Delil

Sulh Ceza Hakimi, soruşturma evresinde görev yapar ve bu aşamada şüphelinin lehine ve aleyhine olan tüm delilleri toplamak, muhafaza altına almak ve değerlendirmekle yükümlüdür. Sulh Ceza Hakiminin toplayabileceği delillere bazı örnekler: Gözlem altına alma kararı: Şüphelinin akıl sağlığı ile ilgili delil toplamak için resmi bir sağlık kurumunda gözlem altına alınmasına karar verebilir. İç beden muayenesi ve vücuttan örnek alma kararı: Delil elde etmek amacıyla bu tür tıbbi müdahaleleri onaylayabilir. Adli arama kararı: Delillerin elde edilmesi için adli arama kararı verebilir. Elkoyma kararı: Delillerin korunması için elkoyma kararı uygulayabilir. Sulh Ceza Hakimi, hukuka uygun olarak elde edilmiş delilleri değerlendirebilir.

"Nokta nokta kanıt niteliğindedir" ifadesi, bir şeyin doğruluğu veya gerçekliği konusunda kanaat verici, belge ve delil anlamına gelen "kanıt" kelimesini işaret ediyor olabilir. Kanıt, bir iddiayı desteklemek veya bir tartışmayı güçlendirmek amacıyla verilerin ve bilgilerin sistematik bir şekilde toplanıp sunulması sürecidir. Kanıtların kullanım alanları şunlardır: Bilimsel araştırmalar. Hukuki süreçler. Akademik yazım. İş dünyası.

Bu gereklilik, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 297. maddesinde belirtilmiştir. Hükmün kapsaması gereken unsurlar: tarafların iddia ve savunmalarının özeti; anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar; çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller; delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi; sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepler. Bu unsurların açıkça gösterilmesi, hukuki dinlenilme hakkının bir gereğidir.

Suçluların yakalanması için çeşitli deliller kullanılır: Elektronik Deliller: Bilgisayar ve cep telefonu gibi elektronik cihazlarda bulunan bilgiler, özel yöntemler kullanılarak delil olarak kullanılır. İz Delilleri: Ayakkabı izleri, araç lastik izleri, el ve diş izleri gibi izler, suçun işlenme biçimine göre delil olarak kullanılır. Tanık İfadeleri: Suçun işlenmesi sırasında olay yerinde bulunan ve suç hakkında bilgi sahibi olan kişilerin ifadeleri delil olarak kullanılır. Adli Tıp İncelemeleri: Suçun işlendiği yerde veya kişilerde bulunan materyallerin adli tıp uzmanları tarafından incelenmesi ile gerçekleştirilir. Gözlem: Suç faaliyetlerinin gerçekleştirildiği alanlarda yapılan incelemeler ile delil toplanır. Ayrıca, biyolojik deliller (kan, kıl, tükürük gibi) ve kimyasal deliller (patlayıcı maddeler, narkotik maddeler) de suç delilleri arasında yer alır.

HMK'nın 189. maddesi, tarafların kanunda belirtilen süre ve usule uygun olarak ispat hakkına sahip olduğunu düzenler. HMK'nın 191. maddesi ise, diğer tarafın, ispat yükünü taşıyan tarafın iddiasının doğru olmadığını gösteren deliller sunabileceğini, ancak bu durumda ispat yükünü üzerine almayacağını ifade eder. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: mevzuat.gov.tr; barandogan.av.tr; mgm.adalet.gov.tr.

Nafaka artırımı davasında dikkate alınan bazı deliller şunlardır: Nafaka alacaklısının artan giderlerini gösteren belgeler: Kira kontratı, elektrik, su, doğalgaz, internet gibi fatura örnekleri, çocuğun eğitim masraflarına ilişkin belgeler (okul ücretleri, servis, kırtasiye giderleri), sağlık harcamalarını gösteren raporlar veya faturalar. Enflasyon ve ekonomik koşulların değiştiğini gösteren belgeler: TÜİK enflasyon oranları, güncellenmiş asgari ücret bilgileri. Tanık beyanları: Nafaka alacaklısının zor durumda olduğunu veya nafaka yükümlüsünün gelirinde artış olduğunu doğrulayabilecek tanıkların ifadeleri. Nafaka yükümlüsünün gelir durumunu gösteren belgeler: Maaş bordrosu, SGK hizmet dökümü, vergi levhası, tapu kayıtları, araç kayıtları. Delillerin güncel ve olayla doğrudan ilgili olması, güvenilir kaynaklardan gelmesi ve çelişkisiz bir şekilde birbirini desteklemesi önemlidir.

Hükmü bağlayıcı olmayan bilirkişi görüşü, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 282. maddesine göre, hâkimin bilirkişi raporunu diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirebileceği anlamına gelir. Bilirkişi, raporunda ve sözlü açıklamalarında hukuki nitelendirme ve değerlendirmelerde bulunamaz; çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama yapamaz. Bu nedenle, bilirkişi raporu mahkemeyi bağlayıcı değildir; hâkim, raporu serbestçe takdir eder.

Hayır, delil kendine medlul olmaz. Medlûl, delîlin (alâmet ve işâretin) delâlet ettiği, gösterdiği şeydir. Dolayısıyla, delilin medlûl olması, yani kendi varlığını göstermesi mümkün değildir.

Hükme esas alınmama, bir delilin veya vakıanın mahkeme tarafından bir davanın sonucuna etki edecek şekilde değerlendirilememesi anlamına gelir. Hükme esas alınmama durumları: Hukuka aykırı deliller. Usulsüz yaratılan deliller. Davacının dayanmadığı vakıalar. Husumetli tanık beyanları.

Kural olarak, delil tespiti karşı tarafın katılımıyla (her iki tarafın huzurunda) yapılır. Ancak, karşı taraf usulüne uygun biçimde davet edildiği hâlde gelmezse delil tespiti gıyabında yapılır. Delil tespitinin karşı tarafın yokluğunda yapılmış olması hâlinde, mahkeme, dilekçeyi ve delil tespiti tutanağı ile varsa bilirkişi raporunun bir suretini derhal karşı tarafa tebliğ etmek zorundadır.

"Cinayet Dosyası" (Murder, She Wrote), ABD yapımı bir polisiye televizyon dizisidir. Cinayet dosyalarında ise gerçek hayatta, failin tespiti, delillerin toplanması ve adaletin sağlanması süreçleri işlenir. Ayrıca, "cinayet dosyası" genel anlamda cinayet hakkındaki bilgilerin ve bulguların yer aldığı dosya olarak da kullanılabilir.

Bilirkişi raporuna itirazda sunulacak deliller, raporun hangi yönlerden eksik veya hatalı olduğunu gösteren belgeler ve gerekçelerden oluşur. İtiraz dilekçesinde sunulması gereken bazı deliller: Eksik görülen hususların tamamlanması talebi: Rapordaki eksiklerin giderilmesi için sunulan belgeler. Belirsizliklerin açıklığa kavuşturulması talebi: Rapordaki belirsizliklerin giderilmesi için sunulan açıklamalar. Yeni bilirkişi atanması talebi: Yeni bir bilirkişi incelemesi yapılması için sunulan gerekçeler. Hesaplama hataları veya çelişkili değerlendirmeler: Hatalı veya çelişkili bulunan kısımların düzeltilmesi için sunulan deliller. Hukuki gerekçeler: Raporun neden hatalı veya eksik olduğunu açıklayan hukuki argümanlar. Bilirkişi raporuna itiraz süresi, raporun tebliğinden itibaren iki haftadır.

Delil tespiti, karşı tarafın yokluğunda yapılırsa, mahkeme dilekçeyi ve delil tespiti tutanağı ile varsa bilirkişi raporunun bir suretini derhal karşı tarafa tebliğ etmek zorundadır. Ayrıca, delil tespiti kararına, delil tespiti şartlarının bulunmadığı gerekçesiyle itiraz edilebilir ve itiraz, delil tespiti kararını veren mahkemeye yapılır.

Evet, sigara izmariti delil olabilir. Sigara izmariti, üzerinde tükürük örneği bulunduğunda DNA testiyle analiz edilerek delil olarak kullanılabilir. Ancak, sigara izmaritinin delil olarak kabul edilebilmesi için, üzerindeki tükürük örneğinin sanığa ait olduğunun kesin olarak belirlenmesi ve bu durumun kamera görüntüleri gibi diğer kanıtlarla desteklenmesi gerekmektedir.

Evet, iki tarafın da delil sunması zorunludur. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 119/1-f maddesine göre, davacı, iddia ettiği her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceğini dava dilekçesinde belirtmek zorundadır. Ancak, HMK'nın 145. maddesine göre, tarafların etki alanı dışında kalan çok özel durumlar dışında, sonradan delil sunulması yasaktır. İstisnalar: Delil sunma talebi yargılamayı geciktirme amacı taşımıyorsa. Delilin süresinde sunulmaması, ilgili tarafın kusuru dışında bir sebebe dayanıyorsa.

Adli tıp fotoğrafçısı, suç mahalleri ve olay yerlerini belgelemekle görevlidir. Bu kişiler, aşağıdaki işleri yapar: Kanıt belgeleme: Kan sıçramaları, kurşun delikleri ve diğer delillerin fotoğraflarını çeker. Tanık bilgileri kaydı: Olay yerindeki tanıkların bilgilerini kaydeder. Özel ekipman kullanımı: Video kameralar ve yüksek hızlı kameralar gibi ekipmanları çalıştırır. Kişi fotoğraflama: Modeller, aktörler veya ceza davasına dahil olan diğer kişileri fotoğraflar. Fiziksel yaralanma belgeleme: Şiddet suçlarının mağdurlarının fiziksel yaralanmalarını kaydeder. Keşif belgeleme: Cesetlerin, silahların ve diğer delillerin konumunu fotoğraflar. Adli tıp fotoğrafçıları, genellikle polis departmanları, suç laboratuvarları ve özel firmalar gibi çeşitli ortamlarda çalışır.

Yargıtay, duruşma tutanaklarını sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli resmi belgeler olarak değerlendirir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 222. maddesine göre, duruşmada yasal şekil ve usullere uyulup uyulmadığı ancak tutanakla ispat edilebilir ve tutanağa karşı sadece sahtecilik iddiası yöneltilebilir. Duruşma tutanağının her sayfasının hakim ve zabıt katibi tarafından imzalanması, tutanakların değiştirilmesini önlemek ve güven sağlamak amacıyla zorunludur.

Zina nedeniyle boşanma davasında karşı tarafın delilleri, hâkim tarafından şu şekilde değerlendirilir: Hukuka uygunluk: Deliller, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş olmalıdır. İnandırıcılık ve tutarlılık: Hâkim, delillerin inandırıcılığını ve tutarlılığını analiz eder. Takdiri delil: Türk Medeni Kanunu'na göre tanık beyanları takdiri delil kapsamındadır, yani hâkim bu beyanları serbestçe değerlendirir. Zina sebebiyle açılan boşanma davalarında, sunulan delillerin zina eylemini kuvvetli bir şekilde ortaya koyması yeterlidir; illa suçüstü yapılması gerekmez.

Gazhane'nin kapısı, genellikle savcılık kararıyla kapatılır.

Evet, maddi vakıalar tanıkla ispatlanabilir. Maddi vakıalar, hukuki sonuç doğuran veya doğurmayan, gerçek hayatta var olan veya olmayan olaylardır. Ancak, her olay tanıkla ispatlanamaz.