Faşizm

Faşizmin temel ilkeleri şunlardır: 1. Otoriter Yönetim: Güçlü ve merkezi bir otoriteye bağlılık, demokratik süreçlerin yerine liderin mutlak otoritesinin savunulması. 2. Milliyetçilik: Ulusun çıkarlarını her şeyin üstünde tutma ve diğer milletlere karşı üstünlük iddiası. 3. Devletin Üstünlüğü: Birey hakları ve özgürlükleri yerine devletin ihtiyaçlarının önceliklendirilmesi. 4. Şiddetin Meşrulaştırılması: Ulusal birliği ve düzeni sağlamak adına şiddeti bir araç olarak kullanma. 5. Anti-Liberalizm ve Anti-Komünizm: Liberalizmi ve komünizmi ulusun birliğine tehdit olarak görme. Ayrıca, faşist rejimlerde ırkçılık, militarizm ve disiplin gibi ek ilkeler de öne çıkar.

II. Dünya Savaşı'nın çıkmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Versay Antlaşması: I. Dünya Savaşı'nın ardından Almanya'ya dayatılan ağır şartlar, Almanya'da ekonomik ve siyasi istikrarsızlığa yol açtı ve milliyetçi hareketlerin güçlenmesine zemin hazırladı. 2. Ekonomik Buhran: 1929 Ekonomik Krizi, dünya genelinde ekonomik kargaşaya neden oldu ve kitle işsizliği, sosyal huzursuzluk ve siyasi aşırılığın yükselmesine katkıda bulundu. 3. Faşizm ve Nazizm: İtalya'da Benito Mussolini'nin faşist rejimi ve Almanya'da Adolf Hitler'in Nazizmi, saldırgan dış politikalar izleyerek savaşı tetikledi. 4. Japonya'nın Yayılmacı Politikaları: Japonya, Asya'daki topraklarını genişletmek amacıyla saldırgan bir politika izledi ve 1937'de Çin'i işgal ederek Pasifik'te savaşı başlattı. 5. Milliyetçilik ve Etnik Çatışmalar: I. Dünya Savaşı'nın ardından çizilen sınırlar, milliyetçilik esaslarına uygun olmadığından etnik çatışmalar ve sınır sorunlarına yol açtı.

1970 yapımı "Konformist" (Il Conformista) filmi, Mussolini döneminde Roma'da yaşayan Marcello adındaki bir adamın hikayesini anlatıyor. Marcello, Mussolini için çalışan bir konformisttir ve patronu tarafından bir iş için Paris'e gönderilir. Film, Marcello'nun bu görevi yerine getirirken yaşadığı iç çatışmaları ve bastırılmış çocukluk anılarının etkisiyle görevinin meşruluğundan kuşku duymaya başlamasını konu alıyor.

Faşizm, otoriter bir siyasi ideoloji ve yönetim biçimidir. Temel özellikleri: - Güçlü bir merkezi hükümet ve lider etrafında toplanma. - Milliyetçilik ve ulusun çıkarlarının her şeyin üstünde tutulması. - Bireysel haklar ve özgürlüklerin kısıtlanması, devletin ihtiyaçlarının önceliklendirilmesi. - Şiddetin bir araç olarak kullanılması ve muhalefete karşı sert önlemler alınması. Faşizm, 20. yüzyılda İtalya ve Almanya'da ortaya çıkmış ve daha sonra birçok ülkede anti-demokratik ideolojilere verilen genel bir isim haline gelmiştir.

"Konformist" (Il Conformista) filmi, Mussolini'nin faşist hükümetini sorgusuz sualsiz kabullenen Marcello'nun hikayesini anlatır. Marcello, gizli polise katılır ve yeni bir eşle yeni bir yaşama başlar. Marcello, görevi sırasında bastırılmış çocukluk anılarının etkisiyle görevinin meşruluğundan şüphe duymaya başlar.

"Mario ve Sihirbaz" kitabı, Thomas Mann tarafından 1930 yılında yazılmış ve İtalya'da faşizmin yükselişini konu almaktadır. Öyküde, sihirbaz Cipolla faşist bir diktatörü temsil eder ve izleyicilerini hipnotizmayla emirlerine uydurur. Ayrıca, Mario karakteri başkaldıran ve düzeni yıkan bir kişiyi, sihirbazın gösterisi ise gözboyayıcı faşist propagandayı ifade eder.

Konformist kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Genel Anlamda: Konformist, toplumda yerleşmiş inanç, düşünce ve geleneklere itiraz ve eleştiri olmaksızın uyan, uyum gösteren kişiyi ifade eder. 2. Edebiyat ve Sinema: "Konformist" aynı zamanda Alberto Moravia'nın 1951 tarihli romanı ve Bernardo Bertolucci'nin 1970 yapımı film uyarlaması için kullanılan bir terimdir.

Mussolini'nin Kara Gömleklileri, resmi adıyla Camicie Nere veya Squadristi, Benito Mussolini'nin faşist ideolojisini yaymak ve siyasi rakiplerini bastırmak için kurduğu yarı askeri bir örgüttür. Özellikleri: - Kuruluş: 1919 yılında, I. Dünya Savaşı sonrası eski askerler, milliyetçiler ve sosyalistlerden oluşan küçük bir grup olarak kuruldu. - İsim: Siyah gömlek giymeleri nedeniyle bu adı aldılar, bu renk İtalyan milliyetçiliğini ve faşist ideolojinin şiddet ve disiplin vurgusunu temsil ediyordu. - Faaliyetler: Sokaklarda gösteriler düzenleyerek, muhaliflere ve siyasi rakiplere karşı şiddet ve gözdağı kullandılar. - Rol: Faşist Parti'nin üye sayısını artırmada ve 1922'de Roma Yürüyüşü ile iktidara gelmede kilit rol oynadılar. Dağılış: II. Dünya Savaşı sırasında rolleri azaldı ve faşist rejimin 1943'te çökmesiyle birlikte dağıldılar.

Antonio Gramsci'nin Mussolini'ye karşı mücadelesi 1924-1926 döneminde yoğunlaşmıştır. Gramsci, 1924 yılında İtalya Komünist Partisi'nin genel sekreteri olmuş ve faşist baskı koşullarında partiyi merkezi ve illegal bir yapıya kavuşturmak için çalışmıştır.

Faşizmin kökenleri ve karşılaştırmalı analizi üzerine yapılan çalışmaları içeren PDF dosyaları aşağıdaki kaynaklardan temin edilebilir: 1. "Karşılaştırmalı Faşizm Çalışmaları" adlı kitap, Constantin Iordachi tarafından derlenmiş ve İletişim Yayınları tarafından yayımlanmıştır. 2. "Faşizm Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme" adlı makale, Göktuğ Şeker tarafından yazılmış ve 2022 yılında "Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi"nde yayımlanmıştır.

Megaville filmi, faşist bir gelecekte geçen bir bilim kurgu hikayesini anlatır. Filmin konusu şu şekildedir: Ajan Palinov, psikopat bir katili yakalamak için özel bir görevi kabul eder ve bu görev onu bir zihin kontrolü deneyinin parçası yapar.

İlk faşist diktatör olarak kabul edilen kişi, İtalyan lider Benito Mussolini'dir.

1977 yapımı "Özel Bir Gün" (A Special Day) filmi, Ettore Scola tarafından yönetilmiş ve Roma'da tek bir günde geçmektedir. Filmin konusu, 1938 yılında Adolf Hitler'in Benito Mussolini'yi ziyaret ettiği gün evde kalıp kutlamalara katılmayan bir ev kadını ile eşcinsel komşusunun arasında gelişen yoğun duyguları anlatmaktadır. Bu süreçte, faşist yönetimin beyin yıkama propagandaları ve herkesin içindeki insanlık da gözler önüne serilmektedir.

"Uyuyan Ses" (La voz dormida) filmi, İspanya'nın sivil savaştan yeni çıktığı 1940 yılında geçmektedir. Filmin konusu: Kızkardeşler Hortensia ve Pepita, yer altı gerilla hareketine katılmışlardır. Film, faşizmin korkunç yüzünü, hamile mahkûm Hortensia ve kız kardeşinin mücadelesi üzerinden anlatmaktadır.

Faşizmi anlatan bazı önemli filmler şunlardır: 1. "Downfall" (2004) - Adolf Hitler'in 1945'te Berlin'in düşüşü sırasındaki son günlerini konu alır. 2. "Hitler: The Rise of Evil" (2003) - Hitler'in Viyana'da tanınmayan bir sanatçıdan Nazi Almanyası'nın Führer'i olma yükselişini anlatır. 3. "The Great Dictator" (1940) - Charlie Chaplin'in yönettiği, Hitler ve faşizmin yükselişine sert bir hiciv sunan komedi filmi. 4. "Il giardino dei Finzi Contini" (1970) - Faşizmin temellendirilmesi aşamasında rahat bir hayat yaşayan bir ailenin hikayesini işler. 5. "Il conformista" (1971) - Bernardo Bertolucci'nin yönettiği, faşizmin çöküşe doğru yaşadığı dönüşümü anlatan film.

"Taranta Babu'ya Mektuplar", Nazım Hikmet'in 1935 yılında yazdığı ve İtalyan faşizmini anlattığı bir eserdir. Kitap, İtalya'ya resim öğrenmek için gelen Habeşistanlı (Etiyopya) bir delikanlının, karısına yazdığı mektuplardan oluşur. Mektuplarda, Mussolini'nin Afrika'da giriştiği sömürge savaşları, faşizmin görünmeyen kanlı yüzü, Roma'nın geçmişi ve Remüs ile Romilüs efsanesi gibi konular ele alınır.

Bizim Deniz Politikası (Mare Nostrum), Romalıların Akdeniz’e verdikleri isim olan Latince “Bizim Deniz” ifadesinden türetilmiştir. Bu terim, Benito Mussolini yönetimindeki Faşist İtalya'nın 2. Dünya Savaşı süresince uyguladığı yayılmacı politikalardan birini ifade eder.

Totaliter rejim ve faşist rejim kavramları birbiriyle ilişkili ancak farklı anlamlar taşır: 1. Totaliter Rejim: Bireysel hak ve özgürlüklerin tamamen askıya alındığı, devletin tüm politikaları resmi bir ideoloji doğrultusunda belirlediği anti-demokratik bir yönetim sistemidir. 2. Faşist Rejim: Faşizm ideolojisine dayanan, aşırı milliyetçilik, diktatörlük, sanayi ve ticaretin devlet kontrolü ve muhalefetin zorla bastırılması gibi özelliklerle karakterize edilen bir yönetim biçimidir. Önemli örnekler: Adolf Hitler yönetimindeki Nazi Almanyası ve Benito Mussolini yönetimindeki İtalya, totaliter ve faşist rejimlerin en bilinen örneklerindendir.

"Desierto" (Çöl) filminin konusu, Meksika sınırından Amerika'ya kaçak giriş yapmaya çalışan bir grup insanın yaşadıklarını anlatır. Ancak, bu insanların başları sadece çöl sıcağı, vahşi hayvanlar ve Amerikan polisiyle dertte değildir; beyaz bir faşist Amerikalı da elinde tüfekle çölü aşmaya çalışan mültecileri beklemekte ve onları birer birer avlamaktadır.

"Başkan Babamızın Sonbaharı" romanı, Gabriel García Márquez tarafından yazılmış olup, diktatörlük ve faşizm temalarını işlemektedir. Eserde anlatılan ana hikaye, Latin Amerika'da askeri diktatörlük yönetimi altındaki bir ülkede geçmektedir. Anlatılmak istenen, diktatörün mutlak güç arayışı, çevresindeki herkesi düşman olarak görmesi ve bu durumun toplum üzerindeki yıkıcı etkileridir.