiyonu sırasında oral epitel ve azalmış mine epitelinin birleştiği yerde oluşur.

Ovaryumu dıştan saran epitel, germinal epitel olarak adlandırılır.

Çok katlı epitel, iki veya daha fazla hücre tabakasından oluşur.

Dil epiteli, dilin yüzeyinde bulunan ve çok katmanlı yassı epitel hücrelerinden oluşan bir dokudur. Bu epitel dokusu, dilin dış yüzeyini kaplayarak fiziksel yaralanmalara, mikroplara ve kimyasal maddelere karşı koruma sağlar.

Örtü epiteli, iki ana kritere göre sınıflandırılır: katlılık durumu ve hücre şekli: 1. Katlılık Durumuna Göre: - Tek katlı örtü epiteli: Difüzyon ve filtrasyonun olduğu yerlerde bulunur. - Yalancı çok katlı örtü epiteli: Mukus salgılayan ve silli hücrelerle donatılmıştır. - Çok katlı örtü epiteli: Koruma işlevi yürütür. 2. Hücre Şekline Göre: - Yassı örtü epiteli: Ağız, özefagus, vajina gibi yerlerde bulunur. - Kübik örtü epiteli: Böbrek tübülleri, tiroid folikülleri gibi bölgelerde görülür. - Silindirik örtü epiteli: Mide, bağırsak ve uterus gibi yapıları döşer.

Karaciğer epiteli ifadesi, karaciğerin epitel dokusunu ifade edebilir. Karaciğer, vücudun en büyük iç organı olup, epitel hücreleri de dahil olmak üzere çeşitli hücre tiplerinden oluşur. Karaciğerin diğer anlamları: - Karaciğerin görevi: Besinleri işleyerek vücudun kullanabileceği maddelere dönüştürür, enerji üretimini sağlar ve toksinleri temizler. - Karaciğer iltihabı (hepatit): Karaciğer hücrelerinin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan, enfeksiyonlar, toksinler veya otoimmün hastalıklar gibi çeşitli nedenlerle tetiklenebilen bir sağlık sorunudur. - Karaciğer büyümesi (hepatomegali): Karaciğerin normal boyutunun üzerine çıkması durumudur ve genellikle başka bir sağlık sorununun belirtisi olarak ortaya çıkar.

Epitelin mitoz bölünme geçirmesinin nedeni, vücudun büyüme, gelişme ve onarım süreçlerini sağlamaktır.

Kübikal epitelin özellikleri şunlardır: 1. Hücre Şekli: Kübik bir şekle sahip hücrelerden oluşur. 2. Çekirdek: Yuvarlak ve hücrenin ortasına yerleşmiştir. 3. Boyutlar: Hücrelerin eni, boyu ve yüksekliği birbirine eşittir. 4. İşlevler: Salgılama ve emme işlevlerini yerine getirir. 5. Bulunduğu Yerler: Böbrek tübülleri, tiroid folikülleri, pankreas ve tükürük bezlerinin salgılama kanalları gibi bölgelerde bulunur.

Ağız mukozası epiteli çok katlı yassı (nonkeratinize) epitel tipindedir.

Kanatlılarda tek katlı kübik epitel ve çok katlı yassı epitel bulunur. - Tek katlı kübik epitel: Nefron, tiroid bezi ve küçük safra kanallarında yer alır. - Çok katlı yassı epitel: Deri dışında yemek borusu, yutak ve ağız boşluğunda bulunur.