Epitel

Kübikal epitelin özellikleri şunlardır: 1. Hücre Şekli: Kübik bir şekle sahip hücrelerden oluşur. 2. Çekirdek: Yuvarlak ve hücrenin ortasına yerleşmiştir. 3. Boyutlar: Hücrelerin eni, boyu ve yüksekliği birbirine eşittir. 4. İşlevler: Salgılama ve emme işlevlerini yerine getirir. 5. Bulunduğu Yerler: Böbrek tübülleri, tiroid folikülleri, pankreas ve tükürük bezlerinin salgılama kanalları gibi bölgelerde bulunur.

Ağız mukozası epiteli çok katlı yassı (nonkeratinize) epitel tipindedir.

Kanatlılarda tek katlı kübik epitel ve çok katlı yassı epitel bulunur. - Tek katlı kübik epitel: Nefron, tiroid bezi ve küçük safra kanallarında yer alır. - Çok katlı yassı epitel: Deri dışında yemek borusu, yutak ve ağız boşluğunda bulunur.

Bazal lamina, epitel hücrelerinin bazal kısımlarını döşeyerek epiteli altındaki bağ dokudan ayıran, çeşitli fibrillerden ve hücrelerarası maddeden oluşan ince bir tabakadır. Özellikleri: - İki katmandan oluşur: Daha az yoğunlukta ve hücre zarına yakın olan katmana lamina rara (lamina lucida), fazla yoğun ve bağ dokusu tarafında yer alan katmana ise lamina densa denir. - Elektron mikroskobunda görünür ve kalınlığı 400-700 Ao arasında değişir. - Glikoprotein yapısındadır. Bazal lamina, ayrıca kas telleri, sinirler ve yağ hücrelerinin etrafını da kaplar.

Ağız epiteli üç çeşit olarak sınıflandırılır: 1. Tek katlı epitel: Yassı, kübik ve silindirik olmak üzere üç türü vardır. 2. Çok katlı epitel: Üst yüzeydeki hücrelerin şekline göre yassı, kübik ve silindirik olarak ayrılır. 3. Değişken sıralı epitel: İdrar kesesinin iç yüzeyini döşeyen epitel doku bu türe örnektir.

Tek katlı ve çok katlı epiteller arasındaki temel fark, hücre katmanlarının sayısıdır. - Tek katlı epitel: Sadece bir hücre katmanına sahiptir. - Çok katlı epitel: Birden fazla hücre katmanına sahiptir.

Küboidal epitel, çeşitli işlevler üstlenir: 1. Salgılama: Bezlerde bulunan küboidal epitel, hormonların, enzimlerin ve mukusun salgılanmasında rol oynar. 2. Emilim: Böbrek tübüllerinde ve yumurtalıklarda, besin maddelerinin ve diğer bileşiklerin emilimini sağlar. 3. Koruma: Cilt ve tiroid bezi gibi vücut yüzeylerini ve oyuklarını koruyarak mekanik aşınmalara, kimyasal saldırılara ve istilacı patojenlere karşı savunma sağlar.

Ağız içinde çok katlı yassı epitel bulunur.

Karaciğer, tek katlı kübik epitel ile örtülüdür.

Yassı epitelli basil ifadesi, tıbbi bağlamda yassı epitel hücreleri ve basil terimlerinin bir arada kullanılması nedeniyle yanlış bir ifade olabilir. Yassı epitel hücreleri, vücutta koruyucu bariyer oluşturan ve yüzeyleri kaplayan ince ve düz hücrelerden oluşan bir doku türüdür. Basil ise, genellikle bakteri türlerini ifade etmek için kullanılan bir terimdir ve yassı epitel hücreleriyle doğrudan bir ilişkisi yoktur.

Skuamöz ve keratinize terimleri, epitel hücreleriyle ilgili iki farklı durumu ifade eder: 1. Skuamöz: Epitel hücrelerini oluşturan, düz ve ince yapıdaki hücreleri tanımlar. 2. Keratinize: Bu, skuamöz epitel hücrelerinin bir türüdür ve ciltte bulunur.

İnterkale hücreler iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Epitel hücreleri: "İnterkale" terimi, bu hücrelerin "interstisyel epitel hücreleri" veya "epiteliyosit interkalar" olarak da adlandırıldığını belirtir. 2. Böbrek hücreleri: Böbreklerde, özellikle distal tübüllerde ve toplayıcı kanallarda bulunan A ve B interkale hücreleri olarak adlandırılan özel hücreler de vardır.

Safra kesesi ve safra kanallarını döşeyen epitel, tek katlı prizmatik epitel türüdür.

Salgı yapan bezler, salgı epiteli olarak adlandırılan epitelden oluşur.

Endoserviks epiteli tek katlı prizmatik epiteldir.

Skuamöz metaplazi en sık serviks ve akciğer epitelinde görülür. Bunun yanı sıra, mesane, bağırsak ve iç bezlerin mukozası gibi diğer bölgelerde de skuamöz metaplazi ortaya çıkabilir.

Kolumnar epitelin mukus salgılayan hücrelerine goblet hücreleri denir.

Safra kanalı epiteli tek katlı prizmatik epitel tipindedir.

İnce ve kalın bağırsakta farklı epitel türleri bulunur: İnce bağırsakta: Çizgili kenarlı (mikrovilluslu) tek katlı prizmatik epitel. Kalın bağırsakta: Seyrek mikrovilluslu tek katlı silindirik epitel.

Goblet hücreleri, epitel hücreleri arasında yer alan ve mukus salgılamak gibi önemli bir göreve sahip olan hücrelerdir. İşlevleri şunlardır: - Koruma: Mukus, dokuların kimyasal veya fiziksel zarar görmesini engeller. - Yağlama: Epitel yüzeylerini kayganlaştırarak daha kolay hareket etmelerini sağlar. - Partiküllerin yakalanması: Solunum yollarında mukus, toz ve mikropları yakalayarak dışarı atılmasını sağlar. Goblet hücrelerinin özellikle ince bağırsak ve soluk borusunda bulunması, bu organların sağlıklı işleyişi için hayati önem taşır.