Diz

Menisküs yırtığının olduğunu anlamak için aşağıdaki belirtiler gözlemlenebilir: 1. Diz Ağrısı: Dizde yoğun ağrı hissedilmesi. 2. Hareket Kısıtlılığı: Dizi hareket ettirmede zorluk çekilmesi, kilitlenme veya tutulma hissi. 3. Şişlik ve Sertlik: Diz bölgesinde şişlik ve sertlik olması. 4. Ses: Kıkırdağın gevşediğini gösteren klik sesi oluşması. 5. Çökme Hissi: Ayaktayken dizin vücut ağırlığını taşıyamayacağını hissetme. Teşhis için kesin yöntem, doktor tarafından yapılan fiziksel muayene ve görüntüleme testleri (röntgen, MRI) ile belirlenir.

Kafo (Knee-Ankle-Foot Orthosis), diz, ayak bileği ve ayağı kontrol etmek amacıyla yapılan bir ortezdir. İşe yaradığı durumlar şunlardır: Deformite ve kontraktür gelişimini engellemek. Yürüyen hastalarda ayakta duruşta stabilizasyonu sağlamak. Yürüyüş sırasında anormal hareket paternlerini azaltmak. Diz ekleminde stabilizasyon sağlamak. Zayıf ayak bileği ve diz bölgelerini desteklemek. Ağrıya yol açan hareketleri engellemek.

Diz röntgeninde aşağıdaki hastalıklar ve durumlar tespit edilebilir: 1. Kırıklar ve çatlaklar: Dizdeki kemiklerin bütünlüğünün ihlali. 2. Ligament hasarları: Bağların kopması veya zorlanması. 3. Menisküs yaralanmaları: Menisküslerin yer değiştirmesi veya içinde çatlaklar bulunması. 4. Artrit ve artroz: Eklem şekli ve eklem boşluğunun büyüklüğündeki değişiklikler. 5. Osteoporoz ve osteomyelit: Kemik yoğunluğunun değişmesi ve sıra dışı tabakalanmalar. 6. Sinovit: Eklem boşluğunda sıvı birikmesi ve sinovyal kapsülün kalınlaşması. 7. Tümör süreçleri: Diz ekleminde tümörlerin varlığı. Diz röntgeni, bu tür hastalıkların teşhisinde ilk adım olarak sıkça kullanılır.

Normal bir diz röntgeni genellikle şu adımları içerir: 1. Hazırlık: Hastanın röntgen odasına girmeden önce vücudunda metal nesneler (takılar, kemer vb.) olup olmadığını kontrol etmesi istenir. 2. Giyim: Hastanın röntgen çekimi için uygun bir kıyafet giymesi önerilir, genellikle hastane önlüğü kullanılır. 3. Pozisyonlama: Röntgen teknisyeni, hastayı iki ana pozisyondan birine yerleştirir: - Anterior-posterior (AP) pozisyonu: Hastanın bacakları düz bir şekilde uzatılarak dizin ön yüzü yukarı bakacak şekilde. - Lateral pozisyon: Hastanın yan yatarak dizin yan yüzü üzerine gelecek şekilde. 4. Çekim: Röntgen cihazı dizin üzerine yönlendirilir ve hastanın hareket etmemesini sağlamak için gerekli ayarlamalar yapılır. 5. Sonuçların Değerlendirilmesi: Röntgen görüntüleri çekildikten sonra teknisyen tarafından incelenir ve doktorun değerlendirmesine sunulur. Röntgen çekimi hızlı ve genellikle ağrısız bir süreçtir.

Quadriceps femoris kası, dizin en güçlü kası olarak kabul edilir.

Diz ekleminde sıvı kaybı (sinovyal sıvı azalması) röntgende doğrudan görünmez. Ancak, röntgende diz ekleminde sıvı birikiminin (efüzyon) varlığı ve kemiklerdeki değişiklikler gibi dolaylı bulgular görülebilir.

Dizde üç kemik bulunur: uyluk kemiği (femur), kaval kemiği (tibia) ve diz kapağı (patella).

Diz anatomisi dört ana bölüme ayrılır: 1. Kemikler: Diz ekleminde femur (uyluk kemiği), tibia (kaval kemiği) ve patella (diz kapağı) bulunur. 2. Ligamentler: Dizde dört ana ligament (ön çapraz bağ, arka çapraz bağ, medial yan bağ ve lateral yan bağ) stabiliteyi sağlar. 3. Menisküsler: Femur ile tibia arasında yer alan iki menisküs, eklemi darbelerden korur ve vücut ağırlığının eşit dağılımını sağlar. 4. Kaslar ve Tendonlar: Quadriceps ve hamstring kasları diz hareketlerini kontrol eder, patellar tendon ise diz kapağını uyluk kemiğine bağlar.

Yüksek tibial osteotomi, diz eklemindeki yük dengesizliğini gidererek kıkırdak aşınmasını durduran ve kalıcı bir çözüm sunan bir cerrahi işlemdir. Bu işlem, doğru hastalara doğru teknikle uygulandığında, proteze olan ihtiyacı ciddi ölçüde azaltır ve yaşam kalitesini artırır. Yüksek tibial osteotomi öncesi ve sonrası süreçlerin uzman bir ortopedi cerrahı tarafından değerlendirilmesi önemlidir.

Diz iç bağ kopmasının iyileşme süresi, yaralanmanın ciddiyetine ve uygulanan tedaviye bağlı olarak değişir. Hafif yaralanmalar durumunda, dinlenme ve fizik tedavi ile iyileşme genellikle 6-8 hafta sürebilir. Cerrahi müdahale sonrası ise iyileşme süresi 6-12 ay arasında değişir. Diz iç bağ kopması şüphesi durumunda, kesin teşhis ve tedavi için bir ortopedi uzmanına başvurulması önerilir.

Tibiotalar bağ yaralanması, diz eklemindeki tibia (kaval kemiği) ile talus kemikleri arasındaki bağların zarar görmesi anlamına gelir. Bu tür yaralanmalar genellikle ani hareketler, darbeler, düşmeler veya spor aktiviteleri sırasında ortaya çıkar. Tedavi süreci, dinlenme, buz uygulaması, bandajlama ve gerekirse cerrahi müdahaleyi içerebilir. Kesin tanı ve uygun tedavi için bir ortopediste başvurulması önerilir.

Diz kemik şeklinin bozulmasının birkaç nedeni vardır: 1. Kireçlenme (Osteoartrit): Eklem kıkırdağının yıpranması ve incelmesi, diz kemiklerinin şeklini bozabilir. 2. Genetik Faktörler: Kalıtımsal nedenler, dizlerde şekil bozukluğuna neden olabilir. 3. Travmalar ve Yaralanmalar: Düşme, çarpma veya spor yaralanmaları gibi travmalar, diz kemiklerinde şekil bozukluklarına yol açabilir. 4. Obezite: Fazla kilo, eklemler üzerinde ekstra baskı oluşturarak kemiklerin şeklini değiştirebilir. 5. Metabolik Hastalıklar: Diyabet gibi hastalıklar, eklem sağlığını etkileyerek kemik şekil bozukluklarına neden olabilir.

Sol diz MR sonucunun çıkma süresi, çekimi yapan hastaneye göre değişir.

Varus deformitesi, eklem veya kemiklerin içe doğru eğilmesiyle karakterize edilen bir tıbbi durumdur. Bu durum özellikle diz ve ayakta görülür ve iki ana türü vardır: 1. Genu varum (varus diz): Bacakların içe doğru eğilmesi, yürüme bozukluğu ve diz ağrısı ile kendini gösterir. 2. Halluks varus: Ayak başparmağının içe sapması, ayakkabı giymede zorluk yaratır. Varus deformitesinin nedenleri arasında doğuştan anomaliler, travma, iltihaplı hastalıklar, nöromusküler bozukluklar ve yetersiz beslenme yer alır. Tedavi ise deformitenin nedenine, şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir ve ortez, fizik tedavi, ilaç tedavisi veya cerrahi müdahaleleri içerebilir.

T2 ağırlıklı diz MR, dizdeki su içeriğini ve patolojik süreçleri daha iyi görselleştirmek için çekilir. Bu görüntüleme yöntemi, özellikle aşağıdaki durumların teşhisinde kullanılır: Eklem sıvısı: Eklemdeki sıvı birikimlerini ve iltihaplanmaları değerlendirmek için. Yumuşak doku lezyonları: Menisküs yırtıkları, bağ dokusu hasarları gibi yumuşak doku yaralanmalarını tespit etmek. Tümörler: Yüksek su içeriğine sahip tümörler, T2 görüntülemede parlak (hiperintens) görünür. Ayrıca, T2 ağırlıklı MR, omurilik ve beyin gibi diğer bölgelerde de ödem ve inflamasyonu belirlemek için yaygın olarak kullanılır.

Dizin aniden dönmesi durumunda yapılması gerekenler şunlardır: 1. Dinlenme: Dizinizi hemen dinlendirin ve üzerine ağırlık vermekten kaçının. 2. Buz uygulama: Dizinize buz uygulayarak şişliği ve ağrıyı azaltmaya çalışın. 3. Sıkıştırma: Dizinizi elastik bir bandajla sararak sabitleyin. 4. Yükseltme: Dizinizi kalp hizasından yukarıda tutacak şekilde yükseltin. 5. Ağrı kesici: İbuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Eğer diziniz hala ağrıyorsa, şişiyorsa veya üzerine basamıyorsanız, mutlaka bir doktora başvurun.

Menisküs, dizde diz eklemi içinde, uyluk kemiği (femur) ve kaval kemiği (tibia) arasında bulunur.

Dizin arka kısmında aşağıdaki yapılar bulunur: 1. Yan Bağlar: Dizin iç ve dış yanlarında yer alır, dizin her iki yana açılmasını önler. 2. Arka Çapraz Bağ (PCL): Tibianın arkaya hareketini engeller. 3. Popliteus Kası ve Popliteofibular Ligament: Diz arkasında "posterolateral kompleks" olarak adlandırılır. 4. Menisküsler: Femur ve tibia arasındaki yük taşıyan kıkırdak yüzeyleri korur ve destekler. 5. Diz Kapağı Tendonları ve Eklem Sıvısı: Dizin hareketliliğini ve stabilitesini sağlar.

Yan bağlar, dizin stabilitesini sağlamak ve anormal hareketleri engellemek için önemli işlevlere sahiptir. İç yan bağ (İYB), dizin iç kısmında yer alır ve şu görevleri üstlenir: - Dizin içe doğru açılmasını önler; - Kaval kemiğinin uyluk kemiğine göre aşırı dışa dönmesini kısıtlar; - Ön çapraz bağ ile birlikte çalışarak dizin sabit kalmasını sağlar. Dış yan bağ (DYB) ise dizin dış tarafında bulunur ve benzer şekilde dizin dışa doğru zorlanmasını engeller.

Popliteal kelimesi, diz arkasındaki bölgeye veya bu bölgeyle ilgili yapılara atıfta bulunur. Bu terim, tıp alanında aşağıdaki anatomik yapıları tanımlamak için kullanılır: - popliteal arter; - popliteal ven; - popliteal fossa; - popliteal lenf düğümleri; - popliteus kası; - popliteal sinirler.