Refleksler

Refleks mekanizması şu şekilde çalışır: 1. Uyarıcı Algılama: Refleks süreci, vücut tarafından algılanan bir uyarıcı ile başlar. 2. İmpuls İletimi: İmpulslar, sinir lifleri boyunca merkezi sinir sistemine, genellikle omuriliğe iletilir. 3. Bilgi İşleme: Omurilik veya beyin sapı, bu bilgiyi işler ve gerekli tepkiyi oluşturur. 4. Hareket veya Tepki: Merkezi sinir sistemi tarafından oluşturulan impuls, hedef organ veya kas gruplarına iletilir ve bir hareket veya tepki oluşturulur. Bu süreç, bilinçli düşünce gerektirmeden, hızlı ve otomatik olarak gerçekleşir.

Refleks arkının temel özellikleri şunlardır: 1. Reseptör: İlk başta uyarıyı algılayan kısımdır. 2. Afferent Sinir (İleten Sinir): Uyarıyı refleks merkezine getiren iletim yoludur. 3. Refleks Merkezi: Uyarıya uygun cevabı oluşturan ana kısımdır, genellikle omurilik veya beyindir. 4. Efferent Sinir (Götüren Sinir): Uyarıyı cevabı uygulayacak olan efektör organa götüren iletim yoludur. 5. Efektör Organ: Cevaba uygun hareketi veya görevi yapacak olan kısımdır, genellikle kas veya salgı bezidir.

Orta beyin, beynin ön beyin ile arka beyin arasında yer alan ve sinir sisteminin merkez yapılarından biridir. Orta beynin bazı işlevleri: Görme ve işitme reflekslerini kontrol eder. Kas hareketlerini düzenler. Motor ve duyusal iletimi sağlar. Otonom sinir sistemini etkiler. Ağrı ve uyku döngüsünde rol oynar.

Refleksin aşamaları şu şekildedir: 1. Uyarı: Dıştan gelen bir uyarı (ışık, ses vb.). 2. Reseptörlerin Uyarılması: Uyarı, reseptörler tarafından algılanır. 3. Afferent Nöron: Uyarı, afferent nöron aracılığıyla merkeze (beyin ve omurilik) iletilir. 4. Merkez (Beyin ve Omurilik): Uyarı, beyin ve omurilikte işlenir. 5. Efferent Nöron: İşlem sonrası uyarı, efferent nöron aracılığıyla efektöre (kas, bez) iletilir. 6. Efektör: Kas veya bez, uyarıya istem dışı bir tepki verir. Bu süreç, refleks arkını oluşturur ve refleksin meydana gelmesini sağlar.

Lazarus etkisi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir: Lazarus sendromu. Lazarus refleksi. Lazarus etkisi (genel kullanım).

Işık refleksinde afferent (getirici) yol optik sinir (II. kraniyal sinir), efferent (götürücü yol) ise okulomotor sinir (III. kraniyal sinir) çalışır. Işık refleksinin çalışma prensibi: 1. Retinada ışık reseptörleri impuls oluşturur. 2. Bu impulslar optik sinir aracılığıyla beyin sapına iletilir. 3. Beyin sapında bulunan Edinger-Westphal çekirdeğinden çıkan efferent lifler, okulomotor sinir ile göze ulaşarak pupilla konstriktör kaslarını uyarır. 4. Her iki gözde de pupilla daralması gerçekleşir.

Moro refleksi, genellikle 2 ila 3 ay içinde kaybolur, ancak her bebeğin gelişimi farklı olduğu için 4-6 aya kadar sürebilir. Emme refleksi ise, bebek uyanıkken 3-4 aya, uykuda iken 7. aya kadar sürebilir. Bu süreler, genel bilgiler olup, bebeğin bireysel özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Moro veya emme reflekslerinin belirtilen sürelerden daha uzun sürmesi, ciddi bir durumun işareti olabilir; bu durumda bir çocuk doktoruna başvurulması önerilir.

Barazza refleksi olarak bilinen plantar kavrama refleksi, genellikle 2 yaşından sonra kaybolur.

Yıldız burunlu köstebek, en hızlı reflekslere sahip hayvan olarak kabul edilir ve tepki süresi 8 milisaniyedir. Ayrıca, kedigiller ailesine ait hayvanlar da hızlı ve keskin reflekslere sahiptir. En hızlı reflekslere sahip diğer hayvan türleri arasında sinekler, yılanlar ve kaplumbağalar da bulunur.

Akomodasyon refleksi, gözün yakındaki nesnelere odaklanabilmesi için lensin şekil değiştirmesi, göz bebeklerinin küçülmesi ve gözlerin birbirine yaklaşması süreçlerini içerir. Bu süreç şu şekilde çalışır: Lens şekil değişikliği: Yakındaki nesnelerden gelen ışık daha yayılarak geldiğinden, lensin kırma gücünü artırması gerekir. Göz bebeği küçülmesi: Yakına bakarken göz bebekleri küçülür. Gözlerin birbirine yaklaşması: Akomodasyon triadı olarak adlandırılan bu süreçte gözler birbirine yaklaşır. Bu refleks, beyinde yer alan özel bir refleks merkezi tarafından kontrol edilir ve aynı zamanda konverjans mekanizması ile birlikte çalışır.

Güneşe bakınca hapşırma, "fotik hapşırma refleksi" olarak adlandırılan bir durum nedeniyle ortaya çıkabilir. Trigeminal sinir, yüz, burun ve ağız bölgesindeki duyuları kontrol eden büyük bir sinirdir. Bu durum, nüfusun yaklaşık %18 ila 35'inde görülür ve genellikle genetik bir bileşen taşır.

Göz bebeklerinin büyümesi, "midriyazis" olarak adlandırılan bir refleksdir. Göz bebeklerinin büyümesine neden olan bazı durumlar şunlardır: Işık şartları. Duygusal durumlar. Tıbbi durumlar. Ayrıca, göz muayenesi için göze damlatılan damlalar da göz bebeklerinin büyümesine neden olabilir.

Derin tendon refleksi (DTR), kas gerilmesine yanıt olarak istemsiz kas kasılmalarıdır. DTR'lerin değerlendirilmesi, nörolojik muayenenin ayrılmaz bir parçasıdır ve reflekslerdeki değişiklikler, sinir sistemini etkileyen durumlar için tanısal bilgiler sağlayabilir. 0 derecesi: Refleks yanıtı yoktur. 1 derecesi: Refleks yanıtı mevcuttur ancak zayıftır. 2 derecesi: Normal refleks yanıtıdır. 3 derecesi: Refleks yanıtı abartılıdır. 4 derecesi: Büyük ölçüde abartılmış refleks yanıtıdır. 5 derecesi: Klonus, yani ritmik kas kasılmaları ve gevşemeleri görülür. DTR'ler, biceps, triceps, patella ve aşil gibi kas gruplarında incelenir.

Refleks bozukluğunun bazı nedenleri: Sinir sistemi hastalıkları. Omurilik yaralanmaları. Nöromüsküler hastalıklar. İlaçlar. Hipotiroidizm. Beslenme bozuklukları. Genetik faktörler. Refleks bozukluğu yaşayan kişilerin bir sağlık profesyoneline başvurmaları önemlidir.

Beyin sapı tarafından kontrol edilen dört refleks: 1. Vestibüler-oküler refleks. 2. Kornea refleksi. 3. Öksürme refleksi. 4. Yutma refleksi.

Nörolojide bakılan bazı refleksler şunlardır: Derin tendon refleksleri: Biceps, supinator, triceps, diz ve aşil refleksleri. Kornea refleksi: Korneaya dokunarak göz kırpma yanıtının kontrolü. Glabella refleksi (orbikülaris okuli refleksi): Glabella bölgesine perküsyon uygulandığında gözleri kapama refleksinin incelenmesi. Palpebral refleks: Göz kapaklarına dokunarak refleks yanıtın değerlendirilmesi. Babinski işareti: Patolojik bir refleks olup, ayak parmaklarının tepkisini gözlemleyerek kortiko-spinal yolak hasarını değerlendirir. Nörolojik muayenede ayrıca abdominal, kremasterik ve anal refleksler de değerlendirilebilir. Nörolojik muayene, hastanın ayrıntılı tıbbi öyküsünün dinlenmesiyle başlar ve zihinsel durum, kafa sinirleri, kas gücü, refleksler, duyular, denge ve yürüme gibi farklı işlevlerin adım adım incelenmesini içerir.

Bebeklerin el takibi yapma yeteneği, üçüncü aydan itibaren gelişmeye başlar. Bu süreçte bebekler: 8 haftalıkken ellerini açmaya ve sallanan oyuncaklara vurmaya başlarlar. 4. ayda iki elleriyle nesneleri kucaklayabilirler. 5. ayda oyuncakları parmaklarıyla veya avuç içinde tutabilir, bir ellerinden diğer ellerine alabilirler. 6. ayda parmakları arasında ufak bir nesneyi tutabilecek seviyeye ulaşırlar. Her bebeğin gelişim süreci farklı olabilir.

Anne karnındaki bebeğin elini tutmasının birkaç nedeni vardır: Güvenlik hissi: Bebek, annesinin karnına dokunduğunda kendini güvende hisseder ve bu nedenle ellerini orta hatta birleştirerek parmaklarını emer. Gelişen kaslar: Kol ve el kasları geliştikçe, nesneleri kavramaya başlar ve ellerinde tuttukları nesneleri ağızlarına götürmeye çalışırlar. Oral haz dönemi: 1 yaşından itibaren başlayan oral haz dönemi, bebeklerin psikolojik doyum sağlamak için parmaklarını emmelerini içerir. Diş çıkarma dönemi: Damakları kaşındığı için bebekler, diş çıkarma dönemlerinde ellerini emerek rahatlamaya çalışabilirler.

Evet, moro ve irkilme refleksi aynıdır. Moro refleksi, halk arasında "irkilme tepkisi" veya "sarılma refleksi" olarak da bilinir.

Tonik boyun refleksi, doğumdan sonra yaklaşık 3-4 hafta içinde ortaya çıkar ve 3-4 aylık olana kadar azalarak devam eder. Bazı bebeklerde bu refleks, uykudayken 2-3 yıl daha sürebilir. Refleksin 5 aydan uzun sürmesi, serebral palsi veya başka bir beyin ve omurilik rahatsızlığının işareti olabilir. Her bebeğin gelişimi farklı olduğu için, bu zamanlamalar değişiklik gösterebilir.