Otizm

Otizme kırmızı ışık yakılmasının nedeni, otizm farkındalığını kabullenişe çevirmek ve otizmli bireylerin toplumda söz hakkı almasını desteklemektir. Bu çağrı, Tohum Otizm Vakfı tarafından 2022 yılında yapılmış ve kırmızı renk, evde, okulda, iş yerinde ve toplumsal yaşamda otizmli bireylerin yaşamlarına ilişkin tercihlerini ifade etmelerine dikkat çekmek için seçilmiştir.

Yetişkin otizm tanısı, uzman psikiyatristler veya nöropsikologlar tarafından yapılan detaylı gözlem ve testler sonucunda konur. Tanı sürecinde kullanılan bazı yöntemler şunlardır: 1. Klinik Gözlem ve Ebeveyn Geri Bildirimleri: Çocuğun sosyal, dil ve davranış gelişimi değerlendirilir. 2. Otizm Tarama Ölçekleri: OSB belirtilerini belirlemeye yönelik testler uygulanır. 3. Denver Gelişim Tarama Testi: Çocuğun motor, sosyal ve dil becerileri analiz edilir. 4. ADOS (Autism Diagnostic Observation Schedule): Otizmi teşhis etmek için kullanılan standart bir testtir. 5. DSM-5 Kriterleri: Otizmi tanımlayan resmi kriterlerdir. Teşhis süreci, birden fazla gelişim alanının detaylı olarak incelenmesini gerektirir.

Osmanlı döneminde otizme "içine dönüklük" veya "moronluk" gibi ifadeler kullanılmıştır.

Özel durumu olan bebeklerin anlaşılması için aşağıdaki belirtiler dikkate alınabilir: 1. Göz Teması Eksikliği: Bebekler genellikle doğumdan itibaren anne ve baba ile göz teması kurmaya başlar, ancak otistik bebeklerde bu etkileşim sınırlı olabilir. 2. Adına Tepki Vermeme: Bebek ismiyle çağrıldığında bakmıyorsa ya da tepki vermiyorsa, bu bir gelişimsel farklılık göstergesi olabilir. 3. Dil ve Konuşma Güçlüğü: Otistik bebekler genellikle geç konuşur veya hiç konuşmaz, ses çıkarmaları ve jest-mimik gelişimleri sınırlıdır. 4. Tekrarlayan Hareketler: Ellerini çırpma, kendi etrafında dönme, parmak uçlarında yürüme gibi hareketler sıkça görülür. 5. Duyusal Farklılıklar: Çevresel seslere ilgisizlik, işitme kaybı gibi durumlar da otizme işaret edebilir. 6. Motor Gelişim Gecikmesi: Kas gücü, denge ve koordinasyon gibi fiziksel becerilerde farklılıklar olabilir. Bu belirtiler kesin tanı için yeterli değildir; mutlaka uzman bir doktorun değerlendirmesi gereklidir.

Otistik çocukların oyun oynamamasının birkaç nedeni vardır: 1. Sosyal etkileşim yetersizliği: Otistik çocuklar, sosyal çevreleriyle etkileşime girme ve duygusal paylaşımda bulunma konusunda zorlanabilirler. 2. Sembolik oyun eksikliği: Otistik çocuklar, hayal gücünü kullanarak oyun oynama ve nesneleri sembolik olarak kullanma konusunda sınırlıdırlar. 3. Rutin ve güvenlik ihtiyacı: Otistik çocuklar, rutinlerine bağlı kalmayı önemserler ve değişiklik durumunda kendilerini güvende hissetmezler. Bu çocukların oyun becerilerini geliştirmek için, onlara uygun oyuncaklar sağlanması ve sosyal etkileşimi teşvik eden oyun ortamlarının oluşturulması önerilir.

CNTNAP2 mutasyonu, Contactin-associated protein 2 (CASPR2) adlı bir nöronal hücre yapışma proteinini kodlayan CNTNAP2 genindeki bir değişikliktir. Bu mutasyon, otizm, zihinsel gerilik, konuşma bozukluğu, erken başlangıçlı nöbetler, gelişimsel gerileme ve şizofreni gibi çeşitli nörogelişimsel bozukluklarla ilişkilendirilmiştir. CNTNAP2 mutasyonlarının varlığı, her zaman hastalığa yol açmayabilir; taşıyıcılar daha yüksek hastalık riski altında olabilir veya tamamen normal olabilirler.

2008 yapımı "Öfke" (ช็อคโกแลต) filmi, otistik bir kadının dövüş sanatlarındaki yeteneğini kullanarak ailesine ait parayı geri almaya çalışmasını konu alır. Öfkenin kendisi ise, kişinin istek, ihtiyaç ve planlarının engellenmesi, haksızlıklara uğraması karşısında yaşadığı doğal bir duygusal tepkidir. Öfkenin içinde yer alan unsurlar şunlardır: Fizyolojik tetikleyiciler: Stres, uykusuzluk, açlık, yorgunluk veya fiziksel rahatsızlıklar. Duygusal tetikleyiciler: Hayal kırıklıkları, haksızlık, reddedilme, kontrol kaybı gibi durumlar. Düşünsel tetikleyiciler: Olumsuz düşünceler, mantıksız inançlar veya zorlayıcı düşünceler. Öfkenin sağlıklı bir şekilde yönetilmesi, bireyin kendisi ve çevresi için zararlı olmasını önler.

SOBE Otizm Vakfı, Selçuklu Belediyesi öncülüğünde kurulmuştur.

Otizmli bebeklerin göz teması kurmamasının birkaç nedeni vardır: 1. Sosyal etkileşim zorlukları: Otizm spektrum bozukluğu olan bebekler, sosyal etkileşim kurmakta zorlanabilirler ve bu nedenle göz temasından kaçınabilirler. 2. Duyusal hassasiyetler: Yüksek seslere veya diğer duyusal uyarıcılara karşı aşırı hassas olabilirler, bu da göz temasını zorlaştırabilir. 3. Taklit etme güçlüğü: Başkalarının hareketlerini ve ifadelerini taklit etmekte zorlanabilirler, bu da göz temasını azaltabilir. Bu belirtiler fark edildiğinde, bir uzmana danışmak ve gerekli değerlendirmeleri yaptırmak önemlidir.

Autistic kelimesi, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireyleri tanımlamak için kullanılır. OSB, sosyal etkileşim, iletişim ve davranış kalıplarını etkileyen nörogelişimsel bir farklılıktır. "Autistic" kelimesinin kullanıldığı bazı örnekler: "So autistic people are not hyper-male in general" (Otistik insanlar genel olarak hiper-erkek değildir). "The parents were worried that their child might be autistic" (Ebeveynler çocuklarının otistik olabileceğinden endişeliydi). "Tom told me that he thought Mary was autistic" (Tom bana Mary'nin otistik olduğunu düşündüğünü söyledi).

Otizmli çocuklar, polislik sınavına girebilirler, ancak Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'ne uygun sağlık koşullarına sahip olmaları gerekmektedir. Bu yönetmelikte belirtilen sağlık şartlarına göre, psikolojik sağlık açısından, mesleğin gerekliliklerini yerine getirmeye engel teşkil eden bir rahatsızlık bulunmaması gerekmektedir. Bu nedenle, otizm gibi psikiyatrik rahatsızlıklar, adayların polislik mesleğine uygun olmadığını gösterebilir.

"Hüznün Yüzü" (1997) filmi, otistik bir oğlu ve psikopat bir sevgilisi arasında kalan bir kadının aşk mücadelesini anlatıyor.

Zihin teorisi ve otizm arasındaki ilişki, otizm spektrum bozukluğunun sosyal etkileşim ve iletişim zorluklarıyla doğrudan bağlantılıdır. Zihin teorisi, diğer kişilerin zihinsel durumlarını anlayabilme becerisidir ve normal gelişim gösteren çocuklarda 4 yaşlarında kazanılır. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde ise zihin teorisi becerilerinin yetersiz olduğu gözlemlenir.

Lana'nın akıl hastanesinde kalmasının nedeni, otizmli ve öğrenme güçlüğü olan bir kadın olarak tehlikeli kabul edilmesi ve 25 yıl boyunca tecrit odasında tutulmasıdır. Bu durum, insan hakları ve etik kurallarına aykırı olarak değerlendirilmiş ve uzun süreli hastane esareti olarak nitelendirilmiştir.

Otizm spektrum bozukluğu (OSB) ve şizofreni farklı bozukluklardır, ancak bazı benzer belirtiler paylaşırlar. OSB, karşılıklı sosyal iletişim ve etkileşimdeki yetersizlikler, tekrarlayıcı davranışlar ile karakterize edilen nörogelişimsel bir bozukluktur. Şizofreni ise, bilişsel farklılıklar, sosyal sorunlar ve paranoid düşünceler gibi belirtilerle kendini gösteren bir psikiyatrik bozukluktur. Her iki bozukluk da "yelpaze" olarak ele alındığında, daha az tipik olgularda ayırıcı tanı zor olabilir. Kesin tanı ve tedavi için bir uzmana danışmak önemlidir.

Ayberk Aksu'nun iki farklı hastalığı bulunmaktadır: 1. Otizm. 2. Kemik kanseri.

Otizmli çocuklara özel eğitim öğretmenleri ve sınıf öğretmenleri bakar. Ayrıca, otizmli çocukların eğitim sürecinde konuşma terapistleri, davranış analistleri ve diğer uzmanlar da yer alabilir.

Mucize Doktor dizisinde Ali Vefa'nın hastalığı, 36. bölümde açıklanmıştır.

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Olan Bireylere Yönelik Ulusal Eylem Planı, OSB'li bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve toplumsal yaşamın her alanına katılımlarını kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmış bir plandır. Planın altı öncelikli alanı şunlardır: 1. Farkındalık Çalışmaları ve Kurumlar Arası İşbirliği: Toplumun tüm kesimlerinin OSB konusunda farkındalık düzeyinin artırılması. 2. Erken Tanı, Tedavi ve Müdahale Zincirinin Kurulması: Erken tanı amaçlı değerlendirme ve kesin tanı sürecinin kaliteli, hızlı ve yaygın şekilde sağlanması. 3. Ailelere Yönelik Hizmetlerin Geliştirilmesi: Ailelere yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması. 4. Eğitsel Değerlendirme, Özel Eğitim, Destek Eğitim ve Rehabilitasyon Hizmetlerinin Geliştirilmesi: OSB olan bireylerin eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin iyileştirilmesi. 5. İstihdam Süreçleri ve Çalışma Hayatı: OSB'li bireylerin istihdam olanaklarının artırılması. 6. Sosyal Hizmet, Sosyal Yardım ve Toplumsal Yaşama Katılım: Sosyal destek hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulması.

"Goyo" (2024) filmi, otizmli genç bir müze rehberinin hayatını konu alır. Bu rehber, çalışma arkadaşına aşık olana kadar katı bir rutine bağlıdır.