Yenidoğan

Yenidoğan üçlü karma aşısı, Türkiye'deki aşı takvimine göre şu zamanlarda yapılır: 2. ay: Beşli karma aşının (DaBT-İPA-Hib) ilk dozu. 4. ay: Beşli karma aşının ikinci dozu. 6. ay: Beşli karma aşının üçüncü dozu. Ayrıca, 18. ayda beşli karma aşının pekiştirme dozu yapılır. Aşı takvimi, bebeğin sağlık durumuna ve doktorun önerilerine göre değişiklik gösterebilir.

Yenidoğan ünitesinde kalan bebeklerden bazıları şunlardır: Prematüre bebekler. Solunum problemi olan bebekler. Enfeksiyon riski taşıyan veya enfekte bebekler. Sarılık olan bebekler. Nöbet geçiren bebekler. Cerrahi müdahale gerektiren bebekler. Metabolik sorunları bulunan bebekler. Yenidoğan ünitesinde kalan bebekler, gelişimlerini tamamlayabilmeleri ve sağlıklı bir şekilde ailelerine kavuşabilmeleri için ileri teknolojik aletlerle takip ve tedavi edilir.

Bebek bakımı, 0-3 yaş arasındaki bebekler için uygundur. Bu yaş grubundaki bebeklerin ciltleri hassas ve narin olduğundan özel bakım gerektirir. Ayrıca, bebeklerin ilk 6 ay boyunca yalnızca anne sütü ile beslenmesi, 6. aydan sonra ise doktorla görüşülerek uygun tamamlayıcı besinlere başlanması önerilir. Her bebeğin gelişim süreci farklı olduğundan, bebek bakımı konusunda bir uzmana danışılması önerilir.

Yenidoğanda vertikal ve horizontal bulaşma şu şekilde açıklanabilir: Vertikal bulaşma: Ebeveyn jenerasyondaki virüslerin yeni jenerasyona geçmesiyle gerçekleşir. Herediter bulaşma: Ana ya da babanın genomunda bulunan kalıtsal bozuklukların bulaşmasıdır. Kongenital bulaşma: Çiftleşmenin herhangi bir anından doğuma kadar geçen sürede oluşan bulaşma şeklidir. Germinal bulaşma: Ovumun bizzat kendisinin veya yüzeyinin infeksiyöz etkenle bulaşık olmasından kaynaklanır. Plasental bulaşma: Anadaki infeksiyöz etkenlerin plasentadan geçerek yavruya bulaşmasıdır. Doğum anında bulaşma: Doğum anında annenin alt genital kanalında bulunan etkenlerin yavruya bulaşmasıdır. Horizontal bulaşma: Aynı popülasyonda bulunan ve bulaşmaya neden olabilecek aktif temaslar içinde olan hastalığa yatkın bireyler arasında olan bulaşma şeklidir. Direkt bulaşma: Duyarlı bir konakçının infekte konakçıyla direkt olarak teması sonucu ya da infekte konakçının akıntıları ile teması sonucu olur. İndirekt bulaşma: Hastalık etkenlerinin bir konakçıdan diğerine canlı ve cansız aracılar ya da insanlar aracılığıyla bulaşmasıdır.

Topuk kanı testi, bebek doğduktan sonra en geç 7-10 gün içinde yapılmalıdır. İlk test genellikle doğumdan sonraki ilk 24 saat veya en geç 3-5 gün içinde yapılır. Ancak, alınan kan örneğinin yetersiz olması durumunda tekrar kan alınması gerekebilir.

Yenidoğana alınması gereken kıyafet sayısı, bebeğin doğum kilosuna, mevsime ve çamaşır yıkama sıklığına bağlı olarak değişebilir. Önerilen kıyafet sayıları: Body: 4-5 adet, 2 tanesi yenidoğan, diğerleri 0-3 ay aralığında. Pijama: 4-5 adet. Tulum: 7-10 adet. Patikli pantolon: 5-7 adet. Çorap ve eldiven: 5-7 çift. Ayrıca, 2-3 adet uyku tulumu ve 2 adet battaniye alınması önerilir. Bu sayılar, bebeğin ilk aylarında rahatlıkla kıyafet değiştirebilmeyi sağlar.

Yenidoğan zıbınının kaç saat giyilmesi gerektiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, yenidoğan zıbınları ve genel olarak yenidoğan kıyafetleri ile ilgili şu bilgilere ulaşılmıştır: Yenidoğan zıbınları ve genel olarak yenidoğan kıyafetleri, bebeğin hassas cildini korumak için pamuk gibi yumuşak, nefes alabilen kumaşlardan seçilmelidir. Zıbınlar, özellikle ön veya yan çıtçıtlı modeller, bebeğin başını zorlamadan rahatlıkla giydirilip alt değiştirme sırasında kolaylık sağlar. Sık sık kıyafet değişimi gerekebileceği için, yenidoğan ve 0-3 ay bedenleri karışık olarak almak faydalı olabilir. Tüm yeni kıyafetler, olası tahriş edici maddeleri uzaklaştırmak için kullanılmadan önce yıkanmalıdır. Düğme, süs veya ip gibi boğulma tehlikesi oluşturabilecek detayları olan kıyafetlerden kaçınılmalıdır.

Yenidoğanda burun temizliği için uygun zamanlar: Banyo sonrası: Banyo sırasında mukus yumuşar ve temizlenmesi kolaylaşır. Emzirmeden önce: Beslenme öncesinde burun temizliği, bebeğin daha rahat emmesini sağlar. Uyku öncesi: Temiz burun, bebeğin daha iyi uyumasına yardımcı olur. Yemekten hemen sonra: Önerilmez, çünkü temizlik sonrası kusma riski vardır. Burun temizliği sıklığı, bebeğin burun tıkanıklığı olup olmadığına, yaşına ve hasta olup olmadığına bağlı olarak değişebilir. Burun temizliği yaparken dikkatli olunmalı ve gerekirse bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Fenilalanin testi, genellikle topuk kanı örneği alınarak yapılır. Testin yapılışı: 1. Örnek Alımı: Bebeğin topuğundan kan örneği alınır ve bu kan, özel bir filtre kağıdına emdirilir. 2. Laboratuvar İncelemesi: Numune, laboratuvarda florometrik veya benzeri hassas yöntemlerle analiz edilir. Dikkat Edilmesi Gerekenler: Numune açlıkta alınmalıdır. Bebeklerin 4 saat veya daha uzun süre aç tutulması önerilir. Test sonuçları, kandaki fenilalanin ve tirozin seviyelerine göre değerlendirilir. Fenilalanin testi veya herhangi bir sağlık testi için doğru bilgi ve yönlendirme almak amacıyla bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Yenidoğan puset destek minderi, genellikle 0-6 ay arasında, yani yenidoğan döneminde kullanılır. 6. aydan sonra, bebek başını dik tutmaya başladığında ve sırt kasları güçlendiğinde, minder kullanımı bebekten bebeğe değişir. Her bebeğin gelişimi farklı olduğu için, puset kullanımı sırasında bebeğin rahat olup olmadığına ve vücut gelişimine uygun olup olmadığına dikkat edilmelidir.

Yenidoğan'da bir adet polis karakolu bulunmaktadır: Yenidoğan Şehit Mustafa Güsul Polis Karakolu. Adres: Yunus Emre Mahallesi, Salih Bey Caddesi, No:8, Sancaktepe, İstanbul. Telefon: +90 216 784 33 70. Çalışma saatleri: 24 saat açık.

Yenidoğan reflekslerinin bitiş zamanları şu şekildedir: Emme refleksi: 4. aydan itibaren kademeli olarak azalır ve 1-2 ay içinde tamamen kaybolur. Tonik boyun refleksi: En geç 4. aya kadar bitmelidir. Moro refleksi: 4-6 aylık dönemde kaybolur. Adımlama refleksi: Bazı bebeklerde 4. ayda kaybolurken, bazı bebeklerde yürümeyi öğrendiği 1-1,5 yaşına kadar devam edebilir. Yakalama refleksi: En geç 1 yaşında kaybolur. Her bebeğin gelişimi kendine özgü olduğundan, bu zaman dilimlerinde esneklik olabilir. Yenidoğan reflekslerinin uzun sürmesi veya kaybolmaması, santral sinir sistemi bozukluğu gibi gelişimsel sorunlara işaret edebilir.

Apgar değerlendirmesi, yenidoğan bebeklerin doğumdan hemen sonra genel sağlık durumlarını hızlı bir şekilde değerlendirmek için yapılır: 1. Kalp Atışı: Dakikada 100 atımın üzerinde ise 2 puan, 100'ün altında ise 1 puan, kalp atışı yoksa 0 puan verilir. 2. Solunum: Düzenli ve güçlü solunum 2 puan, yavaş veya düzensiz solunum 1 puan, solunum yoksa 0 puan verilir. 3. Kas Tonusu: Aktif hareketler 2 puan, hafif hareketler 1 puan, hareket yoksa 0 puan verilir. 4. Cilt Rengi: Vücudu tamamen pembe ise 2 puan, vücut pembe ancak ekstremitelerde mavilik varsa 1 puan, tamamen mavimsi veya soluksa 0 puan verilir. 5. Refleks Tepkileri: Güçlü bir ağlama veya öksürük 2 puan, zayıf ağlama veya yüz buruşturma 1 puan, tepki yoksa 0 puan verilir. Her bir kriter 0 ile 2 arasında puanlanır ve toplam puan 0 ile 10 arasında değişir.

Yenidoğan Zeytinburnu'na hangi metrobüs durağında inilir sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, Zeytinburnu'nda bulunan metrobüs durakları şunlardır: Cevizlibağ; Topkapı; Merter; Zeytinburnu. Metrobüs hattı, Beylikdüzü'nden başlayıp Söğütlüçeşme'ye kadar uzanır. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: milliyet.com.tr; cnnturk.com.

Sarılıklı bir bebeğin hastanede kalma süresi, sarılığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Fizyolojik sarılık: Genellikle herhangi bir tedaviye gerek kalmadan 7-10 gün içinde kendiliğinden düzelir ve bu süreçte bebek hastanede kalmaz. Patolojik sarılık: Anne ile bebek arasındaki kan uyuşmazlığı, enfeksiyonlar veya diğer sağlık sorunları nedeniyle ortaya çıkar ve ciddi bir durum olarak kabul edilir. Her durumda, sarılıklı bebeklerin bir sağlık profesyoneli tarafından düzenli olarak takip edilmesi önemlidir.

Aktif bebek bezleri, özellikle yürümeye başlamış ve daha büyük bebekler için uygundur. 4 numara aktif bebek bezleri, genellikle 7-18 kilo arasındaki bebekler için kullanılır. 5 numara aktif bebek bezleri ise 9-20 kilo arasındaki bebekler için tercih edilir. Doğru beden seçimi için bebeğin kilosunu göz önünde bulundurmak ve bebek bezi paketindeki kilo aralığına bakmak önemlidir.

Yenidoğan bilirubin değerinin kaç olduğunda hastaneye yatış gerektiği, bebeğin doğum tartısı, doğum haftası, günü veya kan uyuşmazlığı gibi ilave risk faktörlerine bağlı olarak değişir. Amerikan Pediatri Akademisi tarafından yayınlanan çizelgelere göre, yenidoğanlarda bilirubin düzeyi ilk 48 saatte 15 mg/dL'nin, 72 saat sonra ise 20 mg/dL'nin üzerine çıktığında tedavi önerilir. Hastaneye yatış kararı, bilirubin ölçüm cihazları, kan bilirubin düzeyi ve ciltteki sarı rengin gerilemesi gibi faktörlere dayanarak da verilebilir. Yenidoğan sarılığı durumunda, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

Türkiye'de yenidoğan KF (kistik fibrozis) taraması, diğer metabolik ve endokrin hastalıklarla birlikte, Ulusal Neonatal Tarama Programı kapsamında yapılmaktadır. Tarama süreci: 1. Topuk kanı örneği: Doğumdan sonraki 3-5. gün arasında bebekten topuk kanı alınır. 2. Laboratuvar incelemesi: Alınan kan örnekleri, Ankara ve İstanbul'daki tarama laboratuvarlarında incelenir. 3. Şüpheli vakalar: Tarama sonucu şüpheli çıkan bebekler, ilgili kliniklere yönlendirilir. 2022 yılı itibarıyla, SMA (spinal musküler atrofi) taramasının da eklenmesiyle, toplam 6 hastalık taranmaktadır: Fenilketonüri, konjenital hipotiroidi, biyotinidaz eksikliği, kistik fibrozis, konjenital adrenal hiperplazi ve spinal musküler atrofi.

Yenidoğan bebeği uyandırmak için şu yöntemler denenebilir: Emzirme pozisyonu: Bebeği emzirme pozisyonuna alıp meme ucunu ağzına değdirmek, açlık hissiyle uyanmasını sağlar. Masaj: Kollara, bacaklara veya ayaklara hafif bir masaj yapmak sinirleri uyarır. Kıyafet çıkarma: Bebeğin kıyafetlerini veya bezini değiştirmek, serin havanın tenine dokunmasıyla uyanmasına yardımcı olabilir. Konuşma veya şarkı söyleme: Sakin bir ses tonuyla konuşmak veya tanıdık bir şarkı söylemek bebeği uyandırabilir. Yatakta döndürme: Bebeği yatağında sırt üstü yatırıp yuvarlamak, dengesini bozarak uyanmasını sağlayabilir. Bebeği uyandırırken nazik ve sakin olmak önemlidir. Eğer bebek uzun süre uyumaya devam ederse, beslenme, idrar veya dışkılama ihtiyacı gibi durumlar için bir çocuk doktoruna danışılması önerilir.

Bebek kakasında yapışkan sıvının ne zaman düzeleceği, yapışkan sıvının neden kaynaklandığına bağlıdır. Diş çıkarma: Diş çıkarma döneminde kakada mukus görülmesi yaygındır ve genellikle geçici bir durumdur. Besin alerjisi: Alerjiye bağlı mukuslu kaka, diyet düzenlemeleriyle (annenin diyetinden veya bebek mamasından alerjiye neden olan gıdaların çıkarılması) birkaç gün içinde düzelebilir. Bağırsak enfeksiyonları: Enfeksiyon kaynaklı mukuslu kaka, doktorun önerdiği tedavi ile düzelir. Mukuslu kaka 2-3 günden uzun sürerse veya kakaya kan eşlik ederse, bir uzmana danışılmalıdır.