• Buradasın

    Felsefe gen tr irade özgürlüğü var mıdır?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Felsefe.gen.tr'de irade özgürlüğünün olup olmadığına dair farklı görüşler bulunmaktadır:
    • Kaderiyye: İnsanın kendi fiillerini seçme iradesi vardır ve bu fiillerin yaratıcısı kendisidir 1.
    • Cebriyye: İnsan irade ve güç sahibi değildir, tüm davranışları Allah'ın kader planı doğrultusunda gerçekleşir 1.
    • Mu'tezile: İnsan, Allah'ın verdiği irade ve güçle kendi fiillerini seçer, ancak Allah iyi ve kötü olanı önceden bildiği için insandan sorumlu tutar 1.
    • Eş'ariyye: İnsan, Allah'ın takdir ettiği cüz'î bir iradeye sahiptir ve eylemlerinden sorumludur, ancak mutlak irade sahibi değildir 1.
    • Maturidi: İnsan, akıl ve irade ile davranışlarını tercih eder ve eylemlerine dönüşür, ancak eylemin kuralları Allah'ın takdiriyle belirlenir 1.
    Ayrıca, bağdaşırcılık ve bağdaşmazcılık gibi yaklaşımlar da irade özgürlüğü tartışmalarına dahildir 3. Bağdaşırcılar, belirlenimcilik ve özgür iradenin aynı anda doğru olabileceğini savunurken, bağdaşmazcılar bu iki kavramın uyumlu olamayacağını öne sürer 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    İrade özgürlüğü problemine verilen cevaplar nelerdir?

    İrade özgürlüğü problemine verilen cevaplar üç ana yaklaşıma ayrılır: 1. Bağdaşmazcılık (İncompatibilism). 2. Bağdaşırcılık (Compatibilism). 3. Özgürlükçülük (Libertarianism). Bazı filozofların görüşleri: Thomas Hobbes, John Locke ve David Hume bağdaşırcılığı benimsemişlerdir. Robert Kane özgür iradeyi, kişinin kendi amaçlarını ve nihai hedeflerini yaratabilmesi olarak tanımlar. Saul Smilansky "illüzyonizm" adını verdiği görüşe göre, özgür irade ve ahlaki sorumluluk bir yanılsamadır. Peter van Inwagen özgür iradenin ne determinizm ne de indeterminizm ile uyumlu olmadığını öne sürmüştür.

    Özgür irade sorunu nasıl çözülür?

    Özgür irade sorununun çözümü için farklı yaklaşımlar bulunmaktadır: Bağdaşırcılık (Compatibilism). Ilımlı belirlenimcilik. Aquinas'ın çözümü. Ayrıca, nörobilim, hukuk, psikoloji ve ötesi gibi farklı alanlarda özgür irade sorununa yönelik yaklaşımlar da bulunmaktadır. Özgür irade sorununun çözümü, felsefi ve bilimsel tartışmalara konu olmaya devam etmektedir.

    İnsanın iradesine bağlı olmayan hususlar nelerdir?

    İnsanın iradesine bağlı olmayan hususlar "ızdırâri (zorunlu) fiiller" olarak adlandırılır. Bazı ızdırâri fiil örnekleri: kokular; cevherler; tatlar; kuruluk; ölüm; kudret; şehvet. İslam kelam düşüncesinde, Cebriyye mezhebine göre, insanın tüm fiilleri Allah'ın yaratması ile meydana gelir ve insanın irade ve tercihi yoktur.

    Felsefede özgürlük anlayışı nedir?

    Felsefede özgürlük anlayışı, bireylerin davranışlarını serbestçe seçebilme, irade sahibi olma ve dışsal kısıtlamalardan bağımsızlık olarak tanımlanabilir. Felsefede özgürlük anlayışının bazı türleri: İstenç özgürlüğü: İnsanın bir şeyi istemiş olması, başka bir durum tarafından engellenmemiş ya da zorlanmamış olması. Doğalcı özgürlük anlayışı: İnsanların doğal olarak özgür olduklarını ve herhangi bir kısıtlama ya da sınırlama olmadan eylemlerini gerçekleştirebileceklerini savunur. Diyalektik özgürlük anlayışı: İnsan özgürlüğünü, toplumsal ve tarihsel koşullarla bağlantılı olarak ele alır. Sosyal sözleşme özgürlük anlayışı: İnsanların doğal olarak özgür oldukları fikrinden hareket eder, ancak toplumda yaşamak için insanların belirli haklarından feragat etmeleri gerektiğini savunur. Determinizm özgürlük anlayışı: Özgürlük kavramını, insanların tamamen belirli faktörler tarafından belirlendiği düşüncesiyle ele alır. Felsefede özgürlük anlayışının bazı önemli noktaları: Sorumluluk: Bireylerin özgür iradeleriyle seçtikleri eylemlerinden sorumlu oldukları savunulur. Toplumsal sözleşme: Bazı filozoflar, bireylerin özgürlüklerini korumak için toplumsal bir sözleşme oluşturduklarını savunur. İnsan hakları: Özgürlük, düşünce özgürlüğü, ifade özgürlüğü, seyahat özgürlüğü gibi hakları içerir.

    Özgür irade nedir kısaca?

    Özgür irade, kişinin eylemlerini, arzu, niyet ve amaçlarına göre kontrol altında tutabilme ve belirleme gücüdür.

    Özgür irade sorunu neden ortaya çıkmıştır?

    Özgür irade sorununun ortaya çıkmasının temel nedeni, evrenin determinist bir yapıya sahip olup olmadığı ve insan eylemlerinin önceden belirlenip belirlenmediği tartışmasıdır. Bu sorun, özellikle Newton fiziğinin bilim ve felsefenin temel ilkelerine getirdiği yeni yaklaşımlarla önem kazanmıştır. Özgür irade sorununa dair bazı görüşler: Determinizm: Özgür iradeyi reddeder; olaylar önceden belirlenmiştir. İndeterminizm: Determinizmi reddederek, olasılığa ve dolayısıyla özgür iradeye olanak tanır. Bağdaşırcılık: Determinist bir evrende özgür iradenin mümkün olduğunu savunur. Bağdaşmazcılık: Determinizm ve özgür iradenin aynı anda doğru olamayacağını öne sürer.

    Düşünce ve irade arasındaki fark nedir?

    Düşünce ve irade arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Düşünce, zihinsel süreçleri, fikirleri ve inançları kapsar. İrade ise, kişinin kendi düşüncelerini ve davranışlarını kontrol etme, yönlendirme ve belirli bir amaca yönelik kararlar alabilme kapasitesidir. İrade azaldıkça düşünce de azalır; irade tamamen yok olduğunda düşünce de yok olur.