Surlar

Eğri Kapı, İstanbul'un kara surlarında, Blaherna (Tekfur) sarayı yanındaki kapılardan biridir. Eğri Kapı'nın bulunduğu surların, M.S. 4. ve 5. yüzyıllarda Doğu Roma döneminde inşa edildiği düşünülmektedir. Eğri Kapı, aynı zamanda, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Edirnekapı ve Ayvansaray semtleri arasında yer alan bir semtin de adıdır.

Konya dış kale surları, şehir merkezini çevreleyen ve şehrin dışında yer alan bir dizi surdan oluşur. Surların geçtiği bazı yerler: Eski Guraba Hastanesi’nin bulunduğu yerden, umumi evlerin arkasından Zindankale’ye; oradan Sadreddin-i Konevi’nin doğusundaki Kapı Çeşmesi’ne; lisenin bulunduğu yerden doğuya kıvrılarak Söylemez Konağı’nın önünden; Larende Kapısı’ndaki Sahib Ata Külliyesi’nin kuzeyinden; ağaç pazarına; buradan kuzeye kıvrılarak ve Kapı Camii’ni dışarıda bıraktıktan sonra Akif Paşa Mektebi ve Esat Efendi Hanı arkalarından Debbağhane’ye; sınırları bu şekilde olan Konya dış surlarının içinde kalan bölge, Konya sur içi olarak adlandırılır. Konya dış kale surlarının yaklaşık 20 kilometre uzunluğunda ve genellikle 6-8 metre yüksekliğinde olduğu belirtilmektedir.

İstanbul surlarının yıkılmasının başlıca nedenleri şunlardır: Doğal afetler: Surlar, tarih boyunca yaşanan depremler ve Lycus Nehri'nin taşkınları nedeniyle zarar görmüş ve yıkılmıştır. Bakımsızlık ve ihmal: 1204'teki Latin fethinden sonra surlar bakıma muhtaç hale gelmiş, 1261'den sonra yeniden canlanan Bizans devleti, doğrudan tehdit zamanları dışında surları koruyacak kaynaklardan yoksun kalmıştır. İnşaat ve rant faaliyetleri: 2020 yılında yaşanan çökme, çevredeki rant nedeniyle yapılan inşaat faaliyetleri sırasında meydana gelmiştir. Ayrıca, surların bazı bölümleri, onarım ve güçlendirme amacıyla da yıkılıp yeniden inşa edilmiştir.

Edirnekapı'da Bizans İmparatorluğu döneminde inşa edilen kara surları bulunmaktadır. Bu surlar, 408-413 yılları arasında İmparator II. Theodosius tarafından yaptırılmıştır ve 96 kule ile güçlendirilmiştir.

Kale sur taşı, kale surlarının yapımında kullanılan taşlara verilen isimdir. Örneğin, Ankara Kalesi'nin surlarında andezit bileşiminde taşlar ve bazı bölümlerde tuğla ile kireçtaşı kullanılmıştır. Ayrıca, modelsanstone.com ve opekastone.com gibi sitelerde, eski kale ve sur duvarlarındaki büyük ve gösterişli taşlardan esinlenerek üretilmiş sur taşları bulunmaktadır.

İstanbul surlarının toplam uzunluğu yaklaşık 22-23 kilometredir. Kara surları: 8 km. Haliç tarafındaki surlar: 6 km. Sahil tarafındaki surlar: 9 km.

Edirnekapı'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Bizans Dönemi: Edirnekapı, İmparator II. Theodosius'un 4. yüzyılda yaptırdığı kara surları ile başlar. İstanbul'un Fethi: 29 Mayıs 1453'te Osmanlı ordusu, Edirnekapı'da ilk gediği açarak şehre girmiştir. Osmanlı Dönemi: Edirnekapı, Edirne'den gelenlerin İstanbul'a girdiği kapı olduğu için bu ismi almıştır. Dini ve Kültürel Yapılar: Bölgede Mimar Sinan'ın eseri Mihrimah Sultan Camii ve İştipol Sinagogu gibi önemli yapılar bulunmaktadır. Nüfus Yapısı: 1960'lardan sonra Rum nüfusun azalmasıyla Edirnekapı, tamamen Türk-İslam semti haline gelmiştir. Edirnekapı'nın kaderinin, 29 Mayıs 1453'te Osmanlı ordusunun şehre girişiyle değiştiği de söylenmektedir.

Açılır kapanır köprü, genellikle ip veya zincir yardımıyla açılıp kapatılır. Çalışma prensibi: Çevirme kollu makara (çıkrık) çevrildiğinde bir kuvvet uygulanır. Bu kuvvet, ip ve köprünün ayaklarında bulunan makaralar (sabit makara) aracılığıyla hareketli köprü (kaldıraç) bölümüne iletilir. Yerçekimi kuvveti yenilir ve köprü, ipin çekildiği yöne doğru, yani köprünün ayaklarına doğru hareket ederek açılır. Kol zıt yönde çevrildiğinde ise köprü tekrar kapanır.

Ankara Kalesi'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Galatlar Dönemi: Kale, M.Ö. 2. yüzyılda Galatlar'ın Ankara'ya yerleşmesi sırasında inşa edilmiştir. Roma Dönemi: Roma İmparatoru Caracalla, MS 217'de kalenin surlarını onartmıştır. Bizans Dönemi: 7. yüzyılın ikinci yarısından sonra Romalılar kaleyi onarmaya başlamış, İmparator II. Justinianos 668'de dış kaleyi yaptırmıştır. Selçuklu Dönemi: 1073 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan tarafından ele geçirilmiştir. Osmanlı Dönemi: 1832'de Kavalalı İbrahim Paşa tarafından onarımdan geçirilmiş, kalenin dış duvarları genişletilmiştir. Ankara Kalesi, tarih boyunca stratejik bir öneme sahip olmuş ve çeşitli dönemlerde onarım ve eklemelerle günümüze ulaşmıştır.

Diyarbakır Surları'nın neden yapıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, yapımının MÖ 3000-2500 yılları arasında Hurriler döneminde başladığı düşünülmektedir. Surların günümüzdeki şeklini ise 349 yılında Roma İmparatoru II. Constantius zamanında aldığı kabul edilmektedir. Diyarbakır Surları'nın yapılma amaçlarından bazıları şu şekilde sıralanabilir: Savunma. Kontrol. Ayrıca, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Diyarbakır Surları, egemenlik savaşlarına tanıklık etmiş ve bu nedenle zaman zaman onarımdan geçirilerek yenilenmiştir.

Diyarbakır surlarının uzunluğu 5,5 km'dir. Surların 7 km olarak algılanmasının nedeni, iç kaleyi de kapsayan çevre uzunluğu olabilir. Diyarbakır surları, M.Ö. 4. yüzyılda inşa edilmeye başlanmış ve bugünkü halini M.S. 349 yılında, Roma İmparatoru Konstantinus döneminde almıştır.

İstanbul'u çevreleyen Konstantinopolis Surları, diğer adıyla Theodosius Surları, toplamda 22 km uzunluğundadır. Bu surlar, Sarayburnu'ndan Haliç kıyısı boyunca Ayvansaray'a, Marmara kıyısı boyunca Yedikule'ye, Yedikule'den Topkapı'ya ve tekrar Ayvansaray'a uzanmaktadır. Surların üzerinde 50 kapı ve 300 burç bulunmaktadır, ancak bu yapıların bir kısmı kaybolmuştur.

İstanbul'un en eski surları, Lygos surları olarak bilinir ve Sarayburnu'nda bulunan eski yerleşim birimi Lygos'a aittir. M.Ö. 7. yüzyılda, Yunanistan'dan gelen Megaralılar tarafından kurulan Byzantion şehri surları ise daha sonra inşa edilmiştir. İmparator Septimius Severus, M.Ö. 2. yüzyılın sonunda şehri yeniden inşa ettirerek ikinci bir sur inşa ettirmiştir. İstanbul'un üçüncü surları ise İmparator I. Constantinus tarafından yaptırılmıştır. Son olarak, en bilinen ve günümüze kadar gelen surlar, İmparator II. Theodosius döneminde (408-450) inşa edilen surlardır.

Aziz Romanos Kapısı, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Ayvansaray Mahallesi'nde yer almaktadır. Bu kapı, aynı zamanda Top Kapısı olarak da bilinir ve Mevlanakapı ile Sulukule Kapısı arasında, Topkapı Sarayı'nı korumak için yerleştirilen toplardan adını almıştır. Kapıya ulaşmak için, Ayasofya Müzesi'nin güneybatı köşesinden geçen sokaklardan yürünebilir.

Urfa Kapı'nın (Rum Kapısı) hikayesi şu şekilde özetlenebilir: İnşa Tarihi. Onarım. Osmanlı Dönemi Kullanımı. Günümüzdeki Durumu. Urfa Kapı, Diyarbakır’ın tarihi dokusunu ve kültürel mirasını yansıtan önemli bir yapıdır.

Rize Zilkale'de iki kapı bulunmasının nedeni, dış surlar ve orta surlar arasındaki geçişi sağlamak içindir. Dış kalenin kapısına kuzeybatı yönündeki patika bir yolla ulaşılır.

İstanbul'un tarihi surları, yaklaşık 1600 yıllık bir tarihe sahiptir. Bu surlar, Bizans İmparatorluğu döneminde, 5. yüzyılda İmparator II. Theodosius tarafından inşa ettirilmiştir.

Fatih ilçesinde bulunan bazı surlar şunlardır: İstanbul Kara Surları. Komnenos Surları. Yedikule Surları. Haliç ve Marmara kıyılarındaki deniz surları ise büyük ölçüde tahrip olduğu için günümüze kadar ulaşamamıştır.

Dünyanın en büyük surları, Diyarbakır'da bulunmaktadır. Diyarbakır surlarının bazı özellikleri: Uzunluk: 5.700 metre. Yükseklik: 8-12 metre. Genişlik: 3-5 metre. Burç sayısı: 82. Bu surlar, Çin Seddi'nden sonra dünyanın en uzun ikinci surları olarak kabul edilmektedir.

Çin Seddi'nden sonra en uzun duvar, Batı Sahra'da bulunmaktadır. Batı Sahra'daki duvarın uzunluğu 2720 km'dir ve altı aşamada inşa edilmiştir.