Anayasa

Ara seçim, iki genel seçim arasında, çeşitli nedenlerle boşalan milletvekilliği, belediye başkanlığı gibi seçimle gelinen yerler için yasalar uyarınca yapılması gereken seçimdir. Türkiye'de ara seçimin yapılma koşulları: Boşalma Durumu: TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde yapılır. Süre Kısıtlaması: Her seçim döneminde bir defa yapılır ve genel seçimden 30 ay geçmedikçe, genel seçimlere bir yıl kala yapılamaz. Özel Durumlar: Boşalan milletvekili sayısı toplam üye sayısının %5'ine ulaşırsa, Meclis ara seçim kararı alabilir ve bu durumda seçimlerin üç ay içinde yapılması gerekir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeni anayasa konusunda şu ifadeleri kullandı: "Yeni anayasa Türkiye için lüks değil, geç kalmış bir ihtiyaçtır". "Yeni anayasanın kutuplaştırıcı değil uzlaştırıcı, ayrıştırıcı değil birleştirici, yasakçı değil özgürlükçü olması temel ilkemizdir". "Biz yeni anayasa sürecini yönetme arzusundayız".

Onur Ender Aslan'ın "Kamu Personel Hukuku" kitabı, kamu görevlilerinin hukuki statüsünü ve kamu personel rejiminin işleyişini ele alan bir ders kitabıdır. Kitapta işlenen konular arasında şunlar yer alır: Temel kavramlar ve anayasal ilkeler; Türk kamu personel rejiminin tarihi ve genel yapısı; Memur statüsü (genel statü, hizmete giriş, ödev ve sorumluluklar, yasaklar ve genel haklar); Yükselme, değerlendirme, maaş, sosyal haklar, yardımlar ve yetiştirilme; Disiplin, görevden uzaklaştırma, ceza kovuşturması, mali sorumluluk, hizmetle ilişkinin kesilmesi ve emeklilik; Diğer kamu görevlileri (askeri personel, hakimler, savcılar ve akademik personel); Yardımcılar (sözleşmeli personel ve işçiler).

1924 ve 1982 anayasaları arasındaki bazı farklar şunlardır: Kuvvetler Ayrılığı: 1924 Anayasası'nda kuvvetler birliği ve görevler ayrılığı, 1982 Anayasası'nda ise yürütmenin hem yetki hem de görev olarak nitelendirilmesi sistemi kabul edilmiştir. Değişiklik Prosedürü: 1924 Anayasası'nda anayasanın değişikliği konusu ayrıntılı prosedürlere bağlanmışken, 1982 Anayasası'nda anayasa değişikliği Cumhurbaşkanlığı onayı şartına tabi tutulmuştur. Siyasi Partiler: 1924 Anayasası'nda siyasi partilerin yan kuruluşları yasaklanmamışken, 1982 Anayasası'nda siyasi partilerin kadın ve gençlik kolu gibi yan kuruluşlar oluşturması yasaklanmıştır. Seçim Dönemi: 1924 Anayasası'nda seçim dönemi 5 yıla çıkarılmamışken, 1982 Anayasası'nda seçim dönemi 5 yıla çıkarılmıştır. Yüksek Mahkemeler: 1924 Anayasası yüksek mahkemeleri düzenlememişken, 1982 Anayasası'nda Anayasa Mahkemesi kurulmuştur. Temel Haklar: 1982 Anayasası, 1961 Anayasası'na göre sosyo-ekonomik konulara daha az değinmiş ve haklarda sınırlamalara gitmiştir.

Anayasa Mahkemesi'nin yapısı ve işleyişi, 6216 sayılı "Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun" ile düzenlenmiştir. Bu kanun, 30 Mart 2011 tarihinde kabul edilmiş ve 3 Nisan 2011 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Komisyon itirazının sonuçlanma süresi duruma göre değişiklik gösterebilir: 1. Sigorta Tahkim Komisyonu: Hakem kararlarına karşı yapılan itirazlar, itiraz hakem heyetinde iki aylık yasal süre içinde karara bağlanır. 2. Anayasa Mahkemesi: Bireysel başvuruların sonuçlanma süresi, başvuruların konularına ve önemine göre değişmekle birlikte, genel olarak geliş sırasına göre incelenerek karara bağlanır.

Anayasanın 35. ve 36. maddeleri, temel hak ve hürriyetlerin korunması açısından büyük önem taşır. Anayasanın 35. maddesi, mülkiyet hakkını düzenler ve bu hakkın ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabileceğini belirtir. Anayasanın 36. maddesi ise hak arama hürriyetini tanımlar. Bu maddeler, bireylerin mülkiyet haklarını ve adil yargılanma haklarını güvence altına alarak, demokratik bir toplumun temel taşlarından birini oluşturur.

Kemal Kılıçdaroğlu, 16 Nisan 2017'deki Anayasa Referandumu'nda şunları söyledi: "Anayasa Mahkemesi'ne gitmeyeceğiz, başvurmayacağız". "Bu referandum bir gerçeği ortaya çıkardı, toplumun en az yüzde 50'si buna 'Hayır' diyor". "YSK bir karar aldı ve TBMM'den geçen Seçim Kanunu'nu ihlal etti. Hiçbir kurum kendini parlamentonun üstünde göremez". "YSK milletin kararına gölge düşürdü".

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) geçerli olan bazı temel yasalar şunlardır: 1. Kamu Görevlileri Yasası. 2. Kamu Sağlık Çalışanları Yasası (6/2009). 3. Sosyal Güvenlik Yasası (73/2007). 4. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası. 5. İnsan Hakları Yasası. 6. Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Yasası (35/2010). Bu liste kapsamlı değildir ve KKTC'de yürürlükte olan diğer birçok yasa bulunmaktadır.

31 Temmuz 2025 tarihli Anayasa Mahkemesi kararına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 31 Temmuz 2024 tarihli bazı Anayasa Mahkemesi kararları şunlardır: Ümit Arslan başvurusu. Genel af kararı. Ayrıca, 31 Temmuz 2025 tarihli Resmi Gazete'de Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay arasında krize dönüşen Can Atalay konusunda alınan kararlar yayımlanmıştır.

DGM (Devlet Güvenlik Mahkemesi) kayıtları, 2004 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile kaldırılmıştır.

Anayasa Mahkemesi'nin kabul edilemezlik sebepleri şunlardır: Açıkça dayanaktan yoksunluk. Başvuru yollarının tüketilmemesi. Sürede başvuru yapmama. Başvuru hakkının kötüye kullanılması. Mükerrer başvuru. AYM’nin yetkisine ilişkin sebepler. Ayrıca, 6216 sayılı Kanun'un 48. maddesinin 2. fıkrasına göre, anayasal ve kişisel önemden yoksunluk da kabul edilemezlik sebebi olarak değerlendirilmektedir. Kişi, zaman, konu ve yer bakımından yetkisizlik de Anayasa Mahkemesi'nin kabul edilemezlik sebepleri arasındadır.

CMK madde 308 ve madde 309 arasındaki temel farklar şunlardır: 1. CMK madde 308: Bu madde, düşman devlete maddi ve mali yardım ile ilgilidir ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin savaş halinde olduğu devlete karşı işlenen suçları düzenler. 2. CMK madde 309: Bu madde, anayasayı ihlal suçunu düzenler ve cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye teşebbüs edenleri cezalandırır.

Kabul edilebilirlik ve kabul edilmezlik kavramları, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Yasal işlemlerde kabul edilebilirlik, sunulan delillerin hukuki bir işlemde ne ölçüde geçerli ve davayla ilgili kabul edildiğini ifade eder. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda kabul edilebilirlik, başvurunun şekli ve maddi şartları açısından herhangi bir eksiklik taşımaması ve mahkemenin kişi, yer ve zaman bakımından yetkisi içinde kalması anlamına gelir. Kabul edilmezlik ise, bir başvurunun belirtilen kriterlere uymaması nedeniyle değerlendirmeye alınamaması durumunu ifade eder.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda evlenme hakkı açıkça düzenlenmemiştir. Evlenme hakkı, uluslararası sözleşmelerle de korunmaktadır: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS). İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. Birleşmiş Milletler Siyasi ve Medeni Haklar Uluslararası Sözleşmesi.

Evet, şikayet edilen makam cevap vermek zorundadır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 74. maddesi ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun gereğince, kamu kurum ve kuruluşları kendilerine yapılan dilekçeleri 30 gün içinde cevaplamak zorundadır.

Yumuşak anayasa, değiştirilmesi diğer yasalarla aynı şartlara tabi olan ve normal kanunlarla aynı usullerle ve aynı organlarca değiştirilebilen anayasadır.

1921 ve 1982 Anayasaları arasındaki temel farklar şunlardır: Hazırlanma Süreci: 1921 Anayasası, Bağımsızlık Savaşı döneminin olağanüstü şartlarıyla hazırlanmış olup, kurucu meclis tarafından kabul edilmemiştir. Katılık: 1982 Anayasası, 1961 Anayasası'na göre daha katıdır. Hak ve Özgürlükler: 1961 Anayasası'nda "insan haklarına dayanan devlet" anlayışı varken, 1982 Anayasası'nda "insan haklarına saygılı devlet" anlayışı yer almıştır. Demokrasi Modeli: 1982 Anayasası, daha az katılımcı bir demokrasi modelini benimsemiştir.

Evet, Türkiye'de plebisit yapılmıştır. 1982 Anayasası'nın halkoyuna sunulması, bir plebisit örneği olarak değerlendirilmektedir.

Geri alınabilen kararnameler şunlardır: 1. Olağanüstü hâl ve sıkıyönetim kanun hükmünde kararnameleri: Bu kararnameler, olağanüstü hâl veya sıkıyönetim süresince çıkarılabilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından reddedilirse yürürlükten kalkar. 2. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri: Meclis tarafından değiştirilebilir veya yürürlükten kaldırılabilir, çünkü doğrudan Anayasaya dayanılarak çıkarılan düzenlemelerdir. İptal edilen kararnamelerin etkileri ise Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenir ve iptal kararı verildiğinde, daha önce bu kararnameye dayanarak yapılan işlemler genellikle geçerliliğini korur.