Endülüs

Endülüs, 1031 yılında Endülüs Emevi Devleti'nin iç karışıklıklar nedeniyle yıkılmasıyla sona erdi. 1232-1492 yılları arasında ise Gırnata (Granada) Sultanlığı hüküm sürdü.

18740, İspanya'nın Endülüs (özerk topluluk) bölgesindeki Gualchos kasabasının posta kodudur.

Aynalı kemer, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olup, genellikle Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde görülen bir gelenektir. Ayrıca, Barış Manço'nun "Aynalı Kemer" şarkısı, eşi Lale Hanım için yazılmıştır. Farklı bölgelerdeki aynalı kemerlerin kullanım şekli, motifleri ve renkleri arasında bazı farklılıklar olabilir.

Almeria, İspanya'nın Endülüs bölgesinde, Akdeniz kıyısında yer almaktadır. Şehir, Granada'nın doğusunda, Murcia'nın batısında bulunmaktadır.

Ronda, İspanya’nın özerk Endülüs bölgesinde yer alan, küçük ve sevimli bir kasabadır. Ronda’nın bazı özellikleri şunlardır: Konumu. Mimari. Tarihî eserler. Boğa güreşleri. Ulaşım. Doğal güzellikler. Ronda, aynı zamanda Ernest Hemingway, Orson Welles ve David Bomberg gibi ünlü sanatçı ve yazarlara ilham kaynağı olmuştur.

Gırnata'nın fethinin önemli olmasının birkaç nedeni vardır: Son İslam Devleti: Gırnata, İspanya'daki son bağımsız İslam devletidir. Kültürel ve Mimari Miras: Gırnata Emirliği döneminde, özellikle El Hamra Sarayı gibi önemli mimari eserler inşa edilmiştir. Tarihî ve Siyasi Önem: Fetihten sonra, İspanyol yönetimi altında Endülüs Müslümanlarının asimilasyon süreci başlamıştır. Dini ve Sosyal Etkiler: Müslümanların ve Yahudilerin hakları güvence altına alınmış, ancak daha sonra bu haklar ihlal edilmiştir. Gırnata'nın fethi, aynı zamanda "Reconquista" hareketinin tamamlanması anlamına da gelmektedir.

El Hamra Sarayı, Nasrîler Hanedanı döneminde inşa edilmiştir. İlk temeller: MS 889 yılında, Roma Dönemi surlarının üzerine küçük bir kale inşa edilmesiyle atılmıştır. Bugünkü görünüm: 1238-1358 yılları arasında, özellikle I. Muhammed ve II. Yusuf'un hükümdarlıkları döneminde kazanılmıştır. 1492 yılında Granada'nın Hristiyan Krallar tarafından fethedilmesiyle, saray Hristiyan egemenliğine geçmiş ve bazı bölümler yıkılmış veya yeniden tasarlanmıştır.

Ronda, özellikle aşağıdaki özellikleriyle meşhurdur: Boğa güreşleri: Tarihteki ilk boğa güreşinin yapıldığı yer olarak bilinir. Mimari yapılar: Puente Nuevo (Yeni Köprü) ve Puente Viejo (Eski Köprü) gibi önemli köprüleri ile dikkat çeker. Tarihi ve kültürel zenginlik: İslam dönemi eserleriyle öne çıkar; Santa Maria La Mayor Kilisesi, bir caminin üzerine inşa edilmiştir. Doğal güzellik: El Tajo kanyonu ve Guadalevín Nehri ile çevrili olması, kasabanın doğal güzelliğini artırır. Ünlü ziyaretçiler: Ernest Hemingway, Çanlar Kimin İçin Çalıyor adlı romanını Ronda'da yazmıştır.

El Hamra Sarayı'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: İlk yapılanma: Sarayın ilk temelleri, MS 889 yılına dayanan Roma Dönemi surlarının üzerine küçük bir kale inşa edilmesiyle atılmıştır. Nasrid Dönemi: 13. yüzyılın ortalarına kadar atıl kalan kale, Granada Sultanı Muhammed Nasrid döneminde bugünkü görünümüne kavuşmuştur. Hristiyan egemenliği: 1492'de Granada'nın Hristiyan Krallar tarafından fethedilmesiyle saray, Hristiyan egemenliğine geçmiştir. Restorasyon: 19. yüzyıl sonunda başlayan restorasyon çalışmaları, 20. yüzyılda hız kazanmış ve sarayın eski ihtişamına kavuşmasına katkı sağlamıştır. Ayrıca, sarayın yapımında çalışan işçilerin her bir taşı dua ve niyetlerle yerleştirdiğine dair bir rivayet bulunmaktadır.

Granada'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihi ve kültürel zenginlik: Granada, Endülüs bölgesinde yer alır ve İslam, Roma ile Vizigot kültürlerinin izlerini taşır. Konumu: Sierra Nevada Dağları'nın eteklerinde, dört nehrin kesiştiği verimli bir arazide kurulmuştur. Flamenko: Flamenko dansının doğduğu yer olarak bilinir. Çeşitlilik: Farklı kültürlerin bir arada yaşadığı bir şehirdir; çingenelerin yaşadığı Sacromonte gibi mahalleler bulunur. Turizm: İspanya'nın en turistik şehirlerinden biridir.

"Evl" ifadesinin ne zaman kurulduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, "EVL" kısaltmasının farklı bağlamlarda çeşitli kuruluşları ifade ettiği bilinmektedir: Electronic Visualization Laboratory, Chicago'daki Illinois Üniversitesi'nde bir laboratuvar. Emergency vehicle lighting (acil durum araç aydınlatması). Enterprise Volleyball League, Tayvan'da bir voleybol ligi. EV Landshut, bir Alman buz hokeyi ligi. E. V. Lucas, 1868-1938 yılları arasında yaşamış bir İngiliz yazar. Ayrıca, "EVL" hisse senedi sembolü, Berlin Borsası'nda işlem gören Evolus Inc. şirketine aittir.

Endülüs Feryatnamesi, Endülüslü Müslümanların yaşadığı zulüm ve işgallerden dolayı Osmanlı Padişahı II. Bayezid'e yardım talep etmek amacıyla gönderilmiştir. Endülüs, 1492 yılında Hristiyanların eline geçmiş ve Müslümanlara din değiştirme, sürgün veya ölüm seçenekleri sunulmuştur. Osmanlı, İslam dünyasının en güçlü devleti olarak görülmüş ve padişahın, Müslümanları koruma yetkisine sahip bir halife olduğuna inanılmıştır.

Endülüs'ün mimari eserlerinden bazıları şunlardır: Camiler: Kurtuba Ulucamii, Samerra Ulucamii, İşbiliye Ulucamii (günümüzde Sevilla Katedrali). Saraylar: Elhamra Sarayı, Medinetü’z-Zehra, Dârulmülk, Alcázar de los Reyes Cristianos. Askeri yapılar: Alcazaba ve Tarifa Kalesi, Almeria, Antequerra, Baza ve Gibraltar kaleleri. Diğer yapılar: Giralda Çan Kulesi, Alcázar de Sevilla, Ronda’daki tarihi köprüler ve kale, Badajoz Kalesi. Endülüs mimarisi, İslam ve Hristiyan etkilerinin birleşimiyle oluşmuş olup, Rönesans mimarisi unsurlarını da içerir.

Vikinglerin Endülüs'e saldırmasının birkaç nedeni vardır: Ekonomik cazibe: Endülüs, zengin ve kentleşmiş bir bölgeydi; gelişmiş ticaret ağları ve birikmiş servet, Vikinglerin dikkatini çekiyordu. Coğrafi yakınlık: Endülüs, İskandinavya'ya göre daha uzak bir bölge olsa da, Fransa'nın güney kıyılarına yakındı. Dini inanışların değişimi: Vikingler, Hıristiyanlaştıktan sonra eski barbarca tutumlarından kısmen sıyrılmış ve Hıristiyan birliklere entegre olmuşlardı. Vikingler, Endülüs'e dört kez daha saldırmış, ancak her seferinde geri çekilmek zorunda kalmışlardır.

756 yılında meydana gelen bazı önemli olaylar: Endülüs Emevi Devleti'nin Kuruluşu. Abbasilerin İktidarı Ele Geçirmesi. Japonya İmparatoru Shōmu'nun Ölümü. Çin'de Tang Hanedanı'nın Genişlemesi. Moğolistan'da Göktürk Kağanlığı'nın Kurulması. Orta Asya'da Tibet İmparatorluğu'nun Kurulması. Japonya'da Nara Döneminin Başlaması. Avrupa'da Frank Krallığı'nın Güçlenmeye Başlaması. Papa III. Stephan'ın Göreve Başlaması.

Endülüs'ün en büyük kütüphanesi, Endülüs Emevi Halifesi II. Hakem'in Kurtuba Saray Kütüphanesi'dir. Bu kütüphane, 400.000 ile 600.000 arasında kitaba ev sahipliği yapıyordu.

Endülüs'te yakılan bazı kütüphaneler: Kurtuba Kütüphanesi: 1013 yılında Berberîler tarafından yakılmıştır. Gırnata (Granada) Kütüphanesi: 1492'de Ximenez tarafından binlerce Arapça kitap yakılmıştır. İşbiliye Kütüphanesi: 1248 yılında Kral Ferdinand tarafından yakılmıştır. Bu kütüphanelerde, bilim, tıp, mühendislik, felsefe ve edebiyat gibi çeşitli alanlarda binlerce cilt kitap bulunmaktaydı.

En güzel Endülüs şehri kişisel tercihlere göre değişebilir. Ancak, bazı Endülüs şehirlerinin öne çıkan özellikleri şunlardır: Sevilla: Flamenko ve boğa güreşinin merkezlerinden biri olan Sevilla, tarihi ve mimari zenginlikleriyle dikkat çeker. Granada: Alhambra Sarayı ile ünlü Granada, Endülüs Emevi Devleti'nin önemli şehirlerinden biridir. Córdoba: UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Kurtuba Camii (La Mezquita) ile ünlüdür. Málaga: Gastronomi başkenti olarak bilinen Málaga, tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanı sıra deniz ürünleri ve şaraplarıyla da ünlüdür. Endülüs'ü hakkıyla gezmek için kendi aracınızın olması, şehirler arasında kolayca seyahat etmenizi sağlar.

Tarık bin Ziyad, Endülüs'te İslam hakimiyetini sağlamış Berberi asıllı Emevî komutandır. Kısaca hayatı: Doğum ve Köken: Doğum tarihi bilinmemekle birlikte, Kuzey Afrika'da yaşayan bir Berberi ailesinden geldiği tahmin edilmektedir. Esaret ve Hizmet: İslam ordularının Kuzey Afrika'yı fethi sırasında esir alınmış, serbest kaldıktan sonra Emevi valisi Musa bin Nusayr'ın hizmetine girmiştir. Endülüs'ün Fethi: Musa bin Nusayr'ın komutasında Tanca ve Sebte'nin fethine katılmış, 711 yılında 7000 kişilik bir kuvvetle İspanya'ya gönderilmiştir. Gemileri Yaktırma: İspanya'ya çıkar çıkmaz gemileri yaktırarak askerlerinin geri dönme umudunu kırmıştır. Zaferler: Guadalete Muharebesi'nde Vizigot kralını ağır bir yenilgiye uğratmış ve Toledo dahil birçok şehri fethetmiştir. Şam'a Dönüş: 714'te Halife Velîd tarafından Şam'a çağrılmış ve ölümüne kadar burada yaşamıştır. Ölümü: 720 yılında Şam'da vefat etmiştir.

Endülüs'ün en büyük kütüphanesi, Kurtuba Kütüphanesi, Kurtuba'da (günümüzde İspanya'nın Cordoba şehri) bulunmaktaydı.