Endülüs

El-Hamra Sarayı'nın su ile dolu olmasının nedeni, Endülüs medeniyetinin suya verdiği önem ve mühendislik başarılarıdır. Saray, suyun yüksek bölgelere taşınması ve havuzlara dağıtılması için gelişmiş bir su sistemine sahiptir.

Endülüs'te eğitim üç aşamalı bir sistem çerçevesinde yürütülmüştür: 1. İlköğretim: Altı yaşından itibaren başlayıp altı-yedi yıl süren bu dönemde çocuklara Kur'an-ı Kerim, temel dini bilgiler, Arapça, okuma-yazma ve matematik gibi dersler öğretilmiştir. 2. Ortaöğretim: İlk aşamayı tamamlayan öğrenciler, dil ve edebiyat, fıkıh, tefsir, hadis, tıp, matematik gibi ilimlerin öğretildiği ilim halkalarına katılmışlardır. 3. Yükseköğretim: Bu aşamada öğrenciler, bir veya birkaç alanda uzmanlaşarak derinlemesine bilgi edinmişlerdir. Endülüs'te ayrıca, hükümdar ve devlet adamları, özel müderrisler tutarak çocuklarının eğitimini evlerinde sağlamışlardır. Eğitimin önemli bir parçası da kütüphanelerdi; Endülüs, kitap kültürüne büyük önem vermiş ve birçok kütüphane kurulmuştur.

Kurtuba, İspanya'nın Endülüs bölgesinde yer alan bir şehir olup, aşağıdaki özelliklerle meşhurdur: 1. Kurtuba Camii: İslam mimarisinin en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir ve 8. yüzyılda Emevi Halifesi I. Abdurrahman tarafından inşa edilmiştir. 2. Bilim ve Kültür Merkezi: Endülüs döneminde bilim, felsefe ve sanat merkezi olarak öne çıkmış, medreseleri ve kütüphaneleri ile tanınmıştır. 3. Hoşgörü ve Çok Kültürlülük: Farklı din ve kültürlerin bir arada yaşadığı bir şehir olması, İslam, Hristiyan ve Yahudi bilginlerin ortak çalışmalar yapmasına olanak tanımıştır. 4. UNESCO Dünya Mirası: 1984 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

Endülüs'ü tam anlamıyla keşfetmek için en az 7-10 gün önerilir. Daha kısa bir süre için ise 5-7 günlük bir rota oluşturulabilir: 1. Sevilla (2 gün) - Alcázar, Katedral, Flamenko gösterisi. 2. Granada (2 gün) - Alhambra, Albaicín Mahallesi, Sacromonte. 3. Córdoba (1 gün) - Mezquita, Yahudi Mahallesi, Roma Köprüsü. 4. Málaga (1 gün) - Picasso Müzesi, Alcazaba, La Malagueta Plajı. 5. Ronda ve Beyaz Köyler (1-2 gün) - Ronda Boğazı, Setenil de las Bodegas. 6. Cádiz veya Jerez de la Frontera (1 gün) - Cádiz'in tarihi sokakları veya Jerez'de sherry şarap tadımı.

Endülüs'ün merkezi, Kurtuba (Córdoba) şehridir.

Endülüs'ün en büyük mimari eseri olarak Kurtuba Camii kabul edilir.

Ziryab (tam adı Ebü’l-Hasen Alî b. Nâfi‘), 9. yüzyıl müzisyeni, şairi, şarkıcısı, botanikçisi ve coğrafyacısıdır. Doğum tarihi ve yeri kesin olarak bilinmemektedir. İlk olarak Bağdat'ta, Abbasi egemenliği altında, bir sanatçı, büyük bir müzisyen ve besteci olarak tanındı. Ziryab, Flamenkonun kurucularından biri olarak kabul edilir. Ayrıca, Avrupa'da ilk müzik okulunu kurdu ve bu okul Endülüs halifeliğinin sonuna kadar varlığını sürdürdü.

Endülüs'ü (İspanya'yı) fetheden komutan, Tarık bin Ziyad'dır. Fetih süreci şu şekilde gerçekleşmiştir: 1. 711 yılında, Emevî Devleti'nin Kuzey Afrika valisi Musa bin Nusayr, Tarık bin Ziyad'ı 7000 kişilik bir orduyla Cebelitarık Boğazı'nı geçmesi için görevlendirdi. 2. Tarık bin Ziyad, boğazı geçerek İspanya'nın güneyine ulaştı ve burada Vizigot kralı Rodrigo'yu yenilgiye uğrattı. 3. Bu zaferle birlikte, Endülüs'ün (İspanya'nın) büyük bir kısmı Müslümanların kontrolüne geçti.

Ez-Zehrâvî, 11. yüzyılda Endülüs'te yaşamıştır.

"Endülüs'ün Fethi" (Fetih Al-Andalus) dizisi, Kuveyt ve Suriye'de çekilmiştir. Dizinin bazı sahneleri ise Türkiye'de, Beyrut ve Mardin'de çekilmiştir.

İbn-i Bacce, Endülüs'lü bir filozof ve bilim insanı olarak, felsefe ve bilim dünyasına yaptığı katkılarla önemlidir. İşte bazı nedenleri: 1. Felsefi Mirası: Aristo ve Platon gibi büyük filozofların eserlerini Endülüs'e getirerek, bu eserlerin hem doğrudan hem de dolaylı etkilerini felsefesine yansıtmıştır. 2. Akılcı Düşünce: Felsefesinde aklı temel ölçü olarak almış, mistisizmi ve akıl karşıtı tutumları eleştirmiştir. 3. Psikoloji ve Siyaset: Psikoloji alanında, özellikle insan nefsi ve akıl üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmıştır. 4. Etkileyiciliği: İbn-i Bacce'nin düşünceleri, İbn-i Rüşd ve Albertus Magnus gibi önemli filozofları etkilemiştir.

Fatih döneminde Berberiler, Endülüs'te ayaklandı.

En Nasır Muhammed adlı iki farklı kişi bulunmaktadır: 1. Muhammed Nasır (Muvahhidler), Endülüs'te 1121-1269 yılları arasında hüküm süren Muvahhidler'in hükümdarı olarak 1199-1213 yılları arasında tahtta kalmıştır. 2. Melikü'n-Nasır Muhammed, Bahrî Memlûkları döneminde 1299-1309 ve 1310-1341 yılları arasında olmak üzere iki kez Memlûk sultanı olarak tahtta kalmıştır.

Endülüs mutfağına özgü bazı lezzetler şunlardır: 1. Mirkas: Koyun veya sığır eti kullanılarak yapılan, Avrupa'nın farklı bölgelerinde de bilinen bir yemektir. 2. Rahibi: Meyve soslu rahip köftesi olarak da bilinir, gül, elma, nar ve üzüm suyu gibi soslarla servis edilir. 3. Muzavvara: Yeşil veya kırmızı mercimek, kabak, pazı ve baharatlarla yapılan iyileştirici bir sebze ezmesidir. 4. Kuskus-u Fityani: Savaşa giden askerler için yapılan, kuskusun üzerine etin ve sebzenin birlikte haşlanmış karışımının eklendiği bir yemektir. 5. Toledolu: Peynirli ve anasonlu bir börek türüdür. Ayrıca, Endülüs mutfağında gazpacho (soğuk domates çorbası) ve jamón ibérico (özel bir füme jambon) gibi yemekler de öne çıkar.

Granada ve Kurtuba, İspanya'nın Endülüs bölgesinde yer alan ve tarihi, kültürel zenginlikleriyle önemli şehirlerdir. Granada'nın önemi: - Elhamra Sarayı: 13. yüzyılda Müslüman hükümdarlar tarafından inşa edilen, İslam mimarisinin önemli bir örneği. - Tarihi ve stratejik konum: Sierra Nevada Dağı'nın eteğinde, dört nehrin kesiştiği noktada yer alması, şehri stratejik bir merkez haline getirmiştir. Kurtuba'nın önemi: - Mezquita (Kurtuba Camii): 784 yılında cami olarak inşa edilmiş, daha sonra Hristiyanlar tarafından katedrale dönüştürülmüştür. İki kültür arasındaki uyumu yansıtan bir yapıdır. - Bilim ve kültür merkezi: Endülüs Emevileri döneminde, Batı Avrupa'nın entelektüel gelişimine büyük katkılarda bulunmuş, matematik, astronomi, tıp ve felsefe alanlarında önemli çalışmalar yapılmıştır.

Tarık b. Ziyad, askerlerinin savaştan kaçmalarını engellemek amacıyla gemileri yaktı.

Endülüs'te gezilebilecek başlıca şehirler şunlardır: 1. Sevilla: Endülüs'ün başkenti ve en büyük şehri, Flamenko'nun kalbi. 2. Granada: Elhamra Sarayı'na ev sahipliği yapar, Albaicín ve Sacromonte gibi tarihi bölgelere sahiptir. 3. Cordoba (Kurtuba): La Mezquita (Kurtuba Camii) ile ünlü, Roma Köprüsü ve Yahudi Mahallesi'ne ev sahipliği yapar. 4. Malaga: Picasso'nun doğum yeri, Gibralfaro Kalesi ve Costa del Sol plajları ile dikkat çeker. 5. Cadiz: Avrupa'nın en eski şehirlerinden biri, tarihi meydanları ve plajları ile bilinir. 6. Ronda: Uçurumun kenarında kurulu, Puente Nuevo ve tarihi boğa güreşi arenası ile ünlüdür.

Endülüs turları için en ideal dönem, havaların ılıman olduğu ilkbahar ve sonbahar ayları olan Nisan-Mayıs veya Eylül-Ekim aylarıdır.

Tabakât-ı Kadı Ahmet adlı eser, Endülüslü Kadı Ahmet tarafından 11. yüzyılda yazılmış olup, milletlerin tarihini anlatmaktadır.

Endülüs Özerk Bölgesi'nde aşağıdaki şehirler bulunmaktadır: 1. Sevilla (başkent). 2. Granada. 3. Málaga. 4. Córdoba. 5. Almería. 6. Cádiz. 7. Huelva. 8. Jaén.