Havan ve havan tokmağı, malzemeleri veya maddeleri ezip ince bir macun veya toz halinde öğütmek için kullanılan iki basit araçtan oluşan bir settir. Havan, genellikle sert ahşap, metal, seramik veya granit gibi sert taştan yapılmış bir kasedir. Havan tokmağı ise sopa şeklinde bir nesnedir. Havan ve havan tokmağı, tarih öncesinden beri yemek pişirmede, günümüzde ise eczacılık, sanat, kozmetik, seramik, duvarcılık ve kimya gibi alanlarda kullanılmaktadır. Ayrıca, havan ve havan tokmağı ile baharat karışımları yapmak, otları ezmek, pesto ve guacamole gibi yemekler hazırlamak ve fındık öğütmek de mümkündür.