Tüberküloz

Diğer organlarda tüberküloz, verem (tüberküloz) hastalığının akciğerler dışında, omurga, beyin, böbrekler, lenf bezleri gibi organlara yayılması durumudur. Belirtiler, etkilenen organa göre değişiklik gösterir: Kemik tüberkülozu: Şiddetli sırt ağrısı ve hareket kısıtlılığı. Gırtlak veremi: Kalıcı ses kaybı ve yutma güçlüğü. Karaciğer tüberkülozu: Sarılık ve karın ağrısı. Böbrek tüberkülozu: İdrarda kan ve sık idrar yolu enfeksiyonları. Tedavi edilmezse, bu organlarda kalıcı hasarlara yol açabilir.

Tüberküloz (verem) hastaları için sağlıklı bir diyet ve ideal kilo önemlidir. Kilo kaybı, tüberküloz hastalarının sıkça karşılaştığı bir durumdur. Bu nedenle, sağlıklı kilo kazanımı için şu öneriler dikkate alınabilir: Günlük öğün sayısı artırılmalıdır. Ara öğünler tüketmeye özen gösterilmelidir. Öğün içeriği arttırılmalıdır (sadece yağlı gıdalar yerine). Günün en önemli öğünü olan kahvaltı ihmal edilmemelidir. Öğle yemeğine kadar aç beklenmemelidir. Yoğun çalışma temposu, öğünü geçiştirmek için bahane olarak kullanılmamalıdır. Bol su ve meyve tüketimi ile öğün geçiştirilmemelidir. Tek başına yemek, tüketimi azaltan nedenlerdendir; sevilen kişilerle birlikte öğünler tüketilmelidir. Kilo alımı için bir beslenme uzmanına danışılması önerilir.

Kazeifiye nekroz, tıpta doku ve hücrelerin süt pıhtısı veya beyaz peynire benzediği bir nekroz çeşididir. Kazeifiye nekrozda, nekroz alanı sarı-beyaz renktedir ve mikroskobik incelemede, hematoksilen-eozin boyasıyla pembe renge boyanan, şekilsiz ve granüler bir görünüme sahip, parçalanmış veya sıvılaşmış hücre topluluğu olarak görünür. Ayrıca, histoplasma capsulatum mantar enfeksiyonunda da kazeifiye nekroz görülebilir.

Verem Savaş Dispanseri'nde yapılan testler şunlardır: PPD Testi: Verem (tüberküloz) mikrobunun varlığını tespit etmek için uygulanır. Akciğer Röntgeni: Tüberküloz teşhisi için çekilir. Balgam Testleri: Akciğerle ilgili diğer balgam testleri de yapılır. Verem Savaş Dispanseri'nde kan tahlili, idrar tahlili gibi tıbbi testler yapılmaz. Ayrıca, esnaf muayenesi, işe giriş raporu, sağlık kurulu raporu, askerlik başvurusu, evlilik için raporlar gibi çeşitli raporlar da verilmektedir.

Verem Savaş Dispanseri, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na bağlı olarak verem (tüberküloz) ile mücadele eder. Başlıca görevleri şunlardır: Tüberküloz teşhisi ve tedavisi: Balgam mikroskopisi ile tanı koyar, tedavi planlar ve ilaçları ücretsiz olarak sağlar. Hasta takibi: Tedavinin düzenli yürütülmesini sağlar ve doğrudan gözetimli tedavi (DGT) uygular. Temaslı taraması: Tüberküloz hastalarının yakınlarını tarayarak hastalığın yayılmasını önler. Aşılama: BCG aşısını uygular ve eksik aşıların tamamlanmasını sağlar. Halkı bilgilendirme: Tüberkülozun bulaşma yolları, belirtileri ve korunma yöntemleri hakkında eğitim verir. Kayıt tutma: Hasta kayıtlarını tutar ve arşivler.

Evet, akciğer tüberkülozu iyileşmiş uzman erbaş olabilir. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği'ne göre, "Hastalıklar Listesi"nin (A) dilimlerinde belirtilen rahatsızlıkları bulunanlar sınıf veya branş görevlerine devam edebilir. Önemli noktalar: İyileşme Durumu: Tam iyileşen hastalıklar, vital kapasite ve diğer spirometrik parametrelerin normal sınırlarda olması şartıyla kabul edilir. Sağlık Kurulu Raporu: Uzman erbaşın sağlık durumu, sağlık kurulu tarafından değerlendirilir ve "Uzman Erbaş veya Sözleşmeli Erbaş/Er Olur" kararı verilir. Uzun süreli tedavi gerektiren hastalıklar durumunda, uzman erbaşlar üç yılı geçmemek kaydıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilir ve bu süreçte ilişikleri kesilmez.

Kazeifiye granülom, içerisinde ölü hücreler bulunan, peynir kıvamına benzer bir yapıya sahip granülom türüdür. Kazeifiye granülomun görüldüğü bazı hastalıklar şunlardır: tüberküloz; cüzzam; brusella; mantar enfeksiyonları; parazit enfeksiyonları. Tanıda, biyopsi örneğinin histolojik incelenmesinde kazeifiye granülomların görülmesi, patognomoniktir, yani tüberkülozun kesin belirtisidir. Granülom, bağışıklık sisteminin bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkar ve bulunduğu bölgeye göre farklı semptomlara neden olabilir. Kesin teşhis için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Latent (gizli) tüberküloz, kişinin Mycobacterium tuberculosis bakterisiyle enfekte olduğu ancak güçlü bağışıklık sistemi sayesinde hastalığın aktifleşmediği durumdur. Aktif tüberküloz, bakterinin vücutta çoğalarak hastalık belirtilerinin ortaya çıktığı aşamadır. Özetle: - Latent tüberküloz: Enfekte, belirti yok, bulaşıcı değil. - Aktif tüberküloz: Enfekte ve belirtiler var, bulaşıcı.

Tüberküloz (verem) çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Akciğer tüberkülozu (pulmoner tüberküloz). Kemik tüberkülozu (osteoartiküler tüberküloz). Lenf bezi tüberkülozu (tüberküloz lenfadenit). Böbrek tüberkülozu (üriner tüberküloz). Beyin tüberkülozu (tüberküloz menenjiti). Periton tüberkülozu (karın zarı veremi). Genital tüberküloz. Cilt tüberkülozu (kutanöz tüberküloz). Karaciğer tüberkülozu. Ayrıca, birincil tüberküloz enfeksiyonu, gizli tüberküloz enfeksiyonu ve aktif tüberküloz enfeksiyonu gibi hastalığın farklı aşamalarını ifade eden sınıflandırmalar da bulunmaktadır.

Verem aşısı (BCG), özellikle aşağıdaki gruplara yapılmalıdır: Yenidoğanlar: Özellikle tüberkülozun yaygın olduğu bölgelerde doğan bebekler. Tüberküloz riski taşıyan kişiler: Tüberküloz prevalansı yüksek bölgelerde yaşayan veya bu bölgelere seyahat edenler. Tüberküloz hastalarıyla teması olanlar: Özellikle bebeklik ve erken çocukluk döneminde. Türkiye'de, Sağlık Bakanlığı Genişletilmiş Bağışıklama Programı çerçevesinde, doğumdan 2 ay sonra, yani 3. ayın içinde BCG aşısı yapılması önerilmektedir. Bazı durumlarda BCG aşısı uygulanmamalıdır: Alerjik reaksiyon geçmişi (lateks veya aşının içerdiği maddelere karşı aşırı duyarlılık). Aktif enfeksiyon durumu (çocuğun ateşi veya enfeksiyonu varsa). Gebelik. Aşı yapılmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Cerrahi girişimler (51-a-1) kapsamında, solunum fonksiyon bozukluğuna yol açmadan iyileşmiş akciğer veya mediasten tüberkülozu olguları, Gülhane Askerî Tıp Akademisi Hastalık ve Arızalar Listesi'nin 46. maddesinin A-3 fıkrasında yer almaktadır. Bu fıkra, yeterli süre ve uygun tedavi sonucunda solunum fonksiyon bozukluğu yapmamış ve tedavisi tamamlanmış, geçirilmiş pulmoner tromboembolileri de kapsamaktadır.

A18.8 diğer organların tüberkülozu tanısı, akciğer tüberkülozunu kapsamaz. A18.8 kodu, "tanımlanmış başka organların tüberkülozu" anlamına gelir ve kemik, genitoüriner sistem, böbreküstü bezleri gibi akciğer dışındaki organların tüberkülozunu ifade eder. Akciğer tüberkülozu ise A15 veya A16 kodlarıyla sınıflandırılır.

Uzman Erbaş'ın verem (tüberküloz) tanısı alması durumunda, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği'ne göre "Uzman Erbaş Olamaz" kararı verilir. Verem hastalığı, uzman erbaşlar için sağlık elemesi sebeplerinden biridir ve bu hastalığı taşıyan kişiler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde görev yapamaz. Ancak, hastalığın türüne ve seyrine bağlı olarak, mevcut durumun değerlendirilmesi için sağlık kuruluna başvurulabilir.

Hasta tedavi görmemiş, yayma ve kan testleri negatif olan, solunum fonksiyon bozukluğu yapmamış akciğer veya mediasten tüberkülozu olguları, uzman erbaş adayı olmaya engel teşkil edebilir. Bu tür olgular, Hastalık ve Arızalar Listesinde yer alan kriterlere göre değerlendirilir ve B veya D dilimlerinde sınıflandırılır. Dolayısıyla, tedavi görmemiş ve yayma ile kan testleri negatif olan bir olgu, D dilimi kapsamında değerlendirilerek uzman erbaş adayı olmaya uygun bulunmayabilir.

Akciğer tüberkülozu tanısı şu adımlarla konulur: 1. Hasta Değerlendirmesi: - Detaylı hasta öyküsü alınır. - Fizik muayene yapılır. - Risk faktörleri değerlendirilir. - Belirti ve bulgular incelenir. 2. Temel Testler: - Tüberkülin Deri Testi (PPD/Mantoux Testi): Bağışıklık sisteminin tüberküloz bakterisine karşı verdiği tepkiyi ölçer. - Kuantiferon-TB Gold Testi (Kan Testi): Kanda tüberküloza karşı oluşan bağışıklık yanıtını ölçer. - Balgam Mikroskopisi ve Kültürü: Balgamda tüberküloz basilinin varlığını araştırır. 3. Görüntüleme Yöntemleri: - Akciğer Röntgeni: Akciğer tüberkülozunu desteklemek için kullanılır. - Bilgisayarlı Tomografi (BT): Akciğer veya diğer organlardaki tüberküloz lezyonlarını daha ayrıntılı incelemek için kullanılır. 4. İleri Tetkikler: - Bronkoskopi, Lenf Bezi Biyopsisi, İdrar Testleri, Moleküler Testler gibi yöntemler gerekebilir. Tüberküloz tanısının doğru ve hızlı yapılması, tedavinin başarısı için kritik öneme sahiptir.

Tüberküloz hastalarının beslenme düzeni, yeterli kalori, protein, vitamin ve mineral alımını içermelidir. İşte önerilen miktarlar: - Kalori: Enfeksiyon nedeniyle metabolizmanın hızlandığı bu dönemde, hastaların normalden daha fazla kalori alması gerekmektedir. - Protein: Vücut dokularının onarımı ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi için günde 1.2-1.5 gram/kg vücut ağırlığı kadar protein tüketilmelidir. - Vitamin ve Mineraller: A, C ve E vitaminleri, çinko ve demir gibi mineraller önemlidir. - Sıvı Alımı: Su, çay ve doğal meyve suları gibi sıvılar, vücudun nem dengesini korumasına yardımcı olur. Beslenme planı, hastanın özel ihtiyaçlarına göre şekillendirilmeli ve bir beslenme uzmanı veya doktor tarafından desteklenmelidir.

İdari yargıda verem testi, verem savaş dispanserlerinde yapılır. Bu test için genellikle iki yöntem kullanılır: 1. Cilt Testi (Mantoux Testi): Derinin altına tüberkülin adı verilen bir protein enjekte edilir ve 48-72 saat sonra şişlik ve kızarıklık gözlemlenir. 2. Kan Testi: Kanda tüberküloz bakterisine karşı oluşan bağışıklık yanıtı ölçülür. Test sonuçları, uzman bir sağlık çalışanı tarafından değerlendirilir ve pozitif sonuç durumunda tüberküloz teşhisi konularak tedavi süreci başlatılır.

Tüberkülin deri testi (TDT) ve interferon gama salınım testleri (İGST), tüberküloz (TB) tanısında kullanılan iki farklı yöntemdir. Tüberkülin deri testi, Mycobacterium tuberculosis bakterisine maruziyeti belirlemek için kullanılır. İnterferon gama salınım testleri, tüberküloz bakterisinin varlığını değerlendirmek için kullanılan kan testleridir.

Verem taraması, tüberküloz hastası tanı aldıktan sonra ilk muayenenin 3., 6., 12. aylarında ve 18. ve 24. aylarda tekrarlanır.

Evet, verem hastalığı (tüberküloz) bulaşıcıdır. Verem, Mycobacterium tuberculosis adı verilen bakterinin solunum yoluyla sağlıklı bir insanın akciğerlerine ulaşması ile bulaşır.