Zam

Evet, Ocak ayında suya zam gelmiştir. İstanbul'da, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi'nin Kasım 2024'te aldığı karar doğrultusunda, İSKİ Genel Kurulu toplantısında konut ve iş yeri su tarifelerine yüzde 17,5 oranında zam yapılmıştır. Yeni fiyatlar 1 Haziran 2025 itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, 2025 yılı için İzmir'de de su tarifelerine yüzde 30 zam yapılmıştır ve bu zamlı tarife 1 Ocak 2025'ten itibaren geçerlidir.

Öğretmenlerin maaş zammı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 6 aylık enflasyon farkı ve toplu sözleşme zammına göre hesaplanmaktadır. 2026 ve 2027 yılları için yapılan toplu sözleşme görüşmelerine göre, 2026 yılında memur maaşlarına ilk altı ay için %11, ikinci altı ay için %7 oranında zam yapılması kararlaştırılmıştır. Maaş hesaplamaları, kıdem, çalışılan yıl süresi gibi detaylara göre değişiklik gösterebilir.

Özel sektör çalışanları genellikle yılda bir kez zam alır. Ancak, performansa bağlı olarak yıl içinde ikinci bir zam da yapılabilir.

2025 yılı için asgari ücretin 22.104,67 TL olarak belirlenmesinin nedeni, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinin katılımıyla yaptığı toplantılar sonucunda, işçi ve işveren temsilcilerinin önerileri ile makroekonomik ve konjonktürel dinamikler dikkate alınarak en dengeli seviyenin belirlenmeye çalışılmasıdır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bu kararın çalışanların refahını artırmak, işverenlerin rekabet gücünü korumak ve ülkenin ekonomik istikrarını güçlendirmek amacıyla alındığını belirtmiştir. Ayrıca, işverenlere sağlanan asgari ücret desteği 700 liradan 1.000 liraya yükseltilmiştir.

Emeklilere en son zam, 2025 Temmuz ayında yapılmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı 6 aylık enflasyon verilerine göre, SSK ve Bağ-Kur emeklileri %16,67, memur emeklileri ise %15,57 oranında zam almıştır.

Seyyanen zam kalıcı değildir. Türkiye gazetesi yazarı İsa Karakaş'ın açıklamalarına göre, Ankara kulislerinde emeklilere sadece yasal zorunluluk gereği yapılacak zammın dışında bu yıl için ilave bir seyyanen zam veya refah payı verilmesi beklenmemektedir. SGK uzmanı ve ekonomist Özgür Erdursun da mevcut ekonomik program nedeniyle hükümetin ek iyileştirme yapma ihtimalinin düşük olduğunu belirtmiştir.

2025 yılı içinde asgari ücrete iki kez zam yapılmamıştır. Asgari ücret, son olarak 2025 yılının Ocak ayında %30 oranında artırılarak net 22.104 TL'ye yükseltilmiştir. Ancak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, beklenmeyen bir gelişme olması durumunda asgari ücrete ara zammın gündeme gelebileceğini belirtmiştir.

15.000 TL maaş alan bir kişi, Temmuz 2025'te yapılan zamla birlikte %16,67 oranında zam alacaktır. Bu durumda, 15.000 TL maaş alan bir kişinin zam sonrası maaşı 17.501 TL olacaktır. Zam oranı ve miktarı, resmi açıklamaların ardından kesinlik kazanacaktır.

Asgari ücretten fazla maaş alanlara yapılacak zam, işverenin inisiyatifine bırakılmıştır. Sözleşme hükümleri: İş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde zam oranına ilişkin hükümler varsa, işveren bu hükümlere uymak zorundadır. Eşit davranma yükümlülüğü: İşveren, işçiler arasında eşit davranma ilkesine aykırı şekilde farklı zam oranları belirleyemez. Taahhütler: İşverenin, daha önce verdiği bir taahhüt nedeniyle zam yapma zorunluluğu olabilir. Asgari ücretten fazla maaş alan çalışanların zam oranı, genellikle enflasyon oranı, piyasa koşulları ve çalışanın performansı gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir.

Emekli Sandığı ek ödeme farkı, 2025 yılı Ocak ayında yapılan zamların ardından, Emekli Sandığı kapsamında aylık alan kişilere yapılan ek ödemeleri ifade eder. 24 Ocak 2025 tarihinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklamasına göre, Emekli Sandığı kapsamında aylık alan 2 milyon 486 bin 870 kişiye toplam 8 milyar 125 milyon TL zam farkı ödenmiştir. Ödemeler, aylık alınan banka veya PTT şubelerinden alınabilir.

5 Ocak 2025 tarihinde sigaraya zam yapılmamıştır. Ancak, sigara fiyatları zamanla değişebilir. Güncel sigara fiyatları için resmi açıklamaları takip etmek veya güvenilir haber kaynaklarını kontrol etmek önemlidir.

Ek ödeme ve zam farkı aynı şey değildir. Ek ödeme, maaşın %4'ü oranında tüm emeklilere her ay yapılan bir ödemedir. Zam farkı ise, emekli maaşlarına yapılan zamların, maaşlara hemen yansıtılmaması durumunda, belirli bir süre sonra hesaplara yatırılan ek tutarı ifade eder. Dolayısıyla, ek ödeme her ay düzenli olarak yapılırken, zam farkı belirli dönemlerde ve belirli koşullara bağlı olarak hesaplara geçer.

Yüzde 30 zam, şu kişileri kapsamaktadır: 2000 yılı öncesi emekli olanlar. SSK ve Bağ-Kur emeklileri. Memur emeklileri. Teklifin yasalaşması durumunda, zam uygulamasının diğer emeklilik dönemlerini de içine alacak şekilde genişletilmesi mümkündür.

Maaş zammı talebi için en uygun zaman, genellikle performans görüşmelerinin yapıldığı dönemdir. Maaş zammı talebinde bulunurken dikkat edilmesi gerekenler: Hazırlık: Görüşme için cümleler önceden hazırlanmalı ve olası sorulara yanıtlar düşünülmelidir. Zamanlama: Yöneticinin yoğun olmadığı bir zaman seçilmelidir. Üslup: Kendinden emin, tehditkâr olmayan ve mantıklı bir üslup kullanılmalıdır. Başarıların Sunumu: İşe sağlanan katkılar ve başarılar somut örneklerle sunulmalıdır.

Evet, SSK emekli maaşı yılda iki defa zamlanır. SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı maaşları, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon farkına göre 6 ayda bir, yani yılda iki kez artırılır.

32.500 TL maaşın yüzde kaç zamlandığı, altı aylık enflasyon oranına göre belirlenmiştir. Aralık 2024 itibarıyla altı aylık enflasyon oranı %15,75 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, 32.500 TL maaşın zam oranı da %15,75 olmuştur.

Zam ve enflasyon farkı, memur ve emeklilerin maaş artışlarını belirleyen iki farklı kavramdır: Zam: Memur ve emeklilerin maaşlarına yapılan, toplu sözleşme ile belirlenen artışlardır. Enflasyon farkı: 2025 Haziran-Aralık döneminde enflasyonun %5'in, 2026 Ocak-Haziran döneminde %11'in, 2026 Temmuz-Aralık döneminde %7'nin, 2027 Ocak-Haziran döneminde %5'in ve 2027 Temmuz-Aralık döneminde %4'ün üzerine çıkması halinde, bu farklar memur ve emeklilerin maaşlarına yansıtılır. Ayrıca, 2026 yılı için kamu görevlilerinin taban aylıklarına 1000 TL ilave ücret ödenmesi kararlaştırılmıştır.

Seyyanen kelimesi, "eşit olarak" anlamına gelir ve genellikle maaş zamları ve ödemeler gibi konularda kullanılır. Seyyanen zam ile yüzdelik zam arasındaki temel fark, seyyanen zamda herkese eşit miktarda artış yapılması, yüzdelik zamda ise artışın mevcut maaşa göre oranlanarak yapılmasıdır. Seyyanen zamda, düşük maaş alanlar daha yüksek oranda zam alır çünkü herkes sabit bir zam alır. Yüzdelik zamda, herkes maaşına göre farklı zam alır. Seyyanen zammın amacı, maaşlar arasındaki makası daraltmak ve gelir kaybını dengelemektir.

İşverenin maaş zammı yapma yetkisi, iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen hükümlere bağlıdır. İş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde zam hükmü varsa, işveren belirlenen oranlarda zam yapmak zorundadır. Sözleşme hükümlerinde zamla ilgili bir yükümlülük yoksa, işverenin zam yapma zorunluluğu yoktur; bu durumda zam kararı işverenin yönetim hakkı kapsamında değerlendirilir. Eşit işe eşit ücret ilkesi gereği, işveren aynı işi yapan işçilere farklı oranlarda zam yapamaz; bu durum eşit davranma borcuna aykırılık teşkil eder. İşveren tarafından yapılan zamları yetersiz bulan işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve ayrımcılık tazminatı talep edebilir.

İSKİ'de su zammı hesaplaması, tüketilen metreküp su ile o aya ait su birim fiyatının çarpılmasıyla yapılır. 2025 yılı için bazı su birim fiyatları: 1. Kademe (0-15 m³): 46,62 TL. 2. Kademe (16-30 m³): 71,04 TL. 3. Kademe (31 m³ ve üzeri): 102,75 TL. Ayrıca, su faturaları her ay TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) oranlarının ortalamasına göre otomatik olarak güncellenmektedir. Su faturası hesaplaması için İSKİ'nin resmi web sitesindeki fatura hesaplama araçlarından yararlanılabilir.