TCK

TCK 53 maddesi, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan ve belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma tedbirini düzenleyen bir maddedir. Bu maddeye göre, kasten işlenen bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilen kişi, aşağıdaki haklardan yoksun bırakılır: 1. Kamu görevi: Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden yoksun bırakılma. 2. Seçme ve seçilme hakkı: Seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan yoksun bırakılma. 3. Velayet hakkı: Velayet hakkından; vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan yoksun bırakılma. 4. Tüzel kişiliklerde yöneticilik: Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti tüzel kişiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan yoksun bırakılma. 5. Meslek icra etme: Bir kamu kurumunun veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine tabi bir meslek veya sanatı icra etmekten yoksun bırakılma. Bu yoksunluklar, hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar devam eder.

Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında bakılan suçlar genel olarak iki ana kategoride toplanmaktadır: 1. Ağır Suçlar: Toplumun düzenini ciddi şekilde bozan, genellikle şiddet içeren ve toplumsal güvenliği tehdit eden suçlardır. Bu suçlara örnekler: - Cinayet (TCK 81). - Cinsel saldırı (TCK 102). - Zorla çalıştırma (TCK 103). - Rüşvet (TCK 252). 2. Hafif Suçlar: Suçlunun toplumsal düzeni daha az tehdit eden, küçük çaplı suçlardır. Bu suçlara örnekler: - Hırsızlık (TCK 141). - Uyuşturucu madde kullanımı (TCK 191). - Basit yaralama (TCK 86). Ayrıca, TCK'da genel tehlike yaratan suçlar ve siber suçlar gibi diğer suç türleri de düzenlenmektedir.

Zincirleme suç (TCK 43) şu durumlarda uygulanır: 1. Aynı suç işleme kararı: Failin bir suç işleme kararı altında, aynı suçu değişik zamanlarda veya tek bir fiille birden fazla kişiye karşı işlemesi. 2. Suçların aynı olması: İşlenen suçların temel şekli veya daha ağır/daha az cezayı gerektiren nitelikli şekillerinin aynı kabul edilmesi. 3. İstisna suçlar: Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında zincirleme suç hükümleri uygulanmaz. Zincirleme suçun uygulanabilmesi için fiiller arasında hukuki kesinti olmaması ve suçların aynı mağdura yönelik olması gerekir.

Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 135 ve 136. maddeleri, kişisel verilerin korunması ile ilgili suçları düzenler. TCK'nın 135. maddesi şu şekildedir: "Kişisel verilerin kaydedilmesi Madde 135- (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda birinci fıkra uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır". TCK'nın 136. maddesi ise şu şekildedir: "Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme Madde 136- (1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 236. maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır".

Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) arasındaki temel farklar şunlardır: 1. TCK'nın Amacı ve Kapsamı: TCK, suç işlenmesini önlemek, toplumu korumak ve suçluları rehabilite etmek gibi amaçlara sahiptir. 2. CMK'nın Amacı ve Kapsamı: CMK, ceza yargılamasının yürütülmesine ilişkin kuralları ve bu yargılamaya katılan kişilerin hak, yetki ve yükümlülüklerini düzenler. 3. Dava Açma ve Şikayet Süreci: TCK'da şikayet, kural olarak Cumhuriyet savcılığına veya kolluğa yapılırken, CMK'da doğrudan icra ceza mahkemesine yapılır. 4. Soruşturma Aşaması: CMK'da soruşturma aşaması bulunurken, icra ceza mahkemelerinde soruşturma aşaması yoktur.

Türk Ceza Kanunu (TCK)'nun amacı şu şekilde belirtilmiştir: 1. Kişi hak ve özgürlüklerini korumak. 2. Kamu düzen ve güvenliğini sağlamak. 3. Hukuk devletini korumak. 4. Kamu sağlığını ve çevreyi korumak. 5. Toplum barışını korumak ve suç işlenmesini önlemek.

Siber suçların cezası, suçun türüne ve işlenme şekline göre değişiklik göstermektedir. İşte bazı siber suçların cezaları: 1. Bilişim sistemine girme suçu (TCK 243): Bir yıla kadar hapis veya adli para cezası. 2. Sistemi engelleme ve verileri yok etme suçu (TCK 244): Bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası. 3. Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması (TCK 245): Dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası. 4. Yasaklı cihaz ve program kullanma (TCK 245/a): Bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası. Ayrıca, Siber Güvenlik Kanunu kapsamında, her türlü veriyi yayanlara 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.

Siber suçlar için temel kanun, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 243-246. maddeleridir. Bu maddelerde düzenlenen bazı siber suç türleri şunlardır: - Bilişim sistemine girme (TCK 243): Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kişiye bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir. - Sistemi bozma, engelleme, verileri yok etme veya değiştirme (TCK 244): Bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya verileri yok eden kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. - Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması (TCK 245): Başkasına ait banka veya kredi kartını izinsiz kullanarak veya kullandırtarak haksız çıkar sağlayan kişi, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, 5651 sayılı İnternet Kanunu ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu da siber suçlarla ilgili yasal çerçevede yer almaktadır.

TCK 158, Türk Ceza Kanunu'nun nitelikli dolandırıcılık suçuna ilişkin maddelerini içerir. Bu maddeye göre nitelikli dolandırıcılık suçları şunlardır: 1. Dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle dolandırıcılık. 2. Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık. 3. Bilişim sistemlerinin kullanılarak dolandırıcılık. 4. Banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık. 5. Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına dolandırıcılık. 6. Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık. 7. Sigorta bedelini almak maksadıyla dolandırıcılık. 8. Kişinin kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması suretiyle dolandırıcılık. Bu tür dolandırıcılık suçları, temel dolandırıcılık suçundan daha ağır cezalarla cezalandırılır.

Yeni Türk Ceza Kanunu (TCK), 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

TCK'nın 128. maddesi, "İddia ve Savunma Dokunulmazlığı" başlığını taşır ve şu şekildedir: > (1) Yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde yapılan yazılı veya sözlü başvuru, iddia ve savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnadlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulması halinde, ceza verilmez. Ancak, bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerekir.

TCK 159 ve 160 ile TCK 158 arasındaki farklar şunlardır: 1. TCK 159: Dolandırıcılık suçunun, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur. 2. TCK 160: Kaybedilmiş olması nedeniyle malikinin zilyedliğinden çıkmış olan ya da hata sonucu ele geçirilen eşya üzerinde, iade etmeksizin veya yetkili mercileri durumdan haberdar etmeksizin, malik gibi tasarrufta bulunan kişi hakkında, bir yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülür. 3. TCK 158: Dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerini düzenler ve bu hallerde üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası öngörülür.

TCK 53/1 maddesi, Türk Ceza Kanunu'nun "Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma" başlıklı düzenlemesinin bir parçasıdır. Bu maddeye göre, kasten işlenmiş bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilen kişi aşağıdaki haklardan yoksun bırakılır: 1. Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden: Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği, devlet, il, belediye, köy veya bunların denetim ve gözetimi altında bulunan kurum ve kuruluşlarda verilen kamu görevleri gibi. 2. Seçme ve seçilme ehliyetinden: Mahkumiyet süresince oy kullanma ve aday olma hakkı elinden alınır. 3. Velayet hakkından: Ergin olmayan çocuklar üzerindeki velayet yetkisi kaybolur. 4. Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti gibi tüzel kişiliklerde yönetici veya denetçi olma hakkından: Bu tür yerlerde görev yapma imkanı kısıtlanır. 5. Bir meslek veya sanatı kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etmekten: İlgili meslek ve sanatları yapma yetkisi alınır. Bu yoksunluklar, hapis cezasının infazı ile başlar ve cezanın süresine bağlı olarak belirli bir süre devam eder.

TCK'nın 157 ve 158. maddeleri arasındaki fark, dolandırıcılık suçunun işleniş şekline ve cezasına göre belirlenir. TCK Madde 157 basit dolandırıcılık suçunu kapsar ve bu durumda: - Ceza: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası. TCK Madde 158 ise nitelikli dolandırıcılık suçunu düzenler ve daha ağır cezalar öngörür: - Ceza: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası. - Nitelikli haller: Dini duyguların istismarı, kamu kurumlarının araç olarak kullanılması, bilişim sistemlerinin kullanılması gibi belirli yöntemler veya koşullar altında işlenen dolandırıcılık.

TCK madde 53'e göre hapis cezasının süresi, suçun niteliğine ve failin durumuna bağlı olarak değişir. Genel olarak, bu madde uyarınca en az 1 yıl hapis cezası öngörülmüştür.

TCK 158/1-a maddesine göre nitelikli dolandırıcılık suçu işleyen kişi, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

TCK 52. madde, adli para cezasını düzenlemektedir. Bu maddeye göre: 1. Adli para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yedi yüz otuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir. 2. Bir gün karşılığı adli para cezasının miktarı, en az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olabilir ve bu miktar, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir. 3. Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adli para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebilir veya bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine karar verebilir. 4. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adli para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 53. ve 54. maddeleri şunlardır: 53. Madde: Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma: - Kişi, kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak, belirli hakları kullanmaktan yoksun bırakılır. - Bu haklar arasında kamu görevinde bulunma, seçme ve seçilme ehliyeti, velayet hakkı, vakıf ve dernek yöneticiliği gibi yetkiler yer alır. 54. Madde: Eşya Müsaderesi: - Kasten bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur. - Kamu güvenliği, sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olan eşyalar da müsadere edilir.

TCK 53. madde uyarınca, kasten işlenen bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkûmiyet halinde, aşağıdaki haklardan yoksunluk söz konusu olur: 1. Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesi. 2. Seçme ve seçilme ehliyeti. 3. Velayet hakkı. 4. Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti gibi tüzel kişiliklerde yönetici veya denetçi olma. 5. Bir meslek veya sanatı kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etme. Bu yoksunluklar, hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar devam eder.

Bilişim suçlarında verilecek ceza, suçun türüne ve işlenme şekline göre değişiklik gösterir: 1. Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme (TCK Madde 244): Bu suçu işleyen kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 2. Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK Madde 245): Bu suçu işleyen kişi, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. 3. Yasak Cihaz veya Programlar (TCK Madde 245/A): Bu tür programları üreten, ithal eden, satan veya bulunduranlar için bir yıldan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülmüştür. Cezaların alt ve üst sınırları, suçun niteliğine, failin amacına ve fiilin sonucuna göre değişebilir.