DivanEdebiyatı

Nâbî'nin "Görmüşüz" redifli gazeli, dünyanın geçiciliğini ve mevki, makam gibi şeylerin geçici olduğunu anlatır. Gazelde geçen bazı temalar: Mevki ve gurur: Yüksek mevkilere gelen kişilerin gurura kapılmaması gerektiği, çünkü bir gün her şeyini kaybedebileceği. Zulüm ve adalet: Zulme uğrayanların feryatlarının bir sele benzetilmesi ve bu selin hiçbir ikbal binasını yıkamayacağı. Açgözlülük: Aşırı hırsın insanı kötü durumlara düşürebileceği. Rivayete göre, gazel, Nâbî ile Ali Paşa arasında bir husumet sırasında yazılmıştır.

"Mey süzülmüş şişeden" ifadesi, Nedim'in bir gazelinde geçen bir beyitte yer alır. Bu beytin günümüz Türkçesiyle karşılığı şu şekildedir: > Nezâket haddeden geçmiş sana boy pos olmuş. Şarap şişeden süzülmüş sana kırmızı yanak olmuş. Bu beyitte geçen ifadeler şu şekilde açıklanabilir: Haddeden geçmek. Şişeden süzülmek.

Divan edebiyatında beyit, iki mısradan meydana gelen nazım parçasıdır. Beytin özellikleri: Aynı vezin: Beytin iki mısrası aynı vezinde olmalıdır. Anlam bütünlüğü: Beytin anlamı kendi içinde tamamlanır, ancak bu kuralın dışına çıkıldığı da olur. Türleri: Beyt-i musarra (kafiyeli beyit), beyt-i müfred (kafiyeli olmayan beyit), berceste (en kafiyeli ve akılda kalıcı kısım), makta beyti (son mısra) gibi türleri vardır. Kullanım: Gazel, kaside, mesnevi gibi nazım biçimlerinin temel nazım birimidir. Konu bütünlüğü: Beyitlerde konu bütünlüğü şart değildir, her beyitte farklı bir konu işlenebilir. Divan şairlerinin amacı, beyitleri oluşturacak kafiyelerle ikişer mısra söyleyebilmekti.

Lale çiçeği edebiyatta çeşitli şekillerde kullanılmıştır: Sembolizm: Lale, edebiyatta farklı anlamlar taşıyan bir sembol olarak yer alır. Tarihî ve kültürel referanslar: Osmanlı döneminde lale, refah ve ihtişamın göstergesi olarak kullanılmıştır. Doğa ve estetik: Klasik Türk şiirinde lale, kırmızı rengi nedeniyle sevgilinin yanağı veya dudağı ile ilişkilendirilir. Tematik kullanım: Divan şairleri, laleyi aşk, hasret ve özlem duygularını ifade etmek için kullanmışlardır. Lale, Türk edebiyatında şiirlerin yanı sıra, bahçe ve çiçek zevkinin yerleşmesiyle birlikte mimari, çini, kumaş ve diğer sanat eserlerinde de motif olarak kullanılmıştır.

"Pervane" kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Film: "Pervane" (The Breadwinner), 2017 yapımı bir animasyon drama filmidir. Kitap: Gülsen Kılıçaslan'ın "Pervane" adlı romanı, Ayşe karakterinin bebeği ile birlikte yeni bir hayata başlama çabasını ve bu süreçte karşılaştığı zorlukları konu alır. Sembolizm: "Şem ve pervane" motifinde pervane, ilahi aşka adanmış sadık bir aşığı temsil eder.

Divan edebiyatında kaside, 13. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. Kasidenin Türk edebiyatındaki ilk örnekleri, Mevlânâ'nın Farsça kasideleri olarak bu yüzyılda görülür.

Münşeat ve mektup arasındaki temel fark, münşeatın daha geniş bir kavram olmasıdır. Münşeat, mektuplar da dahil olmak üzere resmi yazışmalar, fermanlar, risaleler, makaleler ve şiirler gibi çeşitli yazılı eserleri kapsar. Özetle: - Münşeat: Yazılı eserlerin bütünü (mektuplar, resmi yazılar, fermanlar, risaleler, makaleler, şiirler) - Mektup: Münşeatın alt kategorisi, kişiler arasında yazılan iletiler

2025 AYT edebiyat sınavında Divan Edebiyatı konusundan 4 soru çıkmaktadır. AYT edebiyat sınavında toplam 24 soru sorulmaktadır ve bu soruların dağılımı şu şekildedir: Anlam Bilgisi: 6 soru; Şiir Bilgisi: 2 soru; Edebi Sanatlar: 2 soru; İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı ve Geçiş Dönemi: 1 soru; Halk Edebiyatı: 1 soru; Tanzimat Edebiyatı: 1 soru; Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati Edebiyatı: 1 soru; Milli Edebiyat: 1 soru; Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı: 3 soru; Batı Edebiyat Akımları: 1 soru.

Riyâzî, herhangi bir edebî akıma mensup değildir. 17. yüzyıl Divan edebiyatı şairi olan Riyâzî, şiirlerinde Fuzûlî ve Bâkî'nin etkisinde kalmış, ayrıca Selmân-ı Sâvecî'den etkilenmiştir. Riyâzî'nin şiirlerinde beşerî aşk ve zevk ön plandadır; ara sıra tasavvufî ve hikemî konulara da yer vermiştir.

Muammanın amacı, genellikle isim buldurmak veya gizlenen bir şeyi açığa çıkarmaktır. Divan şiirinde muammalar, Esma'ül Hüsna (Allah’ın doksan dokuz güzel ismi) veya insan isimleri gibi özel adların gizlenmesiyle oluşturulan manzum bilmeceler olarak kullanılır. Ayrıca, muamma söylemek veya çözmek, meydan okuma anlamına da gelebilir.

Mihrî Hatun'un önemli olmasının bazı nedenleri: İlk kadın divan şairi: Osmanlı döneminin divanı elimizde bulunan ilk kadın şairidir. Kültürel çevre: 15. yüzyılda Amasya'da tesis edilmiş olan kültür ortamını şiirlerine yansıtmıştır. Samimi üslup: Duygularını çekinmeden ifade etmiş, kadınsı duygularını dışa vurmuştur. Eğitim düzeyi: Arapça ve Farsça öğrenmiş, dini ve edebi bilgileri üst seviyede edinmiştir. Toplumsal örnek: Erkek egemen bir toplumda, bir kadın olarak hem âşık hem de maşuk kimlikleriyle şiirde söz inşasına meydan okumuştur. Astronomi: Uluslararası Gökbilim Birliği tarafından Venüs'te keşfedilen bir kratere "Mihrî Hâtun" adı verilmiştir.

Şeyhî, Türk edebiyatında önemli bir şairdir çünkü: Divan edebiyatının gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Erken dönem Divan Edebiyatı şairlerindendir. Mesnevi alanında ün kazanmıştır. Kendinden sonra gelen birçok şairi etkilemiştir. Tasavvuf eğitimi almış olmasına rağmen eserlerinde tasavvufi öğeler bulunmamaktadır. Bilime olan merakı ile İran'a gitmiş, burada başta tıp ve tasavvuf olmak üzere yoğun bir eğitim görmüştür. Osmanlı Devleti'nin ilk reisü'l-etibbâsı (hekimbaşı) olarak kaydedilir.

Veysî, 17. yüzyıl Osmanlı edebiyatı sanatçısıdır.

Bâkî Divanı'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Edebî değer: Bâkî, Divan edebiyatı şairi olup "Sultânü'ş-şuarâ" (Şairler sultanı) olarak anılmıştır. Dil ve teknik: Bâkî, şiirlerinde İstanbul Türkçesini başarıyla kullanmış, ahenk ve musikiye önem vermiştir. Yenilikler: Divan şiirine ifade kudreti ve rahatlığı kazandırmış, şiir diline yeni bir düzen ve akıcılık getirmiştir. İçerik: Bâkî, şiirlerinde aşk, yaşamanın zevki ve doğa gibi konuları işlemiştir. Tarihi değer: Divan'ın yazma nüshaları, Türkiye ve Avrupa kütüphanelerinde bulunmaktadır.

Şarkı türü, Divan edebiyatına Türkler tarafından kazandırılmış bir nazım biçimidir. Şarkı, aynı zamanda modern müzik dönemine de aittir. Modern dönemde, popüler müzik şarkı yapılarıyla karakterize edilir; genellikle "verse-chorus" (nakarat) yapısı ve tekrar eden nakaratlar kullanılır.

Divan edebiyatında gurbet şiiri bulunmaktadır. Divan şairleri, gurbet temasını genellikle sevgiliden ayrılığı ve tasavvufi anlamda ilahî sevgiliden uzaklığı ifade etmek için kullanmışlardır. Bu temayı işleyen bazı divan şairleri ve eserleri şunlardır: Nevres-i Kadîm: Farsça divanında gurbet acısını dile getiren gazeller yazmıştır. Aşık Veysel: "Gurbet" adlı şiiri, gurbetin özlem ve acılarını yansıtır. Ayrıca, divan şiirinde gurbet, vatandan ayrılığı ifade etmek için de kullanılmıştır, ancak bu kullanım nispeten daha azdır.

Ferdsa, 1968 yılında Zaragoza, İspanya'da kurulan Fersa Bearings şirketinin eski adıdır. Fersa, şu anda küresel bir şirket olup, İspanya, Çin, Avusturya ve Hindistan'da fabrikaları bulunmaktadır.

Velayetname, tasavvuf geleneğinde, salih kişilere Allah tarafından olağanüstü haller gösterebilme kudreti olarak bahşedilen kerametlerin yer aldığı veli menkıbelerinin toplandığı eserlere verilen addır. Velayetname ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî. Velâyetname (genel).

Lügaz (lugaz), divan edebiyatında herhangi bir nesnenin ya da varlığın özellikleri anlatılarak yazılan manzum bilmecelere denir. Lügaz, çoğunlukla soru şeklinde düzenlenir ve içinde çözüme ilişkin ipuçları bulunur. Lügaz, Arapça "lağz" kökünden türemiştir ve "üstü kapalı konuşmak, bilmece gibi esrarlı konuşmak" anlamına gelir. Lügaz, divan şiirinin şekil ve içerik formuna uygun bir şekilde tertip edilen bir bilmece türüdür. Lügaz, muamma ile birlikte kullanılan bir söz sanatıdır. Lügazlar, genellikle divanların son bölümlerine konur. Lügaz, Türk halk edebiyatında hece ölçüsüyle de kaleme alınır.

Gül, divan edebiyatında en çok kullanılan çiçektir. Diğer sıkça kullanılan çiçekler: lâle; sümbül; nergis; yasemin; menekşe.