Alacak

Kapalı icrada alacak kalemleri, icra takibi sonucunda tahsil edilemeyen ve dosyanın zamanaşımı nedeniyle kapanmasına yol açan alacak türlerini içerir. Bu alacak kalemleri şunlardır: 1. Kira Alacakları: Kiracıların ödemediği kira borçları. 2. Vergi Alacakları: Gelir ve kurumlar vergisi gibi kamu alacakları. 3. Senet ve Çek Alacakları: Kambiyo senetlerine dayanan alacaklar. 4. Nafaka Alacakları: Nafaka yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi durumunda ortaya çıkan alacaklar. Kapalı icra dosyalarının yeniden açılması için alacaklının dosyayı harç yatırarak yenilemesi gerekmektedir.

Belirsiz alacak davası, alacağın dava açıldığı tarihte tam ve kesin olarak belirlenemediği durumlarda uygulanır. Bu dava türü özellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir: İşçilik alacakları: Fazla mesai, kıdem, ihbar gibi. Trafik kazasına dayalı tazminat tutarları: Teknik incelemeyle netleştiği hallerde. Haksız fiil tazminatları: Bedensel zararın tedavi giderlerinin tam olarak kestirilemediği durumlar. Sigorta veya maddi hasar: Yargılama aşamasında netleşebilecek konular. Ayrıca, hukuki ilişkiyi ve asgari bir miktar veya değeri belirten her türlü tazminat davasında da belirsiz alacak davası açılabilir.

Munzam zarar, alacaklının borcunun faiziyle birlikte ödenmesi durumunda dahi bu ödenen bedelin üzerinde bir zarara uğraması halinde söz konusu olur. Bu zarar, borçlunun kusuru nedeniyle ortaya çıkar ve aynı zamanda aşkın zarar olarak da adlandırılır. Munzam zararın şartları: 1. Asıl alacağın mevcut olması. 2. Borçlunun temerrüde düşmüş olması. 3. Munzam zararın oluşmasından borçlunun sorumlu olması. Munzam zararın ispatı, yasal mevzuat ve temel hukuk ilkeleri çerçevesinde, bu zarara uğramış olduğunu ve zararının giderilmesini talep eden alacaklı tarafından gerçekleştirilir.

Mükerrer takiplerde zamanaşımı, ilgili yasal sürelerin yeniden işlemeye başlaması anlamına gelir. Bu durum, zamanaşımı süresinin durması ve kesilmesiyle ilişkilidir. Zamanaşımının kesilmesi için aşağıdaki durumlar söz konusu olabilir: - Borçlunun borcu ikrar etmesi; - Borçlunun kısmi ifada bulunması; - Borçlunun borcu için rehin vermesi veya kefil göstermesi; - Alacaklının mahkemeye veya hakeme başvurması; - Alacaklının icra takibi yapması; - Alacaklının iflas masasına başvurması. Bu olaylar gerçekleştiğinde, zamanaşımı süreci sıfırlanır ve hak sahibi, kesinti olayının vuku bulduğu tarihten itibaren yeni bir zamanaşımı süresine sahip olur.

Takip talebi, alacaklının icra dairesine başvurarak borçluya karşı icra takibi başlatmasını istemesidir. Bu belge, icra işlemlerinin temelini oluşturur ve aşağıdaki bilgileri içerir: Alacaklı ve borçlunun kimlik bilgileri; Alacak miktarı ve varsa faiz bilgisi; Alacağın neye dayandığı (senet, fatura, kira sözleşmesi vb.); Takibin türü (ilamsız takip, ilamlı takip, kambiyo senetlerine dayalı takip gibi). Takip talebi, icra dairesine yazılı veya sözlü olarak ya da elektronik ortamda yapılabilir.

Brüt alacakların netten icraya verilmesi mümkündür, ancak bu durumda icra aşamasında yasal kesintilerin (SGK primi, gelir vergisi, damga vergisi vb.) yapılması gerekmektedir. Mahkeme kararında alacakların brüt veya net olduğuna dair bir ibare yoksa, hükmedilen alacak tutarının brüt olduğu kabul edilir.

Yabancı para borcunun hangi tarihe göre istenildiğinin yazmaması, alacaklının seçim hakkını kullanamadığı anlamına gelir. Türk Borçlar Kanunu'nun 99. maddesine göre, yabancı para borcunun ödeme günü belirlenmemişse, alacaklı bu borcu vade tarihindeki veya fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden talep edebilir.

Ortaklar arası alacaklarda zamanaşımı, alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren başlar. Türk Borçlar Kanunu'na göre, kanunda aksi belirtilmediği sürece her alacak için genel zamanaşımı süresi 10 yıldır.

Borç verilen paranın istenebileceği zaman, sözleşme yoksa veya vade belirlenmemişse ilk istemden başlayarak 6 hafta içindedir. Türk Borçlar Kanunu'nun 392. maddesine göre, bu süre içinde borç geri ödenmezse, alacaklı icra takibi başlatabilir veya dava açabilir.

Şirket devirlerinde borç ve alacakların paylaşımı iki farklı yasal düzenlemeye göre yapılır: Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Türk Borçlar Kanunu (TBK). TTK'ya göre: Ticari işletmenin devri, işletmenin aktif ve pasifleriyle birlikte, yani tüm borç ve alacaklarıyla birlikte yapılır. TBK'ya göre: Borç devri, borçlu kişinin borcunu başka birine devretmesi anlamına gelir. Ayrıca, ticari işletmenin devri sonrasında devreden ve devralan kişiler, devirden önceki borçlardan 2 yıl süreyle müteselsilen sorumlu kalırlar.

Alacak davasında karşı taraf (borçlu), aşağıdaki savunmaları öne sürebilir: 1. Borcun Geçersizliği veya Miktarının Yanlış Hesaplanması: Borçlu, borcun gerçekten var olmadığını veya miktarının yanlış hesaplandığını iddia edebilir. 2. Zamanaşımı: Borcun zamanaşımına uğradığını ve bu nedenle davanın açılamayacağını savunabilir. 3. İhtarname Gönderilmemesi: Alacaklı tarafın kendisine usulüne uygun bir ihtarname göndermediğini ve bu nedenle borcun ödenme ihtimalinin olmadığını iddia edebilir. 4. Ödeme Planı veya Ödeme Yapılmış Olması: Borçlu, ödeme planı sunduğunu veya daha önce kısmi ödemeler yaptığını kanıtlayarak borcunu ödediğini savunabilir. 5. Hukuka Aykırılık: İcra takibinin hukuka aykırı olduğunu veya yapılan haczin usulsüz olduğunu öne sürebilir. Bu savunmalar, davanın seyrini doğrudan etkileyebilir ve hukuki destek almak önemlidir.

İhtiyati haciz, alacaklı tarafından kararın verildiği tarihten itibaren on gün içinde icra dairesine başvurulup infaz edilmezse kendiliğinden düşer.

Temlik ve temellük terimleri, hukuki bağlamda farklı anlamlar taşır: - Temlik: Bir alacağın, bütün hak ve vecibeleri ile birlikte alacaklıdan başka bir kişiye devir edilmesi işlemidir. - Temellük: Mülk edinme, kendine mal etme anlamına gelir.

Alacaklı sigortası, küçük işletmelerin almaları gereken ödemeleri korumaya alan ve alacaklılar tarafından kaynaklanan zararları karşılayan bir sigorta ürünüdür. Bu sigorta kapsamında, teminat altına alınan durumlar şunlardır: - Alıcının iflas etmesi, konkordato ilan etmesi veya tasfiye sürecine girmesi; - Belirli bir süre içinde ödeme yapılmaması; - Mahkeme veya yetkili kurumlar tarafından alınmış, tüm alacaklıları kısıtlayıcı kararlar. Alacaklı sigortasından faydalanabilmek için, işletmenin son mali yıldaki yurt içi satışlarının 500.000.000 TL'yi aşmaması ve en az iki yıl önce kurulmuş olması gerekmektedir.

İşten çıkarken imzalanan "hiçbir alacağım yoktur" yazısı, belirli şartları taşıması durumunda geçerlidir. Bu şartlar şunlardır: 1. Yazılı yapılması: İbraname yazılı şekilde düzenlenmelidir. 2. İş sözleşmesinin sona ermesinden 1 ay sonra yapılması: Belge, iş sözleşmesinin feshedilmesinden en az 1 ay sonra imzalanmalıdır. 3. Alacağın türünün ve miktarının açıkça yazılması: Alacak miktarı ve türü ayrıntılı olarak belirtilmelidir. 4. Tutarın bankaya yatırılması: İbranamede yer alan tutar, eksiksiz olarak işçinin adına kayıtlı bir banka hesabına yatırılmalıdır. 5. Hakkın gerçek tutarda ödenmiş olması: İşçinin gerçekten tüm alacaklarını almış olması gerekmektedir. Bu şartlar sağlanmadığında, ibraname geçersiz sayılacak ve işçi alacaklarını talep edebilecektir.

Alacak bakiyesi, genellikle dönem sonunda verilir.

Üst limit ipoteği, henüz doğmamış veya doğmuş olmasına rağmen miktarı belirli olmayan tüm alacak kalemlerini kapsar. Bu ipotek türünde, tapu kütüğüne tescil edilen bedel, anapara, faiz, takip masrafları gibi tüm alacak kalemleri için bir üst sınırdır.

İcra uygulamaları, borçlunun borcunu ödememesi durumunda alacaklının haklarını korumak için devletin zorlayıcı gücüyle yürütülen hukuki süreçlerdir. Genel olarak dört ana icra uygulaması türü vardır: 1. İlamlı İcra: Mahkeme kararı veya resmi bir makamın ilamına dayanan icra türüdür. 2. İlamsız İcra: Mahkeme kararı olmaksızın başlatılan icra takibidir. 3. Kambiyo Senetlerine Özgü İcra: Çek, bono ve poliçe gibi kambiyo senetlerine dayanan alacakların tahsil edilmesinde kullanılan icra türüdür. 4. Rehine Dayalı İcra: Rehine konu olan malın paraya çevrilerek alacağın tahsil edilmesini sağlar.