Enzimler

Kreatin kinaz serum/plazma, kandaki kreatin kinaz miktarını ifade eder. Kreatin kinaz (CK), iskelet kası, kalp kası ve beyinde bulunan bir enzimdir. Kandaki kreatin kinaz düzeyi ölçülerek, kas yıkımı, kalp krizi veya nörolojik hastalıklar gibi durumların teşhisi için kreatin kinaz testi (CK testi) yapılır. Kreatin kinazın üç farklı tipi (izoenzimi) bulunur: CK-MM. CK-MB. CK-BB.

Serotoninin metabolik yıkımında monoamin oksidaz (MAO) enzimi görev alır.

Safra sıvısı ve pankreas öz suyunun neden enzim içermediğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, pankreas öz suyu ve safranın işlevleri hakkında bilgi mevcuttur. Pankreas öz suyu, pankreasın ekzokrin kısmında üretilir ve protein, karbonhidrat ve yağların sindirimi için gerekli enzimleri içerir. Safra, karaciğer tarafından üretilir ve safra kesesinde depolanır.

Sükraz enzimi, bir disakkarid olan sükrozu (beyaz şeker) glikoz ve fruktoz monosakkaritlerine dönüştürür. Bu enzim, ince bağırsak tarafından üretilir. Sükraz enziminin eksik olması durumunda, sükraz-izomaltaz enzim eksikliği hastalığı ortaya çıkar ve bu durum kronik ishal, karın şişliği, karın ağrısı ve kusma gibi semptomlara yol açar.

Pepsin midede salgılanır, tripsin ise pankreasta salgılanır. Pepsin, mide bezlerindeki baş hücreler (chief cells) tarafından pepsinojen öncül formunda salgılanır. Tripsin, pankreas salgısı olarak ince bağırsakta salgılanır.

Evet, beta galaktosidaz laktozu parçalar. Beta galaktosidaz, laktozun glikoz ve galaktoza parçalanmasında görev yapan bir enzimdir.

Sükraz ve sükroz arasındaki fark şu şekildedir: Sükraz, sükrozun (sofra şekeri) sindirimi için gerekli olan ince bağırsakta bulunan bir enzimdir. Sükroz (sakkaroz), bir glikoz ve bir fruktoz molekülünden oluşan bir disakkarittir ve sofra şekerinin bilimsel adıdır. Sükraz enzimi, sükrozu glikoz ve fruktoza böler, böylece bu basit şekerler kan dolaşımına emilebilir.

Enzimler, çeşitli ilaçlarda ve ilaç üretim süreçlerinde kullanılır. İşte bazı örnekler: İlaç Üretimi: Enzimler, biyolojik dönüşümleri gerçekleştirerek belirli ilaç bileşenlerinin sentezini veya dönüşümünü sağlar. Enzim Replasman Tedavileri: Örneğin, Gaucher hastalığının tedavisinde kullanılan Imiglucerase ve Alglucerase, glukozilseramidaz enziminin sentetik versiyonlarıdır. İlaç Keşfi ve Geliştirme: Yüksek-throughput tarama tekniklerinde enzimler, hedef moleküllerle etkileşime giren bileşiklerin test edilmesinde kullanılır. Protein İşleme: Enzimler, ilaçların proteolitik parçalanmasını önleyerek stabiliteyi artırır. İn Vitro Tanı: Enzimler, biyokimyasal testlerde, örneğin kan şekeri ölçümünde kullanılır. Ayrıca, enzim preparatları, gıda, çevre koruma, tekstil ve kağıt endüstrisinde de yaygın olarak kullanılır.

Enzimatik biyokimyasal olaylar, enzimlerin katalizlediği metabolik süreçleri içerir. Bazı enzimatik biyokimyasal olaylar: Sindirim: Pepsin, kimotripsin gibi enzimler, sindirime yardımcı olmak amacıyla hücre dışına salınır. Heksozların fosforalasyonu: Hekzokinaz veya glukokinaz enzimleri, heksozların fosforlanmasını sağlar. Nişasta ve glikojen parçalanması: Amilaz enzimi, nişasta ve glikojen yapısındaki α-1-4 glikozitik bağları koparır. Metabolik düzenleme: Allosterik enzimler, metabolik yolların düzenlenmesinde önemli rol oynar. Enerji üretimi: Enzimler, fotofosforilasyon, oksidatif fosforilasyon, substrat düzeyinde fosforilasyon ve kemofosforilasyon gibi enerji üretim süreçlerinde gereklidir. Enzimler, biyokimyasal olayların vücut sıcaklığında gerçekleşmesini sağlar; bu süreçlerin dışında kalması durumunda yaşamsal faaliyetler sürdürülemez.

Alfa amilaz ve fungal amilaz aynı değildir. Alfa amilaz, amilaz enziminin en yaygın formudur ve hem ağızda hem de bağırsakta nişastayı parçalayarak enerjiye dönüşmesini sağlar. Fungal amilaz ise, ekmek yapımında kullanılan ve nişasta polimerini rastgele noktalardan a-1.4 bağlarını hidrolize ederek kısa zincirli dekstrinlere parçalayan bir enzim türüdür. Dolayısıyla, alfa amilaz ve fungal amilaz farklı yapı ve işlevlere sahip enzimlerdir.

ALA dehidrataz, sitoplazmada bulunur. ALA sentetaz ise mitokondride bulunur. Memelilerde, ALA sentetazın karaciğer hücrelerinin ve kemik iliğindeki eritroid seri öncü hücrelerinin mitokondrilerinde gerçekleştiği belirtilmiştir.

5 U/μL Taq polimeraz, Thermus aquaticus bakterisinden elde edilen, DNA'nın 5'→3' sentezini katalize eden yüksek kaliteli saflaştırılmış rekombinant bir enzimdir. Bazı özellikleri: Moleküler ağırlık: 94 kDa. Uzama hızı: ~0.9-1.2 kb/dakika (70-75°C). Aktiviteler: 5’ – 3’ polimeraz ve deoxynucleotidyl transferase aktivitelerine sahiptir; 5’ – 3’ ekzonükleaz aktivitesi yoktur, ancak 3’ – 5’ ekzonükleaz aktivitesi çok düşük seviyededir. Kullanım alanları: 5 kb'a kadar uzunluktaki DNA fragmanlarının amplifikasyonu, DNA işaretleme, dizileme ve klonlama için PCR. 5 U/μL Taq polimeraz, Nepenthe ve Hibrigen gibi firmalardan temin edilebilir.

Peroksizomal zarda bulunan başlıca enzimler şunlardır: Katalaz. Oksidaz. Ayrıca, peroksizomlar, yağ asitlerini okside eden enzimler ve plazmalojenlerin biyosentezi için gerekli enzimler de içerir. Peroksizom proteinleri, nükleusta kodlanır ve seçici bir şekilde sitozolden peroksizomlara aktarılır.

1 U (enzim birimi), 25°C’de, optimum şartlarda, 1 dakikada, 1 μM (mikromol) substratı ürüne dönüştüren enzim miktarıdır. Enzim aktivitesi, birim zaman başına dönüştürülen substrat mol sayısına eşittir, bir diğer deyişle reaksiyon hızı çarpı reaksiyon hacmine eşittir. Daha pratik ve yaygın kullanılan bir birim ise 1 U = 1 μmol min⁻¹’dir. Enzim aktivitesi, spesifik aktivite olarak da ifade edilir.

Amino asit ve tRNA, aminoaçil-tRNA sentetaz enzimi tarafından bağlanır. Bu süreç iki adımda gerçekleşir: 1. Amino asit aktivasyonu. 2. tRNA ile birleşme. Bu süreçte, amino asidin karboksil grubu ile tRNA'nın serbest 3'-CCA (adenilik asit) terminusu arasında bir ester bağı kurulur. Her amino asit için en az bir tane olmak üzere, farklı aminoaçil-tRNA sentetaz enzimleri bulunur.

Asit fosfatazı artıran bazı hastalıklar: Prostat kanseri: Özellikle prostat kanserlerinde kan asit fosfataz düzeyleri belirgin şekilde yükselir. Kemiği tutan malign tümörler: Özellikle meme kanseri. Gaucher hastalığı. Hepatosellüler hastalıklar. Kemiğin Paget hastalığı. Retiküloendotelyal sistem hastalıkları. Böbrek hastalıkları. Tromboemboliler. Ateşin yükseldiği durumlar. Miyokard enfarktüsü sonrası. Asit fosfataz seviyelerindeki değişikliklerin kesin nedenini belirlemek için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Çinko, 300'den fazla enzimin kofaktörüdür. Bu enzimlerden bazıları: Katalitik enzimler: Karbonik anhidraz, karboksi peptidaz, alkol dehidrogenaz. Strüktürel enzimler: Alkol dehidrogenaz (hem katalitik hem de strüktürel). Diğer enzimler: Alkali fosfataz, fosfolipaz, RNA polimeraz, dehidrogenazlar, aldolazlar, izomerazlar, transfosforilazlar, PPiazlar (Mg.PPiaz ve Zn.PPiaz). Çinko, enzimlerin aktivitesinde doğrudan rol oynar ve bu enzimlerin düzgün çalışmasını sağlar.

DNA'daki Okazaki fragmentleri, DNA ligaz enzimi ile birleştirilir.

Amino peptidaz ince bağırsaklarda sentezlenir.

Protein kinazlar, diğer proteinlere fosfat grupları ekleyerek onları değiştiren enzimlerdir ve bu işlem genellikle hedef proteinde fonksiyonel bir değişikliğe yol açar. Protein kinazları aktive eden bazı enzimler: cAMP (siklik adenozin monofosfat), protein kinaz A'yı (PKA) aktive eder. Epinefrin (adrenalin), fosforilaz kinazı aktive eder. Ayrıca, protein kinazların aktivasyonu, hücre dışı ligandlar veya ilk haberciler tarafından uyarılan G proteinleri aracılığıyla da gerçekleşebilir.