Delil

Ölümün tespitinde kullanılan deliller şunlardır: 1. Nüfus kayıtları: Kişinin nüfus kaydında ölü olarak kaydedilmesi için gereklidir. 2. Hastane kayıtları: Ölümü ispatlayan hastane tutanakları ve morg raporları. 3. Trafik kaza tutanakları: Eğer ölüm bir kaza sonucu gerçekleşmişse, kaza tutanakları delil olarak sunulur. 4. Tanık beyanları: Olayın tanıklarının ifadeleri, ölümün nasıl gerçekleştiğine dair önemli kanıtlar sağlar. 5. Bilirkişi incelemesi: Gerekli durumlarda bilirkişi raporu, ölümün nedenini belirlemek için kullanılır. Bu deliller, ölümün doğal bir sebep mi yoksa şüpheli bir durum mu olduğunu ortaya çıkarmak için adli süreçlerde değerlendirilir.

Yargılamanın yenilenmesinde yeni delil sunma süresi için belirlenmiş genel bir başvuru süresi yoktur. Ancak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına dayalı başvurularda, kararın kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde başvuru yapılması gerekmektedir.

Soruşturma izni itirazında sunulabilecek deliller şunlardır: 1. İtiraz dilekçesi: Soruşturma veya araştırma sonucunu etkileyebilecek yeni deliller veya hatalı işlem yapıldığını gösteren bilgilerle desteklenmelidir. 2. Kimlik ve iletişim bilgileri: Başvuru sahibinin kimlik ve iletişim bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde verilmelidir. 3. İlgili belgeler: İdari dava dilekçesi, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçları, itiraz edilen karara ilişkin resmi belge veya yazışmalar, hak ihlaline uğrandığına dair kanıtlar gibi belgeler sunulmalıdır. 4. Usulsüzlük iddiaları: Ön inceleme sürecindeki hukuka aykırılıklar, örneğin gerekli bilgi ve belgelerin toplanmaması veya raporun yetersiz olması gibi durumlar belirtilmelidir. Bu deliller, itiraz sürecinin başarılı olması için kritik öneme sahiptir ve bir avukattan destek almak süreci kolaylaştırabilir.

Yargıtay, muhdesat davasında fiili kullanımı ve yapının inşasına dair katkıyı esas alır. Bu bağlamda dikkate aldığı deliller şunlardır: 1. Tapu kayıtları: Taşınmazın ve üzerindeki yapıların mülkiyet durumunu gösteren belgeler. 2. Yapı ruhsatları: Yapının inşa edildiğine dair resmi belgeler. 3. Vergi belgeleri: Yapının vergi kayıtları ve diğer mali belgeler. 4. Tanık beyanları: Yapının kim tarafından ve ne zaman yapıldığına dair tanıkların ifadeleri. 5. Bilirkişi incelemesi: İnşaat mühendisi, ziraat mühendisi gibi uzmanların keşif ve raporları. Bu deliller, muhdesatın aidiyetinin tespitinde mahkemenin kararını şekillendirir.

Hükme dayanak alınmayan deliller, hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan delillerdir. Bu tür deliller, aşağıdaki durumlarda da hükme esas alınamaz: - İfade alma ve sorguda yasak usuller: Şüpheli veya sanığın beyanı özgür iradeye dayanmalı ve kötü muamele, işkence, aldatma, cebir veya tehdit gibi müdahaleler içermemelidir. - Aydınlatma yükümlülüğüne uyulmaması: Yakalanan kişiye haklarının bildirilmemesi, susma hakkının hatırlatılmaması veya müdafiden yararlanma hakkının hatırlatılmaması gibi durumlar hukuka aykırılık teşkil eder. - Koruma tedbirlerinde hukuka aykırılıklar: Teknik takip veya arama işlemlerinin usulsüz yapılması gibi durumlar delillerin yasaklanmasına neden olur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) de hukuka aykırı delillerle verilen mahkumiyet kararlarını adil yargılanma hakkının ihlali olarak kabul etmektedir.

Evet, yemin delilinde ceza indirimi mümkündür. Türk Ceza Kanunu'nun 275. maddesine göre, hukuk davalarında yalan yere yemin eden davacı veya davalıya 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir. Ceza indiriminin uygulanabileceği durumlar: - Gerçeğin söylenmesi: Dava hakkında hüküm verilmeden önce gerçeğin söylenmesi durumunda, cezaya hükmolunmaz. - Hükmün kesinleşmesinden önce itiraf: Hükmün icraya konulmasından veya kesinleşmesinden önce gerçeğin söylenmesi halinde, verilecek cezanın yarısı indirilir.

Yargıtay, ticari defterleri iki şekilde değerlendirir: 1. Lehe delil olarak: Ticari defterlerin kanuna uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onaylarının tam, kayıtların birbirini doğrular nitelikte olması durumunda, sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilir. 2. Aleyhe delil olarak: Defterlerin usulüne uygun tutulmamış, açılış veya kapanış onaylarının eksik, kayıtların birbirini doğrulamıyor olması durumunda, sahibi aleyhine delil oluşturur.

Kesin hüküm ve kesin delil olarak kabul edilen kararlar şunlardır: 1. Haksız eyleme dayalı tazminat davalarına ilişkin hukuk mahkemesi kararları. 2. Sahtelik davası hakkındaki hukuk mahkemesi kararları. 3. Yaş düzeltme kararları. Ayrıca, hukuk mahkemesinin ceza mahkemesinde kesin hüküm kabul edilen kararları da kesin delil olarak değerlendirilir. Kesin delil türleri arasında ise yazılı belgeler, tanık ifadeleri, ses ve görüntü kayıtları, resmi belgeler, adli tıp raporları ve elektronik veriler yer alır.

Delil tespiti kararına itiraz edilmezse, karar taraflar açısından kesinleşir.

Yolların tanıkları, genellikle tanıklar olarak adlandırılır ve bu kişiler, bir olay hakkında bilgi sahibi oldukları için adli makamlar önünde bu olayı anlatırlar. Tanıklar, yollarda gerçekleşen olaylar hakkında şu tür bilgiler verebilirler: - Olayın yeri ve zamanı. - Olaydaki kişilerin kimlikleri ve ilişkileri. - Olayın nasıl gerçekleştiğine dair gözlemler. - Olay yerinde görülen deliller veya izler. Tanıkların ifadeleri, adli süreçlerde önemli bir delil kaynağı olarak değerlendirilir.

Tanık ifadelerinin görgüye dayalı olmaması durumunda, bu tanık ifadeleri hukuka aykırı olarak değerlendirilir ve delil olarak kabul edilmez. Ayrıca, tanıkların duyuma dayalı beyanları, ceza davalarında da yalan tanıklık suçu olarak değerlendirilebilir ve bu da cezai sorumluluk doğurabilir.

Savcı, ifadeyi yeni deliller ortaya çıkması veya ifadenin alındığı sırada bir hukuka aykırılık olması durumunda değiştirebilir. Ayrıca, savcı ifadeyi değiştirmeden önce ifadenin içeriğini analiz ederek suçla ilgili yeterli kanıt olup olmadığına karar verir.

Araç içi kamera, polis tarafından belirli durumlarda istenebilir. Örneğin, kaçırılma, kayıp gibi can güvenliğinin tehlikeye düştüğü durumlarda, güvenlik kameralarının kayıtları resmi makamlarca talep edilebilir.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 206. maddesi, delillerin ortaya konulması ve reddi ile ilgilidir. Bu maddeye göre: 1. Delillerin ortaya konulması, sanığın sorgusundan sonra başlar. 2. Bir delil, aşağıdaki hâllerde reddolunur: - Delil, kanuna aykırı olarak elde edilmişse; - Delil ile ispat edilmek istenilen olayın karara etkisi yoksa; - İstem, sadece davayı uzatmak maksadıyla yapılmışsa. 3. Cumhuriyet savcısı ile sanık veya müdafii birlikte rıza gösterirlerse, tanığın dinlenmesinden veya başka herhangi bir delilin ortaya konulmasından vazgeçilebilir. 4. Katılan, yalnız kişisel haklarını ispat için gösterdiği delilden vazgeçebilir.

Eksik araştırma ile hüküm kurulması, görülmekte olan davada maddi ve usul hukukuna ilişkin kurallara uyulmadan, gerekli delillerin toplanmaması veya incelenmemesi sonucu karar verilmesi anlamına gelir. Bu durum, Yargıtay tarafından sıkça bozma nedeni olarak gösterilmektedir.

Psikiyatrik muayene, mahkemede önemli bir delil olarak kabul edilir. Psikiyatri raporları, bireylerin mental durumlarını değerlendirmek, suçlamaların ağırlığını belirlemek ve adaletin sağlanmasına katkıda bulunmak amacıyla mahkemelerde kullanılır. Ayrıca, psikiyatrik muayeneler sırasında elde edilen bulgular, tanık beyanları ve diğer delillerle birlikte değerlendirilerek mahkeme sürecini yönlendirebilir.

"İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir" ifadesi, imzalı bordroda yer alan fazla çalışma veya diğer alacakların ödendiğinin, bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça varsayılacağı anlamına gelir. Bu, işçinin fazla çalışma yaptığını iddia etmesi durumunda, işveren tarafından sunulan imzalı bordrodaki bilgilerin, aksi kanıtlanana kadar geçerli bir delil olarak kabul edileceği anlamına gelir.

Bir şeyin kendine delil olması, o şeyin bilinen bir gerçeği ispatlamak veya aydınlatmak için kullanılan bir araç olması anlamına gelir. Delil genel olarak, hukuki bir ihtilafı çözmek veya suç fiilini ortaya çıkarmak için sunulan her türlü ispat vasıtasını ifade eder.

Bilirkişi görüşü, bir hukuki süreçte, mahkemenin veya bir diğer yetkili organın talebi üzerine, belirli bir konuda uzman olan bir kişinin yaptığı inceleme ve değerlendirme sonucunda hazırladığı yazılı bir belgedir. Bilirkişi görüşünün bazı önemli yönleri: - Tarafsızlık: Bilirkişi, tarafsız bir şekilde inceleme yapar ve sonuçlarını rapor halinde sunar. - Delil değerlendirme: Sunulan delillerin incelenmesi ve değerlendirilmesi için bilirkişiye başvurulabilir. - Hasar tespiti: Maddi veya manevi zararların tespiti için bilirkişi raporu hazırlanır. - Uyuşmazlık çözümü: Tarafların anlaşamadığı konularda, bilirkişi raporu tarafsız bir görüş sunarak çözümün bulunmasına yardımcı olur.

Sulh Ceza Hakimi, soruşturma aşamasında aşağıdaki delilleri toplayabilir: 1. Telefon dinleme, teknik takip ve kamera kayıtları gibi delillerin hukuka uygun olup olmadığını değerlendirebilir. 2. Arama ve el koyma işlemlerinin hukuka uygunluk denetimini yapabilir. 3. Gözaltı ve tutuklama taleplerinde sunulan delillerin yeterliliğini inceleyebilir. 4. Delillerin karartılma ihtimali olup olmadığını değerlendirebilir. Ayrıca, Sulh Ceza Hakimi, yasak usullerle elde edilen ifadeleri de delil olarak değerlendiremez.