CezaYargılaması

Suç ve cezanın sonu, ceza yargılaması sürecinin tamamlanmasıyla biter. Bu süreç şu aşamalardan oluşur: 1. Soruşturma Aşaması: Suçun işlendiği bilgisinin öğrenilmesiyle başlar ve deliller toplanır, taraflar ve tanıklar dinlenir. 2. Kovuşturma Aşaması: İddianamenin kabulüyle başlar ve mahkemenin hükmünü vermesiyle sona erer. 3. İstinaf ve Temyiz Aşamaları: Yerel mahkeme kararının hukuka uygun olmadığını düşünen taraflar, istinaf ve temyiz yollarına başvurabilir. 4. Anayasa Mahkemesi Aşaması: Temel hak ve özgürlüğü ihlal edildiğini düşünen bireyler, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yapabilirler. 5. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Aşaması: İç hukuk yollarının tükenmesi durumunda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuru yapılabilir. Ayrıca, sanığın suçu sabit görülürse mahkumiyet kararı verilir.

Savcı mütalaası, ceza davalarında savcının, tüm delillerin ortaya konulup tartışılmasından sonra, davanın esası hakkında mahkemeye sunduğu yazılı veya sözlü nihai görüş ve talepler bütünüdür. Savcı mütalaasında: Sanığın hangi suçu işlediği düşünülür. Suçun yasal unsurlarının oluşup oluşmadığı değerlendirilir. Beraat, mahkumiyet veya ceza verilmesine yer olmadığına dair karar talebi belirtilir. Mütalaa, iddia makamının son değerlendirmesini yaparak, karar verme aşamasındaki mahkemeye yol göstermek ve kendi hukuki analizini sunmak amacıyla hazırlanır. Ancak, hakim savcının mütalaasına uymak zorunda değildir; kendi vicdani kanaati ve dosyadaki tüm delillerin kolektif değerlendirmesi sonucunda farklı bir karara varabilir.

NCMEC raporu, çocuk pornografisi ve cinsel istismar içeren içeriklerin tespiti için hazırlanan bir belgedir. NCMEC raporunun değerlendirilmesi şu adımları içerir: İlk inceleme: Raporun hangi verilere dayandığı ve metodolojisi incelenir. Hukuki danışmanlık: Uzman bir avukatla görüşülerek raporun yasal dayanakları ve olası sonuçları analiz edilir. Resmi itiraz: Rapora itiraz, belirli bir format ve süre içinde sunulmalıdır. Takip ve yanıt: Süreç hakkında bilgi almak ve gerektiğinde ek bilgi veya belge sunmak için sürecin takip edilmesi gerekir. Karar: NCMEC, itirazı değerlendirir ve bir karar verir. NCMEC raporu, tek başına yeterli bir delil değildir.

Evet, dilekçe hakkı kapsamında şikayet edilen kişi savunma yapabilir. Türk Ceza Kanunu'nun 121. maddesinde düzenlenen dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunda, şüpheli veya sanık, ceza yargılaması sürecinde ilgili suçun işlenmediğini göstermek amacıyla savunma yapabilir. Şüpheli veya sanığa, ifade ve sorguda açıklama yapmama (susma) hakkının olduğu, delil gösterme ve bu delillerin toplanmasını isteme hakkının bulunduğu hatırlatılır. Savunma sürecinde, suçun unsurlarının ve vasfının yanlış değerlendirildiği, lehe delillerin toplanmadığı gibi iddialar öne sürülebilir. Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunda savunma yaparken, uzman bir ceza hukuku avukatından hukuki yardım almak faydalı olabilir.

Reddi kelimesi, bir şeyin kabul edilmemesi veya geri çevrilmesi anlamına gelir. Bazı kullanım örnekleri: Davanın reddi. Mirasın reddi. Reddi hakim. Ayrıca, reddi kelimesi, aileye mensup birini aileden biri saymamak anlamında da kullanılır.

Ceza yargılamasında mazeret durumunun UYAP'tan nasıl öğrenileceğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, UYAP üzerinden mahkeme kararını ve duruşma bilgilerini öğrenmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: UYAP Vatandaş Portalı: e-Devlet şifresiyle giriş yaparak dosya sorgulama sekmesinden karar ve duruşma bilgileri öğrenilebilir. UYAP Avukat Portalı: Elektronik veya mobil imza ile giriş yaparak müvekkil dosyasının karar sekmesine ulaşılabilir. Mahkeme Kalemi: Gerekli belgelerle (TC kimlik kartı ve dosya numarası) ilgili mahkemenin kalemine gidilerek bilgi alınabilir.

İstinaf süre tutum dilekçesi, yerel mahkemenin vermiş olduğu karara itiraz etmek için verilen ve yalnızca istinaf başvuru süresini korumak amacıyla hazırlanan kısa ve öz bir dilekçedir. Bu dilekçe ile birlikte, ayrıntılı gerekçeler daha sonra sunulabilir. Süre tutum dilekçesi, kararı veren yargı merciine verilecek bir dilekçe ile yapılır. Her olayın kendi özgü koşulları dikkate alınarak özel bir dilekçe hazırlanmalıdır.

Yargıtay'ın "tek delille hüküm kurulamaz" ifadesi, bir davada sadece bir delile dayanarak mahkumiyet kararı verilemeyeceği anlamına gelir. Örneğin, HTS kayıtlarının veya tanık beyanlarının tek başına yeterli olmayıp, diğer delillerle desteklenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu, adil yargılanma hakkının bir gereği olarak, delillerin serbestliği ilkesi çerçevesinde değerlendirilir.

Katılma talebi dilekçesi, ceza mahkemelerinde görülen davalarda, suçtan zarar gören kişilerin (mağdur veya müştekilerin) davaya katılmak istediklerini belirtmek için yazdıkları dilekçedir. Şikayet dilekçesi ise, bir suçun adli makamlara bildirilmesi için mağdur veya şikayetçi tarafından yazılan dilekçedir. Katılma talebi ve şikayet dilekçesi örnekleri şu sitelerde bulunabilir: ismailozdemir.av.tr; barandogan.av.tr; ekinhukuk.com.tr.

Suç vasfının değişmesi, savcı tarafından hazırlanan iddianamede şüphelinin yargılanmasını talep ettiği sevk maddelerinin, şüpheliye isnat edilen suça uymaması anlamına gelir. Suç vasfının değişmesinin sonuçları: Şüpheli lehine değişiklik: Yargılama aşamasında mahkeme, eylemin daha az cezayı gerektiren bir suç teşkil ettiğine karar verebilir. Şüpheli aleyhine değişiklik: Eylemlerin daha ağır bir suçun unsurlarını oluşturduğu sonucuna varılabilir. Ek savunma hakkı: 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 226. maddesi uyarınca, suçun hukuki niteliğinde değişiklik olması halinde sanığa ek savunma hakkı verilir.

Soruşturmanın genişletilmesi talebi, diğer bir adıyla tevsii tahkikat, duruşmada delillerin tartışılması aşamasında, daha önce araştırılmamış, incelenip tartışılmamış veya taraflarca ileri sürülmemiş yeni delillerin mahkeme aracılığıyla duruşmaya getirtilmek suretiyle yargılamaya dahil edilmesini ifade eder. Bu talep, adil yargılanma hakkı ve yargılamada silahların eşitliği ilkesi ışığında, taraf vekilleri tarafından yapılır. Soruşturmanın genişletilmesi talebinin kabul edilmesi için şu koşulların sağlanması gerekir: Toplanması istenilen delilin davaya bir yenilik katması; Toplanması istenilen delilin esasa etkisi olması; Toplanması istenilen delilin davayı uzatma amacına yönelik olmaması; Toplanması istenilen delilin iddianamede yer almayan veya kovuşturma aşamasında ortaya çıkan bir delil olması. Talep, mahkeme tarafından serbestçe değerlendirilir ve talebin kabulü ya da reddi biçiminde bir karar verilir.

Tebliğ (tebligat) yapılması zorunludur, çünkü bu, hak arama özgürlüğü ve savunmanın yapılabilmesi için ilk şarttır. Tebliğ yapılması gereken bazı durumlar: Mahkemece verilen kararların sanığa tebliğ edilmesi. Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda. Tüzel kişilere yapılacak tebligat. Tebligatın usulüne uygun yapılmaması, hukuki işlemlerin geçersiz olmasına ve hak ihlallerine yol açabilir.

Dış sanıkların hangi aşamada dinlendiği hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, ceza muhakemesinde tanığın mutlaka duruşmada dinlenmesi gerektiği, istisna hallerde ifadelerin okunabileceği belirtilmiştir. Sanığın ise ilk duruşmada mahkeme tarafından sorgusunun (ifadesinin alınması) yapıldığı bilinmektedir. Sanığın sorgusunu, CMK m. 147 hükümlerine göre hakim veya mahkeme başkanı yapar. Daha fazla bilgi için bir avukata danışılması önerilir.

Müşteki sanık, hem suçtan zarar gören (müşteki) hem de aynı suçla itham edilen (sanık) kişiyi ifade eder. Örneğin, bir darp davasında hem darp edilen kişi (mağdur) hem de darp suçu nedeniyle sanık olarak yargılanan kişi, müşteki sanık olarak adlandırılır. Müşteki sanık, dava sürecinde hem suç mağduru haklarından yararlanabilir hem de suçlanan olarak savunma hakkını kullanabilir.

Mahkeme, hukuki anlaşmazlıkları çözmek ve suçluları yargılamakla görevli olan yargı organıdır. Muhakeme usulü ise, mahkemelerde hukuki süreçlerin yürütülme yöntemidir. İki ana muhakeme usulü bulunmaktadır: 1. Seri Muhakeme Usulü: Cumhuriyet savcısının, şüphelinin müdafi huzurunda bu usulü kabul etmesi şartıyla, suçun cezasına yarı oranında indirim uygulayarak belirlediği yaptırımın mahkeme tarafından denetlenerek hüküm kurulması sureti ile tatbik edilen özel bir yargılama usulüdür. 2. Basit Yargılama Usulü: Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda, duruşma yapılmaksızın ve birçok usul işlemi yapılmaksızın hüküm vermeye imkan tanıyan bir yargılama türüdür.

Tahkikatın genişletilmesi talebi, diğer adıyla tevsii tahkikat, duruşmada delillerin tartışılması aşamasında, daha önce araştırılmamış veya taraflarca ileri sürülmemiş yeni delillerin mahkemeye sunulmasını ve yargılamaya dahil edilmesini talep etmektir. Bu talep, iddianamede belirtilmeyen ancak davanın sonucunu etkileyebilecek yeni delillerin ortaya çıkması, taraf vekillerinin iddianamede belirtilen delillerin yetersiz olduğunu düşünmesi veya yargılamanın adil ve eşit koşullarda gerçekleşmesini sağlamak amacıyla daha fazla delil toplanmasını talep etmesi gibi durumlarda gündeme gelir. Tahkikatın genişletilmesi talebini, Cumhuriyet Savcısı, sanık müdafi veya sanık, katılan, müşteki veya mağdur ile bunların vekilleri yapabilir.

Kamu davasının düşmesine, davanın görüldüğü ceza mahkemesi karar verir. Davanın düşmesi kararı, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) öngörülen düşme sebeplerinin varlığı ya da soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hallerinde verilir. Kamu davasının düşmesine karar verilebilecek bazı durumlar şunlardır: sanığın ölümü; genel af; dava zamanaşımı; şikayetten vazgeçme; ön ödeme; uzlaşma.

Fiziki takip tutanağı ile tutanağı tutan kolluğun beyanının çelişkili olması durumunda, fiziki takip tutanağını düzenleyen kolluk görevlilerinin tanık olarak dinlenmesi gerekir. Yargıtay'ın uygulamasına göre, kolluk memurlarının kamu görevlisi olması, tutanağın resmi belge niteliğinde olması ve duruşmada yapılan tanıklıkla tutanak içeriğinin örtüşmesi durumunda, bu tutanak önemli bir delil olarak kabul edilir. Fiziki takip tutanağı ve içeriğinin dosyada bulunmaması, Yargıtay tarafından bozma nedeni olarak kabul edilir.

"Söyleyeceğiniz her şey mahkemede aleyhinize delil olarak kullanılabilir" ifadesi, sanık veya şüphelinin polis sorgusunda veya öncesinde sahip olduğu sessiz kalma ve avukat tutma hakkının hatırlatılması sırasında kullanılır. Bu ifade, ABD Yüksek Mahkemesi'nin 1966 yılında verdiği "Miranda v. Arizona" davası kararına dayanmaktadır. Türkiye'de bu bildirim, Yeni Türk Ceza Yasası'nın 147. maddesinde düzenlenmiştir.

Uzlaştırma ve seri muhakeme usulü, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında yer alan alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleridir. Uzlaştırma, suçun mağduruyla şüpheli arasında uzlaşma sağlanarak davanın çözülmesidir. Seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi için gerekli şartlar: Soruşturma evresinin sonlanmış olması. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmemiş olması. Katalog suçlardan birinin işlenmiş olması. Şüphelinin seri muhakeme usulünün uygulanmasını müdafi huzurunda kabul etmesi. Seri muhakeme usulü, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya sağır ve dilsizlik hallerinde uygulanmaz.