Endülüs

Tarık bin Ziyad, 7. yüzyılda yaşamış Berberi asıllı Emevîli bir komutandır. Kısaca hayatı şu şekilde özetlenebilir: 1. Kökenleri: Kuzey Afrika'da yaşayan bir Berberi ailesinden geldiği ve İslam orduları tarafından esir alındığı kabul edilir. 2. Askeri Kariyeri: Musa bin Nusayr'ın komutasında Tanca ve Ceuta'nın fethine katıldı. 3. Endülüs'ün Fethi: 7000 kişilik ordusuyla Cebelitarık Boğazı'nı geçerek İspanya'ya çıktı ve gemileri yaktırarak geri dönüş umudunu yok etti. 4. Sonrası: Fetihlerin ardından Musa bin Nusayr ile birlikte Şam'a döndü.

En güzel Endülüs şehri konusunda kesin bir yanıt vermek zor olsa da, Sevilla ve Cordoba genellikle öne çıkan şehirler arasında yer alır. Sevilla, Endülüs'ün başkenti ve en büyük şehri olup, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeker. Diğer güzel Endülüs şehirleri arasında Granada (El Hamra Sarayı ile ünlü) ve Cadiz (Avrupa'nın en eski şehirlerinden biri) de sayılabilir.

Endülüs'ün en büyük kütüphanesi, Kurtuba Kütüphanesi, Kurtuba'da (günümüzde İspanya'nın Cordoba şehri) bulunmaktaydı.

"Endülüs'e Ağıt Feryadname" şiiri, Ebu'l-Bekâ adlı Endülüslü bir şair tarafından yazılmıştır.

Endülüs, İspanya'nın güneyindeki özerk bölgedir.

"Endülüste Raks" şiiri, Yahya Kemal Beyatlı tarafından İspanya'daki Müslüman kültürünün mirasını anlatmak amacıyla yazılmıştır. Şiirde anlatılan konular şunlardır: - Endülüs medeniyeti: Şiir, Müslüman Endülüs'ün sanatı, kültürü ve yaşam tarzını idealize eder. - Mistik ve romantik atmosfer: Endülüs'ün mistik atmosferi, sanat, müzik ve dansın zarafeti betimlenir. - Nostalji ve hüzün: Tarihteki Endülüs medeniyetinin kaybolan ihtişamı ve bu ihtişamın bıraktığı kalıcı izler, derin bir hayranlık ve nostaljiyle dile getirilir. - Sanatın ve estetiğin yüceltilmesi: "Raks" (dans), sanatın ve güzelliğin bir simgesi olarak kullanılır.

Endülüs, Emevi orduları tarafından fethedilmiştir.

İspanya, eskiden Roma İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. Daha sonra, 8. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar Müslüman Arapların egemenliğine girdi ve Endülüs medeniyetini kurdu. 15. yüzyılın sonlarında, Katolik monarşilerin evliliği sayesinde İspanya topraklarının büyük bir kısmı birleşti ve İspanya Krallığı kuruldu.

Endülüs'te çeşitli halklar bir arada yaşamaktaydı: 1. Araplar: Endülüs'ün hakim unsurlarından biriydi ve idari, sosyal ve ekonomik hayatta önemli rol oynadılar. 2. Berberiler: Fethin gerçekleşmesinde büyük rol oynadılar ve sayıca Araplardan fazla olmalarına rağmen idari hayatta etkili olamadılar. 3. Muvelledûn: İslam'ı kabul eden yerli halkın soyundan gelen nesillerdi ve Endülüs'teki Müslüman nüfusunun çoğunluğunu oluşturdular. 4. Müsta'ribler (Mozarablar): İslam hakimiyeti ve etkisi altında kalan Endülüs Hıristiyanlarıydı, günlük hayatlarında Müslümanları taklit ettiler. 5. Yahudiler: Dinî ve kültürel haklarını elde ettiler ve Endülüs toplumuna katkıda bulundular. 6. Saklebîler ve Sudanlılar: Orta Afrika'dan getirilen kölelerdi ve genellikle orduda ve posta hizmetlerinde görev aldılar.

Güney İspanya, özellikle Endülüs bölgesi, aşağıdaki turistik yerleriyle meşhurdur: 1. Sevilla: Geleneksel Flamenko gösterileri, tarihi Alcázar Sarayı ve Gotik mimarisiyle ünlüdür. 2. Granada: Alhambra Sarayı ile İslam mimarisinin en güzel örneklerini sunar. 3. Córdoba: Tarihi cami-katedral Mezquita ve Orta Çağ'dan kalan Arap mimarisiyle dikkat çeker. 4. Málaga: Picasso'nun doğum yeri olup, sahil şeridi ve tarihi kaleleriyle bilinir. 5. Cadiz: Avrupa'nın en eski şehirlerinden biri olup, muhteşem sahilleri ve tarihi limanlarıyla ünlüdür. Ayrıca, Turia Nehri kıyısında yer alan Valensiya'daki Bilim ve Sanat Şehri de modern ve gelenekselin buluştuğu bir diğer önemli noktadır.

Mesleme b. Ahmed el-Mecrîtî, Endülüslü bir matematikçi ve astronomi âlimidir (ö. 398/1007). Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur: - Mecrît’te (Madrid) doğmuş ve erken yaşlarda Kurtuba’ya yerleşmiştir. - Matematik âlimi Abdülgāfir b. Muhammed’den ders almıştır. - Büyük ihtimalle Halife III. Abdurrahman’ın gözetiminde oluşturulan eski kültürlere âşina âlimler topluluğuyla irtibatı vardı ve sarayda astronom olarak görev yapıyordu. Başlıca eserleri: - "Ebvâb lâ yestaġnî men yerûmü ʿamele’l-usṭurlâb" (Usturlabın yapımı ve kullanımı hakkında). - "Taʿlîḳ ʿalâ Baṭlamyûs fî tasṭîḥi basîṭi’l-küre" (Batlamyus’un el-Mecisṭî’si üzerine çalışma). Ölümü: Kurtuba’da gerçekleşmiştir.

Tarık b. Ziyad'ın Endülüs fethi, Vadi-i Lekke Savaşı ile başlamıştır.

Endülüs Özerk Bölgesi'nde sekiz il bulunmaktadır: 1. Almería; 2. Cádiz; 3. Córdoba; 4. Granada; 5. Huelva; 6. Jaén; 7. Málaga; 8. Sevilla.

Güney İspanya'da aşağıdaki şehirler bulunmaktadır: 1. Sevilla: Endülüs'ün başkenti, tarihi Alcázar Sarayı ve Gotik mimarisiyle ünlüdür. 2. Granada: Alhambra Sarayı ile tanınan, İslam mimarisinin en güzel örneklerini sunan bir şehirdir. 3. Córdoba: Tarihi cami-katedral Mezquita ile dikkat çeken, Orta Çağ'dan kalan Arap mimarisiyle büyüleyici bir yapıya sahiptir. 4. Málaga: Picasso'nun doğum yeri, sahil şeridi ve tarihi kaleleriyle bilinir. 5. Cadiz: Avrupa'nın en eski şehirlerinden biri, muhteşem sahilleri ve tarihi limanlarıyla ünlüdür.

Endülüs Özerk Bölgesi'nde sekiz merkez (il) bulunmaktadır: Almería, Cádiz, Córdoba, Granada, Huelva, Jaén, Málaga ve Sevilla.

Endülüs'te 20 kütüphane olduğu bilinmektedir.

İşbiliyye (Sevilla), Endülüs'ü fetheden ilk şehirdir.

Endülüs bölgesinde gezilebilecek bazı önemli şehirler şunlardır: 1. Sevilla: Endülüs'ün başkenti ve en büyük şehri, tarihi merkezi ve Flamenko müzesiyle ünlüdür. 2. Granada: Elhamra Sarayı ve Albaicín semtiyle dikkat çeker, muhteşem manzaralara sahiptir. 3. Cordoba: La Mezquita (Kurtuba Camii) ve Yahudi Mahallesi ile tarihi bir şehirdir. 4. Malaga: Picasso'nun doğum yeri, Costa del Sol plajları ve Roma Tiyatrosu ile bilinir. 5. Cadiz: Avrupa'nın en eski şehirlerinden biri, tarihi meydanları ve botanik bahçeleriyle ünlüdür. Ayrıca, Ronda, Setenil de las Bodegas ve Zahara de la Sierra gibi şirin beyaz köyler de ziyaret edilebilir.

El Hamra Sarayı'nda çeşitli dönemlerde farklı kişiler yaşamıştır: Endülüs Emevileri döneminde, saray ilk olarak Nasri Hanedanlığı'nın ilk hükümdarı I. Muhammed tarafından 1238 yılında inşa edilmeye başlanmıştır ve bu hanedanın üyeleri sarayda ikamet etmiştir. 1492 yılında Katolik kralların Granada'yı ele geçirmesiyle saray Hristiyan egemenliğine geçmiş, bu dönemde bazı bölümler yıkılmış veya yeniden tasarlanmıştır. 16. yüzyılda İmparator V. Karl, sarayda kendi sarayını inşa ettirmiş ve bu süreçte El Hamra'nın bir kısmı tahrip edilmiştir. Ayrıca, saray tarih boyunca evsizler ve dilenciler tarafından da kullanılmıştır.

Endülüs'te gezilmesi gereken bazı önemli yerler şunlardır: 1. Elhamra Sarayı, Granada: 13. yüzyılda Müslüman hükümdarlar tarafından inşa edilen, İslam mimarisinin önemli bir örneği. 2. Mezquita-Kurtuba Camii, Cordoba: 784 yılında cami olarak inşa edilmiş, 13. yüzyılda katedrale dönüştürülmüş. 3. Sevilla Katedrali ve Giralda Kulesi: Sevilla'nın en ikonik yapılarından, dünyanın en büyük Gotik katedrali. 4. Alcazar Sarayı, Sevilla: Gotik, Rönesans ve İslam sanatının iç içe geçtiği, 10. yüzyıldan kalma kraliyet sarayı. 5. Ronda: El Tajo vadisine bakan, ünlü Puente Nuevo köprüsü ile bilinen tepe kasabası. 6. Cadiz: Tarihi liman şehri, Playa de la Caleta ve Cádiz Katedrali ile ünlü. 7. Jerez de la Frontera: Endülüs geleneklerinin yaşandığı, ünlü Endülüs atlarının yetiştirildiği yer.