TürkMitolojisi

Kızıl Elma, Türk mitolojisinde Türkler ve özellikle Oğuz Türkleri için üzerinde düşünüldükçe uzaklaşan ancak cazibesi artan ülküler veya düşleri simgeler. Temsil ettiği diğer anlamlar: - Hedef ve amaç: Türk devletleri için bir hedefi ve amacı ifade eder. - Savaş azmi: Osmanlı döneminde yeniçerilerin savaşma azmini yüksek tutmak için kullanılmıştır. - Devlet kurma ideali: Kimi zaman bir devlet kurma idealini, cihan hakimiyeti veya Türk birliği idealini temsil etmiştir. Ayrıca, Roma ve Viyana gibi Avrupa şehirleri için de Osmanlılar tarafından kullanılan sembolik bir ad olarak da değerlendirilmiştir.

Gulyabani'nin amacı, halk inanışlarına göre, insanları korkutmak ve zarar vermektir. Bu mitolojik varlık, özellikle yalnız seyahat edenleri, geceleyin ıssız yerlerde dolaşanları ve çocukları hedef alır.

Türk Mitolojisi adlı eser, 2 cilt olarak yayımlanmıştır.

Tepegözler, Türk mitolojisinde yer alan efsanevi yaratıklardan biridir.

Türk mitolojisinin en kapsamlı kitabı olarak Bahaeddin Ögel'in "Türk Mitolojisi" eseri gösterilmektedir. Bu eser, iki ciltten oluşmakta ve Gök Tanrı, Şamanizm, kutsal varlıklar ve mitolojik kahramanları detaylıca incelemektedir.

Tepegöz'ün tek gözlü olmasının nedeni, Türk mitolojisinde ve Yunan mitolojisindeki kikloplarda olduğu gibi, alınlarının ortasında daire şeklinde tek bir göze sahip olmalarıdır.

Adagan (veya Adağan Han), Türk ve Altay mitolojisinde Dağ Tanrısı olarak görev yapar. İşlevleri arasında: - Dağları ve üzerinde yaşayan varlıkları korumak; - Özellikle dağlardaki at ve sığır sürülerinin koruyuculuğunu yapmak; - Buralardaki canlılara zarar verenlere kızmak ve kıskanmak yer alır.

Gök Tengri'nin özellikleri şunlardır: 1. Tek ve Sonsuz Tanrı: Gök Tengri, Türklerin kabul ettiği en yüce ve tek tanrıdır, ölümsüzdür ve tam iktidar sahibidir. 2. Yaratıcı: Evrenin ve içindeki her şeyin yaratıcısı olarak görülür. 3. Gözlemleyici: Gökleri ve insanları gözlemler, ancak günlük olaylara karışmaz. 4. Kut Verici: İnsanlara kut ve ülüg (kısmet) bağışlar. 5. Doğa ile Bağlantılı: Doğa olaylarının arkasındaki güç olarak kabul edilir, gökyüzü, rüzgar, güneş ve yağmur onun iradesinin bir yansımasıdır. 6. Gökyüzünde Var Olma: Göklerde yaşadığı ve gök gürültüsü, şimşek gibi olaylarla kendini gösterdiği düşünülür.

Ayaz Ata, Türk, Altay ve Orta Asya mitolojilerinde soğuk tanrısı olarak bilinir. Yaptıkları: - Kışı getirir: Ülker yıldız kümesindeki altı yıldızın deliğinden soğuk hava üfleyerek kışı başlatır. - Yardımseverdir: Kimsesiz ve açlara yardım eder, Noel baba gibi bir insani figür olarak da görülür. - Ay ile ilişkilidir: Soğuk havaların, Ay'ın gökyüzünde görüldüğü açık havalarda meydana geldiğine inanılır, bu nedenle Ay Tanrısı ile ilişkilendirilir.

Umay'ın hikayesi, Türk mitolojisinde önemli bir yere sahip olan bir tanrıçanın serüvenini anlatır. Umay Ana, bereketin, doğurganlığın ve koruyucu annenin sembolüdür. Görevleri arasında: - Çocukları koruma. - Doğumu destekleme. - Toprağın bereketini artırma. Umay, genellikle kuşlarla ilişkilendirilir; kartal ve turna, onun ruhani varlığını temsil eder. Tarihi gelişim sürecinde, Umay'ın iyi özelliklerinin yanı sıra çocuklara ve kadınlara zarar veren bir kötülük kaynağı olarak da anılmaya başlanması, onun Kara Umay veya Al Karısı gibi isimlerle anılmasına yol açmıştır.

Türk bereket tanrısı Umay'dır.

"Devlet kuşu" deyimi, beklenmedik bir anda büyük bir şans veya mutlulukla karşılaşmak anlamına gelir. Bu deyim, Türk mitolojisinde yükseklerde uçan, asla yere değmeyen ve gölgesinin dokunduğu kişiye mutluluk getirdiğine inanılan Hüma kuşundan türetilmiştir.

Tepegöz'ün hikayesi, Dede Korkut hikayelerinde geçen bir efsaneye dayanmaktadır. Hikayeye göre, Tepegöz, kafasının tepesinde tek bir gözü olan, devasa boyutlarda, korkutucu ve güçlü bir varlıktır. Tepegöz'ün sonu, Dede Korkut Kitabı'nda geçen Basat adlı kahraman tarafından öldürülmesiyle gelir.

Umay, Türk mitolojisinde bereket tanrıçası ve koruyucu ana olarak temsil edilir. Bu figür, çocukları, kadınları ve aile ocağını kötülüklerden koruyan, aynı zamanda doğumun destekçisi olan bir iyedir. Ayrıca, Umay saflık, anneliğin sembolü ve yenilikçi bağımsızlığın temsilcisi olarak da görülür.

"Türk Mitolojisi Atlası" kitabını Bartu Bölükbaşı yazdı.

"Türk Mitolojisi Atlası" kitabı 2022 yılında yayımlandı.

Kayra, Türk mitolojisinde en yüce tanrı olarak kabul edilir. Diğer bazı anlamları: - Kayra Han: Altay, Tuva, Yakut ve Hakas mitolojilerinde de geçen, tüm tanrıların babası ve evrensel düzenin koruyucusu. - Kayra: Lütuf, iyilik, ihsan anlamına gelen bir kelime.

Kayra, Türk mitolojisinde en yüce tanrı olarak kabul edilir. Diğer bazı anlamları: - Kayra Han: Altay, Tuva, Yakut ve Hakas mitolojilerinde de geçen, tüm tanrıların babası ve evrensel düzenin koruyucusu. - Kayra: Lütuf, iyilik, ihsan anlamına gelen bir kelime.

Hüma Kuşu'nun bazı özellikleri şunlardır: Mitolojik Köken: Eski Türk mitolojisinde yer alan, görülmeyecek derecede yükseklerde uçan, dinlenmeyen, yere değmeyen ve ayakları olmayan bir kuştur. Görünüş: Güvercin büyüklüğünde yeşil kanatlı, sarı gagalı veya serçeden büyük, boz saksağanı andıran bir kuş olarak tasvir edilir. Cennet Kuşu: Cennet'e bile gidebileceğine inanıldığı için "Cennet Kuşu" olarak da anılır. Devlet Kuşu: Osmanlı döneminde "Devlet Kuşu" veya "Talih Kuşu" olarak adlandırılmıştır, çünkü gölgesinin düştüğü kişinin mutluluğa ereceği veya hükümdar olacağı inanışı vardır. Diğer İnanışlar: Hiçbir canlıya zarar vermediği, havada yumurtlayıp yavrusunu havada çıkardığı ve onu bilerek öldürenin kırk gün içinde öleceği inanışları vardır.

Bozkurt Destanı gerçek bir hikaye olarak kabul edilmez, mitolojik ve efsanevi bir anlatı olarak değerlendirilir.