TCK

Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında bakılan suçlar genel olarak iki ana kategoride toplanmaktadır: 1. Ağır Suçlar: Toplumun düzenini ciddi şekilde bozan, genellikle şiddet içeren ve toplumsal güvenliği tehdit eden suçlardır. Bu suçlara örnekler: - Cinayet (TCK 81). - Cinsel saldırı (TCK 102). - Zorla çalıştırma (TCK 103). - Rüşvet (TCK 252). 2. Hafif Suçlar: Suçlunun toplumsal düzeni daha az tehdit eden, küçük çaplı suçlardır. Bu suçlara örnekler: - Hırsızlık (TCK 141). - Uyuşturucu madde kullanımı (TCK 191). - Basit yaralama (TCK 86). Ayrıca, TCK'da genel tehlike yaratan suçlar ve siber suçlar gibi diğer suç türleri de düzenlenmektedir.

Zincirleme suç (TCK 43) şu durumlarda uygulanır: 1. Aynı suç işleme kararı: Failin bir suç işleme kararı altında, aynı suçu değişik zamanlarda veya tek bir fiille birden fazla kişiye karşı işlemesi. 2. Suçların aynı olması: İşlenen suçların temel şekli veya daha ağır/daha az cezayı gerektiren nitelikli şekillerinin aynı kabul edilmesi. 3. İstisna suçlar: Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında zincirleme suç hükümleri uygulanmaz. Zincirleme suçun uygulanabilmesi için fiiller arasında hukuki kesinti olmaması ve suçların aynı mağdura yönelik olması gerekir.

Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 135 ve 136. maddeleri, kişisel verilerin korunması ile ilgili suçları düzenler. TCK'nın 135. maddesi şu şekildedir: "Kişisel verilerin kaydedilmesi Madde 135- (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda birinci fıkra uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır". TCK'nın 136. maddesi ise şu şekildedir: "Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme Madde 136- (1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 236. maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır".

Türk Ceza Kanunu (TCK)'nun amacı şu şekilde belirtilmiştir: 1. Kişi hak ve özgürlüklerini korumak. 2. Kamu düzen ve güvenliğini sağlamak. 3. Hukuk devletini korumak. 4. Kamu sağlığını ve çevreyi korumak. 5. Toplum barışını korumak ve suç işlenmesini önlemek.

Siber suçlar için temel kanun, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 243-246. maddeleridir. Bu maddelerde düzenlenen bazı siber suç türleri şunlardır: - Bilişim sistemine girme (TCK 243): Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kişiye bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir. - Sistemi bozma, engelleme, verileri yok etme veya değiştirme (TCK 244): Bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya verileri yok eden kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. - Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması (TCK 245): Başkasına ait banka veya kredi kartını izinsiz kullanarak veya kullandırtarak haksız çıkar sağlayan kişi, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, 5651 sayılı İnternet Kanunu ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu da siber suçlarla ilgili yasal çerçevede yer almaktadır.

Yeni Türk Ceza Kanunu (TCK), 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

TCK 159 ve 160 ile TCK 158 arasındaki farklar şunlardır: 1. TCK 159: Dolandırıcılık suçunun, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur. 2. TCK 160: Kaybedilmiş olması nedeniyle malikinin zilyedliğinden çıkmış olan ya da hata sonucu ele geçirilen eşya üzerinde, iade etmeksizin veya yetkili mercileri durumdan haberdar etmeksizin, malik gibi tasarrufta bulunan kişi hakkında, bir yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülür. 3. TCK 158: Dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerini düzenler ve bu hallerde üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası öngörülür.

TCK 53/1 maddesi, Türk Ceza Kanunu'nun "Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma" başlıklı düzenlemesinin bir parçasıdır. Bu maddeye göre, kasten işlenmiş bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilen kişi aşağıdaki haklardan yoksun bırakılır: 1. Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden: Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği, devlet, il, belediye, köy veya bunların denetim ve gözetimi altında bulunan kurum ve kuruluşlarda verilen kamu görevleri gibi. 2. Seçme ve seçilme ehliyetinden: Mahkumiyet süresince oy kullanma ve aday olma hakkı elinden alınır. 3. Velayet hakkından: Ergin olmayan çocuklar üzerindeki velayet yetkisi kaybolur. 4. Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti gibi tüzel kişiliklerde yönetici veya denetçi olma hakkından: Bu tür yerlerde görev yapma imkanı kısıtlanır. 5. Bir meslek veya sanatı kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etmekten: İlgili meslek ve sanatları yapma yetkisi alınır. Bu yoksunluklar, hapis cezasının infazı ile başlar ve cezanın süresine bağlı olarak belirli bir süre devam eder.

TCK'nın 157 ve 158. maddeleri arasındaki fark, dolandırıcılık suçunun işleniş şekline ve cezasına göre belirlenir. TCK Madde 157 basit dolandırıcılık suçunu kapsar ve bu durumda: - Ceza: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası. TCK Madde 158 ise nitelikli dolandırıcılık suçunu düzenler ve daha ağır cezalar öngörür: - Ceza: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası. - Nitelikli haller: Dini duyguların istismarı, kamu kurumlarının araç olarak kullanılması, bilişim sistemlerinin kullanılması gibi belirli yöntemler veya koşullar altında işlenen dolandırıcılık.

TCK 158/1-a maddesine göre nitelikli dolandırıcılık suçu işleyen kişi, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

TCK 52. madde, adli para cezasını düzenlemektedir. Bu maddeye göre: 1. Adli para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yedi yüz otuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir. 2. Bir gün karşılığı adli para cezasının miktarı, en az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olabilir ve bu miktar, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir. 3. Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adli para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebilir veya bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine karar verebilir. 4. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adli para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.

Bilişim suçlarında verilecek ceza, suçun türüne ve işlenme şekline göre değişiklik gösterir: 1. Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme (TCK Madde 244): Bu suçu işleyen kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 2. Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK Madde 245): Bu suçu işleyen kişi, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. 3. Yasak Cihaz veya Programlar (TCK Madde 245/A): Bu tür programları üreten, ithal eden, satan veya bulunduranlar için bir yıldan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülmüştür. Cezaların alt ve üst sınırları, suçun niteliğine, failin amacına ve fiilin sonucuna göre değişebilir.

Basit taksir ve bilinçli taksir, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) düzenlenen iki tür taksirli suçtur. Basit taksir, failin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak öngörülebilir bir neticeyi öngörmemesi ve bu şekilde bir davranış sergilemesidir. Bilinçli taksir ise failin, hareketinin neticesinde ortaya çıkacak sonucu öngörmesine rağmen, bu sonucu tecrübe ve dikkatle önleyebileceğini düşünmesidir.

TCK 265, görevi yaptırmamak için direnme suçunu düzenler. Maddeye göre: 1. Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 2. Suçun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesi halinde, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. 3. Suçun, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranında artırılır. 4. Suçun, silahla ya da var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. 5. Bu suçun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

TCK madde 42 ve 43 birlikte uygulanabilir, çünkü madde 42'ye göre biri diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suçlar için içtima hükümleri uygulanmaz. Madde 43 ise bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda uygulanır ve bu durumda verilen ceza dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır.

TCK 137 ve 138 maddeleri, Türk Ceza Kanunu'nun "Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar" başlıklı dokuzuncu bölümünde yer alan kişisel verilerin korunmasına yönelik suç hükümleridir. TCK 137 maddesi, bu suçların nitelikli hallerini düzenler ve şu durumları kapsar: - Suçun kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi; - Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi. TCK 138 maddesi ise, kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın kişisel verileri yok etmekle yükümlü olanların bu görevlerini yerine getirmemeleri durumunda uygulanacak cezaları belirler: - Görevini yerine getirmeyen kişilere 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilir; - Suçun konusu, Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken veri ise, ceza bir kat artırılır.

TCK 43 maddesi, zincirleme suç düzenlemesini içerir ve üç fıkradan oluşur: 1. Fıkra 1: Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. 2. Fıkra 2: Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra hükmü uygulanır. 3. Fıkra 3: Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında bu madde hükümleri uygulanmaz.

TCK madde 58'de düzenlenen tekerrür, daha önce işlenen bir suçtan dolayı kesinleşmiş bir ceza mahkumiyeti bulunan kişinin, bu mahkumiyetten sonra belirli bir süre içinde tekrar suç işlemesi durumunu ifade eder. Tekerrürün uygulanması için gereken koşullar: 1. Kesinleşmiş ceza mahkumiyeti: Önceki suçtan dolayı verilen cezanın kesinleşmiş olması gerekir. 2. Yeni suçun işlenmesi: Mahkumiyetten sonra yeni bir suçun işlenmesi ve bu suçun hapis cezası ile cezalandırılması gerekir. 3. Süre: Yeni suçun, önceki suçun kesinleşmesinden itibaren 5 yıldan fazla süreli hapis cezalarında 5 yıl, 5 yıldan az süreli cezalarda ise 3 yıl içinde işlenmesi gerekir. Tekerrür durumunda, mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanır ve hükümlü daha ağır yaptırımlarla karşılaşır.

TCK'nın 53/1-a maddesi, kişinin kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak aşağıdaki hak ve yetkileri kapsar: 1. Kamu hizmetlerinden yasaklılık: Kamu görevinin üstlenilmesinden (sürekli, süresiz ya da geçici). 2. Siyasal haklardan yasaklılık: Seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan. 3. Velayet hakkından yoksunluk: Velayet, vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan.

Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 169 ve 168 birlikte uygulanabilir, ancak farklı durumlarda: - TCK madde 169, hırsızlık, güveni kötüye kullanma ve dolandırıcılık suçlarının işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerinin uygulanmasını düzenler. - TCK madde 168, etkin pişmanlık kurumunu düzenler ve belirli suçlar için ceza indirimi sağlar. Dolayısıyla, bir olayda hem tüzel kişiye özgü güvenlik tedbirleri hem de etkin pişmanlık hükümleri, suçun niteliğine ve işlenme şekline göre birlikte değerlendirilebilir.