Sosyoloji

"Özgürlüğün Rengi" (orijinal adı: "Goodbye Bafana"), Nelson Mandela'nın hapishanede gardiyanlık yapan James Gregory ile olan ilişkisini ve bu süreçte yaşanan değişimleri anlatır. Film, ırkçılık, önyargı, barış, eşitlik ve mücadele gibi temaları işler. Ayrıca, insanlığın ön planda tutulduğu ve "ben"den önce "biz" temasının vurgulandığı bir yapım olarak da değerlendirilir.

Frankfurt Okulu, 20. yüzyılda ortaya çıkan ve eleştirel teori olarak bilinen bir düşünce akımıdır. Okulun savunduğu bazı temel fikirler şunlardır: Kapitalizm ve modern toplum eleştirisi. Kültür endüstrisi. Marksist yaklaşım. Aydınlanma eleştirisi. Toplumsal özgürleşme. Okulun üyeleri arasında Max Horkheimer, Theodor Adorno, Herbert Marcuse, Erich Fromm, Leo Löwenthal ve Jürgen Habermas gibi isimler bulunur.

Biyopolitika kitabı, genellikle iktidarın günümüzdeki biçimlerini çözümlemek ve eleştirmek amacıyla kullanılan bir kavram olan biyopolitika üzerine odaklanır. Bazı kitapların biyopolitika üzerine anlatımları: Thomas Lemke'nin "Biyopolitika: Giriş İçin" Kitabı. Utku Özmakas'ın "Biyopolitika: İktidar ve Direniş" Kitabı. Ayrıca, Bülent Batuman'ın "Milletin Mimarisi - Yeni İslamcı Ulus İnşasının Kent ve Mekân Siyaseti" kitabı da biyopolitika kavramını, İslamcı siyasetin başarısını anlamak için bir araç olarak kullanır.

Z kuşağı, lise çağındaki bireyleri kapsayan bir kuşaktır. Z kuşağı, 1997 ve 2012 yılları arasında doğan insanları tanımlayan bir demografik sınıflandırmadır. Bu nedenle, 2025 yılı itibarıyla en yaşlı Z kuşağı bireyleri 28 yaşında olup, lise çağında olabilirler. Ancak, Z kuşağının yaş aralığı ve sınıflandırması farklı kaynaklara göre değişiklik gösterebilir.

Dünya sistem teorisinin kurucusu Immanuel Wallerstein'dır. Wallerstein, 1970'lerden itibaren geliştirdiği bu teoride, dünyayı "merkez", "çevre" ve aralarındaki dinamik ilişkilere göre değişken olan "yarı çevre" bölgeleri olmak üzere üç ana kategoride değerlendirmiştir.

Kültür ve kültürel arasındaki fark şu şekildedir: - Kültür: Bir toplumun düşünüş ve duyuş birliğini oluşturmuş olan, yaşayış ve düşünce yapısını yansıtan sanat varlıklarının bütününe denir. - Kültürel: Kültürle ilgili, kültüre ait, kültürü tanımlayan sıfat olarak kullanılır. Örneğin, "kültürel farklılıklar" ifadesi, kültürler arasındaki farklılıkları ifade ederken; "kültür" kelimesi tek başına kullanıldığında, bir toplumun genel kültürel yapısını ifade eder.

Özgürlük, kişinin engellenmeden ya da sınırlandırılmadan istediğini seçebilmesi, yapabilmesi ve hareket edebilmesidir. Türk Dil Kurumu'na göre ise özgürlük, "herhangi bir koşulla sınırlanmama ya da zorlamaya ve kısıtlamaya bağlı olmaksızın düşünme ve davranma" ve "her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi iradesine ve kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi" durumudur.

Eşraf ve Ayan kelimeleri, genellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde kullanılan terimlerdir ve şu anlamlara gelirler: Eşraf: Arapça "şeref" (onur, saygınlık) kelimesinden türemiştir ve toplumun önde gelen, saygın ve etkili ailelerini ve bireylerini ifade eder. Ayan: "Göz" anlamına gelen "ayn" kelimesinin çoğul halidir. Günümüzde ise bu terimler, bazen halk arasında kullanılsa da, toplumdaki yerleri büyük ölçüde değişmiştir.

Soy isimleri (soyadları) farklı kültürlerde ve zamanlarda çeşitli şekillerde belirlenmiştir: Paternal soyadı: Birçok kültürde soyadı, babadan çocuklara geçer. Meslek: Tarihsel olarak, ailelere mesleklerine göre soyadı verilirdi. Coğrafi konum: Bazı soyadları, ailelerin yaşadığı yerleri yansıtır. Kişisel özellikler: Nadiren de olsa, soyadları kişinin fiziksel görünümü veya kişiliği gibi kişisel özelliklerine göre verilirdi. Türkiye'de ilk soyadları, 21.06.1934 kabul tarihli ve 2525 sayılı Soyadı Kanunu ile verilmeye başlanmıştır.

Kalabalığın Bilgeliği, küçük bir uzman grubu yerine birbirinden bağımsız kalabalıklardan görüş almanın, gerçeğe daha yakın sonuçlar verebileceğini savunur. Bu kavram, ilk olarak 1906 yılında Francis Galton tarafından gözlemlenen bir olayla popülerlik kazanmıştır. James Surowiecki'nin 2004 yılında yazdığı The Wisdom of the Crowds (Kalabalıkların Bilgeliği) adlı kitapta, bu durumun birkaç koşula bağlı olduğu belirtilmiştir: Çeşitlilik. Merkeziyetsizlik. Bağımsızlık. Karar mekanizması.

Zadruga'da genellikle 20-60 kişi arasında insan yaşar.

"Sotwede köylü" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "köylü" kelimesi, köyde yaşayan veya köyde doğmuş olan, tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan kişi anlamına gelir. Köylüler, tarih boyunca toplumların ekonomik yapılarını oluşturan en önemli gruplardan biri olmuştur.

E. P. Thompson'ın sınıf kuramı, sınıfı ilişki ve süreç olarak ele alan özgün bir Marksist yaklaşımdır. Thompson'ın sınıf kuramının temel özellikleri: Hümanist tarihsel metodoloji: Sıradan insanların gündelik deneyimlerinde sınıfsal ilişkilerin izini sürmüştür. Sınıfın dinamiği: Sınıflar, statik değil, dinamik bir süreç içinde var olurlar ve bu süreç, sınıf mücadeleleriyle şekillenir. Sınıf bilinci: Sınıf bilinci, kültürel süreçler içinde şekillenir ve öngörülemez. Thompson'a göre, sınıflar, içinde oluştukları kültürel ve toplumsal formasyonun ürünleri olarak ele alınmadıkça anlaşılamazlar.

Çağdaş Yazgan farklı alanlarda çalışmaktadır: Sanatçı: Çağdaş Yazgan, heykeltıraş ve özel efektçi olarak çalışmaktadır. Akademisyen: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi'nde sosyoloji alanında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Müzisyen: 1993 yılında İstanbul'da düzenlenen bir konserde Asafated, Disembowled ve Necrosis gruplarında davul çalmıştır. Ayrıca, Anadolu Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olarak da çalışmıştır.

Mina Urgan'ın "Bir Dinozorun Anıları" adlı kitabından bir söz: > "Bu yaşama içgüdüsü her zaman ayaklanmaya hazırdır zaten. 'Tamam, bitti' diyor, 'Vazgeçtim artık' diyor. Karanlık kuyu kapağını açmış, 'Beni bekliyor' diyor. Derken kirli bir motel odasının banyosunda sevinçle zıplayan küçücük, yemyeşil bir kurbağa yavrusu görüyor ve vazgeçmekten vazgeçiyor". Ayrıca, Urgan'ın kitaptan bir başka sözü: > "Bir ihtiyarın anılarını kim okur ki?" diye düşünürken, 'Bir Dinozorun Anıları' tam 103 baskı yaptı. Urgan, kitabında Nâzım Hikmet'in Kadıköy'de karpuz sattığını da anlatmıştır.

İnkılap ve inkılapçılık arasındaki temel fark, inkılap kavramının bir toplumun köklü değişimlerini ve dönüşümünü ifade ederken, inkılapçılık kavramının bu değişimlerin nasıl gerçekleşmesi gerektiğini savunan yenilikçi bir dünya görüşünü ifade etmesidir. İnkılap: Toplum düzenini ve yapısını daha iyi bir duruma getirmek için yapılan köklü değişiklik, devrim. İnkılapçılık: Toplumdaki değişikliklerin devrim şeklinde değil, reformlar yoluyla olması gerektiğini savunan, aklın ve bilimin yol göstericiliğinde, çağın gerçeklerine göre sürekli geliştirilip yenilenmesini ifade eden yenilikçi dünya görüşü.

Y kuşağı, 1980-1999 yılları arasında doğan bireyleri kapsar. Bazı araştırma merkezlerine göre bu yıllar 1979-1999 olarak da belirlenebilir.

Merkez ve taşra arasındaki fark, idari yapıya göre şu şekilde açıklanabilir: Merkez, bakanlık, müsteşarlık, genel müdürlük veya üniversite merkez binasını ifade eder. Taşra, bu merkez bina dışındaki il müdürlükleri, ilçe müdürlükleri gibi yerleri kapsar. Bazı örnekler: "Ankara-merkez" ifadesi, ilgili kurumun Ankara'daki ana binasında görev yapmayı ifade ederken, "Ankara-taşra" ifadesi bu merkez binanın dışındaki diğer birimlerinde görev yapmayı ifade eder. Üniversitelerde merkez ve taşra ayrımı yoktur; üniversite, kurulduğu yerde bir bütün olarak kabul edilir.

Kolektivizm ve kolektivite kavramları genellikle birbirine karıştırılsa da, aralarında bazı farklar bulunmaktadır: Kolektivizm, bireylerin toplum içinde bir sayıdan başka bir şey ifade etmediğini savunan, grubun birey üzerinde önceliklendirildiği bir değerdir. Kolektivite ise, belirli bir grup veya toplumun birlikte hareket etme, dayanışma ve kaynaşma durumunu ifade eder. Dolayısıyla, kolektivizm daha çok bir düşünce yapısını veya ideolojiyi, kolektivite ise bu düşünce yapısına sahip toplulukların eylem ve davranışlarını tanımlar.

"Dip Dalga" kitabının anlattığı konular, kitabın ismine göre farklılık göstermektedir: Vural Savaş'ın "Dip Dalgası". Hamdi Tayfur'un "Dip Dalga: Eski Müslümanlar, Yeni Deistler/Ateistler/Agnostikler". Fatih Bayhan'ın "Dip Dalga (Davutoğlu)".