TanıYöntemleri

Kist hidatik tanısı genellikle radyolojik görüntüleme yöntemleriyle konulur. Tanı yöntemleri: Ultrasonografi (USG) veya bilgisayarlı tomografi (BT). Serolojik testler. PA akciğer grafisi ve manyetik rezonans görüntüleme. Kist hidatik şüphesi olan durumlarda, hastanın klinik öyküsü ve semptomları da dikkate alınır.

EEG (Elektroensefalografi), beyindeki elektriksel aktiviteleri ölçen bir testtir. EEG'nin çekilme nedenleri arasında şunlar bulunur: Epilepsi tanısı: Epilepsi nöbetlerinin teşhisinde ve takibinde kullanılır. Beyin hasarları: Kafa travmaları, beyin tümörleri veya inme gibi durumlarda beyin hasarının değerlendirilmesinde kullanılır. Uyku bozuklukları: Uyku apnesi, narkolepsi gibi uyku bozukluklarının teşhisinde ve uyku evrelerinin incelenmesinde kullanılır. Enfeksiyonlar: Beyin iltihaplarının teşhisinde ve takibinde kullanılır. Bilinç bozuklukları: Bilinç kaybı veya koma durumlarında beyin fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. Diğer nörolojik hastalıklar: Demans, deli dana hastalığı gibi durumlarda da EEG çekilebilir. EEG, genellikle ağrısız ve güvenli bir işlemdir.

Lezyonun iyi huylu olup olmadığını anlamak için bir doktora danışmak gereklidir. İyi huylu lezyonların bazı belirtileri: Ciltte kabarıklık. Cilt renginden farklılık. Yavaş büyüme. Ağrısızlık. Asimetrik görünüm. İyi huylu lezyonlara örnek olarak doğum lekeleri, cilt benleri, çiller ve akne verilebilir. Teşhis için fiziksel muayene, dermatoskopi, biyopsi, kan testleri, MR, BT gibi görüntüleme teknikleri kullanılabilir.

USG (ultrasonografi) çocuklarda aşağıdaki durumların teşhisi için yapılabilir: Karın ultrasonu: Karın ağrısı, şişkinlik, kusma, ishal veya kabızlık, karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrek sorunları, idrar yolu enfeksiyonları. Kalça ultrasonu: Özellikle bebeklerde doğumsal kalça çıkığı taraması için. Beyin ultrasonu: Prematüre bebeklerde beyin kanaması veya gelişimsel sorunların erken tespiti için. Tiroid ultrasonu: Guatr, tiroid nodülü veya doğuştan gelen tiroid sorunları şüphesi durumunda. Böbrek ve mesane ultrasonu: Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda, doğuştan böbrek anomalisi şüphesi, alt ıslatma veya idrar kaçırma durumlarında. Skrotal (testis) ultrason: Testis torbasında şişlik, ağrı, inmemiş testis, hidrosel, varikosel veya torsiyon şüphesi. Lenf nodları ultrasonu: Boyunda, koltuk altında veya kasıkta büyüyen bezeler, enfeksiyon veya daha ciddi nedenlerin ayırıcı tanısı için. Ultrason, çocuklarda iç organları ve yumuşak dokuları zararsız şekilde görüntüler ve iyonlaştırıcı radyasyon içermemesi nedeniyle güvenli bir görüntüleme yöntemidir.

Ortopedi ve travmatoloji tanı ve tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır: Fizik muayene. Laboratuvar testleri. Radyografi. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG). Ultrasonografi. Artroskopi. İlaç tedavisi. Alçı uygulamaları. Cerrahi müdahaleler. Ortopedi ve travmatoloji hastalıklarıyla ilgili teşhis ve tedavi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi'nin (KKKA) kesin tanısı, laboratuvar testleri ve özel virolojik analizlerle konur. Tanı için kullanılan bazı yöntemler: PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu). ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay). Viral kültür. İmmünfloresan yöntemler. KKKA tanısı için alınan örnekler, hastalığın bulaşıcı doğası nedeniyle biyogüvenlik önlemleri altında işlenmelidir.

Görüntüleme merkezleri, tıbbi tanı ve teşhis sürecinde hastalara radyolojik ve nükleer tıp incelemeleri sağlar. Başlıca hizmetleri: Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR). Bilgisayarlı Tomografi (BT). Ultrasonografi (USG). Mamografi. Röntgen. Nükleer tıp ve PET taramaları. Bu merkezler, hastalıkların erken teşhisini sağlamak ve doğru tedavi planları oluşturmak için çeşitli görüntüleme yöntemlerini kullanır.

Ortopedik tanı yöntemleri arasında şunlar bulunur: Fizik muayene: Doktor, hastanın şikayetlerini dinler, hareket kabiliyetini değerlendirir ve ağrılı bölgeleri inceler. Radyografi (X-ray): Kemik kırıkları, çıkıklar ve bazı eklem hastalıkları için ilk tanı aracı olarak kullanılır. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Yumuşak doku yaralanmaları, tendon ve bağ hasarları gibi durumları değerlendirmek için kullanılır. Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapılarının daha detaylı incelenmesi gerektiğinde başvurulan bir tanı yöntemidir. Ultrasonografi: Yumuşak doku yaralanmalarının, sıvı birikimlerinin ve diğer durumların değerlendirilmesinde kullanılır. Elektromiyografi: Kas ve sinirlerin elektriksel aktivitesini değerlendirmek için kullanılır. Kan testleri: Çeşitli kimyasal maddelerin serum düzeylerine bakılarak vücutta iltihap veya başka sağlık sorunlarının varlığı araştırılır. Diğer yöntemler: Diskografi, doppler ultrason, kemik taraması gibi yöntemler de tanı sürecinde kullanılabilir.

Mitral kapağın bozuk olduğunu anlamak için aşağıdaki belirtilere dikkat edilebilir: Nefes darlığı. Çarpıntı. Ayak bileklerinde şişlik (ödem). Kolay yorulma ve kronik yorgunluk. Kalpte üfürüm. Bu belirtilerden herhangi biri görüldüğünde bir hekime başvurulması önerilir. Mitral kapak bozukluğunun teşhisi için ekokardiyografi, elektrokardiyogram, göğüs röntgeni, efor testleri ve kardiyak MR gibi tanı yöntemleri kullanılır.

Mantar hastalığı tanısı, bir dermatoloji uzmanı tarafından şu yöntemlerle konur: Fiziksel muayene: Uzman, hastanın cildini inceleyerek ön teşhis koyar. Kazıntı testi: Mantara neden olan mikroorganizmayı belirlemek için, mantarın görüldüğü bölgeden kazıma yoluyla alınan örnek mikroskop altında incelenir. Özel ışık sistemleri: Bazı mantar türlerinin teşhisi için özel ışık sistemlerinden yararlanılır. Akıntı örneği: Vajinal mantar hastalıklarında, akıntı örneği alınarak laboratuvarda incelenir. Mantar hastalığının teşhisi için bir sağlık kurumuna başvurulması önerilir.

Psikiyatri muayenesinde yapılan bazı testler: Klinik görüşme (anamnez). Zihinsel durum muayenesi (MSE). Fiziksel muayene. Psikolojik testler. Nöropsikolojik testler. Görüntüleme yöntemleri. Psikiyatri muayenesi sırasında gerekli görülen durumlarda farklı testler de uygulanabilir.

Pap smear (smear) testi, tek başına kanser tanısı koymaz. Smear testinin pozitif çıkması, rahim ağzı hücrelerinde bir farklılık saptandığı anlamına gelir ve bu durum, kişinin kanser olduğu anlamına gelmez. Smear testi sonucunun pozitif gelmesi durumunda, bir uzmana başvurulması ve ileri tetkiklerin yapılması gereklidir.

Teşhis (kişileştirme) çeşitleri arasında şunlar bulunur: Kapalı istiare ile yapılan teşhis: İnsana ait özellikler belirtilmeden, sadece benzetme yönleri ifade edilerek gerçekleştirilir. Benzetme ile yapılan teşhis: Hem benzeyen (insan) hem de kendisine benzetilen (insan dışı varlık) belirtilerek yapılır. Teşhis, genellikle masal, şiir ve hikâyelerde kullanılır ve metne canlılık, derinlik katar.

Tümörün iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunu anlamak için aşağıdaki belirtilere dikkat edilebilir: Hücre büyümesi: İyi huylu tümörler yavaş büyürken, kötü huylu tümörler hızlı ve kontrolsüz bir şekilde büyür. Sınırlanma: İyi huylu tümörler genellikle çevresindeki dokulara yayılmaz ve kapsüllü bir yapıya sahiptir. Metastaz yapma durumu: İyi huylu tümörler metastaz yapmazken, kötü huylu tümörler metastaz yapabilir. Dokuya zarar verme: İyi huylu tümörler çevre dokuya zarar vermezken, kötü huylu tümörler çevre dokuları tahrip eder. Tümör tipinin kesin olarak belirlenmesi için tıbbi testler gereklidir. Bu testler arasında fiziki muayene, kan tahlili, röntgen, MR, bilgisayarlı tomografi ve biyopsi bulunur. Tümör belirtileri fark edildiğinde erken tanı için vakit kaybetmeden bir uzmana danışılmalıdır.

Sistografi, mesane ve idrar yollarının röntgen görüntülerini elde etmek için kullanılan bir tanı yöntemidir. Bu işlem sırasında, mesaneye kontrast madde adı verilen özel bir boya enjekte edilir ve röntgen çekilir. Sistografi, aşağıdaki durumların teşhisinde ve değerlendirilmesinde yardımcı olabilir: idrar kaçırma; idrar yolu enfeksiyonları; mesane taşları; mesane tümörleri; idrar yolu darlıkları; mesane divertikülü; vezikoüreteral reflü; doğuştan gelen idrar yolu anomalileri; travma. Genellikle bir hastanede veya radyoloji merkezinde yapılan sistografi işlemi, yaklaşık 30-60 dakika sürer.

Sonosalpingografi (SSG), fallop tüplerinin patensini değerlendirmek için kullanılan bir tanı prosedürüdür. SSG'nin amaçları: tüplerde tıkanıklık veya anormallik tespiti; rahim içi yapının değerlendirilmesi. SSG'nin aşamaları: 1. Vajinal ultrason yapılır. 2. Foley kateteri aracılığıyla rahim boşluğuna yavaş ve kontrollü bir şekilde yaklaşık 200 ml fizyolojik salin solüsyonu enjekte edilir. 3. Salin solüsyonunun tüplerden geçip yumurtalıkta bir duş şeklinde dışarı çıkması gözlemlenir. SSG'nin riskleri: enfeksiyon riski çok düşüktür (vakaların %1'inden azında). SSG'nin kontrendikasyonları: gebelik; aktif pelvik veya vajinal enfeksiyon.

Koroner Arter Hastalığı (KAH) tanısı için kullanılan bazı yöntemler şunlardır: EKG (Elektrokardiyografi). Efor Testi. Koroner BT Anjiyo (Sanal Anjiyo). Kardiyak Enzimler (Troponin, CK-MB). Ekokardiyografi. Tanı sürecinde klinik öykü ve fizik muayene de temel öneme sahiptir. KAH şüphesi durumunda, doğru tanı ve tedavi için bir kardiyoloji uzmanına başvurulması önerilir.

EEG (Elektroensefalografi) ve MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) epilepsiye kesin tanı koymaz, ancak epilepsi tanısında önemli rol oynar. EEG, beyindeki anormal elektriksel aktiviteleri tespit ederek epilepsi teşhisinde kritik bir rol oynar. MR, epilepsinin altında yatan yapısal beyin problemlerini ortaya çıkarabilir. Epilepsi tanısı için bu yöntemlerin yanı sıra hastanın nöbetlerinin sıklığını, süresini ve tetikleyici faktörlerini analiz eden detaylı bir tıbbi öykü de gereklidir.

Kardiyolojide önemli olan bazı notlar şunlardır: Tıbbi öykü: Hastanın mevcut şikayetleri, aile öyküsü ve yaşam tarzı detaylıca sorgulanır. Fiziksel muayene: Kalp ritminin dinlenmesi, nabız ve tansiyon ölçümü gibi işlemler yapılır. Testler: Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydederek ritim bozuklukları ve kalp kası hasarlarını tespit eder. Ekokardiyografi (EKO): Kalbin yapısı ve fonksiyonlarını değerlendirerek kapak hastalıkları ve kalp kası bozukluklarını belirler. Efor testi: Egzersiz sırasında kalbin performansını ölçerek gizli kalp hastalıklarını ortaya koyar. Holter monitörü: 24-48 saat boyunca kalp ritmini kaydederek ritim bozukluklarını saptar. Kan testleri: Kalp enzimleri, kolesterol ve şeker seviyelerine bakılır. Anjiyografi: Damar içine kontrast madde verilerek damarların durumu incelenir. Bu yöntemler, kalp hastalıklarının doğru teşhisi ve uygun tedavi planlarının oluşturulması için kritik öneme sahiptir.

Valsalva manevrası, fıtık tanısının konmasında kullanılan bir yöntemdir. Fıtık tanısı genellikle doktorun fiziksel muayenesi ile konur. Fıtık karın içi basıncın artması ile belirginleştiği için doktor hastayı ayakta ve öksürürken de muayene eder. Valsalva manevrası, ıkındırma ve öksürtme anlamına gelir. Fıtık tanısı yalnızca bir doktor tarafından konulabilir.