Ruh

İslam inancına göre ruhlar, berzah aleminde yaşar. Ruhlar ayrıca, ervah alemi olarak da adlandırılan, ruhların ölümden sonra gittikleri asli vatan olarak kabul edilen bir alemde de bulunur. Şamanizm gibi bazı kültürlerde ise ruhların, yer, yeraltı ve gök gibi farklı alemlerde yaşadığı inancı vardır. Bu inançlar, dini ve kültürel yorumlara dayalıdır ve bilimsel bir temeli yoktur.

"Kalbindeki ile ölünce yanına kim gelir?" sorusuna doğrudan bir yanıt bulunamamıştır. Ancak, İslam inancına göre ölümden sonra ruhların durumu şu şekilde özetlenebilir: Mümin ruhlar. Kâfir ve günahkâr ruhlar. Ayrıca, bazı inanışlara göre ölen kişiler, evlerine gelip ziyaret edebilirler. Ancak bu, bilimsel bir temele dayanmayan, kültürel ve dini bir yorumdur.

Tibet'in Ölüler Kitabı, Bardo Thödol olarak da bilinir, insan ruhunun ölüm olayından tekrar doğmasına dek içinde bulunacağı koşulları ve geçireceği bilinç hallerini ayrıntılı bir biçimde açıklar. Kitap, ölmekte olan kimseye öte alemde yardımcı olması amacıyla, huzurunda okunacak biçimde düzenlenmiştir. Kitapta ele alınan bazı bilinç halleri: Kyenay Bardo: Doğum öncesinde, anne karnındayken içinde bulunulan bilinç hali. Milam Bardo: Rüya sırasındaki bilinç hali. Tingezin Bardo: Meditasyon sırasındaki bilinç hali. Chikai Bardo: Ölüm anındaki bilinç hali. Chönyid Bardo: Ölüm sonrasındaki bilinç hali. Sidpa Bardo: Yüksek realiteye ulaşıldığındaki bilinç hali. Tibetliler, bu kitabın ölen kişinin kurtuluşa ermesini sağladığına inanır.

"Alevin güle dönmesi" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, Alevi inancında "devri daim olsun" ifadesi, kişinin ölmediğini, devrinin dönüşerek devam ettiğini anlatır. Ayrıca, mum alevlerinin anlamlarıyla ilgili bazı inanışlar bulunmaktadır. Örneğin, dönen alevler, yakınlar arasında bir hainin varlığına veya partnerin sadakatsizliğine işaret edebilir. İnanışlar bilimsel temellere dayanmaz.

Rengarenk (Karafuru, 2010) filmi, bir genç erkek meleğin, suç işledikten sonra başıboş dolaşan bir ruha, dünyaya dönerek yeniden yaşamaya gayret etme hakkı kazandığını anlatmasını konu alır. Büyük bir suç işlediği söylenen ruh, sınıfın en tembeli, hiç arkadaşı olmayan, tek eğlencesi okuldan sonra sanat kulübünde resim yapmak olan Makoto Kobayashi isimli bir gencin bedenine yerleşir. Makoto, bir yabancının bedenine misafir olmanın rahatlığıyla, gayrimeşru ilişkisi olan annesine, yalnız insanların iyiliğini önemseyen iyimser babasına ve derslerinde çok başarılı olan, onu aşağılayan ağabeyinin küskün tavırlarına karşı koyar. Sonunda bir gerçeğin farkına varır: Yalnız insanların iyiliğini önemsemenin önemini. Ayrıca, NTC Medya'nın ATV için yaptığı Rengarenk adlı bir dizi de bulunmaktadır.

Ruhun ölümsüzlüğü fikrini ilk defa detaylı argümanlara oturtarak kanıtlamaya çalışan filozof Platon'dur. Platon'un yanı sıra, ruhun ölümsüzlüğü fikrine sahip olan bazı diğer filozoflar şunlardır: Sokrates. Pythagoras. Farabi.

Tin ve ruh aynı şey değildir, çünkü felsefi bir terim olarak tin, ruhtan ayrı bir kavramdır. Ruh, organik ve duyusal yaşamın ilkesi olup, yalnız insana özgü düşünme yetisi olan tin kavramından farklıdır. Tin, evreni açıklamak için her şeyin özü, temeli veya yapıcısı olarak benimsenen madde dışı varlıktır.

Ölen insanın sevdiklerini görüp göremeyeceği, İslam inancına göre şu şekilde açıklanabilir: Ruhların görüşmesi. Haberdar olma. Bu konular, dini yorumlara dayandığından bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır.

İslam inancına göre, bir insan ölünce fikirleri değişmez; akıl, idrak ve düşünceler sağlam olarak kalır. Ölümden sonra dünyadaki fikirlerin değişip değişmeyeceği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bilimsel açıdan ise, bir insanın ölünce fikirlerinin ne olacağına dair bir kanıt bulunmamaktadır. Bilinç ve düşüncelerin nöronlar arasındaki sinaptik bağlantılarla oluştuğu ve insan öldüğünde atomlarına ayrılarak enerjiye dönüştüğü, dolayısıyla anıları ve bilinci oluşturan nöronların da parçalandığı için bizi biz yapan şeylerin yok olduğu görüşü mevcuttur.

Dolores Cannon'un "Ölümün Ötesi" kitabı, ölüm ve ölümden sonraki yaşamla ilgili konuları ele alır. Kitapta işlenen bazı konular şunlardır: ölüm deneyimi; ruhlar âlemindeki farklı varoluş katları; ruhsal okullar; rehberler ve koruyucu melekler; cennet ve cehennem anlayışı; tanrı anlayışları; "kötü" yaşamların önemi; hayaletler ve gürültülü varlıklar; doğa ruhları; çeşitli ruhsal danışma kurulları ve onların insanlık üzerindeki etkileri; bedene-girenler (walk-ins); doğmadan önce yaşamı planlama; geri dönüş yolculuğu. Kitapta, ölüm ötesinde ürkütücü değil, büyüleyici bir âlemin bulunduğu vurgulanmaktadır.

Modern toplumda ruh kavramı varlığını sürdürmekle birlikte, bilimsel perspektifte geçerliliği ve gerekliliği yoktur. Ruh kavramı, birçok kültürde insan yaşamının veya varlığının vücutla ilgili olmayan kaynağı olarak kabul edilir. Psikiyatride kullanılan ruh kavramı, ilahi yaratıcı ile ilgili olan "ruh" kavramından farklıdır. Ayrıca, bazı felsefi akımlarda ruh, sinir sisteminin faaliyetleri sonucu oluşan algı ile eş anlamlı olabilir.

"Bedenim senin olabilir ama ruhum bana ait" ifadesi, Yeşilçam'ın klişe repliklerinden biridir. Bu replik, genellikle zengin bir karakterin, bir kadının bedeniyle ilgilendiğini ama ruhuna saygı duyduğunu ifade etmek için kullanılır. Ayrıca, bu söz, kişinin bedeninin bir başkasına ait olabileceğini ancak ruhunun, öz benliğinin her zaman kişiye ait kalacağını vurgulamak için de kullanılabilir. Ruhun varlığı ve sahipliği konusunda bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır; bu tür ifadeler, daha çok kültürel ve edebi bağlamda değerlendirilmelidir.

Ruhun ilk durağı, farklı inançlara göre değişiklik gösterebilir: İslam inancına göre, ruhun ilk durağı kabir hayatıdır. Inuit mitolojisine göre, ruhun ilk durağı Adlivun'dur. Bu inançlar bilimsel temellere dayanmamaktadır.

İnsanın ruhu ve benliği arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Ruh: Ruh, kişinin yaşam kaynağı ve bütün duyguların efendisidir. İnsan mahiyetinin aslı ve esası ruhtur. Ruh, irade sıfatının hakim olduğu emir aleminden gelen bir komut ve emirdir. Basit, bölünmez, parçalanmaz, eskimez, pörsümez, ölmez, dağılmaz, yaşlanmaz. Benlik (Ego): Benlik, kişinin öz benliği anlamına gelen Batı kaynaklı bir kavramdır. Kişinin insanlık onuruna yakışan bir konumda olduğunu ifade eder. Aşırı güvenmekten kaynaklanan benlik duygusu, anormal bir renge bürünür ve kişinin gerçek kişiliğinin ötesinde hayalî ve yapmacık bir kişiliği karakterize eder. Ayrıca, Galatyalılar 5. bölümde, ruh ve benlik arasındaki mücadele anlatılır.

Beden ve ruh arasındaki ilişki farklı şekillerde yorumlanabilir: Mevlana'nın görüşü. Film "Beden ve Ruh". Felsefi yaklaşımlar. Bedenin ve ruhun ne anlattığına dair başka bir bilgi bulunamamıştır.

İnsan ruhu bedenden ayrılınca "berzah" âlemine gider. Bu âlem, ölen ruhların kıyamete kadar bekledikleri, ahiretin bekleme salonu olarak tanımlanır. Ruhun tekrar dünyaya dönmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Bu konuda kesin bir bilgi vermek mümkün değildir, çünkü bu, dini yorumlara dayalı bir inanç meselesidir.

Uyuyan bir insanın ruhu, bedeninden ayrılmaz. Ancak, uyku sırasında ruh, bedenle olan temasını belirli sınırlara indirir ve bu esnada başka âlemlere yolculuk yapabilir. Rüya sırasında ruh, gözü kullanmadan olayları görür; maziye gider, istikbale geçer, misal âlemine girer ve ölmüş olan yakınlarıyla görüşebilir. Ölüm ise, ruhun bedenden tamamen ayrılmasıdır.

Bilim, ruha inanmamaktadır. "Ruh" kavramı, bilimsel olarak çalışılamayan metafiziksel bir olgudur.

Hayır, benlik ve ruh aynı şey değildir. Ruh, genellikle felsefi ve teolojik bir kavram olup, bilinci de içeren ancak aynı zamanda yaşam ilkesi, kişilik ve ölümsüzlük gibi kavramları da barındıran daha geniş bir varlığı ifade eder. Benlik ise, kişinin öz benliği anlamına gelen Batı kaynaklı bir kavramdır. Ayrıca, bazı görüşlere göre ruh, beynin ta kendisidir.

Hayvanların ölen sahibinin ruhunu hissettiğine dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Hayvanların ruhlarının olup olmadığı ve ölümden sonra nereye gittikleri, bilimsel olarak kanıtlanamamış, dini ve felsefi konularda ele alınan konulardır. İslam inancına göre, hayvanlar öldükten sonra cennete ya da cehenneme gitmez, bir tür arafta kalma hali söz konusudur. Diğer dinlerde de hayvanların ruhu olup olmadığına dair farklı görüşler bulunmaktadır.