Özgürlük

Bireycilik ve özgürlük aynı şey değildir, ancak aralarında yakın bir ilişki vardır. Özgürlük, bireyin devlet, toplum veya diğer güçler tarafından keyfi baskılara maruz kalmaması anlamına gelir. Bireycilik, özgürlüğün temel taşlarından biridir; ancak özgürlük, aynı zamanda bireyin potansiyelini gerçekleştirebilmesi için gereken kaynaklara ve fırsatlara erişimi de içerir (pozitif özgürlük). Dolayısıyla, bireycilik özgürlüğün bir unsuru olsa da, özgürlük daha geniş bir kavramdır ve bireycilikle birlikte ele alındığında daha anlamlı olur.

Vintage, geçmiş bir döneme ait olan, tanınabilir nitelikteki ve değerli sayılan eşyaları ifade eden bir terimdir. Bir parçanın vintage olarak kabul edilebilmesi için, günümüzden 20 yıl önce üretilmiş olması ve o dönemin izlerini taşıması veya ünlü bir markaya ya da tasarımcıya ait olması gerekir. "Vüntage" kelimesinin ne anlattığına dair bir bilgi bulunamamıştır.

Rüyada şoförsüz araba görmek farklı şekillerde yorumlanabilir: Kontrol kaybı. Bağımsızlık ve özgürlük. Manevi huzur. Rüya tabirleri bilimsel bir temele dayanmamaktadır. Şoförsüz araba görmek, gerçek hayatta da çeşitli anlamlar taşıyabilir: Kendi kendine sürüş teknolojisi.

"Lexe Lexe" şarkısının ne anlattığına dair doğrudan bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Serhado'nun "Lo Dilo" şarkısının, yaşanan acılara rağmen umuttan bahsettiği bilinmektedir. Serhado'nun "Lexe Lexe" şarkısının sözleri hakkında bilgi bulunabilecek bazı platformlar şunlardır: Dailymotion. SoundCloud.

Apple'ın 1984 reklamında, Macintosh bilgisayarının tanıtımı ve IBM'in egemenliğine son verilmesi mesajı iletilmektedir. Reklamda yer alan bazı semboller ve temsil ettikleri: Kırmızı şortlu sportif kadın: Apple ve yenilikçilik. Çekiç: Yenilikçiliği temsil eder ve gelenekselliği yıkar. Büyük Birader (Big Brother): IBM'i ve her şeyi kontrol eden otoriteyi simgeler. Reklam, ilk kez 22 Ocak 1984'te Super Bowl sırasında yayınlanmış ve büyük bir etki yaratmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 8. ve 11. maddeleri arasındaki ilişki, özel ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8) ile toplantı ve dernek kurma özgürlüğü (Madde 11) arasındaki dengedir. Madde 8, özel hayatın gizliliğini ve aile hayatına saygıyı vurgularken, bu hakkın kamu makamları tarafından müdahaleye açık olduğunu, ancak bu müdahalenin yasayla öngörülmüş ve demokratik bir toplumda gerekli bir tedbir olması durumunda mümkün olduğunu belirtir. Madde 11 ise barışçıl toplanma ve dernek kurma hakkını tanır, ancak bu hakların kullanılmasının da yasayla öngörülen ve demokratik bir toplumda ulusal güvenlik, kamu düzeni gibi belirli amaçlarla sınırlanabileceğini ifade eder. Bu iki madde arasındaki ilişki, özel hayatın gizliliği ve dernek kurma özgürlüğünün sınırlarının belirlenmesinde karşılıklı bir denge kurulmasını sağlar.

Huckleberry Finn'in Maceraları, Mark Twain tarafından yazılmış bir romandır ve kölelik ile özgürlük arasındaki çatışmayı konu alır. Romanın başlıca karakterleri ve hikayeleri: Huckleberry Finn: Eğitimsiz, iyi kalpli bir çocuk olan Huck, işsiz ve sarhoş babasından kaçar. Jim: Kaçak bir köle olan Jim, özgürlüğüne kavuşmayı hedefler. Huck ve Jim, Mississippi Nehri boyunca macera dolu bir yolculuk yaparlar. Romanın temaları arasında dostluk, adalet ve 19. yüzyılın düşünce iklimiyle toplumun kabul görmüş değerleriyle ahlaki çatışmalar da bulunur.

Mümtazer Türköne, 24 Eylül 2020 tarihinde tahliye edilmiştir. Türköne, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınmış ve 5 Ağustos 2016'da tutuklanmıştı. Tahliye kararı, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Türköne'nin yeniden yargılanması yönündeki çağrısının ardından gelmiştir.

Özgür insan, farklı şekillerde tanımlanabilir: Jean Jacques Rousseau'ya göre: "İnsanın özgürlüğü; istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasındadır". Vehbi Hacıkadiroğlu'na göre: "İnsanın özü özgürlük aramaktır". İbn Miskeveyh'e göre: "Güçlü hayvanî tutkuların başatlığından kurtulan kişi". Özgür insan, aynı zamanda, düşünce, ifade ve eylem özgürlüğü gibi haklara sahip olan ve bu özgürlükleri kullanırken başkalarının haklarına saygı gösteren kişidir.

Marksizme göre özgürlük ve zorunluluk diyalektik bir karşıtlık içinde birlikte var olur. Özgürlük, zorunluluğun bilincine varmaktır. Zorunluluk, özgürlüğü kuşatır. Spinoza ise özgürlük ve zorunluluk arasında bir çelişki olmadığını savunur. Özgürlük ve zorunluluk arasındaki ilişki, bireyin iradesi ve toplumsal koşullar bağlamında da ele alınabilir.

Kuşlar, genellikle en özgür hayvanlar olarak kabul edilir. Diğer özgür hayvan örnekleri arasında at da sayılabilir.

Uzi'nin "Paparazzi" şarkısı, şöhretin ve paranın karanlık yüzünü anlatan duygusal bir rap şarkısıdır. Şarkının ana temaları: pişmanlık; mücadele; kurtuluş arayışı. Şarkı sözlerinde pişmanlık, öfke, umutsuzluk ve kurtuluş arzusu gibi duygular ön plandadır. Bazı dikkat çeken mısralar: "Yalan olucaz hızla gidersek her kapıyı çalana 'gir içeri' dersek"; "Bulucaz bizde çıkış yolu önümüzü görcek şekilde içersek"; "Haram para ve lanet annem sen bize dua et"; "Kurtulamıyorum hiç rapten, başımı kaldıramıyorum içmekten, düştüm mahalleme yüksekten". Şarkı, şöhret ve paranın her zaman mutluluk getirmediğini, aksine pişmanlık ve zorluklara yol açabileceğini anlatır.

Liberteryenler, devletin doğasında var olan büyüme ve yayılma eğilimi nedeniyle devlete karşı çıkarlar. Liberteryenlerin devlete karşı olmasının bazı diğer nedenleri: Bireysel özgürlüklerin kısıtlanması: Liberteryenler, devletin sosyal adalet veya eşitlik gibi amaçlar adına ekonomik aktörlerin faaliyetlerine ve bu faaliyetlerin sonuçlarına müdahale etmesini kabul etmezler. Devletin gereksiz bir kötülük olarak görülmesi: Anarko-kapitalist liberteryenler, devleti gereksiz bir kötülük ve bireylerin özgürlüğünü kısıtlayan bir unsur olarak kabul eder. Devletin coğrafi yetki alanını genişletme girişimlerinin özgürlüğe yönelik bir saldırı olarak görülmesi: Liberteryenler, devletin yetki alanını genişletme girişimlerini, bireylerin özgürlüklerine yönelik bir tehdit olarak görürler. Ancak, liberteryenizmin içinde farklı görüşler de bulunmaktadır; örneğin, sosyalist liberteryenizm, devletin ekonomik adalet ve eşitlik adına müdahalesini savunabilir.

Felsefe.gen.tr'de irade özgürlüğünün olup olmadığına dair farklı görüşler bulunmaktadır: Kaderiyye: İnsanın kendi fiillerini seçme iradesi vardır ve bu fiillerin yaratıcısı kendisidir. Cebriyye: İnsan irade ve güç sahibi değildir, tüm davranışları Allah'ın kader planı doğrultusunda gerçekleşir. Mu'tezile: İnsan, Allah'ın verdiği irade ve güçle kendi fiillerini seçer, ancak Allah iyi ve kötü olanı önceden bildiği için insandan sorumlu tutar. Eş'ariyye: İnsan, Allah'ın takdir ettiği cüz'î bir iradeye sahiptir ve eylemlerinden sorumludur, ancak mutlak irade sahibi değildir. Maturidi: İnsan, akıl ve irade ile davranışlarını tercih eder ve eylemlerine dönüşür, ancak eylemin kuralları Allah'ın takdiriyle belirlenir. Ayrıca, bağdaşırcılık ve bağdaşmazcılık gibi yaklaşımlar da irade özgürlüğü tartışmalarına dahildir.

"Özgür Ben, Hareket ve Eylemlilik", Sakarya Büyükşehir Belediyesi'nin Şubat Kültür Takvimi kapsamında, 14 Şubat 2025 tarihinde Ofis Sanat Merkezi'nde (OSM) gerçekleştirilen bir söyleşinin başlığıdır. Söyleşide, ilahiyatçı yazar Prof. Dr. Şaban Ali Düzgün, bireyin özgürlüğü ve benlik kavramını hem felsefi hem de dini perspektiften ele almıştır. Prof. Dr. Düzgün, gerçek özgürlüğün, bilinçaltına kazınmış ve farkına varmadan taşınan düşünceleri sorgulamakla başladığını belirtmiştir.

Sevgi Eğitimi kitabı, sevginin eğitim ortamında nasıl işe koşulabileceğini anlatıyor. Kitapta, sevginin şu boyutları ele alınıyor: duygu ve düşüncelerin paylaşma; hoşgörülü olma; kişinin kendini tanımasına ve yeteneklerini geliştirmesine yardımcı olma; saydam olma; insanın önemli gereksinimlerinden biri olma; merkeze hiçbir varlığı koymama; tutarlı bilgi sahibi olma; bilgi ve duyguyu inceltme, zenginleştirme. Kitapta ayrıca, "Sevgi ve özgürlük öğrencilere nasıl kazandırılabilir?" ve "Öğretmen sınıfta ne yapılmalı ki, sevgi ve özgürlüğü sağlayabilsin?" sorularının yanıtları da bulunuyor.

"Özgürlük ve Demokrasiyi Çizmek" ifadesi, İlhan Demiraslan'ın bir şiirinin adı olarak kullanılmaktadır. Şiirde, denize su, balık, martı, sabah serinliği gibi unsurların eklenmesiyle, yoksulluk, çare, sömürü gibi kavramların da çizilmesi anlatılmaktadır. Ayrıca, "Özgürlük ve Demokrasiyi Çizmek" Selda Bağcan'ın bir şarkısının adı olarak da bilinmektedir.

Hayvanların kaçış planı, genellikle empati, doğaya ve hayvanlara saygı konularını vurgular. Örneğin, "Musab ve Miraç’ın Büyük Kaçış Planı" masalında, Musab, Enes ve Miraç Ertuğrul, hayvanlarla konuşarak onların ihtiyaçlarını anlar ve tutsak durumdaki hayvanları sirkin dışına, doğal ortamlarına kavuşturmak için bir plan yaparlar. Ayrıca, hayvan kaçış planları, hayvanların özgürlüklerinin onlar için ne kadar değerli olduğunu ve fırsatçı doğalarını da gösterebilir.

"Sweet Bean" (Türkçe: Umudun Tarifi), 2015 yapımı bir Japon filmidir ve yönetmenliğini Naomi Kawase üstlenmiştir. Sentaro, dükkanına eleman almak için bir ilan verir ve bu ilana, her zaman bir dorayaki dükkanında çalışmak istediğini söyleyen Tokue cevap verir. Ancak müşteriler, Tokue'nin elindeki deformitelerin cüzzamdan kaynaklandığını öğrenince dükkana gelmeyi bırakırlar ve Sentaro, Tokue ile çalışmayı bırakmak zorunda kalır. Tokue birkaç ay sonra zatürreden öldüğünde, Sentaro'ya kendi kullandığı fasulye ezmesi yapma aletlerinin yanı sıra Sentaro ve Wakana için kaydedilmiş bir kaset bırakır. Filmin ana fikri, "kendi küçük dünyasının dışına çık, biraz cesur ol ve hayallerini gerçekleştirmek için adım at" olarak özetlenebilir.

Özgürlüklerin kısıtlanmaması gerektiği yönünde bazı münazara sözleri: "Özgürlüğün üzerindeki her kısıtlama bir sonraki kısıtlamayı daha az şoke edici ve daha kabul edilir yapar" "Daha fazla farkında olmamız gereken şu ki özgürlüğün kendiliğinden bir koruyucusu yok" "Hükümetler sansüre geçit vermemelidirler ve bu ancak basının özgür olması ile olabilir" "Özgürlük sağlık gibidir, varken sorgulanmaz, çantada keklik gözüyle bakılır, kaybedince farkına varılır" "Kiminle münazara etmişse mutlaka, ‘Ya Rabbim eğer haklı isem, onun gönlüne ve diline hakkı yerleştir ki bana uysun eğer onun görüşü doğru ise ben ona uyayım’ demiştir"