Deliller

Ceza istinafında sunulan deliller, belge, beyan ve belirti delilleri olarak üçe ayrılır: 1. Beyan Delilleri: Sanık ve tanık beyanları ile sanık dışındaki tarafların beyanlarını içerir. 2. Belge Delilleri: Belirli bir olayı doğrudan temsil eden, insan tarafından oluşturulan ve genellikle yazılı olan ispat vasıtalarını kapsar. 3. Belirti Delilleri: Olayın aydınlatılmasına elverişli her türlü işareti içerir.

Kesin delil türleri şunlardır: 1. Yazılı Deliller: İmzalı belgeler, yazılı anlaşmalar, sözleşmeler ve diğer yazılı dokümanlar. 2. Tanık İfadeleri: Bir olay hakkında doğrudan bilgiye sahip olan kişilerin mahkemeye verdikleri ifadeler. 3. Ses ve Görüntü Kayıtları: Sesli veya görüntülü kayıtlar, hukuka uygun şekilde elde edilmişse kesin delil olarak kabul edilir. 4. Resmi Belgeler: Kamu kurumları tarafından düzenlenen ve yasal geçerliliği olan belgeler (örneğin, evlilik cüzdanı, nüfus kayıt örneği). 5. Adli Tıp Raporları: Özellikle şiddet, tecavüz gibi davalarda adli tıp uzmanlarının düzenlediği raporlar. 6. Elektronik Veriler: Telefon, bilgisayar ve sosyal medya gibi dijital platformlardan elde edilen veriler. Ayrıca, ikrar, yemin ve kesin hüküm de Türk hukukunda kesin delil olarak kabul edilir.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) ücretinin işveren tarafından ödendiğinin kanıtlanması için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. İşçinin İmzalı Bordroları: İşçinin imzasını taşıyan bordrolar, UBGT ödemelerinin yapıldığını kesin delil olarak gösterir. 2. Banka Kayıtları: İşverenin, işçinin UBGT ücretini ödediğini banka kayıtları veya dekontlarla ispatlaması mümkündür. 3. Tanık Beyanları: İşyeri iç yazışmaları, giriş-çıkış kayıtları gibi yazılı delillerin yanı sıra tanık beyanları da UBGT çalışmasının ispatında kullanılabilir. Bu delillerin yokluğunda veya yetersiz olması durumunda, işçi mahkemeye başvurarak UBGT ücretini talep edebilir.

Araç tasarrufunun iptalinde sunulan deliller şunlardır: 1. Borçlu ve alacaklı bilgileri: Tarafların kimlik bilgileri ve iletişim adresleri. 2. İcra daireleri kayıtları: İlgili icra dosyasına ait belgeler. 3. Yasal belgeler ve mahkeme kararları: Anlaşma veya sözleşme dökümanları, mahkeme kararları. 4. Finansal dokümantasyon: Mali tablolar, banka hesap özetleri. 5. Tanık beyanları ve uzman görüşleri: Tasarruf işleminin yapıldığı dönemde bu duruma şahit olan kişilerin beyanları ve alanında uzman kişiler tarafından hazırlanmış raporlar. Ayrıca, aciz vesikası da tasarrufun iptali davasında önemli bir delildir ve borçlunun mallarının haczedilmesi sonucunda borcun tamamen veya kısmen ödenemediğini gösterir.

Evrenin düzeni, aklî ve naklî delillerle açıklanır: 1. Aklî Deliller: İnsanın düşünme ve akıl yürütme yeteneğiyle ortaya konur. Bu deliller arasında: - Düzen ve Tasarım Delili: Evrenin ve doğanın düzeni, her şeyin bir plan ve denge içinde yaratıldığını gösterir. - İlk Sebep Delili: Evrenin varlığının, onu yoktan var eden bir yaratıcıya muhtaç olduğunu savunur. - İmkân Delili: Evrenin varlığının mümkün olması, bir yaratıcının müdahalesi ile gerçekleşmiştir. 2. Naklî Deliller: Kur’an-ı Kerim ve peygamberlerin sözleriyle desteklenir. Bu deliller arasında: - Kur’an’da Allah’ın evreni yaratmasına dair ayetler bulunur. - Peygamberlerin mucizeleri, Allah’ın varlığını ve birliğini kanıtlayan naklî delillerdir.

Gönüllü ifadenin delil değeri, ceza hukukunda soruşturma veya kovuşturma aşamasındaki olayların aydınlatılması açısından büyük öneme sahiptir. İfade, doğru ve objektif bir şekilde alınmışsa delil niteliği taşır. Ayrıca, ifade alma işlemlerinde gizlilik ve dürüstlük prensiplerine uyulması da delil değeri açısından önemlidir.

Tapu iptal davasında önemli deliller şunlardır: 1. Tapu kayıtları: Tapu sicili ve diğer resmi kayıtlar, taşınmazın mülkiyet durumunu gösteren temel delillerdir. 2. Noter sözleşmeleri: Satış, bağış gibi taşınmaz devir işlemlerini gösteren belgeler. 3. Tanık beyanları: Taşınmazın gerçek sahibi veya devir işlemiyle ilgili tanıkların ifadeleri. 4. Bilirkişi raporları: Taşınmazın durumu ve tapu kaydındaki hataların tespiti için uzman görüşleri. 5. Kadastro tespit tutanakları: Kadastro hatalarına dayalı davalarda, saha çalışmaları ve ölçümlere ilişkin belgeler. Ayrıca, mahkeme kararları ve içtihatlar da delil olarak sunulabilir.

Yargıtay, tanık beyanlarını değerlendirirken belirli kriterlere göre hareket eder: 1. Tarafsızlık ve Bilgi Sahibi Olma: Tanıkların olayla ilgili tarafsız bir bakış açısına sahip olmaları ve doğrudan bilgi sahibi olmaları önemlidir. 2. Tutarlılık: Farklı tanıkların ifadelerinin birbirleriyle tutarlı olması, delilin güçlendirilmesine katkı sağlar. 3. Hayat Tecrübelerine Uygunluk: Tanık beyanlarının, günlük yaşam tecrübelerine ve toplumsal gerçeklere uygun olup olmadığı kontrol edilir. 4. Mantık Kurallarına Uygunluk: Beyanların kendi içinde ve birbiriyle olan mantıksal ilişkisi incelenir. 5. Diğer Delillerle Uyum: Tanık beyanlarının, dosyadaki maddi deliller, belgeler ve diğer tanık beyanlarıyla uyumlu olması gerekir. Ayrıca, tanık beyanlarının tek başına kesin delil niteliği taşımadığı ve diğer delillerle desteklenmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Menfi tespit davasında sunulan deliller şunlardır: 1. Dava Dilekçesi: Davanın detaylarını, talepleri ve delilleri içeren dilekçe. 2. Kimlik Belgeleri: Davacı ve davalıya ait kimlik fotokopileri. 3. Delil Belgeleri: Sözleşmenin, faturanın veya diğer belgelerin suretleri. 4. Tanık Listesi: Olayla ilgili tanıkların bilgilerinin yer aldığı liste. 5. Bilirkişi Raporları: Gerekli görüldüğünde uzman kişilerden alınan değerlendirmeler. 6. Ses ve Görüntü Kayıtları: Olayın geçişine dair sesli veya görüntülü kayıtlar. Bu deliller, mahkemenin davayı değerlendirirken kullandığı temel unsurlardır ve davanın seyrini etkileyebilir.

Boşanma davasında WhatsApp yazışmalarının bilirkişi incelemesi şu adımlarla yapılır: 1. Yazışmaların Hukuka Uygun Elde Edilmesi: Yazışmaların, tarafların rızasıyla veya yasal bir dayanağa sahip olarak elde edilmesi gerekmektedir. 2. Bilirkişi İncelemesi Talebi: Mahkeme, yazışmaların içeriğini değerlendirmek için bilirkişi görevlendirilmesini talep edebilir. 3. Teknik İnceleme: Bilirkişi, mesajların kaydedildiği cihazın teknik özelliklerini ve tarih bilgilerini inceleyerek mesajların doğruluğunu ve geçerliliğini onaylar. 4. Ek Delillerle Destekleme: Yazışmalar, ekran görüntüleri veya yedeklemeler gibi ek delillerle desteklenerek doğruluğu kanıtlanır. 5. Rapor Hazırlama: Bilirkişi, incelemenin sonuçlarını içeren bir rapor hazırlar ve bu rapor mahkemede delil olarak sunulur.

Somut delil, ceza muhakemesinde fiziksel varlığı olan ve doğrudan incelenebilen delilleri ifade eder. Bu tür delillere örnekler: - İzler ve işaretler: Parmak izleri, DNA örnekleri; - Fotoğraflar ve videolar: Olay yerinden veya suç mahallinden alınan görüntüler; - Belgeler: Sözleşmeler, banka dekontları, yazılı anlaşmalar; - Ses kayıtları: Telefon görüşmeleri, güvenlik kamerası kayıtları.

Mal tasfiyesi davasında sunulabilecek deliller şunlardır: 1. Resmi Belgeler: Banka kayıtları, tapu senetleri gibi belgeler. 2. Düğün Takıları: Fotoğraflar, tanık beyanları, mesajlaşmalar gibi deliller. 3. Bilirkişi Raporları: Malların değer tespiti ve diğer teknik değerlendirmeler için bilirkişi raporları. 4. Sözleşmeler: Mal rejimi sözleşmesi veya mal paylaşımı ile ilgili diğer sözleşmeler. 5. Dijital Deliller: Mesajlar, e-postalar ve sosyal medya yazışmaları, tarafların rızası dahilinde sunulduğunda geçerli delil sayılabilir. Bu delillerin hukuka uygun şekilde elde edilmesi zorunludur; aksi takdirde mahkemede dikkate alınmazlar.

Aile davalarında kabul edilen deliller, Türk Medeni Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu tarafından belirlenen kurallara göre değişir. Bazı kabul edilen delil türleri: Yazılı belgeler: İmzalı belgeler, sözleşmeler, evlilik sözleşmesi gibi yazılı dokümanlar. Tanık ifadeleri: Olaylara doğrudan tanık olan kişilerin beyanları. Ses ve görüntü kayıtları: Hukuka uygun şekilde elde edilmiş telefon görüşmeleri, video kayıtları. Resmi belgeler: Nüfus kayıt örneği, tapu senedi, banka hesap dökümü gibi belgeler. Adli tıp raporları: Şiddet, tecavüz gibi durumlarda mağdurun sağlığına dair raporlar. Elektronik veriler: E-posta, sosyal medya mesajları, sosyal medya paylaşımları, dijital dosyalar. Delillerin hukuka uygun şekilde elde edilmemiş olması durumunda, mahkeme tarafından reddedilebileceği unutulmamalıdır.

Delillerin ispatlanması, hukuk sistemlerinde davaların çözümünde büyük önem taşır. Delillerin ispatlanması için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. İspat Yükü: Hukukun genel ilkesine göre, "iddia eden ispat eder" kuralı geçerlidir. 2. Kesin Deliller: Bazı davalarda, tapu kaydı veya yazılı sözleşmeler gibi kesin delillerin sunulması zorunludur. 3. Takdiri Deliller: Tanık ifadeleri, uzman görüşleri gibi deliller, hakimin değerlendirmesi sonucu karar vermesine olanak tanır. 4. Delillerin Değerlendirilmesi: Mahkemeler, delillerin doğruluğunu ve güvenilirliğini değerlendirerek karar verir. Hukuki süreçlerde delillerin toplanması ve sunulması konusunda bir avukattan danışmanlık almak faydalı olabilir.

Tutuklama kararına itirazda sunulabilecek deliller şunlardır: 1. Kuvvetli suç şüphesinin bulunmadığını gösteren somut deliller. 2. Tutuklama nedenlerinin mevcut olmadığını ortaya koyan bilgiler. 3. Tutuklamanın ölçülü olmadığını ve daha hafif bir tedbirin yeterli olabileceğini gösteren gerekçeler. 4. Şüphelinin sabit ikametgah sahibi olduğunu ve ailesinin yerleşik bir düzeni olduğunu kanıtlayan belgeler. 5. Toplanan delillerin büyük ölçüde tamamlandığını ve yeni bir delil toplama ihtimalinin olmadığını belirten bilgiler. İtiraz dilekçesi hazırlanırken, bu delillerin hukuki gerekçelerle desteklenmesi ve kararın değiştirilmesini talep eden somut açıklamaların yapılması önemlidir.

Soruşturmanın genişletilmesi talebi, ceza yargılamasında, daha önce araştırılmamış veya incelenmemiş yeni delillerin mahkemeye sunulmasını ve bu delillerin yargılamaya dahil edilmesini ifade eder. Bu talep, taraf vekilleri tarafından, iddianamede yer almayan delillerin toplanması ve değerlendirilmesi amacıyla yapılır ve Adil Yargılanma hakkı ile Yargılamada silahların eşitliği ilkesi çerçevesinde değerlendirilir.

Adli bilişim ve adli hafıza kavramları farklı anlamlara sahiptir: 1. Adli Bilişim: Dijital materyaller üzerindeki verilerin mahkemede delil olarak kullanılabilecek şekilde incelenmesi, saklanması ve sunulması sürecidir. 2. Adli Hafıza: Bu terim, belgelerde veya kaynaklarda yer almamaktadır. Muhtemelen "adli bilişim" terimi yanlış anlaşılmıştır. Dolayısıyla, adli bilişim ve adli hafıza aynı kavramlar değildir.

Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 280 ve 281 birlikte değerlendirilebilir, çünkü bu maddeler farklı suç türlerini düzenlemektedir: - Madde 280: Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi suçunu düzenler. - Madde 281: Suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme suçunu düzenler.

Siber suçlarda toplanan deliller şunlardır: 1. Elektronik İz Süreçleri: Bilgisayar kayıtları (log dosyaları, e-posta trafiği, internet geçmişi). 2. Ağ Trafiği Analizleri: İnternet servis sağlayıcıları tarafından kaydedilen bağlantı logları. 3. Cihaz Kimlik Numaraları: IP adresleri, MAC adresleri, IMEI numaraları. 4. Fiziki Deliller: Bilgisayarlar, mobil cihazlar, depolama aygıtları gibi donanımlar. 5. Yazılım Lisansları ve Veri Yedekleri. 6. Tanık İfadeleri: Mağdurların ve tanıkların ifadeleri. 7. Uzman Görüşleri: Bilgisayar mühendisleri ve siber güvenlik uzmanlarının raporları. Bu delillerin toplanması sürecinde, zamanında müdahale, delil zincirinin korunması ve mevzuata uygunluk gibi faktörlere dikkat edilmelidir.

İspatın temel ilkeleri şunlardır: 1. İspat Ölçüsü: Bir vakıanın ispatlanabilmesi için hâkimde o vakıanın doğruluğu hakkında kanaat oluşması gerekir. 2. Delillerin Değerlendirilmesi: Hukuk sisteminde hem kesin deliller (senet, yemin) hem de takdiri deliller (tanık, keşif) kullanılır. 3. İspat Yükü: Kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. 4. Çekişmeli Vakıalar: Sadece tarafların üzerinde anlaşamadığı ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek vakıalar ispatın konusunu oluşturur. 5. İkrar: Taraflardan birinin, aleyhine ileri sürülmüş bir olayın gerçek olduğunu mahkeme huzurunda açıklamasıdır ve bu durumda ispat gerekmez.