RomaDönemi

Zeugma'da tarras (teras), antik kentin evlerini ve villalarını süsleyen mozaiklerin yerleştirildiği yüzeyleri ifade eder.

Aizanoi Antik Kenti'nde aşağıdaki ören yerleri bulunmaktadır: 1. Zeus Tapınağı: Roma döneminde yapılmış, dünyanın en iyi korunmuş tapınaklarından biridir. 2. Roma Tiyatrosu ve Stadion: Antik dünyada tek sahnede yer alan tiyatro ve stadyum kombinasyonu. 3. Macellum (Gıda Borsası): M.S. 400'lerde yapılmış, antik kentin alışveriş ve ticaret merkezi. 4. Sütunlu Cadde: Şehrin ana caddesi, dükkanların ve geçiş törenlerinin yapıldığı yer. 5. Hamam ve Palaestra Kompleksi: Roma dönemine ait iki hamam. 6. Meter Steunene Kutsal Alanı: Ana tanrıça Kibele'ye adanmış kutsal alan. 7. Antik Köprüler: Kocaçay üzerine kurulmuş beş köprüden ikisi ayakta.

Tarsus'ta bulunan "Donuk Taş" (Donuktaş), Roma dönemine ait bir tapınak kalıntısıdır. Bu yapının neden yapıldığı tam olarak bilinmemekle birlikte, M.S. 2. yüzyılın sonlarına doğru inşasına başlandığı ve imparator kültü ile ilgili olduğu düşünülmektedir.

Yozgat'ın Sarıkaya ilçesinde bulunan Sarıkaya Roma Hamamı, şehrin en meşhur tarihi yapılarından biridir. Bu hamam, MS 2. yüzyılda inşa edilmiş ve "Aquae Sarvenae" olarak bilinen termal kaynak üzerine yapılmıştır. 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Sarıkaya Roma Hamamı, çevre düzenleme çalışmalarının ardından 2025 yılında ziyarete açılmıştır.

Parion antik kentinde çeşitli dönemlerde farklı topluluklar yaşamıştır: MÖ 5. yüzyıldan MS 3. yüzyıl sonlarına kadar Parion'da, gümüş, bronz ve bakır sikkeler üzerinde Gorgon başı tasviri bulunan kişiler yaşamıştır. Helenistik dönemde Büyük İskender'in haleflerinden biri olan Lysimachus'un kontrolüne girmiştir. Bergama Krallığı döneminde Parion, Attalid tarafından ele geçirilmiş ve Roma hakimiyetine girmiştir. Bizans döneminde ise Parion önemli bir piskoposluk merkezi olmuştur. Ayrıca, Parion'da Hıristiyan cemaatinin MS 180'den önce yaşadığı ve bazı azizlerin (Onesiphorus, Menignus, Teogenes ve Basil) burada yaşadığı düşünülmektedir.

Domuz Tepe'de (Domuztepe Höyüğü) farklı dönemlerde çeşitli topluluklar yaşamıştır: 1. Neolitik Dönem: Domuz Tepe, en az M.Ö. 6200 yılından itibaren Neolitik dönemde yerleşim görmüştür. 2. Hellenistik Dönem: Höyük, Hellenistik dönemde de işgal edilmiştir. 3. Roma ve Bizans Dönemleri: Domuz Tepe, Roma ve Bizans dönemlerinde de yerleşim görmüş, bu dönemlerde mimari kalıntılar ve küçük buluntular ortaya çıkarılmıştır. 4. Orta Çağ: 2021 yılında yapılan kazılarda, Orta Çağ dönemine ait bir çocuk iskeleti bulunmuştur.

Agora'da bulunan bazı tarihi eserler şunlardır: 1. Batı Stoa (Batı Portiko): Agora'nın batı kenarı boyunca uzanan iki katlı sütunlu galeri. 2. Bazilika: Roma döneminde inşa edilen, hukuki ve ticari işlemlerin gerçekleştirildiği büyük salon. 3. Bouleuterion: Şehir meclisinin toplandığı yarı dairesel yapı. 4. Mozaikli Salon: Zengin mozaik döşemeleriyle dikkat çeken mekan. 5. Faustina Kapısı: Roma İmparatoru Marcus Aurelius'un eşi Faustina onuruna yapılan anıtsal giriş. 6. Su Yolları ve Sarnıçlar: Antik kentin su ihtiyacını karşılayan altyapı sistemleri. 7. Çeşitli Heykeller ve Yazıtlar: Agora'da çeşitli tanrı ve imparator heykelleri ile yazıtlar da sergilenmektedir.

Magarsus'ta şu yapılar ve özellikler bulunmaktadır: 1. Antik Tiyatro: Deniz manzarasına karşı konumlanmış, iyi korunmuş bir antik tiyatrodur. 2. Athena Magarsia Tapınağı: Kentin dini merkezlerinden biri olup, Büyük İskender'in dua ettiği yer olarak bilinir. 3. Surlarla Çevrili Kent Tasarımı: Izgara planlı bir kent yapısına sahiptir. 4. Orta Çağ Kalesi: Kentin savunma amaçlı kullanılan kalesidir. 5. Sarnıç ve Hamamlar: Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait kalıntılardır. Magarsus, Roma ve Helenistik dönemlerde önemli bir yerleşim yeri olmuştur.

Kızılkoyun Nekropolü, önemli birkaç nedenden dolayı tarih ve kültür açısından büyük bir değere sahiptir: 1. Arkeolojik Zenginlik: Roma dönemine tarihlenen kaya mezarları, antik Edessa'nın (bugünkü Şanlıurfa) kültürel ve dini yapısını yansıtan önemli arkeolojik buluntulardır. 2. Tarihi Miras: Binlerce yıl öncesine ait dini ritüel, gelenek ve ölümden sonraki hayata dair bilgiler sunan mezarlar, tarihe ışık tutar. 3. Turizm Potansiyeli: Şanlıurfa'nın tarihi dokusuna modern bir kültür rotası olarak eklenen nekropol, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken bir mekan haline gelmiştir. 4. Koruma Altında: 2014 yılından beri koruma altında olan nekropol, Şanlıurfa Müze Müdürlüğü tarafından restore edilerek günümüze kazandırılmıştır.

Ödemiş Kalesi'nin hikayesi, Roma döneminde yapılandırılmış bir yol gözetleme kulesi olarak başlamaktadır. Arkeolog Şükrü Tül ise kalenin askeri bir birlik barındırmaktan ziyade sivil amaçlar için kullanıldığını savunmaktadır. Kalenin burçlarının bir kısmı nispeten sağlamken, diğerleri tamamen yıkılmıştır.

Roma döneminde masaj, hamamlarda özel olarak tasarlanmış odalarda gerçekleştirilirdi. Uygulama yöntemleri arasında şunlar bulunurdu: - Kuru cilde masaj: Kısa süreli ve hafif dokunuşlarla yapılırdı. - Çeşitli masaj türleri: Güçlü ve zayıf, pozitif etkiler sağlayan masajlar uygulanırdı. - Spor masajı: Sporcular karşılaşmadan önce hazırlayıcı yağ ile ovulurdu. Ayrıca, masaj tıbbi bir terapi olarak kabul edilirdi ve doktorlar tarafından yapılırdı.

Hadrianapolis'te yapılan kazı çalışmalarında şu bulgular ortaya çıkarıldı: 1. 2. yüzyıla ait sikke: Roma Dönemi'nde Hadrianapolis'te basılmış, Nehir Tanrısı betimli bir sikke bulundu. 2. 5. yüzyıla ait fibula: Arbalet tipinde, estetik amaçlı kullanılan bir süs eşyası olan fibula. 3. 1500 yıllık bronz filtre: İçeceklerin posasını ayırmak için kullanılan bir filtre.

Pergamon Antik Kenti'nde çeşitli dönemlerde farklı topluluklar yaşamıştır: Helenistik Dönem: Kent, MÖ 281-133 yılları arasında Attalos Hanedanı döneminde Helenistik Bergama Krallığı'nın başkenti olmuştur. Roma Dönemi: MÖ 133'te III. Attalos'un vasiyeti üzerine kent, Roma İmparatorluğu'na devredilmiş ve Roma yönetiminde en gelişmiş haline ulaşmıştır. Bizans Dönemi: Kent, Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olmuş ve daha sonra Selçuklu Türkleri tarafından kontrol edilmiştir. Osmanlı Dönemi: 1357'de Bizans kontrolüne geri dönen şehir, son olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Bayburt Kalesi'nin tarihi, Roma Dönemi'ne kadar uzanmaktadır.

Te'omim Mağarası'nda yapılan kazılarda şu bulgular ortaya çıkarıldı: 1. Roma Dönemi Yağ Lambaları: Mağaranın her yerine yerleştirilmiş 120'den fazla korunmuş yağ lambası. 2. Silahlar ve Çanak Çömlek: Derin yarıklarda ve köşelerde saklanmış silahlar, baltalar ve çanak çömlek parçaları. 3. İnsan Kafatasları: Mağarada üç insan kafatası bulundu. Bu buluntular, mağaranın ezoterik dini kült faaliyetleri için kullanılmış olabileceğini düşündürmektedir.

St. Gereon Bazilikası'nın içinde aşağıdaki unsurlar bulunmaktadır: 1. Freskler: Aziz Joseph'in hayatından olayları ve Kıyamet Günü'nü tasvir eden freskler. 2. Mozaikler: İç mekanda çarpıcı mozaikler bulunmaktadır. 3. Roma İmparatorluğu Döneminden Kalma Hamam Kalıntıları: Bazilikanın tarihi geçmişine dair önemli ipuçları sunmaktadır. 4. Antik Yapı Elemanları: 4. yüzyıla kadar uzanan, Roma dönemine ait mimari kalıntılar. Ayrıca, bazilika günümüzde hala Hristiyan törenleri için kullanılmakta ve yerli ve yabancı ziyaretçilere açıktır.

Kale surlarının yapım tarihleri farklılık göstermektedir: - Kayseri Kalesi ve surları, Roma döneminde 3. yüzyılda inşa edilmiştir ve Bizans döneminde 6. yüzyılda daraltılmıştır. - Diyarbakır Kalesi, M.Ö. 3.000-4.000 yıllarında Huriler tarafından inşa edilmiştir.

Aperlai Antik Kenti, tarihi ve doğal güzellikleri nedeniyle önemlidir. İşte bu antik kentin önem arz eden bazı yönleri: 1. Likya Birliği'nin Üyesi: Aperlai, Likya Birliği'nin 23 kentinden biriydi ve antik dönemde önemli bir liman ve ticaret merkeziydi. 2. Roma Dönemi Zenginliği: Roma İmparatorluğu döneminde şehir zenginleşmiş ve genişlemiştir. 3. Su Altı Kalıntıları: Depremler sonucu bir kısmı sular altında kalmış olan antik kent, dalış severler için eşsiz bir deneyim sunmaktadır. 4. Tarihi ve Kültürel Miras: Nekropol, tiyatro ve antik liman gibi kalıntılar, dönemin sosyal ve kültürel yaşamına dair önemli ipuçları sunar. 5. Turistik Değer: Tarih meraklıları ve doğa severler için çeşitli turistik yerler sunması, Aperlai'yi popüler bir destinasyon haline getirmektedir.

Aktopraklık Höyüğü'nde yapılan kazılarda şu önemli bulgular elde edilmiştir: 1. 7500 Yıllık Ayak İzleri: Höyükte, yaklaşık 7500 yıl öncesine ait 42-43 numara bir ayakkabıya ait ayak izleri bulunmuştur. 2. Neolitik Dönem Buluntuları: Neolitik döneme ait yuvarlak planlı dal örgü mimariyle yapılmış evler ve tandırlar ortaya çıkarılmıştır. 3. Roma Dönemi İzleri: Höyük, Roma döneminde de yeniden iskân edilmiştir. 4. Çanak Çömlek ve Mezar Buluntuları: Neolitik çanak çömlek, mermer bilezik ve boncuklar gibi çeşitli arkeolojik eserler bulunmuştur.

Çavuş Sekiyurt Kaya Mezarları, Roma dönemine aittir.